Alþýðublaðið - 10.06.1940, Qupperneq 3

Alþýðublaðið - 10.06.1940, Qupperneq 3
— ALÞÝÐUBLAÐIÐ ----------------------------- Ritstjóri: F. R. Valdemarsson. í fjarveru hans: Stefán Pétursson. Símar 4902 og 5021 (heima). Ritstjórn: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu. Símar: 4902: Ritstjóri. 4901: Innlendar fréttir. 5021: Stefán Pét- ursson (hehna) Sellandsstíg 16. 4903: Vilhj. S. Vilhjálms- son (heima) Brávallagötu 50. Afgreiðsla: Alþýðuhúsinu gengið lnn frá Hverfisgötu. Símar: 4900 og 4906. Verð kr. 2,50 á mánuði. 10 aurar i lausasölu. ALÞÝÐUPRENTSMIÐJAN H . JF . Eimskipafélag íslands. ----4-:-- AÐALFUNDUR Eimskipafé- lags íslands er allt af merk- isatburður. Petta félag er eitt þýðingarmesta og stærsta fyrir- tæki, sem við íslendingar eigum, og eitt af sterkustu vopnum okk- ar til sóknar og vamar i sjálf- stæðisbaráttu okkar afskektu pjóöar. EimskipafélagiÖ var stofnað, r'étt áður en heimsstyrjöldin skall á og byrjaði starf sitt á óvenju- lega erfiðum tímum. Á þeim tímum, sem nú eru, höfum við fengið að reyna það, hve þýðing- armikið þetta félag er fyrir okk- ur 'öil'. Við höfum fengið að sjá, hvar við væmm stödd, ef viö ekki ættum Fossana okkar. Aðalfundur Eimskipafélagsins fyrir þetta ár var haldinn á laugardaginn, og var þar lögð fram skýrsla um starf félagsins á síðasta ári. Skýrslan sýnir vax- andi mátt þess og rnörg afrek. Pað er aðeins eitt, sem mun koma dálítið illa við ýmsa, að svo virðist bæði af j>es6ari skýrslu að dæma og skýrslum síðustu ára, að félagið sé smátt og smátt að færast yfir á hendur færri og færri manna. Hlutabréf- in lenda hjá fáum útvöldum mönnum. — Ef þessu hekiu r á- fram, fer ekki hjá þvi, að félagið tapi sínum upphaflega svip, þeim svip, sem mest hefir skapað vinsældir þess, að það væri sam- eign allrar þjóðarinnar. Sam- kvæmt skýrslunni er hagur fé- lagsins allgóður. Heildarhagn- aður síðast liðins árs varð kr. 1 129495,01. Er það um helrn- ingi betri útkoma en árið áður. Þetta stafar meðal annars af þcirri heppni félagsins, að því tóikst að framlengja í ágústmán- uði stríðstryggingu skipanna til 19. nóvember fyrir tiltölulega lít- ið iðgjald. Eins Oig kunnugt er, braUzt ófriðurinn út 1. sept. og þá fóru vátryggingarnar tafar- laust upp úr öllu valdi. Telur stjórn félagsins, að þessi heppni hafi sparað félaginu um 600 þúsundir króna. Hreinn ágóði af rekstri félagsins síðast liðið ár varð rúmlega 676 þúsundir króna. Á aðalfundinum var ákveðið að borga hluthöfum 4°/o i arð, og má segja, að það sé ekki tiltak- anlega hátt, þegar á allt er litið. Hins vegar er vitanlega nauðsyn- Iegt á svona tímum, að hugsa fyrst og fremst um að tryggja fé- lagið sem allra bezt gegn áföll- urn, og þau eru því miður fyrir- sjáanleg. Það er til dæmis ekki lítið'tap fyrir félagið, að Gull- foss skuli allt af liggja aðgerða- laus í .Kaupmannahöfn, og ó- mögulegt er að segja, hvenær hann losnar þaðan. Þá er það vitanlega niikið tap fyrir félag- ið, að siglingar við Norðurlönd alveg stöðvaðar auk annara landa, sem skip félagsins hafa siglt til. Yfirleitt er ómögulegt á þessu stigi að segja neitt um það, hvaða leiðir verði færar fyr- ir eimskipin okkar á næstu mánuðum. Það getur jafnvel far- ið svo, að siglingarnar til Ame- ríku verði þær einu hugsanlegu. Samkvæmt efnahagsreikningi fé- lagsins, námu eignir þess um áramótin kr. 4,2 milljónum eða rúmlega það. Höfðu eignirnar aukizt á árinu um 58 þúsund kr. Skuldír félagsins að lilutafé með- töldu, námu hins vegar um 2,8 milljónum, og er því hrein eign um kr. 1,4 milljónir. Eins og kunnugt er, var á- kveðið, að félagið léti byggja hjá Burmeister & Wain i Kaup- mannahöfn nýtízku vandað far- þegaskip, stærsta skip sitt. Styrjöldin hefir nú orðið þar þrándur í götu eins og annars staðar — og þetta skip er því enn að eins framtíðardraumur, sem þó vonandi á eftir að ræt- ast. Á aðalfundinum voru mættir Vestur-lslendingar þeir, sem hér eru staddir, þar á meðal gestir félagsins, Ásmundur P. Jóhann- esson og Árni Eggertsson. Var þeim sérstaklega fagnað á fund- inum. Má almenningur við þetta tækifæri minnast þess, að líklegt er, að án hjálpar frá bræðium ókkar vestan hafs hefði ekkert getað oröið úr stofn- un félagsins. Þeir réttu fram styrka hjálpandi hönd, lögðu fram svo mikið fé, að það nægði t'il þess að hægt væri að gera það, sem upphaflega var talið nauðsynlegt. Er og áreiðanlegt, að þessa verður lengi minnzt, ekki aðeins í sögu Eimskipafé- lagsins, heldur og i sögu lands- ins. Fyrirtæki eins og Eimskipafé- lagið og Fossarnir þess eru þýð- ingarmikil á svona tímum. Við vonum aðeins að það missi ekki hinn upprunálega tilgang sinn, verði sameign þjóðarinnar, rekið á lýðræðisgrundvelli, fyrir alla hina íslenzku þjóð, en ekki i ágóðaskyni fyrir fáa peniriga- menn. ** DRENGJAFÖT, matrósaföt, jakkaföt, frakkar. Sparta, — Laugavegi 10, sími 3094. ÚTSVARS- OG SKATTA- KÆRUR skrifar Pétur Jakobs- son, Kárastíg 12. Plöntur og grænmeti selt dag- ega frá kl. 9—12 á daginn við Iteinbryggjuna og á laugardög- im einriig á torginu við Njálsg. )g Barónsstig. Útbrciðið Alþýðublaðið. ALI»YÐUBLAÐIÐ mánudagur 10. jUni 1940. Miklar umbætur þarf að gera á gisti og greiðasölustöðum ——■—♦—-- Mðrffum er svo ábótavant að þjóðarskðmm er að HÖRÐUR BJARNASON ar- kitékt hefir af ríkisstjórn- inni verið skipaður til að hafa eftirlit með greiðasölustöðum og gistihúsum í landinu. Hann er ráðunautur skipulagsnefnd- ar og á að hafa þetta starf með- iram. í fyrrasumar var Björn Blöndal Jónsscn lóggæziumað- ur settur til að rannsaka ásig- komulag gist'húsa og greiða- sölustaða. Varin hann það verk af mikilli kostgæfni, rannsak- aði um 5d siika staði um land allt og gaf ríkisstjórninni skýrslu um ástand þeirra og að- búnað og bar irem ýmsar 1)1- lögur til úrbóta. — Ekki er kunnugt um að neitt hafi verið gert til að fara að tillögum Bjarnar eða koma á umbótum á gististöðunum samkvæmt um- sögn hans, enda mun ný laga- fyrirmæli hafa þurft tiL Ef til vill á hinn ungi og efnilegi frömuður bætts skipulags og fegurðar nú að hafa fram- kvæmdina á hendi — og væri það vel ef svo væri. Verður og að vona að hann taki málið föst- um tökum, þó að það kunni að vera óvinsælt, þar sem svo margir menn eiga í hlut. En líklegt er, að honum reynist erf- itt að koma á umbótum, meðan lög eru ekki fyrir hendi. I fyrra sumar skrifaði ég um nokkra greiðasölustaði, aðal- lega hér í nágrenninu, og þá fyrst og fremst Valhöll á Þing- völlum, Hveragerði í Ölfusi og Haukadal í Biskupstungum. Ég reyndi að vera mjög sanngjarn í þessum skrifum mínum, svo að ekki væri hægt að segja, að verið væri að ráðast gegn for- ráðamönnum þessara gististaða, enda held ég ekki, að neitt hafi verið ofsagt og að miklu fremur hafi of mörgu verið sleppt. Hygg ég að það myndi sann- ast, ef skýrsla Björns Blöndals Jónssonar til ríkisstjórnarinnar yrði birt, en því miður hefir það ekki verið gert, og hefir mér verið tjáð, að ekki sé fyrir- hugað að birta hana, þar sem hún sé talin trúnaðarmál. En þess er þá að minnsta kosti að vænta, að ríkisstjórnin sjálf hagnýti sér þá skýrslu svo, að gerðar verði loksins þær um- bætur á gistihúsum og greiða- sölustöðum, sem nauðsynlegar eru, ef sóma okkar og heilsu gestanna á ékki að standa hætta af í framtíðinni. Það er fyrir löngu vitað mál, að gistihúsahald og greiðasala hér á landi hefir verið okkur til skammar og borið það orð af okkur, að til lítlis sóma hefir verið fyrir landið og þjóðina. Þetta lága stig menningar okk- ar hefir einna berlegast komið fram í því, að á fæstum slíkum samkomustöðum héfir verið hæfur staður fyrir mannlegar nauðþurftir. Hefir svo ramt kveðið að þesu, að engu tali tek- ur, og það jafnvel á hinum allra —--------- stærstu og fjölsóttustu gisti- stöðum. Verður hér mikið verk að vinna fyrir hinn nýja eftir- litsmann. Þá er dæmafár sóða- skapur ríkjandi á mörgum gisti- stöðum, hin vítaverðasta van- hirða um drykkjarvatn, rúm víðast hvar of lítil, meðferð á mat hin sóðalegasta og þvottur á matarílátum og öðrum tækj- um á borði mjög af skornum skammti. Ég fullyrði það, að ef gestir hefðu almennt vitað, hvernig farið er með mat á sumum gististöðum landsins, þá hefði enginn maður heimsótt þá til að kaupa þar mat undanfarin sumur. Vitanlega eiga ekki allir gististaðir landsins hér óskilið mál. Mörg gistihús eru ákaflega hreinleg og fara vel með allt, en þau eru ótrúlega mörg, sem framanritað á við. Ég skrifaði nokkuð um Val- höll á Þingvöllum í fyrra sumar og ég hafði ástæðu til að halda, að núverandi gestgjafi þar myndi ekki reka gististaðinn í sumar. Engin byeyting virðist ætla að verða á þesu, og mun gestgjafinn þó fús til að hætta. Ég taldi líklegt að Þingvalla- nefnd myndi sjá sóma sinn í því að koma þarna upp sómasam- legum gististað þegar í sumar, en annaðhvort virðist hana skorta vald til þess eða vilja. Væri enn verra, ef hið síðara væri rétt, því að það bendir til þess að jafnvel þeir, sem völdin hafa, hafi ekki skilning á því, um hve þýðingarmikið menn- ingarmál er hér að ræða, — og þá er engin von á umbótum. Liggur ef til vill í þessu skýr- ingin á því, að enn hefir ekkert verið gert, og má þá búast við litlum árangri af starfi Harðar Bjarnasonar, þó að hann reynist allur af vilja gerður til að bæta um það, sem aflaga fer, en það er áreiðanlega miklu fleira en menn hafa almennt hugmynd um. Það er hins vegar ekki rétt að vera með neinar hrakspár. Ungur framadjarfur umbóta- maður hefir nú verið settur í þetta vandasama starf og þess er að vænta að hann taki það föstum tökum og fái því til leið- ar komið, að gististaðir og greiðasölu verði ekki framveg- is smánarblettur á þjóðinni eins og þeir hafa verið margir hverj- ir undanfarið, ef það kemur þá ekki upp úr kafinu að heimild skorti til að gera nokkurn skap- aðan hlut. VSV. Verkafélk! Ráðningarstofa laníbúnaðar- ins í Alþýðuhúsinu er opin kl. 6—9 síðdegis alla virka daga nema laugardaga. SÍMI 13 2 7. " V5 Margar ágætar vistir i boði. Til brúðargjafa. Fyrsta flokks handslípaður kristall og ekta kúnst-keramik, K. Einarsson & Björnsson K. fi. B. S. Syngnr nœst I Gamla Bló mið> vlkadaginn 12. jilnf klnkkan 7,15 með áðstoð Carls BUUch Agönyumiðar seldir á morgun í bökaverzlun Sigfúsar Eymunndss. og Hljöðfæráverzlun Sigriðar Helgadóttur

x

Alþýðublaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.