Alþýðublaðið - 11.06.1940, Blaðsíða 3

AUÞYlHJBLIU&IÐ ÞRlblUDAGUR 11. JÚNI 1940.
---------ALÞYÐUBLAÐID ----------------------
Ritstjórl: F. R. Valdemarison.
1 fjarveru lians: Stefán Pétursson. Símar 4902 og 5021 (heima).
Ritstjórn: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Símar: 4902: Ritsljóri. 4901: Innlendar fréttir. 5021: Stefán Pét-
ursson (heima) Sellandsstíg 16. 4903: Vilhj. S. Vilhjálms-
son (heima) Brávallagötu 50.
Afgreiðsla: Alþýðuhúsinu gengið inn frá Hverfisgötu.
Slmar: 4900 og 4906.
Verð kr. 2,50 á mánuði. 10 aurar í lausasölu.
ALÞÝÐUPRENTSMIÐJAN H . ,F .
Heiður Ítalíu.
Lið Bandamanna llntt frá
Noregl til annara vigstöðva.
----------
Konnngnr og rikisstjórn Noregs komin til Englands.
; ..... v
HVERNIG sem menn líta á
þá ákvörðun Mussolinis að
ganga opinberlega í liö með Hit-
ler og segja Englandi og Frakk-
laridi strí8 á hendur, þá getur
eitt ekki veri8 neinum vafa und-
irorpið: Sjálfur þykist hann nú
vera orSinn viss um það, að Hit-
ler. muni vinna stríði8. Annars
hefði hann ekki hætt sér út í
það glæfraspil, sem ófriður við
England og Frakkland er fyrir
ítalru.
Mussolini hefir valið augna-
blikið til þess að blanda sér í
stríðið eins og hans var von og
vísa. Hann talaði sjálfur um það
í ræðu sinni frá svölum Palazzo
Venezia i gær, að heiður ítalíu
heíói verið i veði. En þaö, sem
honum hugkvæmdist til þess að
bjarga honum, var að ráðast að
haki Frakklandi meðan það verð-
ur á öðrum vígstöðvum að heyja
ægilegustu orustuna, sem það
hefir nokkru sinni háð, fyrir
Xrelsi sinu oig sjálfstæði, já meira
að segja fyrir frelsi og framtíð
alls mannkynsins. Það er sami
leikurinn og Stalin lék í Póllandi
í haust, þegar hann réðist að baki
þvi landi, eftir að það hafði orð-
ið að senda allan sinn her til
varnar gegn innrás Hitlers. Ein-
ræðisherrarnir eru hver öðrum
líkir.
Mussolini þykist nú vera orð-
inn viss um það, að Hitler muni
vinna striðið og treystir því, að
lítiÖ verði um vamir af hálfu
Frakka gegn árás hans, af því að
þeir eigi í vök að verjast gegn
Þjóðverjum í Norður-FraWdandi.
En gæti ekki skeÖ, að honum
hefði skjátlast og að hann cetti
eftir að lifa þá stund, að óska
þess, að hann hefði beðiÖ ofur-
lítið lengur, áður en hann tók þá
endanlegu ákvöröun, hvoru
megin hann skyldi fara
i stríðið? Ve,l mætti hann
sjálfur minnast þess úr heims-
styrjöldinni, þegar ítalía réðist
að haki Austurriki þá, að það
land þarf að vera nijög langt
leitt, sem ítalía getur ráðið við
á vígvellinum. Við Austurríki
réði hún ekki í heimsstyrjöldinni,
þótt það ætti í mörg önnUr horn
fið líta. ítölum lét betur að flýja
cn sækja fram. Og það leið ekki
á löngu, þangað tíf Frakkar og
Bretar urðu að senda hjálparher
suður á ítalíu til þess að stöðva
flöttann. Óhugsanlegt væri það
ekki, að Hitler ætti eftir að fá
einhverja svipaða reynslu af sín-
úfn nýja bandamanni i yfirstand-
andi stríði.
Og þó var aðstaða ítaliu i
heimsstyrjöldinni, í stríði við
Austurríki og Þýzkaland, öll önn-
ur og betri en nú, í stríði við
England og Frakkland. Austurríki
og Þýzkaland áttu ekki neinn
flota í Miðjarðarhafi, sem orðið
gat lta.Uu hættulegur. En Eng-
land og Frakkland hafa nú öfl-
ugri flota þar en sézt hefir í
allri sögunni á þyí hafi, og ítalía
er með sinni löngu strandlengju
og sínum dreifðu nýlendum veik-
arí fyrir i sjóstríöi en nokkurt
land getur verið, og ifátækt sinni
að flestum þeim hráefnum, sem
til hernaðar þarf, háðara stöðug-
um aðflutningum en nokkurt
annað stórveldi í Evrópu. Undir
kötlunum á hinum nýju herskip-
um Mussolinis er ekki hægt að
kynda með marmara. Til þess
þarf kol. Og á flugvélamötorana
er ekki til neins að hella ítölsku
landvíni. Á þá þarf olíu og ben-
zín. En hve lengi endast þær
litlu birgðir, sem ítalía á af slik-
um hráefnum, eftir að landinu
hefir verið lokað fyrir öllum að-
flutningum sjöleiðina?
En það er ekki aðeins Musso-
lini sjálfur, sem nú sér höfnum
sínum lokað fyrir öllu því, sem
Italía þarfnast, ekki sízt í striði.
Einnig í hring hafnbannsins um-
hverfis Þýzkaland lokast nú
stærsta hliðið, sem hingað til
hefir verið opið og gert hefir
Hitler unnt að fá fram á þennan
dag mörg þau hráefni til hern-
aðarins, sem hann annars hefir
vantað. Það eru hin einkenni-
legu álög á Þýzkalandi í þessu
stríði, að allir hernaðarlegir og
pólitískir sigrar þess á megin-
landi Evrópu snúast tafarlaust
tupp í ósigra á sviði viðskiptalifs-
ins, þar sem að endingn verður
gert út um það, hver ofan á
verður. Þannig var það með á-
rás Þýzkalands á Danmörku og
Norcg. Þannig með árásina á
Holland og Belgíu. Og þannig
verður það einnig nú meö þátt-
töku ítalíu í stríðinu á hlið þess.
Að sjálfsögðu er það ekki ætl-
Un einræðisherranna í Rómahorg
og Berlín, að láta stríðið drag-
ast það á langinn úr þessu, að
hafnbann og viðskíptastriÖ Banda-
manna verði þeirn að fótakefli.
feeir treysta á skjötan sigur í
Frakklandi. En ef hreysti og
þrautseigja Frakka skyldi reyn-
ast meiri en þeir ætla? Og hjálp
Breta og Bandarikjamanna fljöt-
ari en þeir búast við? Hvað
verður þá úr þeim heiðri Italíu,
sem Mussolini telur nú ekki
borgið með öðru en því aö ráð-
ast aftan að FrakkLandi?
Það ætti í öllu falli ekki að
skaða, að varpa slíkum spurning-
um fram um Ieið og Mussolini
.fer í striðið með Hitler, svo að
ekki sé minnst á þann vafasama
heiður, sem biður Italíu, ef Hit-
ler sigraði og yrði einráður á
meginlandi Evrópu, þar með
einnig ítalíu.
ÚTSVAES- OG SKATTA-
KÆRUR skrifar Pétur Jakobs-
son, Kárastíg 12, ■
15 ROTTFLUTNINGUR
liðs Bandamanna frá
Norður-Noregi var ekki til-
kynntur í London fyrr en kl.
4 í gær. Jafnframt var til-
kynnt, að Hákon Noregskon-
ungur, Ólafur ríkiserfingi og
norska stjórnin hefði stigið á
land í brezkri höfn sama dag.
í útvarpinu frá London kl.
5.30 var gerð að umtalseíni yf-
irlýsing norska stórþingsins 9.
apríl, þar sem það er tekið
fram, að ríkisstjórnin verði að
vera fullkomlega frjáls og óháð
til þess að geta starfað, jafnvel
þótt hún yrði að hverfa burt úr
landinu sjálfu.
Ennfremur var sagt, að
Bandamenn hafi brugðist fljótt
og göfugmannlega við, þegar
Norðmenn báðust hjálpar, eftir
innrás Þjóðverja í Noreg, en nú
sé málum þannig komið, að
Bandamenn þurfi á öllum liðs-
afla sínum að halda á öðrum
víg'stöðvum, og hafi þessvegna
orðið að flytja her sinn burt úr
Noregi. Þá úoru lesnar upp 2
tilkynningar frá Hákoni kon-
ungi og Riige hershöfðingja. —
Var meðal annars sagt, að vegna
þessara atburða hefði yfirhers-
höfðingi norska hersins, Ruge,
ráðlagt konungi, ríkiserfingja
og ríkisstjórn að hverfa burt úr
Noregi á öruggan stað og
stjórna landinu þaðan, og fyrir-
skipað norska hernum að leggja
niður vopnin. Samkomulagsum-
leitanir fara nú fram milli
Þjóðverja og Norðmanna. Yfir-
hershöfðinginn segir þó, að bar-
áttunni fyrir frelsi Noregs sé
engan veginn lokið. Hann hvet-
ur norsku þjóðina að taka þess-
um tíðindum með stillingu og
geðró og rasa ekki um ráð fram,
og gera ekkert það, sem skaðað
geti norsku þjóðina. ,,Ég hefi,“
segir hershöfðinginn ennfrem-
ur, „óbifanlega trú á því, að
þess verði ekki langt að bíða,
að Noregur verði aftur frjáls og
óháð ríki, og sú tilhugsun ætti
að vera okkur styrkur í þeim
hörmungum, sem nú dynja yfir
landið.“
I norsku stjórninni eiga nú
sæti fulltrúar allra þingflokk-
anna norsku, þar sem Arne
Sunde málafærslumaður, sem
er í flokki vinstri manna og
Anders Fjeldstad, bændaflokks-
maður, hafa tekið sæti í stjórn-
inni, en áður höfðu hægri menn
fengið sinn fulltrúa þar.
Hákon konungur og Ny-
gaardsvold forsætisráðherra
hafa gefið út yfirlýsingu til
norsku þjóðarinnar, þar sem
. Norðmenn eru hvattir til að
standa sarnan og bregðast
aldrei málstað hins frjálsa og
óháða Noregs. í yfirlýsingunni
segir einnig, að þeir vonist til
þess að geta innan skamms snú-
ið aftur til Noregs með heiðri
og sæmd.
Loks segir í tilkynningu yfir-
herstjórnarinnar norsku, að
bardagar hafi hætt í Noregi í
fyrrinótt kl. 12 á miðnætti. í
tilkynningunni eru Norðmenn
hvattir til þess að gleyma
aldrei þeim, sem létu lífið fyrir
ættjörðina, heldur horfa fram á
veginn og vona, að blóðfórnirn-
ar hafi ekki verið færðar til
einskis.
Ruge yfirhershöfðingi gat
þess í tilkynningu sinni, að það
væri ef til vill í síðasta sinni,
sem hann ávarpaði norsku
þjóðina, þar sem hann yrði nú
eftir nokkurar klukkustundir
fangi fjandmannanna. Þegar
þessar fréttir höfðu verið lesnar
í útvarpið, voru leiknir þjóð-
söngvar Noregs, Bretlands og
Frakklands.
í hinni brezku tilkynningu
um þetta segir ennfremur, að
taka Narvíkur hafi leitt það af
sér, að Þjóðverjar gátu ekki
notað höfnina þar til útflutn-
ings á járnmálmi talsvert lang-
an tíma. Herlið og hergögn frá
Norður-Noregi, er nú hægt að
nota svo að meiri notum komi
annarsstaðar, þar sem aðalbar-
áttan er hafin til þess að koma
í veg fyrir, að áform Þjóðverja
um að ná yfirráðum í álfunni,
heppnist, en sjálfstæði Noregs
er að lokum undir því komið, að
Bandamenn sigri í þeirri bar-
áttu.
Happdrætti
Háskólans.
¥ GÆR fór fram 4. dráttur
í Happdrætti Háskóla ís-
Iands. Þessi niuner komu upp:
10 000 kr.
14409
5000 kr.
1975
2000 kr.
13242 24185
1000 kr.
12607 15828
500 kr.
3668 7916 11722 13045 15135
15972 18240 21101
200 kr.
833 1204 2408 4124 4846
5182 5619 6129 6704 6716
7609 8649 9601 10624 12115
12328 13160 1Í337 14570 14584
15651 16410 17219 18347 18910
19209 20849 22332 22374 23924
100 kr.
11 23 199 268 273
498 617 633 796 848
862 901 1078 1173 1255
1259 1345 1351 1487 1529
1637 1844 1904 1940 2122
2136 2214 2386 2400 2424
2567 2596 2670 2678 2884
3157 3396 3822 3863 3891
3903 4036 4209 4217 4739
4779 4835 4906 5180 5246
5401 5611 5762 5770 6222
6225 6394 6696 6718 6807
6821 6932 7062 7079 7126
7320 7391 7546 7610 7664
7690 7794 7876 7897 7929
8017 8020 8080 8151 8166
8273 8475 8527 8554 8580
8816 8914 9080 9160 9270
9326 9368 9401 9431 9649
9703 8765 9863 10058 10309
10397 10536 10622 10625 10660
10895 10945 11071 11157 11338
11405 11458 11471 11518
11567 11571 11578 11631
11780 12109 12198 12411 12553
12877 12924 12938 12971 13085
13350 13400 13416 13473 13560
13579 13874 13966 14133 14405
14416 14479 14496 14530 14618
14870 14968 14980 15001 15083
15114 15115 15136 15198 15295
15365 15370 15558 15891 15899
16115 16197 16242 16266 16402
16450 16491 16521 16625 16659
16697 16716 16823 16963 17084
17199 17276 17369 17460 17533
17558 17723 17740 17746 17806
17858 17877 17957 18051 18059
18234 18323 18532 18670 18708
18829 18862 18868 19137 19164
19274 19376 19487 19601 19621
19946 20139 20143 20209 20282
20379 20416 20497 20518 20674
20717 20865 20912 21051 21064
21109 21200 21353 21583 21630
21798 21677 21845 21863 21881
21938 21953 22125 22519 22529
22593 22770 22775 22861 23134
23283 23288 23373 23385 23390
23423 23506 23603 23931 24127
24135 24195 24221 24406 24677
24977.
(Birt án ábyrgðar).
Verkafólk! ~
Ráðningarstofa landbúnaðar-
ins í Alþýðuhúsinu
er opin kl. 6—9 síðdegts alla
virka daga nema laugardaga.
SÍMI 13 2 7. T**
Margar ágætar vistir í boði.
Nýtt úrval
af KARLMANNAFATAEFNUM,
KÁPUTAUUM og DRAGTAR-
EFNUM tekið upp i gær.
Ennfr. KARLMANNASOKKAR
og SPORTSOKKAR nýjar gerð
ir úr pelbandi.
Verkamiðjuútsalan
Gef jun Iðunn
Aðalstræti.
----—---------------------------f