Alþýðublaðið - 19.06.1940, Síða 3

ALÞYÐUBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 1». JONI 19«
*--------- ALÞTÐUBLAÐIÐ -------------------*
Ritstjóri: F. R. Valdemarsson.
í fjarveru hans: Stefán Pétursson. Símar 4902 og 5021 (heima).
Ritstjórn: AlþýSuhúsinu við Hverfisgötu.
Símar: 4902: Ritstjóri. 4901: Innlendar fréttir. 5021: Stefán Pét-
ursson (heima) Sellandsstíg 16. 4903: Vilhj. S. Vilhjálms-
son (heima) Brávallagötu 50.
Afgreiðsla: Alþýðuhúsinu gengið inn frá Hverfisgötu.
Símar: 4900 og 4906.
Verð kr. 2,50 á mánuði. 10 aurar í lausasölu.
ALÞÝÐUPRENTSMIÐJAN H.,F-
------------------------------------------•
i
,Wir fahren gegen England
FRÁ upphafi þess stríðs,
sem nú stendur yfir, hefir
sennilega öllum verið það ljóst,
og hér á landi hefir það áreið-
anlegi hvergi verið tekið oftar
fram en í Alþýðublaðinu, að
það yrðu ægileg högg, sem
milljónaher Þjóðverja myndi
greiða, þegar hann byrjaði sókn
sína á vesturvígstöðvunum. Og
eftir hið fyrsta stóra áfall, sem
Bandamenn urðu þar fyrir,
þegar Þjóðverjar brutust gegn-
um herlínu þeirra vestur að
Ermarsundi og tókst að ein-
angra fjölmennan franskan,
brezkan og belgiskan her í
Flandern, nyrzt í Frakklandi
og norður í Belgíu, af því að
herstjórn Bandamanna varð sú
ótrúlega skyssa á að halda hon-
um ekki undan suður og vestur
að Ermarsundi og gefa upp alla
Belgíu undir eins og Þjóðverj-
ar höfðu brotizt gegnum landa-
mæravíggirðingar Frakka hjá
Sedan inn í Norður-Frakkland,
hafa að minnsta kosti margir
verið við því búnir, að Frökk-
um myndi ganga þunglega vörn
lands síns gegn hinu ógurlega
ofurefli, sem við var að etja,
bæði að því er hermannafjölda
og hergögn snertir, ekki sízt
með tilliti til þess, að fyrirsjá-
anlegt var, að þeir yrðu á úr-
slitastundinni í viðureigninni
um Frakkland að vera án þess
hers, sem flytja varð frá Flan-
dern til Englands til þess að
i'irra hann algerri tortímingu,
þar á meðal hins ágætlega út-
búna hjálparhers Breta.
Engu að síður hefir vörn
Frakka bilað fyrr en flesta
varði. Vissulega munu menn
hafa gert sér að minnsta kosti
nokkra grein fyrir því helvíti á
jörðu, sem frönskú hermennirn-
ir hafa orðið að þola í viður-
eigninni við þúsundir eldspú-
andi skriðdreka og sprengju-
regn ennþá fleiri flugvéla, sem
farið hefir á undan sókn hins
þýzka innrásarhers, þar sem
sennilega tveir eða jafnvel þrír
Þjóðverjar hafa verið um hvern
Frakka. En það er erfitt að
losna- við þann grun, að erind-
rekar Hitlers í Frakklandi, naz-
istar og kommúnistar, hafi með
sinni andstyggilegu spekúlasjón
í þjáningum hermannanna og
sínum stöðuga rógburði um
bandalagið við Breta, sem ekki
myndu berjast'nema „til síðasta
Frakklendings“, eins og það
hefir verið orðað í áróðri þeirra,
hafi átt verulegan þátt í því að
veikja viðnámsþrótt franska
hersins og opna her Hitlers leið-
irnar inn í landið.
En hvað sem því líður, þá er
nú, eftir að Þjóðverjum tókst
að brjótast í gegnum herlínu
Frakka suðaustur af París, alla
leið til svissnesku landamær-
anna og einangra Maginotlín-
una, allt Norðaustur-Frakkland
eða rúmlega þriðjungur alls
Frakklands á þeirra valdi og
franska stjórnin búin að biðja
um vopnahlé. Og jafnvel þótt
þau skilyrði yrðu sett fyrir því
af hálfu Hitlers, að ekkert yrði
úr samkomulagi, sem enginn
veit á þessari stundu, og vörn-
inni yrði haldið áfram, virðist
það eftir þetta ekki geta orðið
nema tiltölulega stutt- tíma-
spursmál, að þýzki herinn flæði
yfir mestan hluta Frakklands.
Að vísu er hver vika, sem
Frakkar gætu enn varizt, mik-
ilsverð fyrir Bandamenn. En
um hitt verður varla lengur ef-
ast, að orustunni um Frakk-
land, eins og viðureignin, sem
hófst með sókninni til Parísar,
hefir verið nefnd, muni innan
skamms vera lokið með sigri
Hitlers.
Margir hafa hingað til í-
myndað sér það, og ef til vill
hefir Hitler ímyndað sér það
sjálfur, að stríðinu væri með
slíkum sigri hans á meginlandi
Evrópu raunverulega lokið,
England myndi þá gefast upp.
Það væri heldur ekki nema í
fullu samræmi við þanri boð-
skap, sem Hitler hefir látið naz-
ista og kommúnista flytja
Frökkum, að Bretar myndu
ekki berjast nema „til síðasta
Frakklendings“. En eins og svo
oft áður hverfúr einnig í þetta
sinn „úrslitasigurinn“ sjónum
Hitlers á sömu stundu og hann
heldur hann vera unninn. Eng-
land heldur stríðinu áfram gegn
harðstjóranum, eitt síns liðs, ef
nauðsyn krefur, eins og það
gerði gegn Napóleoni árum
saman fyrir hér um bil hálfri
annarri öld síðan. Það vitum
við nú, eftir yfirlýsingu Chur-
chills í gær. Og Iiitler verður
að gera alvöru úr hreystiyrði
þýzka hermannasöngsins „Wir
fahren gegen England“ (Við
höldum gegn Englandi), áður
en um nokkurn úrslitasigur
getur verið að ræða fyrir hann.
En það getur reynst hægra
sagt en gert. Því að þrátt fyrir
öld flugvélanna er alvarlega
takandi árás á England sjálft
af hálfu þess, sem ekki hefir
yfirráðin á sjónum, enn í dag
ekki mikið meira en heilaspuni,
frekar en á tímum Napóleons,
sem einnig hafði landgönguher
sinn tilbúinn við Ermarsund og
þó aldrei sá sér neitt færi á því
að koma honum yfir það. Skír-
skotun til Noregs sannar ekki
hið gagnstæða, því að Noregur
var varnarlaust land í saman-
burði við England, og fáein-
ar þúsundir fallhlífarhermanna
geta lítið gert gegn hálfri ann-
Flóttamenn frá Noregi eru
stöðugt að koma til landsins
---^---
Um §0 f rá Norður^Noregi baf a komið síðustu 2 daga
ERLENDUM FLÓTTAMÖNNUM fer sífellt fjölgandi
hér á landi síðan styrjöldin brautzt út. Upp á síðkast-
ið hafa það eingöngu verið frændur vorir, Norðmenn, sem
leitað hafa hingað í nauðum sínum. Það mun láta nærri að
hingað séu alls komnir 100 Norðmenn og eru meðal þeirra
konur og börn, þó að aðallega sé hér um karlmenn að ræða.
Síðustu tvo daga hafa komið hingað til landsins yfir 50
flóttamenn frá Norður-Noregi og er sumt af þessu fólki á-
kaflega illa statt. Það hefir velkst á sjónum í mismunandi
stórum fleytum í marga daga og sumt af því hefir ekki
einu sinni haft nægan mat til fararinnar og allt er það alveg
peningalaust ,fatalítið og yfirleitt alls laust.
Mestur hlutinn af þessu
flóttafólki. sem leitað hefir til
íslands, hefir komið til Austur-
landsins og verða nú Austfirð-
ingar að taka á móti því og
greiða fyrir því af fremsta
megni, en þess ber að gæta, að
þegar svona stórir hópar koma
til lítilla sjávarþorpa, þá munar
mikið um þá, enda ber þjóðinni
allri skylda til að taka á móti
þessu fólki tveim höndum og
gera allt sem í hennar valdi
stendur til að hjálpa því og
létta því hið hörmulega hlut-
skipti. y-
Við getum gert ráð fyrir því,
að margt af þessu fólki hafi
mjög um sárt að binda eftir at-
burði þá, sem gerst hafa í Nor-
egi undanfarið og að minnsta
kosti getum við gengið út frá
því sem gefnu, að þeir flótta-
menn, sem komu til Austur-
landsins í gær og í fyrradag, —
sumir jafnvel beint úr orustun-
um í Norður-Noregi, séu ákaf-
lega illa staddir.
Alþýðublaðið hefir í morgun
leitað sér upplýsinga um það, að
ekkert fé er nú fyrir hendi til að
hjálpa þessu flóttafólki. Undan-
farið hafa einstakir menn á Ak-
ureyri og á Seyðisfirði hjálpað
fólkinu, auk þess hefir Norræna
félagið lagt fram nokkuð fé til
hjálpar því, en þetta nægir
ekki. Það virðist því óhjákvæmi
legt að mynduð verði samtök
þegar í stað til að safna fé til
hjálpar flóttafólkinu. Líklegt
er, að þeir flóttamenn, sem
hingað hafa leitað á eigin fiski-
skipum, eins og áður hefir ver-
ur skýrt frá í blöðum, geti feng-
ið atvinnu í sumar við síldveið-
arnar og aðra vinnu, en hinir
þurfa víðtækrar hjálpar við. —
Væri jafnvel nauðsynlegt að
eitthvað af flóttafólkinu kæmi
hingað til Reykjavíkur, því að
hér eru áreiðanlega margar
fjölskyldur, sem vildu opna
heimili sín fyrir hinum bág-
stöddu norsku frændum vorum,
enda mun ekki þurfa mikið til
að fullnægja brýnustu þörfum
slíks fólks, sem leitar úr landi
sínu undan ofríki og ófriði,
hingað til íslands.
Þess er að vænta, að félög og
stofnanir, sem starfa að málum
— skyldum þessum, taki þetta
mál til ýtarlegrar yfirvegunar
nú þegar, því að einmitt síðustu
tveir dagarnir sýna okkur, að
við þurfum að gera meira í
þessum málum en við höfum
gert undanfarið.
Það er áreiðanlegt, að ef
þessi félög hafa röggsamlega
forystu í þessum málum, þá
stendur ekki á almenningi.
Fregnir herma, að frændur
vorir, Færeyingar, hafi orðið
orðið að taka á móti mörgum
hundruðum norskra flótta-
manna undanfarið. Sagt er, að
til eyjanna hafi leitað milli 20
og 30 skip, norsk, með flótta-
fólk. Færeyingar eru ekki
nema um 25 þúsund að
tölu, og getur maður skilið, að
þeir eigi erfiðara með að taka
á móti mörgum flóttamönnum
en við. Hins vegar hefir ekki
annað heyrst, en að þeir hafi
veitt gestum sínum hinn bezta
beina. Ætti þetta að vera hvatn-
ing fyrir okkur til ötullegrar
starfsemi fyrir þetta bágstadda
fólk, sem leitað hefir hér hæl-
is hjá okkur.
Þakka auðsýnda vináttu á sextugsafmæli mínu 14. júní.
MAGNÚS SIGURÐSSON.
(MEISTARAFLOKKUR)
Selnni umferð
í kvöld kl. 8 Va.
K.R. og Víkingur
M Itefsí spennmgnriGn! Hvað skeðar!
Teksf K.R. að vlnna Vfking?
arri milljón æfðra og vel vopn-
aðra hermanna, eins og England
hefir nú heima fyrir samkvæmt
yfirlýsingu Churchills í gær.
En þótt sókn Hitlers gegn
Englandi strandi þannig mjög
sennilega við Ermarsund, eins
og fyrir Napóleoni forðum, er
England hins vegar í þeirri að-
stöðu, þrátt fyrir alla sigra Hit-
lers á meginlandi Evrópu, að
það getur haldið sókn sinni
gegn honum áfram. Sú sókn er
fyrst og fremst falin í hafn-
banninu, sem fastar og fastar
spennir járngreipar sínar um
Þýzkaland og öll þau lönd, sem
það hefir lagt undir sig. Eng-
land er bersýnilega staðráðið í
því að loka öllu meginlandinu
fyrir aðflutningum frá öðrum
heimsálfum, ef nauðsyn krefur.
Og hvernig verður þá umhorfs í
ríki Hitlers, þegar fram á vet-
urinn kemur? í mörgum lönd-
um er uppskera þessa árs þegar
eyðilögð af hermannastígvél-
um, vítisvélum og vatnsflóðum,
og í öðrum misheppnuð vegna
vetrarfrosta. í hinum herteknu
löndum hefir búfénaðurinn ver-r
ið skorinn miskunnarlaust nið-
ur til að fæða hermenn Hitlers.
Og varla þarf að gera ráð fyrir
því, að Rússland geti hjálpað.
Þar eru uppskeruhorfurnar
hörmulegri en nokkru sinni áð-
ur og af þeirri ástæðu nú þegar
byrjað að banna útflutning mat-
væla meira að segja til Þýzka-
lands. Það verður hungursneyð
í ríki Hitlers í vetur, ef hann
vinnur ekki stríðið fyrir haust-
ið. Og þá verða sigrar hans ekki
lengi að gleymast. Það veit
hann sjálfur. Þess vegna hin
æðisgengna tilraun til þess að
ljúka því á sumarmánuðunum.
Hafnbannið er hættulegt
vopn og hættulegra en nokkur
milljónaher. Það mun koma í
ljós áður en lýkur. Það má mik-
ið vera ef Hitler á ekki í viður-
eigninni við það eftir að lifa
sinn úrslitaósigur, sitt Water-
loo.