Alþýðublaðið - 26.06.1940, Blaðsíða 2

MBVÍKUDAGUR 26. JÚNÍ W40.
ALÞVÐUBLAÐ8Ð
Samkvæmt utreikningi kauplagsnefndar er vísitala
framfærslukostnaðar í Reykjavík mánuðina apríl til júní
189.
Kaupuppbætur samkvæmt lögunum um gengisskrán-
ingu og ráðstafanir í þ\n sambandi verða því:
í 1. flokki 22,5%
- 2. flokki 20,0%
og - 3. flokki 16,0%
* VÍÐSKIPTAMÁLARÁÐUNEYTIÐ.
SmásðlDverö á
má eltki vera hærra en hér segir:
ANCHOR STOCKHOLM SNUS
í Reykjavík og Hafnarfirði kr. 1.50 dósin.
Annarsstaðar á landinu kr. 1.55 dósin.
Athýgli skal vakin á því, að háar sektir geta legið við að
brjóta ákvæði tóbakseinkasölulaganna um útsöluverð í smásölu.
TÓBAKSEINKASALA RÍKISINS.
Fulltrúaráð verkalýðsfélaganna í Reykjavík.
Fundur
verður haldinn í Alþýðuhúsinu Iðnó, uppi, fimmtudaginn
27. júní kl. 8.30 síðd.
Dagskrá:
1. Skýrsla H-maí-nefndar.
2. Fyrirtæki fulltrúaráðsins, 2. umræða.
3. Önnur mál.
' Stjórnln.
Sumardvöl barna.
Aðstandendur barna þeirra, sem sótt hafa um sumardvöl á
vegum Rauða Kross íslands, eru beðnir að mæta til viðtals í Al-
þýðuhésinu (gengið inn frá Hverfisgötu) í dag kl. 2—7 síðdegis.
Verður þar ikveðið á hvaða heimili börnin fara, hvenær þau leggja
af stmé, hvað þau hafa með sér og fleira. í»eir, sem ekki mæta,
eða láta mæta fyrir sig, mega búlast við að umsóknir þeirra verði
teknar til greina.
Framk væmdast j örnin.
Fundur
^pður haidinn í Starísmannaíélagi Reykjavíkur í Kaupþingssaln-
tffc hmmtudaginn 27. þ. m. (morgun) kl. 8.30. Dagskrá: 1. Verð-
Ifcgsuppbótin og starfsmenn bæjarins. 2. Blaðið. 3. Samvinna
smannafélaga í bænum.
príðandi að félagsmeím mæti.
Lyftan í gangi.
STJÓRNIN.
Bejklairtli — Jkureyri.
HraOferðir alla daga
Bifrefðastðð ikurejrar. BifrelðastOð Steindðrs.
unusson
ára
T SANNLEIKA sagt eru mörg
ár síðan ég ákvað f>að, að
reyna að fá afmælissamtal við
einn kunningj'a minn sextugan,
sem ég hafði um nokkur ár þekkt
og litið upp til, ekki vegna þess
að hann bærist svo mikið á eða
færi fremstur í fylkingum peirra
manna, sem dags daglega ber,a
hæst með þjóð vorri, heldur
vegna hins, að þessi kunningi
minn viar alveg sérstæður, fór
sínar eigin leiðir, vann starf, sem
ég taldi mikils vert og fol í sér
einhverja giæsilegustu Imgsjón,
sem nokkur islendingur getur
horið í brjósti.
Pessi maður var Gunnlaugur
Kristmundsson kennari í Hafnar-
firði og sandgræðslustjóri ríkis-
ins.
En þessi fyrirætlun mín mis-
tókst algeriega. í dag er hann
sextugur, en þrátt fyrir alllangan
undirbúning og umsátur missti
ég af honum. Hann hvarf úr
Hafnarfirði mér að óvörum og
er nú vestur á landi að athuga
uppblásna meía, gera áætlanir
um nýrækt og baráttu á móti
grimmum náttúruöflum, sem hóta
byggðunum og þeim, sem þær
byggjá, eyðingu og útskufun.
Þetta er hans starf dag eftir dag,
ár eftir ár.
Fyrir nokkrum vikum skrifaði
Gunnlaugur Kristmundsson greih
í þetta blað, blaÖið, sem hann
hefir alltaf stutt og starfað fyrir,
frá því að það var stofnað. í
þessari grein lýsir hann að
nokkru starfi sínu, þó að hann
fiaggi ekki með sinni eigin per-
sónu. Hann bendir á öreyða jörð,
þar sem blómlegar byggðir hafa
staðið og gætu staðið, og hann
spyr, og þá fyrst og fremst hina
Un:gu kynslóð, hvort nokkurt
starf geti verið háleitara en rækt-
un jarðarinnar, nokkuð geti gefið
meira pund en sköpun ræktunar
og blómlegra sveita, þar sem
mönnum séu gefin ný lífsskilyrði,
svo að þeir flytji úr aleyðu at-
vinnuleysis og týndra vona tii
jarðræktunar og heilbrigðs
samneytis við náttúruna. — Ég
fullyrði, að þessi grein sé ein
hin alira merkasta, sem þetta
biað hefir flutt. Hér talaði merk-
ar brautryðjandi og báráttumað-
ur um efni, sem hann kunni skil
á og hann hafði um áraraðir
staöið f lifandi sambandi við.
Sandgræðslan er æfistarf Gunn-
laugs Kristmundssonar. Þar hef-
ir hann reist sér óbrotgjaman
minnisvarða. I því starfi getur
meiri skáldskapar og fegurri en
jafnvel í Ijóðum hinna beztu
skálda okkar. Og i þesslum skáld-
skap sínum hefir hann reynzt
kraftaskáld. Undan lófa hans
hafa risið upp gróðurrík land-
flæmi, þar sem áður var auðn
ein. Geta þeir bezt um þetta
borið, sem séð hafa og fylgst
með því, sem hann hefir gert.
En það má fullyrða, að fáum
mönnum hefði líka tekizt það,
sem Gunnlaugi hefir tekizt í
starfi sínu, því að hann hefir haft
við ótrúiega mikla andstöðu að
etja, og hún hefir jafnvel komið
hörðust úr þeirri átt, sem sízt
skyldi. Em þessari andstöðu hefir
: ':
Gunnlaugur Kristmandsson.
Gunniaugur sigrast á, ýmist með
iægni eða ákveðnum vilja, því að
Gunnlaugur er, þrátt fyrir mjög
ríkar tilfinningar, viljasterkur
maður með afbrigðum.
Þó að ég hafi hér minnst að-
allega á hið ógleymanlega sand-
græðslustarf Gunnlaugs, þá meg-
um við í alþýðuhreyfirtgunni
ekki gleyma þeim hlut, sem
hann: hefir átt í sköpun alþýðu-
hreyftngnrinuar hér. Frá fyrstw
tíð hefir hann staðið fremstur í
flokki bafnfirzkra verkamanna
og Alþýðuflokksmanna og lengst
af haft forystu á hendi á ýms-
um sviðum. Hann var stofnandi
Verkamannafélagsins Hlífar.
Hann var bæjarfulltrúi
Alþýðuflokksins um iangt skeið,,
og alls staðar komu hinir sörnu
kostir hans i Ijós, mikið vilja-
þrek, kjarkur og ósérpiægni.
Hann var aidrei neinn fiysjung-
ur og ekki næmur fyrir dægur-
flugurn. Eitt sinn heyrði ég hann
segja það á fundi og talaði hatin
þá af • tilfinningu, að hann vildi
heldur standa einn með rétt mái
en iiðmargur með rangt. Þá var
deilt innan samtakanna, og stóð
Gunnlaugur með þeim, sem veittu
sundrunginni andstöðu. Þegar
hann mælti þessi orð, fann ég að
menn treystu þessum manni, þó
að hann væri ekki orðmargur eða
talaði ekki tæpitungum lýð-
skrumarans.
Gunnlaugur Kristmundsson er
einn af þeim mönnum, sem ekki
er hægt að gleyma. Þó að hann
sé ekki hávaxinn, stendur hann
upp úr mergðinni og ber höfuð
og herðar yfir hana.
Þab land er hamingjusamt,.
sem á marga silka synt.
vsv
¥fir 20H prentarar
heimséttu Hélastaé
-------♦--------
Ágætí ferðalag þrátt fyrir óhagstætt veðar,,
"0 S.ENTAR AR komtt úr Hólaför sinni í nótt kL 1.30.
•*- Hafði ferðalagið gengið eins og beat var á kosið og voru.
ferðafélagarnir í alla staði ánægðir með ferðina. Veður var
gott„ en einn daginn var þó rigning og snjóaði í fjöll, en það
kom ekki að sök, því að hátíðaböldin voru að mestu innan,
húss þann dag.
vel. Gengu preutarar seinasta
áf'angann heim að Hólum fylktu
liði. Vár Hólastaður íánum
skrýddur og ávarpaði skóla-
stjórinn. Kristján Karlsson,.
þar gestina og bauð þá vel-
komna, en formaður prentara-
félagsins, þakkaði. Var þá sezt
að snæðingi og síðan gangið til
hvílu.
Komust um 60 matrns fyrir í
rúmum, en hinir lágu x hvílu-
pokum og ábreiðum í útxhúsi.
Morguninn eftir, mánudag-
inn 24. júní, sem var aðalhá-
tíðisdagurinn, var gengið til
kirkju fylktu liði, og gekk
vígslubiskup Frxðrik Rafnar í
fararbroddi ásamt sýslumanni
Skagfirðixxga. Var þar haldia
guðsþjónusta, predikaði vígslu-
biskup, en söngflokkur prentara
og bókbindara söng undir
stjórn Péturs Lárussonar nótna-
setjara.
Að lokxnni guðsþjónustu var
staðurinn skoðaður undir leið-
sögn tveggja kunnugra manna.
Kl. 1 hófst hádegisveizla í
fimleikasal Hólaskóla. Voru
fluttar þar margar ræðux- og
kvæði, en veizlustjóri var Ól-
afur Erlingsson. Þar afhenti
formaður H-Í.P- gjöf prentara
til Hólakirkju, en það var ein-
tak af GuðbrandsbibHu í fornu
skinnbandi og fögru, útskornu
skríni. Var staðið úpp frá borð-
um kl. 5%.-:
Um kvöldið var haldinn
dansleikur' í íeikfimissals skól-
Lagt var af stað' norður kl. 7
sunnudagsmorgun, 23. júní, með
Laxfossi til Akxaness, en þar'
tóku við bílar frá Steindóri..
Voru prentararnir og gestxr
þeirra ixm 200 manns og kornust
þeir í 10 bíla.
Var fyrst ekið að. Hreðavatns-
skála og snæddur þar árbítxxr.
Því næst var haldið að. Reykjum
í Hrútafirði og borðaður mið-
degisverður. Skólastjórinn 4
Reykjum, Guðmundur Gísla-
son, bauð prentara velkomna í
Norðlendingafjórðung með
nokkrum vel völdum orðum.
Á Reykjum í Hrútafirði baétt-
ust við 5 ísfirðingar í hópinn.
Voru þeir íengst að komnir í
þess.a för.
Þaðan var farið sem leið ligg-
ur yfir Holtavörðuheiði og
er komið var í Vatnsdalshóla
var þar fyrir Páll Kolka hér-
aðslæknir og nokkrir Uúnvetn-
ingar. Ávarpaði læknirinn
ferðamennina og bauð þá vel-
komna til Húnavatnssýslu, en
Hallbjörn Halldórsson þakkaði.
Ur Vatnsdalshólum var haldið
í Vatnsskarð. Þar komu 7 prent-
arar frá Akureyri á móti ferða-
mönnunum og slógust í förina.
Með þeim var Friðrik Rafnar
vígslubiskup og frú hans. Þar
ávarpaði formaður H.Í.P.,
Magnús H. Jónsson, Norðlend-
ingana með nokkrum orðum, en
Þorsteinn Halldórsson flutti
stéttarbræðrunum norðan lands
snjallt kvæði. Þakkaði vígslu-
biskupinn fyrir hönd Norðlend-
inganna móttökurnar.
Var nú haldið til Hóla, og var
gestunum tekið þar forktwmar
ans.
Lagt var af stað heimleiðis
kl. 8 í gærmorgun og endaði
feréalagið í sqlskim,