Alþýðublaðið - 03.07.1940, Blaðsíða 3
ALÞYÐUBLAÐIÐ
o*6i naf e aaavaaHiAöiw
---------MÞÝÐUBLAÐIÐ ----------------------
Ritstjóri: Stefán Pétursson.
Ritstjórn: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Símar: 4902: Ritstjóri. 4901: Innlendar fréttir. 5021: Stefán Pét-
ursson (heima) Hringbraut 218. 4903: Vilhj. S. Vilhjálms-
son (heima) Brávallagötu 50.
Afgreiðsla: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Símar: 4900 og 4906.
Verð kr. 2.50 á mánuði. 10 aurar í lausasölu.
ALÞÝÐUPRENTSMIÐJAN H. F.
Hvað á verzlunarfólkið að gera?
-----t-----
’T'ímaritið „frjáls verzl-
UN“, júníheftið, sem nýlega
er komið út, skýrir frá því, að
Verzlunarmannafélag Reykjavík-
ur hafi snúið sér til ríkisstjórnar-
innar seinnipartinn í maí og far-
ið þess á leit, að dýrtíðaruppbót
á laun verzlunar- og skrifstofu-
fólks yrði fyrirskipuð með bráða-
birgðalögum.
Svar við þessari málaleitun mun
vera ókomið enn. Og svo von-
iegt sem það er, að' verzlunar-
-fólkið sé óánaegt yfir því órétt-
læti, sem því er sýnt, þá virðist
þó ekki óeðlilegt að ætla, að
rikisstjómin muni reynast treg
til þess að fyrirskipa það með
bráðabirgðalögum, sem ekki
fékkst samþykkt á alþingi í vor.
En eins ag öllum mun vera í
fersku, minni, sem fylgst hafa
með baráttu ' verzlunarfólksins
fyrir dýrtíöaruppbót á laun sín,
var að tilhlutun Verzlunarmannar
íélags Reykjavíkur flutt frumvarp
til laga um það á alþingi í vor,
að fyrirskipa dýrtíðaruppbót á
laun verzlunarfólksins á sama
hátt og lögboðin hafði verið
ákveðin kaupuppbót fyrir aðrar
stéttir launþega. Alþýðuflokkur-
ínn greiddi atkvæði með þessu
fmmvarpi á alþingi. Framsóknar-
flokkurinn hindraði hins vegar,
<að það næði fram að ganga, með
því að neita um afbrigði frá
þingsköpum, sem nauðsynleg
vóru til þess að hægt yrði að af-
greiða það áður en þingi væri
slitið. Og þó að frumvarpið væri
flutt af einum þingmanni Sjálf-
síæðisflokksins, liggur ekki fjarri
að ætla, að nokkur hluti þess
flokks að minnsta kosti hafi un-
að þvi sæmilega, að frumvarpið
var þannig svæft. Því að eins
og kunnugt er, er það ekki fyrst
og fremst starfsfólkið, sem sá
flokkur ber fyrir brjósti, þegar
hann er að tala um verzlunar-
fólkið, heldur kaupmennirnir, og
það meira að segja enn þá
þrengri höpur: heildsalarnir.
Það er engin furða, þótt verzl-
unar- og skrifstofufólkið yrði
fyrir sárum vonbrigðum yfir
þeirri afgreiðslu, sem frumvarpið
um dýrtíðamppbót á laun þess
fékk á alþingi, og finni sig rang-
indum beitt. En verzlunarfólkinu
er áreiðanlega enginn greiði
gerður með því, að breiða yfir
þá sök, sem þaÖ á sjálft á því,
hvernig fór, og að töluverður
hluti þess verður nú aÖ vinna
fyrir raunverulega miklu lægri
laun en það hafði áðUr en verð-
hækkunin og dýrtíðin af völdum
stríðsins hófst.
Verzlunarmannafélag Reykja-
víkur segir sjálft í bréfi sínu til
ríkisstjórnarinnar, sem birt er í
„Frjálsri verzlun“, að verkamenn,
sjómenn og iðnaÖarmenn hafi
betri aðstöðu til þess að knýja
fram kröfur sínar við atvinnu-
rekendur vegna þess, að þessar
stéttir hafi með sér stéttarfélög
og þau einnig með sér landssam-
band, Alþýðusambandið. Það er
alveg rétt. En þegar því er bætt
við • í bréfi Verzlunarmannafé-
lagsins, að alþingi hafi álitið
nauðsynlegt að lögbjöða dýrtíð-
aruppbótina á laun þessara
stétta, „þó að“ þær hefðu slík
samtök sín á milli, þá er það
aftur á móti mikill misskilningur.
Verkamenn, sjómenn og iðnaðar-
menn fengu ekki dýrtíðamppbót
sína lögboðna og lögákveðna af
alþingi þ ó að þeir hefðu með
sér stéttarsamtök, heldur a f þ v í
a ð þeir höfðu þau. .
Ef verzlunarfólkið hefði verið
búið að stofna með sér stéttarfé-
lag eins og aðrar lauraastéttir í
landinu, þá hefði það áreiðanlega
fengið dýrtíðamppbót á laun sín
lögboðna um leið og þær. Og að
slik stéttarsamtök verzlunarfólks-
ins, skipulagslega óháð vinnu-
veitendum þess, skuli ekki enn
vera ti! — það er sú sök, sem
verzlunarfólkið á sjálft á því ó-
réttlæti, sem það er nú beitt.
En verzlunarfólkið á, þrátt
‘ fyrir allt, ekki að sætta sig við
óréttlætið. Það á að læra af því.
Það hefir rekið sig á það, að
vinnuveitendur þess neita margir
hverjir að verða við sanngjarnri
kröfu þess um dýrtíðaruppbót af
því, að það hefir ekki samtök til
þess að knýja hana fram. Og
það hefir einnig rekið sig á það,
að alþingi sinnir ekki málaleitun
þess, urn að lögbjóða dýrtíðar-
uppbótina, af sörnu ástæðu. Af
slíkri reynslu verður ekki nema
ein skynsamleg ályktun dregin:
Verzlunarfólkið verður að stofna
með sér stéttarfélag og ganga í
allsherjarsamtök verkalýðsins í
landinu hið allra fyrsta, éí það
Reykjavfknrmötið
(MEISTARAFLOKKUR)
f kvöld
kl. 8.30 keppa
R. og Valur
Altaf melra spennandi. Hvor vinnnr nú?
Yfir ÍO þúsimd (é-
lagar i Stórstúkunni
---—4---
103 fnlltrúar sitja stérstúku~
þingið, sem ml er háð í bænum.
TÓRSTÚKUÞIN GIÐ
sem sett var hér í bæn-
um s.l. laugard. sitja 103 full-
trúar svo að segja allsstaðar
af landinu.
Þingið starfar í Góðtempl-
arahúsinu. Undanfarið hafa
orðið nokkrar deilur innan
Reglunnar, en allt utlit er
fyrir því, að fuilar sættir tak-
ist, eftir því, sem Alþýðu-
blaðið frétti í morgun.
Samkvæmt skýrslu fram-
kvæmdanefndar Störstúkunnar
voru í Reglunni 1. febrúar s. 1.
116 stúkur, þar af 67 undirstúk-
ur og 49 barnastúkur. Reglufé-
lagar voru þá samtals 10064,
þar af í undirstúkum 5 526 og í
barnastúkum 4528.
víll ekki eiga það á hættu, að
réttur þess verði á sama hátt
fyrir borð borinn í framtíðinni.
■ Nokkuð hefir bæzt við í Regl-
una síðan.
Stórstúkuþingið hefir gert
nokkrar ályktanir. Meðal annars
eftirfarandi:
„Stórstúkan felur framkvæmd-
arnefnd sinni að vinna að því,
að hafin verði almenn fjársöfnun
um land allt til heilsuhælis fyrir
drykkjumenn, og að haft TCrði
um það samstarf við annan Bmd-
indisfélagsskap í landinu, eftir
því sem við verður komið.
Jafnframt er framkvæmdar-
nefndinni falið að afla sem full-
komnastra upplýsinga um þörf-
ina fy.rir slíkt hæli og beita sér
fyrir ráðstöfunum, sem bætt
gætu úr hinni brýnustu nauðsyn
unz fullkomið hæli er fengið.“
„40. þing Stórstúku Islands
samþykkir að skipa sjö manna
nefnd til að ræða við rikisstjórn-
Frh. á 4. síðu.
Þetta, sem nú var sagt, voru
aðeins augnabliksmyndir af því,
sem hefir verið að gerast í
Þýzkalandi síðustu 7 árin.
Tveim lífsskoðunum, tveim
trúarbrögðum hefir lostið sam-
an, lífsskoðun National Social-
ismans, sem stefnir til algildra
heimsyfirráða, og lífsskoðun
kristindómsins, sem sömuleiðis
stefnir til algildra heimsyfir-
ráða.
Til þess að gera sér grein fyr-
ir, hvernig í þessum árekstri
liggur, er nauðsynlegt að fara
nokkrum orðum um hugmynda-
grundvöll National Socialism-
ans. Sá grurídvöllur var alls
-ekki full mótaður um það
leyti, sem hið pólitíska vald
féll Nazistaflokknum í skaut
á Þýzkalandi. — En hann
-var í myndun og ákveðin
grundvallarsjónarmið gáfu
raunverulega beina vísbend-
ingu um það, hver og hvílíkur
grundvöllurinn myndi verða.
En enginn gat rennt grun í,
hversu víðtækar valdakröfur
stefnunnar myndu verða. Flest-
ir munu hafa álitið að þær
myndu aðeins snúast um ytri
yfirráð. En það er algjör mis-
skilningur á National Social-
ismanum að halda, að hann
láti sér nægja ytri yfirráð. —
Hann lætur sér ekki nægja
minna en að umskapa sál hinn-
ar þýzku þjóðar, og þaðan stefn-
ir hann að andlegri byltingu
um gjörvalla jörð. í þessu efni
er National Socialisminn að
mínu áliti eins róttækur og
kommúnisminn, nema fremur
sé.
Bók Hitlers, ,Mein Kampf,1 er
fyrst og fremst pólitískt stefnu-
skrárrit. Bókin er til orðin í
sinni upprunalegu mynd meðan
flokkurinn átti í vök að verjast
og því er skiljanlegt, að vægi-
lega sé í sakirnar farið í við-
kvæmum efnum. Þó stendur á
bls. 506 í umr. bók klausa, sem
gefur sínar upplýs. Þar segir
á þessa leið: Hið blinda ofstæki
kom fyrst inn í veröldina með
kristindóminum, því hann er af
gyðinglegum uppruna og Gyð-
ingdómurinn er einn í heimin-
um um þessháttar blint og hat-
ramt ofstæki. En það skiptir
ekki máli, hvaðan þetta er
komið. Aðalatriðið er hitt, að
þetta er til staðar enn þann
dag í dag — og slík lífs-
skoðun, sem er borin uppi af
djöfullegu hlífðarleysi og of-
stæki verður ekki sigruð nema
með nýrri hugsjón, sem er bor-
in uppi af sama anda og' barizt
er fyrir af jafnsterkum vilja,
en er um leið hrein og til fulln-
ustu sönn. Pólitískir flokkar
geta brætt sig saman og átt í
hrossakaupum, en lífsskoðanir
aldrei.“
Hér er skýlaust og skilyrðis-
laust skorin upp herör gegn
kristinni trú, enda þótt þessum
ummælum sé á vissan hátt svo
hagað, að menn hafa naumast
almennt gert sér grein fyrir,
hvað þau þýddu, fyr en atburð-
irnir sjálfir leiddu það í ljós.
Greinilegri og óhjúpaðri eru um
mæli eins og t. d. þessi, en þau
eru prentuð í blaðinu Bayrisch-
er Kurier í maí 1925: „Vér vilj-
um enga aðra guc?i hafa en
Þýzkaland eitt.“
Nazistaflokkurinn hafði á
stefnuskrá sinni þessi frægu
orð: Flokkurinn, sem slíkur,
fylgir jákvæðum kristindómi,
án þess að binda sig við ákveðna
játningu. Hvert barn taldi sig
skilja þýðingu þessara orða. —
En hvað þau raunverulega þýða
verður fyrst ljóst, ef athugaðar
eru kenningar þess manns, sem
er viðurkenndur aðal-hugmynda
smiður Nat. soc., en það er Al-
fred Rosenberg. Hann gaf út
bók árið 1930, sem heitir „Der
Mythus des zwanzigsten Jahr
hunderts“, Goðmál 20. aldarinn-
ar. Þessi bók er útbreiddasta
bók hins þýzka heims, næst áð-
urnefndri bók Hitlers. Hún hef-
ir komið út í meir en 140 úr-
gáfum. Höfundurinn Alfred
Rosenberg var árið 1934 skip-
aður opinber yfirmaður og for-
ingi allra uppeldismála um
giörvallt Þýzkaland. Það er
þessi maður, sem hefir fundið
upp að greina á milli jákvæðs
og neikvæðs kristindóms í
þeirri merkingu, sem hefir mót-
að afstöðu 3. ríkisins til krist-
innar kirkju, og hann skilgrein-
ir sjálfur í bók sinni á þessa
leið: Hinn jákvæði kristindómur
er hin norræna trúrækni. Aftur
á móti er hin kirkjulega, sýr-
lenzk-gyðinglega trúrækni nei-
kvæð, vegna þess að hún hefir
drepið hinar menningarfrjóu
hugsjónir hins norræna kyn-
flokks. Þessi gyðinglegi kristin-
dómur er eiturefni, sem hefir
eitrað hina þýzku þjóð. Nú
verður að hreinsa það burt. Hin
germanska trúrækni verður að
vakna til lífs á ný. Að dýrka
kynflokkinn er að dýrka Guð,
því að blóð hans, hið hreina ar-
iska blóð, sem í æðum hans flýt-
ur og líf hans í öllum þess mynd
um nærist, af, það er heilagt,
það er guðdómurinn. Að fella
lífshræringar þessa blóðs í
fjötra gyðinglegs hugsunar-
háttar er glæpur, að leyfa það
að í ariskar æðar sé veitt ó-
hreinum blóðstraumum hins as-
iatiska þræls, það er sú synd
gegn heilögum anda, sem ekki
verður fyrirgefin. Hvað sið-
fræðina áhrærir, þá verður hin
nýja trú, samkvæmt skoðun
Rosenbergs, að afneita og út-
rýma kenningum kristindóms-
ins um undirgefni, sjálfsafneit-
un, auðmýkt og kærleika. í
staðinn verður að koma metnað-
ur, heiður og hreysti.
Þetta er hinn jákvæði krist-
indómur Alfreds Rosenbergs og
National sósíalista. En þessi trú,
þessi opinbera yfirlýsing Nati-
onal-sósíalistaflokksins í trú-
málum, er auðvitað enginn
kristindómur, því hér er hverj-
um bókstaf og gjörvöllum anda
hins sögulega kristindóms af-
neitað eins greinilega og frekast
verður á kosið. En þetta er hin
opinberlega viðurkennda trú
Þriðja ríkisins, trú, sem venju-
lega er játuð og tjáð með þess-
um þrem slagorðum: Blut, Bod-
en, Rasse, blóð, móðurmold,
kyn. Þessar 3 grundvallarstað-
reyndir hins germanska manns
eru holdi klæddar í foringjanum
Adolf Hitler. Hann er ekki
dýrkaður vegna afreka sinna og
yfirburða fyrst og fremst, held-
ur eru yfirburðir hans opinber-
un og staðfesting á tign og veldi
hinnar germönsku sálar, hins
germanska blóðs. Þess vegna er
Foringinn guðdómur og ber
hverjum þeim manni, sem vaxið
hefir til germanskrar vitundar
hann að óttast, hann að elska og
honum einum að treysta.
Hvað siðfræðina áhrærir, þá
verður hún að miðast við köll-
un og ætlunarv. hinnar þýzku
þjóðar, sem skráð er í skipan
alheimsins frá upphafi, en það
er að aukast og margfaldast og
gera lönd og' þjóðir sér undir-
gefin, til þess að hin ariska
menning og arisku verðmæti,
nái til þess að verða til þeirrar
blessunar á þessari jörð, sem
þeim er ætlað að verða. E. t. v.
fer það nú að skýrast, hvernig
kjör kristin kirkja á við að búa
í Þýzkalandi, á meðan hún vill
ekki sverja sig frá þeirri játn-
ingu, sem er líf hennar og til-
verugrundvöllur, á meðan hún
hefir á vitundinni, að henni sé
önnur köllun í hendur seld en
sú að vera þý ákveðinna þjóð-
arhagsmuna. Það fer og að
verða ljóst, að það er enginn
stráksskapur, þegar þjóðinni er
boðið að þakka Foringjanum
fyrir fenginn frið, en ekki
Guði. Það er annað en stráks-
skapur, það er alvara.
Frh. á 4. síðú.