Alþýðublaðið - 05.07.1940, Blaðsíða 1
r
RITSTJÓRI: STEFÁN PÉTURSSON
ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
XXI. ÁRGANGUR
FÖSTUDAGUR 5. JÚLI 1940.
152. TÖLUBLAÐ
Héi
Fra
bil 611
á valdi
Frönsk flotadeild í höfn.
Ný nm
un utanriklsB
skip^
aála®
Samtal við utanríkismálaráðherrann.
TWT Ý LÖG verða gefin út
innan fárra daga um
breytingar á skipun utanrík-
ismálabjónustu Þá hefir
og verið ákveðið að skipa
fulltrúa íslands í nokkrum
löndum.
Alþýðublaðið hafði í morgun
tal af utanríkismálaráðherran-
um, Stefáni Jóh. Stefánssyni,
um þessi mál og sagði hann
meðal annars:
Með samþykkt alþingis 10.
apríl s.l. tók ísland öll utan-
ríkismál sín í sínar hendur. Frá
þeim tíma hefir framkvæmd
þeirra mála verið eingöngu í
höndum íslenzkra stjórnar-
valda og var það veruleg breyt-
ing frá því, sem áður var, að
minnsta kosti að forminu til. Af
þessu leiddi að sjálfsögðu, að
gera þurfti ýmsar nýjar ráð-
stafanir og nýsköpun í þessum
málum.
Bráðabirgðalðg til
hjálpar norsknn
flöttamönnum.
¥ DAG verða gefin út bráða-
birgðalög sem miða að því,
að hægt sé átð hjálpa þeim
norsku flóttamönnum, sem hing-
að eru komnir.
Bráðabirgðalögin fela í sér
heimild fyrir Islendinga til að
taka skipin, sem flóttamennim-
ir hafa komið á, á leigu og
reka útgerð með þeim með sömu
réttindum og íslenzk væm.
Alls munu komin hingað 12
eða 14 skip.
Um öll þessi mál þarf nýja
löggjöf. Ég hef lagt fyrir ríkis-
stjórnina frumvarp að bráða-
birgðalögum um meðferð utan-
ríkismála. Frumvarp þetta, eins
og aðrar tillögur um utanríkis-
mál, sem nú eru til athugunar,
eru gerðar í samráði við Svein
Björnsson sendiherra, en hann
dvelur nú hér heima eins og
kunnugt er eftir beiðni ríkis-
stjórnarinnar, sem ráðunautur
hennar í þessum málum.
Ennþá er ekki fullnaðará-
kvörðun tekin um setningu lög-
gjafar um þessi mál, en búast
má vifjj að það verði gert næstu
daga.
Ríkisstjórnin þarf að gera
ýmsar ráðstafanir til að láta
gæta hagsmuna sinna erlendis.
Sendaráð er áfram í Kaupm,-
höfn, eins og verið hefir og
veitir Jón Krabbe því forstöðu
sem fulltrúi (Charges de Afíari-
es), en hann mun þó ekki geta
haft það starf með höndum til
frambúðar, vegna þess, að hann
er nú mjög við aldur.
Undanfarin ár höfum við haft
Vilhjálm Finsen sem íslenzkan
verzlunarfulltrúa við dönsku
sendisveitina í Oslo. Til mála
mun nú koma, að hann verði
fluttur til Stokkhólms og verði
þar annað hvort sendifulltrúi
eða aðalræðismaður fyrir Sví-
þjóð, Finnland og Noreg.
Eins og kunnugt er, er Pét-
ur Benediktsson sendifulltrúi
tj íslands í London og mun hann
verða það fyrst um sinn. Vil-
hjálmur Þór hefir um skeið
verið aðalræðismaður íslands í
Bandaríkjunum, en hann mun
Frh. á 4. síðu.
tærstn hersklp
reta eða énttt
m' ic , ■mm- '
Ofg hnndruð hersklpa af
ýmsum smærri gerðum
................... «»
"13 REZKUR aðmíráll skýrði frá því í Lundúnaútvarpinu
rétt fyrir hádegið í dag, hvaða hluta franska flotans
Bretar hefðu þegar náð á sitt vald, eða orðið að eyðileggja til
þess að hindra, að hann félli í hendur Hitlers.
Hann sagði, að Frakkar hefðu átt 5 orustuskip fyrir
styrjöldina, en 1 hefði síðan bætzt við. Af þessum 6 orustu-
skipum hefðu Bretar tekið 2 í brezkum höfnum, 1 í Alex-
andríu, 1 hefði verið sökkt við Oran, og 1 lazkaðist svo, að
það varð ósjófært.
Af orustubeitiskipum hefðu Frakkar átt 2. Þar af var
öðru sökkt við Oran, en hitt slapp undan mikið skemmt.
Frönsku beitiskipin af smærri gerð voru 11. Þar af hafa
2 verið tekin í brezkum höfnum, 4 í Alexandíu og 1 í Oran.
Frönsku tundurspillarnir voru 64. Þar af voru Frakk-
ar þegar búnir að missa 8 í stríðinu. 8 voru teknir í brezkum
höfnum, nokkrir (talan ókunn enn) í Alexandríu, og 2 var
sökkt við Oran.
Auk þess hafa Bretar náð fjölda franskra kafbáta og 200
smærri ofansjávarherskipum af ýmsum gerðum á sitt vald.
OboreMII: Eg legg pað nnðir döm
sögnnnar, hvort «ð gerðnm rétt.
-------«----—
í áhrifamikilli ræðu, sem Churehill flutti í gær í neðri mál-
stofu brezka þingsins, lýsti hann yfir því, að Bretar hefðu nú
mikinn hluta franska flotans á sínu valdi, og það væri óbifanleg
ákvörðun þeirra, að koma í veg fyrir það, að Þjóðverjar næðu yf-
irráðum yfir þeim frönskum herskipum, sem enn væru á höfum
úti og leita kynnu hafna samkvæmt boði frönsku stjórnarinnar.
Churchill sagði um töku franska flotans, að hann hefði aldrei
verið á stjórnarfundi þar, sem hann hefði orðið að taka sorglegri
ákvörðun. En stjórnin samþykkti hana einróma. „Og ég legg það
undir dóm brezku þjóðarinnar, Bandaríkjanna, alls heimsins og
undir dóm sögunnar, hvort við höfum gert rétt eða ekki.“ •
Ráðstafanir þær, sem brezka
flotamálastjórnin gerði með sam-
þykki ríkisstjórnarinnar til þess
að koma í veg fyrir að franski
flotinn félli í hendur Þjóðverja
Frh. á 2. síðu.
ALBERT ALEXANDER
flotamálaráðherra Breta.
Tap Breta við Orai.
Albert Alexander, hinn þekkM
Alþýðuflokksmaður, sem nú er
flotamálaráðherra Breta, skýrði
frá því á eftir ræðu Churchills
í brezka þinginu í gær, að tap
Breta í sjóorustunni við Oran
hefði verið 1 flugvél, 1 sjóliðs-
foringi og 1 óbreyttur sjóliös-
maður.
Slitnr Pétaln stjðrn
málasambandi við
Enpland?
OT ERNÁM franska floí-
** ans hefii* vakið ógur-
lega reiði í Þýzkalandi og
kalla þýzku blöðin það, sér-
staklega ráðstafanir brezka
flotans við Oran, „mesta
þorparabragð, sem verald-
arsagan geti um.“
Samkvæmt þýzkum
fréttum er stjórn Pétains
marskálks á Frakklándi að
hugleiða að slíta stjórn-
málasambandi við England
út af hernámi flotans, en
sú frétt hefir að minnsta
kosti ekki enn verið stað-
fest af frönsku sendisveit-
inni í London.
BæjarstarfsMnn oi styrkpegar bæjar-
ins fá nn loksins lanna- og styrknppbót.
----♦---
Della um hækkun barnsmeðlaga.
A BÆJARSTJÓRNARFUNDI, sem haldinn var í gær
■**■ var ákvðið að greiða starfsmönnum bæjarins launa-
uppbót fyrir júní-mánuð og framvegis á sama hátt og opin-
berum starfsmönnum, að öðru leyti var bæjarráði falið að
talca ákvarðanir um málið.
Áður höfðu starfsmenn bæjar-
ins fengið launauppbót fyrir mai-
mánuð, en ennþá hafa þeir enga
fengið fyrir fyrstu 4 mánuði árs-
ins, janúar— apríl.
Um þetta urðu nokkrar um-
ræður. Haraldur Guðmundsson
taldi ástæðulaust að fresta á-
kvörðun um launauppbót starfs-
manna fyrir þessa 4 mánuði, þar
sem fyrir bæinn væri fjárhags-
legt aðalatriði launauppbótin,
sem nú yrði samþykkt, það er
fyrir júní og framvegis.
Bjami Ben. hafði orð fyrir
meirihlutanum. Hann sagði, að
fullur vilji væri fyrir hendi um
Frh. af 2. sfðu.