Alþýðublaðið - 03.08.1940, Side 1

r
RITSTJÓRI: STEFÁN PÉTURSSON ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
XXI. ÁRGANGUR LAUGARDAGUR 3. ÁGÚST 1946. 177. TÖLUBLAÐ
Hafa Þjóðverjar merkt
sér flugvelli á íslandi ?
-------4,-------
Það, sem bændur hafa séð á öræf-
um Norður-Múla og Þingeyjarsýslu.
-------♦--------
FLEIRI en ein þjóð hafa sent hingað svokallaða vísinda-
leiðangra á undanförnum árum. Okkur íslendingum
hefir verið það vel ljóst, að tilgangurinn hefir ekki alltaf
verið sá, sem upp hefir verið gefinn, og okkur hefir grunað,
að sumir leiðangrarnir, að minnsta kosti, hafa verið gerðir
hingað í hernaðarlegu augnamiði.
Uppi á öræfum Norður-Múlasýslu og Þingeyjarsýslu
hafa þýzkir „vísindamenn“ merkt sér heppilega lendingar-
staði fyrir flugvélar. Leitarmenn og gangnamenn, bændur
úr þessum sýslum, tóku fyrst eftir því í fyrra, að ýms stór
svæði voru einkennilega merkt. Höfðu vörður verið hlaðnar,
helzt umhverfis breiða og harða sanda, upp úr vörðunum
stóðu staurar, mismunandi langir, en flestir um 1% meter
á hæð og efst á toppi þeirra var hálfur hakakross, eða haka-
kross, sem vantaði á eina álmuna,
Þetta mun hafa verið rannsakað betur í sumar og hafa
meðal annars göngugarpar, sem farið hafa þessar leiðir, séð
þessar nierkingar, en bændurnir héldu í fyrra, að hér væri
um einhverjar landmælingar að ræða.
Geitasandur, sem er hreiður og harður, milli tveggja
lágra fjallgarða í Norður-Múlasýslu, hefir til dæmis verið
merktur þannig, og er talið að þar geti lent mörg hundruð
flugvélar.
Franski faslstastjérnin læt
ir dðMHa de GaoHe til daaða!
----*----
En hann dvelnr nú f London.
FRÉTTASTOFAN Asso-
ciated Press birti til-
kynningu um það í gær-
kveldi frá Vichy, aðseturs-
stað Pétain-stjórnarinnar, að
hæstiréttur Frakklands hefði
kveðið upp dauðadóm yfir de
Gaulle herforingja, dæmt
hann frá allri tign og gert
eigur hans upptækar.
Réttur sá, sem kvað upp
þennan dóm, var stofnaður fyr-
ir skömmu með sérstakri til-
skipan, sem Pétain marskálkur
gaf út. Var þá tilkynnt, að hann
myndi fá til meðferðar mál
þeirra manna, sem styrjaldar-
sakir væru bornar á, þ. e. menn
þá, sem ættu sök á óförum
Frakka í stríðinu, hefðu gerzt
liðhlaupar eða flúið land.
Var de Gaulle sakaður um
landráð, liðhlaup og flótta úr
landi.
De Gaulle er, sem kunnugt
er, leiðtogi þeirra Frakka, sem
halda áfram styrjöldinni gegn
Þýzkalandi og Ítalíu, og hefir
de Gaulle aðalbækistöð í Bret-
landi enn sem komið er.
De Gaulle gerði dóminn að
umtalsefni í ræðu, sem hann
flutti í gærkveldi. Taldi hann
hinn „sameiginlega óvin“ hafa
haft áhrif á dómstól þennan og
gerðir hans, og ef til vill væri
hann beinlínis undir yfirstjórn
óvinanna. De Gaulle lét í ljós
óbifandi trú á fullnaðarsigri
Bandamanna, og þegar svo væri
komið, að Frakkland væri aftur
frjálst, myndi hann óhikað gefa
sig fram við ríkisstjórnina, er
þá hefði fengið völdin í hendur,
og leggja afstöðu sína undir
dóm frönsku þjóðarinnar.
lækkin sterlingspnndsiis hindr-
ælliH kolave
---+--—.—
Það er nú hægt að fá ódýrari kol, en
við verðum að borga næstu mánuði.
T/' OLAVERÐIÐ hefir nú verið lækkað um 22 krónur smá-*
lestin, úr 156 og niður í 13fl. Það má segja, að betra er
seint en aldrei. Það er nú liðinn langur tími síðan flutnings-
gjald á kolunum stórlækkaði og alllangur tími síðan hin ó-
dýrari kol komu hingað, án þess þó að verðið hafi lækkað til
neytenda. Hefði sterlingspundið ekki hækkað svo mjög í
júní, þá hefði lækkunin orðið miklu meiri.
Hér í Reykjavík eru nú til um*
19 þúsund tonn af kolum og
mun það nægja nokkuð fram á
veturinn. Hins vegar hafa flutn-
ingsgjöld nú enn lækkað og þar
með verðið, en ekki lítur út fyr-
ir, að almenningur verði aðnjót-
andi þess, því að ætlazt er til, að
þetta nýja verð verði látið gilda
meðan þessar birgðir endast.
Hins vegar er rétt að taka það
fram, að það hefir komið alveg
að óvörum, að flutningsgjöld
lækkuðu svo mjög sem raun er
á orðin í miðri styrjöldinni,
enda er það mjög óvenjulegt
fyrirbrigði á styrjaldartímum.
Flutningsgjöldin lækkuðu fyrst
er Þjóðverjar hertóku Noreg,
Bandamenn settu hann í herkví
og mest allur skipafloti Norð-
manna gekk á hönd Banda-
manna, síðan lækkuðu flutnings
gjöldin enn meira, þegar Hol-
land og Belgía féllu og loks
lækkaði verðið er Þjóðverjar
sigruðu Frakka. Öll þau kol,
sem nú eru hér, voru keypt áður
en aðallækkunin varð.
Hins vegar gerði ríkisstjórnin'
tilraun til að fá 5 þúsund tonna
farm keyptan eftir aðallækkun-
ina, en hún fékk aldrei neitt
svar við tilboði sínu. í þessum
19 þúsund tonnum eru rúmlega
3 þúsund tonn skipakol, þ. e.
flutt hingað með togurum.
Signrgeir Signrðsson
bisknp fimmtngnr.
S
SIGURÐSSON
fimmtíu ára í
IGURGEIR
biskup er
dag.
Hann vígðist til ísafjarðar-
prestakalls haustið 1917 og þjón-
aði því prestakalli í meira en 20
ár og var síðustu árin jafnfnamt
prófastur í Niorður-Isafjarðar-
sýslu. I því starfi aflaði hann
sér mikillar virðingar og vin-
áttu.
Um þessar mundir er hann á
visitasíuferð um Austurland og
heldur guðsþjónustu á Eskifirði í
dag.
Flngsbjrlið við Skerja
fjðrð branntil kaldra
kola í gær.
F"' YRIR hádegi í gær kom
upp eldur í flugskýlinu
við Skerjaf jörð og hrann það til
kaldra kola. Var þetta eina
flugskýli Flugfélags íslands hér
í Reykjavík. Þegar eldurinn
kom upp var flugvélin „Haf-
örninn“ inni í skýlinu, en hon-
um var náð út óskemmdum.
Brezkir setuliðsmenn voru
inni í skýlinu, þegar eldurinn
kom upp. Brugðu þeir við, náðu
flugvélinni út og renndu henni
ofan dráttarbrautina.
Eldsupptökin munu vera þau,
að neisti úr vindlingi féll ofan
í skál, sem olía var í. Blossaði
eldurinn upp og reyndu setu-
liðsmennirnir að kæfa hann, en
Frh. á 4. síðu.
Kommúnistor stofna tii
óeirða i Helsingfors.
♦
Kasta grjóti og ógna fólkinu með
nýjnm loftár ásum Rilssa á borgina
Verðnr aftur tekin npp it-
gðfa einnar krinu seðia?
FREGNIR frá Helsing-
fors herma, að finnskir
kommúnistar og fylgismenn
þeirra séu upp á síðkastið
farnir að gera tilraunir til
þess að stofna til óeirða í
borginni til áróðurs fyrir
Rússland.
Þ. 30. júní síðastliðinn fóru
þeir í kröfugöngu um göturn-
ar í Helsingfors og hrópuðu.
„Niður með stjórnina! Loftá-
rásir verða aftur gerðar á
Helsingfors og aðrar hótanir,
ef ekki yrði farið að vilja
Rússa í öllu.
Svipaðir atburðir gerðust í
Frh. á 4. síðu.
SKORTUR á skiptimynt
í landinu er nú orðinn
mjög áberandi og skapar ým-
iskonar erfiðleika í viðskipt-
um manna á milli. Stafar
þetta bæði af því að stór
sending á skiptimynt, sem
við áttum tilbúna í Kaupm.-
höfn, er Iþjóðverjar tóku
Danmörku, stöðvaðist, og
liggur enn í Gullfossi þar, og
að mönnum í landinu hefir
nú fjölgað um nokkra tugi
þúsunda á mjög skömmum
tíma og myntin kemst þar
með í miklu fleiri hendur.
Öll mynt okkar hefir eins og
kunnugt er verið slegin í Dan-
mörku, en nú er sú leið lokuð.
Ef hins vegar skipin með efnið
til hitaveitunnar komast hing-
að, en um það er allt enn í ó-
vissu, ætti skiptimyntin að
koma með þeim.
Alþýðublaðið sneri sér í morg
un til fjármálaráðherra og
spurði hann um þetta mál. —
Hann sagði, að það væri nú í
athugun í ráðuneyti hans. Nú
sem stendur er verið að athug£
möguleika fyrir því að ié
skiptimynt í Englandi, en e:
hvorugt táekist, að fá myntint
frá Danmörku né að fá skipti-
mynt slegna í Englandi, þá yrð:
að taka upp gömlu aðferðina
að prenta krónuseðla. Hanr
kvað þó vafasamt, að það bætt:
úr brýnustu þörfinni, því ac
miklu meiri þörf væri fyrii
smærri skiptimynt en krónur.
Flestir munu óska eftir því
að ekki þurfi að koma til þes:
að krónuseðlar komi aftur í um
ferð, því að þeir voru alltaf á
kaflega hvimleiðir. Hins vega:
er hægt að prenta þá hér.
Húsbruni.
í gærmorgun kom upp eldur í
húsi Kaupfélags Austfjarða á Seyð-
isfirði. Höfðu brezkir hermenn að-
setur sitt á neðri hæðinni, en ull
var geymd á efri hæðinni. Bjargað-
ist ullin að mestu leyti, þótt húsið
brynni nær alveg.