Alþýðublaðið - 09.08.1940, Blaðsíða 3

FÖSTUDAGUR 9. ÁGOST 194#
ALÞÝ'ÐUBLAÐI'P
ALÞTÐUBLAÐIÐ
Ritstjéri: Stefán Pétursson.
Ritstjér*: AlþýSuhúsinu viS Hverfisgötu.
Símar: 49*2: Ritstjóri. 4901: Innlenöar fréttir. 5021: Stefán Pét-
ursson (heima) Hringbraut 218. 4903: Vilhj. S. Vilhjálms-
s*» (heima) Brávallagötu 50. ^
Afgraiðsla: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Símar: 4900 og 4906.
VerS kr. 2.59 á mánuði. 10 aurar í lausasölu.
ALÞÝBUP R E NTSMIÐJAN H. F.
Styrjöldin í Afríku.
VEGNA ÞESS, að lítið hef-
ir verið um stórviðburði í
styrjöldinni síðan Frakkar
lögðu niður vopn, hefir árás It-
ala á Brezka Somaliland í Aust-
ur-AfríkU vakið nokkra eftir-
tekt manna víðsvegar um heim
það, sem af er þessari viku.
Annars myndi ekki mikið hafa
verið um hana talað, því að hún
er enginn stórviðburður og get-
ur enga verulega þýðingu haft
fyrir úrslit styrjaldarinnar, ekki
einu sinni í sjálfri Afríku. Það
væri frekast, að Mussolini gæti
með því að gera nógu mikið úr
þýðingu hennar í blöðum og út-
varpi heima á Ítalíu, þar sem
hann og þjónar hans eru einir
til sagna, hresst ofurlítið upp á
bardagahuginn, sem aldrei er
sagður hafa verið mikill meðal
ítala, og áreiðanlega hefir ekki
vaxið við hið augljósa' þýð-
ingarleysi ítalska hersins í
styrjöldinni hingað til og hinn
löðurmannlega flótta ítalska
flotans í hvert skipti, sem hann
hefir mætt brezkum herskipum
á Miðjarðarhafi.
Brezka Somaliland er all-
breið strandlengja sunnan við
Adenflóa, sem tekur við milli
Arabíu og Austur-Afríku suður
af Rauðahafi. Landið er um-
kringt að austan, sunnan og
vestan af ítölskum nýlendum,
ítalska Somalilandi og Abessin-
íu. Það á aðeins á örstuttu svæði
að norðan og vestan sameigin-
leg landamæri við Franska Som-
aliland, en síð^n Frakkar lögðu
niður vopn þar, getur því ekki
heldur borizt nein hjálp þá
landleið. Það er því raunveru-
lega einangrað landmegin og
því mjög erfitt fyrir Breta að
verja það, þótt þeir eigi aðgang
að því á sjónum, Iiinsvegar bæt-
ir það í engu aðstöðu ítala, þótt
þeir næðu öllu landinu, þar með
hafnarborgum þess, á sitt vald,
því að brezki flotinn er einráð-
ur úti fyrir ströndinni. Floti ít-
ala í Austur-Afríku er lokaður
inni í Massava við Rauðahaf.
Styrjöldin í Afríku verður
háð til úrslita á allt öðrum
stöðum. ítalir eiga tvö stór og
samfelld nýlendusvæði í Af-
oríku: Libyu í Norð(ur-Afríku,
milli frönsku nýlendunnar Tun-
is og Egiptalands, og Erythreu,
Abessiníu og ítalska Somali-
land í Austur-Afríku. En milli
þessara tveggja landflæma er
ekkert samband nema loftleið-
ina. Egiptaland og nýlendur
Breta í Súdan og Kenya skilja
þau algerlega að. Bretar geta því
beðið þess með tiltölulegri ró,
hvað sem gerizt í Brezka Som-
alilandi, að vopnabirgðir og
benzínbirgðir ítala í Abessiníu
og Erythreu gangi til þurrðar
— þeir flýta að vísu verulega
fyrir því með loftárásum sín-
um. Eftir það hjálpar það ít-
ölum lítið í Austur-Afríku þótt
þeir hefðu líka Brezka Soma-
liland á valdi sínu. Þeim verður
jafnt fyrir því nauðugur einn
kostur að gefast upp fyrir her-
sveitum Breta frá Súdan og
Kenyu og uppreisn Abessiníu-
manna að baki sér.
Hitt ítalska nýlendusvæðið,
Libya í Norður-Afríku, hefir
heldur ekki neitt samband við
Ítalíu nema loftleiðina. Brezki
flotinn er einráður á Miðjarðar-
hafi og bannar alla herflutninga
þangað sjóleiðiha. En ítalir
hafa þó miklu meira lið þar
fyrir en í Austur-Afríku — það
er sagt að þeir hafi þar um 250
000 manns, vel búna vopnum,
við landamæri Egiptalands. Og
þar sem aðstaða þeirra hlýtur
líka að fara versnandi því leng-
ur sem líður, er við því að bú-
ast, að ítalir reyni fljótlega að
ráðast þaðan á Egiptaland til
þess að knýja fram úrslit í styrj-
öldinni í Afríku, og því því
fremur, sem þeir þurfa nú ekki
að óttast nýlenduher Frakka
í Tunis að baki sér. Þar er líka
sú siglingamiðstöð, sem þeim
leikur mestur hugur á að ná á
sitt vald og Bretar geta einna
sízt án verið fyrir flota sinn í
Miðjarðarhafi, Súezskurðurinn.
En á meðan Bretar eru ráðandi
á Miðjarðarhafi getur hið nýja
Rómaveldi Mussolinis aldrei
orðið annað en óskadraumur.
Við land.amæri Egiptalands
er því líklegt, að inpan skamms
dragi til stærri tíðinda. Þar
verður sú viðureign háð, sem
gerir út um styrjöldina í Af-
ríku. Og þar hafa Bretar líka
sinn aðalviðbúnað þar syðra.

rTTTi
nii3C|amEs
N.s „Esja“
fer í hraðferð vestur um land til
Raufarhafnar 14. þ. m. kl. 9 s.d.
ViðkomustaSir í norðurleið:
Patreksfjörður, ísafjörður,
Skagaströnd, Sauðárkrókur,
Siglufjörður, Akureyri Raufar-
höfn.
í suðurleið:
Kópasker, Húsavík, Akureyri,
Siglufjörður, ísafjörður, Pat-
reksfjörður. Vörumóttaka til
hádegis á morgun og mánudag.
Farseðlar óskast sóttir á mánu-
dag.
Næsta ferð er austur um land
í hringferð 23. þ. m.
Daglegt líf barnanna á sumar-
dvalarstöðum Rauða krossins.
--------
Samtal við Árna Þórðarson kennara, um-
sjónarmann barnaheimilisins að Laugaskóla.
Skólahúsið að Laugum í Reykjadal.
NÚ er komið á annan mán-
uð síðan Reykjavíkur-
börnin fóru víðsvgar um land
til sumardvalar á vegum
Rauða Krossins og margra
annarra félaga.
Þær fréttir, sem borizt
hafa af líðan þeirra, sýna, að
þau lifa eins og blóm í eggi
og una sér allsstaðar prýði-
lega.
Væri vonandi, að sú reynsla
fengizt af þessari ágætu starf-
semi að hún héldi áfram í fram
tíðinni með líku sniði og nú hef-
ir verið stofnað til.
En til þess að það geti orðið,
þarf almenningur hér í bænum
að styðja þessa starfsemi enn
betur en hann hefir gert. Rauði
Krossinn efndi til ágæts happ-
drættis til ágóða fyrir þessa
starfsemi, og seldist allmikið af
miðum þegar í vor. En í sumar
hefir salan legið niðri. Nú hefst
þessi happdrættismiðasala aft-
ur, og er heitið á alla að kaupa
einn miða; það væri stuðning-
ur við eina þá beztu og nota-
drýgstu stárfsemi, í sem nú 6r
uppi hér í bænum.
Börnin eru, eins og kunnugt
er, dreifð víða um land, á
sveitaheimilum og í skólum. —
Fjölmennasti hópurinn er í
Laugaskóla í Reykj«dal. Þar eru
100 börn. Alþýðublaðið hitti
nýlega Arna Þórðarson kenn-
ara, sem er einn af umsjónar-
mönnunum með börnunum að
Laugaskóla, og bað hann að
skýra nokkuð frá daglegu lífi
barnanna þar. Fara hér á eftir
ummæli hans:
Engin leiðindi.
„Margir óttuðust, að börnun-
um á barnaheimilunum myndi
leiðast, fjarri foreldrum og
gömlum leiksystkinum og í
gagnólíku umhverfi því, sem
þau eru alin upp í. Reynslan
hefir orðið sú hér að Laugum,
að börnunum hefir mjög lítið
leiðzt. Fyrstu dagana bar lítils-
háttar á leiðindum í fjórum eða
fimm börnum meðal þeirra
elztu. Þetta er fyrir löngu horf-
ið og enginn minnist á leiðindi.“
Matarlystin ágæt.
„Matarlyst hafa börnin afar
góða. Enda er fæðið notalegt og
hentugt fyrir þau. Mjólk fá þau
ótakmarkaða. Mörg borða
næstum furðulega mikið, eink-
um var það fyrst. Til sanninda-
merkis um það, að lystin sé
betri en heima í Reykjavík, má
geta þess, að hvert og eitt ein-
asta barn borðar hafragraut með
mikilli lyst og ánægju kl. 8 á
morgnana, og á kvöldin borða
þau öll skyrhræring. Þótti hann
undir eins mjög góður. Nokkr-
um sinnum hafa þau fengið
grasamjólk. Það er þeirra upp-
Iáhaldsréttur, og þó hafði svo
að segja ekkert þeirra bragðað
hana áður. Hvernig stendur á
þessari óvenjulega góðu matar-
lyst hjá öllum börnunum? Svo
mun margur spyrja. Hún stafar
auðvitað af mikilli og stöðugri
hreyfingu úti við, auk sunds-
ins.“
Daglegu störfin.
„Viðfangsefni barnanna eru
ekki þau nákvæmlega sömu
dag eftir dag. Fótaferð, máltíð-
ir og háttatími er að sjáífsögðu
alltaf á sama tíma. Börnin
byrja að klæða sig kl. 7.30 á
morgnana. Á kvöldin eru allir
háttaðir kl. 9.30 og í síðasta
lagi kl. 10, þegar mjög gott er
veður. Alla virka daga er farið
í gönguferðir og verið í burtu
2Vz—3 tíma. Er þá lystin góð á
mjólk og brauð, þegar komið er
heim úr þeim ferðum. Tilsögn í
sundi fær hvert barn annan
hvern dag. Bæði drengir og
stúlkur þvo herbergin sín til
skiptis undir leiðsögn og eftir-
liti fullorðinna. Stúlkurnar þvo
sjálfar sokkana sína og gera við
fötin sín að mestu leyti.
Nokkuð af börnunum þekkir
nú orðið fáeinar algengustu
jurtirnar, sem verða á leið
þeirra daglega. Fáein eru að
byrja að safna nokkrum jurtum
og hafa sett sér það, að koma
með ofurlítið grasasafn heim
með sér í haust. Annars verð ég
að skjóta því hér inn í, að skiln-
ingur og áhugi meðal barnanna
á ríki náttúrunnar er lítill. Og
þarf að glæða hvorttveggja, ef
vel á að vera. Það er nauðsyn-
legt, að börnin læri að kynnast
náttúrunni og öllum dásemdum
hennar. Hefir og verið stefnt að
þessu eins og hægt hefir verið.
Hefir verið farið með börnin á
grasaheiði og hafa þau haft
mikinn áhuga fyrir að safna
sem mestu í matinn handa sér.
Lítið er um heimsóknir hér.
Eggert Stefánsson söngvari kom
hingað — og sýndi börnun-
um þá sérstöku góðvild — að
syngja fyrir þau nokkur vel
þekkt ísl. lög. Var safnazt sam-
an í leikfimisal skólans til þess
að hlusta á þennan fræga lista-
mann.
Margt fleira er hafzt að en
hér hefir verið nefnt. Svo sem
farið í leiki og iðkuð knatt-
spyrna. Mikið skrifað af bréf-
um til pabba og mömmu og
margir lesa dálítið á kvöldin.“
Heilsufarið.
„Því miður hefir heilsufarið
ekki verið í bezta lagi. Nokkru
eftir að norður kom, fengu sum-
ar stúlkurnar væga hálsbólgu,
sem brátt fjaraði þó út. Nú
hafa æði margir krakkarnir
fengið magaveiki, sem hefir
gengið hér I héraðinu og víst
víðar um land. Margir eru ekki
lasnir nema einn dag og aðrir
tvo, þrjá daga og flest virðast
ná sér að fullu undir eins aftur.
Nú er eftirvæntingin eftir
berjunum hvað mest. Þau eru
líka senn að koma. Krækju-
berin að byrja að sortna. Það
lítur út fyrir gott berjasumar
hér um slóðir. Hér eru víðlend-
ar berjaekrur í nágrenninu. En
það reynir mjög á góðvild
bændanna að leyfa þessum
stóra hópi að ösla yfir lönd sín,
þegar þar að kemur, því að
Laugaskóli á ekkert berjaland.
Fregnir hafa borizt af flest-
um börnunum, sem fóru á
sveitaheimili hér í sýslunni.
Þeim líður öllum vel svo vitað
sé og flest una hag sínum ágæt-
lega. Sum eru svo hrifin af
sveitaverunni, að þau gera ráð
fyrir að fara alls ekki til
Reykjavíkur aftur. Margir
drengirnir, sem hér eru, vildu
ólmir fara á sveitabæi. En því
miður var ekki hægt að verða
við.óskum þeirra um það, vegna
þess að þau heimili, sem enn
vildu taka börn óskuðu eindreg-
ið eftir stúlkum.
Að endingu biðja öll börnin
blað yðar fyrir kæra kveðju til
pabba og mömmu og allra
kunningjanna og segja, að þeim
líði ágætlega. Það er vel fylgst
með póstferðum og mikil á-
nægja yfir að fá bréf annað
slagið.“