Alþýðublaðið - 19.08.1940, Blaðsíða 3

MÁNUDAGUR 19. ÁGÚST 1948
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
• -------- AIÞYÐOBIAÐI® -----------------
Ritstjóri: Stefán Pétursson.
Ritstjórn: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Símar: 4902: Ritstjéri. 4901: Innlendar fréttir. 5021: Stefán Pét-
ursson (heima) Hringbraut 218. 4903: Vilhj. S. Vilhjálms-
son (heima) Brávallagötu 50.
Afgreiðsla: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Símar: 4900 og 4906.
Verð kr. 2.50 á mánuði. 10 aurar í lausasölu.
ALÞÝÐUPRENTSMIÐJAN H. F.
♦ ----------------------------------------♦
Óvissan um framtiðina.
Við gróðnrrannsóflni
ir á óræfnm landsins
----»-
Viðtal við Steinððr Steiidérsson mentaskólakennara
—---♦---
| Q UMRI er nú tekið að halla,
O dagarnir styttast og nótt-
in lengist. Innan skamms fara
, menn að koma hingað til bæj-
arins úr sumarvinnunni.
Petta er fyrsta striðssumar okk
ar. Þaö hefir fært okkur ó-
ven julega atburði, sem ekki hafa
gerst hér á landi fýrr. Fáa ör-
aði fyrir þeim, enginn óskaði
eftir þeirn og allir óttast afleið-
ingar þeirra. Hið eina, sem dreg-
ur úr hryggðinni yfir þvi, að þeir
hafa átt sér sta'ö, er hugboðiðum
það, að hlutskifti okkar hefði
getað oröi'ð allt annað, miklu
verra og jafn vel algerlega ó-
þolandi.
Að öðru leyti hefir sumarið
orðið gott. Veður hefir að vísu
verið ákaflega stirt og valdið
bændum miklum erfiðleikum, en
atvinnan hefir verið allmikil.afli
mjög góður, afurðaverð vel við-
unandi og kaupgjald sæmilegt.
Við þetta höfum viö lifað í sum-
ar, án þess þó að vita með nokk-
Uirri vissu, hve lengi það myndi
haldast. Hættan hefir vofað yfir
höfðUím 'okkar, eins og sverð
Damoklesar, enginn hefir getað
sagt ufn það hvaða atburðir
myndu gerast næstu viku eða
jafn vel næsta dag. Atburðirn-
ir hafa síðan stríðið brauzt út
gerst með leifturhraða, og þó að
margir séu nú farnir > að halda
að það, sem eftir er af stríðinu
muni rás atburðanna verða miklu
hægari, þá eni það aðeins spá-
dómar og ekkert animð.
Líklegt er því að haustið ga;ngi
í garð 'Og veturinn meö jafn mik-
illi óvissu um framtíðina fyrir
okkur og sumarmánuðirnir hafa
liðið.
Eins og þjóðfélagið, standaein-
staklingarnir vamarlitlir gagnvart
hinum miklu hættum hinna ó-
væntu atburða. En þetta ástand
hefir það vitanlega í för með
sþr að einstaklingamir eins og
jrjóðfélagið reyna að skapa sér
það öryggi, sem þeir frekast
mega.
Það er talið að margir menn
rnuni í haust korna með meiri
tekjur en flest undanfarin sum-
ur, og þó að það sé alveg áreið-
anlegt að útgerð'in græði meira
en sjómennimir, þá skapar hin
stöðuga atvinna þeirra þeim betri
afkiomu en þeir hafa haft und-
anfarin sumur. Sama má að
mestu leyti segja um verka-
mannastéttina, það er að segja
þann hluta hennar, sem haft hef-
ir atvinnu í surnar, en það er
stærsti hluti hennar. Tekjur henn-
ar eru meiri en undanfarin sum-
ur og stafar það ekki sízt af því
að kaupgjaidið var lögfest, því
að nú er öllum ljóst, sem nokk-
uð vilja á annað borð hugsa
um þau mál, að verkalýðsfélög-
unum hefði ekki tekizt að hadkka
kaupgjaldið jafn ört og það hefir
hækkað, það sýndu síðustu stríðs
ár mjög ljóslega.
Það er mikil nauðsyn, að menn
hugsá um það öllum tímum nú,
hvernig þeir geti bezt trygt
sig og heimili sín undir vetrar-
mánuðina. Alveg má gera ráð
fyrir því að lítið verði um at-
vinnu hér í Reykjavík og hinum
stærstu sjávarþorpum í vetur. Ríð
ur því mjög á því að allir ein-
staklingar verji því fé, sem þeir
geta, tíl þess að undir-
búa sig undir veturinn svo vel
sem frekast er kostur.
Fjölda margir sjómenn og
verkamenn gera þetta á hverju
hausti, það eru raunverulega aðr-
fr sem fmrfa hvatningar við í
þessa átt. Menn hafa reynt af
fremsta megni að byrgja sig upp
af innlendum fæðutegundum á
haustin, kjöti, fiski, og jarðará-
vöxtum og nú ættu þeir, sem
ekki hafa gert það á undanförn-
Um árum og geta það, að gera
það því að slíkt er mefri og
hollari búskapur en smákaupin
í næstu verzlun.
Það er talið af mörgum, að
töluverð hugarfarsbreyting hafi
farið frarn hjá mörgum hér í
Reykjavík síðan striðið brauzt út.
Sagt er að húsfreyjur vinni nú
miklu meira á heimilum sínum
hér í bænum en verið hefir und-
anfarin sumur og er þess getið
sem dæmis að í ullarverksmiðj-
unum hafi síðari hluta sumars-
ins verið keypt miklu meira af
bandi og efni í band en nokkru
sinni áður og sé það nú næstum
orðið ófáanlegt. Ef þetta er rétt,
þá er það gleðilegur vottur urn
rneiri elju, meiri hyggindi en áð-
ur hafa verið við höfð, enda
ríður á því, að menn hagi sér
öðru vísi nú en áður hefir átt
sér stað.
Við lærðurn lítið á síðustu
stríðstímum — og margt af því,
sem við lærðum |>á, varð okkur
til ógagns en ekki gagns. Vel
færi á því að þessir ægilegu tím-
ar kenndu okkur nauðsynlega
hluti. Þá ættum við að færa okk-
ur í nyt strax, því að enginn
veit hvað framtíðin ber í skauti
sínu.
Falleg föt.
Falleg ensk fataefni fyrir-
liggjandi. — Þér fáið
hvergi fallegri föt í bæn-
um. — Nokkur sett af
karlmannafötum seljast
mjög ódýrt næstu daga.
Gunnar A. Magnússon,
klæðskeri.
Laugavegi 12. Sími 5561.
STEINDÖR STEINDÓRS-
SON Menntaskólakennari
á Akureyri er nýkominn heim
úr langri dvöl í óbyggðum, þar
sem hann vann að rannsókn á
öræfagróðri, en það starf hefir
hann haft með höndum mörg
undanfarin sumur.
Alþýðublaðið hafði í morguh
samtal við Steindór.
„Undanfarin ár hef ég ferðazt
víða um öræfi landsins og rann-
sákað gróður þeirra,“ ságði
Steindór. „Hefir það að mestu
leyti verið í vísindalegum til-
gangi, þar til í fyrra að ég hef
rannsakað afréttagróður, aðal-
lega á Gnúpverj aafrétti upp
með Þjórsá, í hagnýtum til-
gangi.“
— Er nokkuð um árangur, að
segja enn?
„Nei, rannsóknirnar eru al-
gerlega á byrjunarstigi. Slíkar
athuganir sem þessar, þurfa að
taka helzt yfir mörg ár. Tvö
síðustu sumur hafa verið mjög
góð, en í sumar hefir verið mik-
ið um óþurrka. Hefir það haft
sín áhrif. m. a. á uppblástur o.
fl. Takmarkið er að fá gott yfir-
lit yfir gróður afréttanna, og at-
huga gaumgæfilega áhrif beit-
arinnar á þau. Ætti það að geta
komið bændum að gagni síðar
meir.“
— Fóruð þér ekki með fríðu
föruneyti um óbyggðirnar?
,,Ó, nei, ég var einn með
fylgdarmanni við rannsóknirn-
ar á vegum Rannsóknarnefndar
atvinnuveganna. — Ferðirnar
gengu ágætlega og er ég ánægð-
ur með árangur fyrsta ársins.“
— Eru engar gamlar rann-
sóknir til, sem mætti að ein-
hverju leyti styðjast við í öræfa-
rannsóknunum?
„Hálendisrannsóknir eru litl-
ar sem engar í gömlum nátt-
úrufræðiritum. Eru þessar at-
huganir mínar því nær alveg
byrjunarstarf. Um fyrri ferðir
mínar og rannsóknir hef ég rit-
að „Rannsóknir á öræfagróði
íslands,“ ritgjörð, sem nú er í
Danmörku, svo ég veit ekkert,
hvenær ég sé hana aftur.“
— Hafið þér ekki unnið að
rannsóknum í Þjórsárdal?
„Þjórsárdalurinn er þarna
nokkurskonar tengiliður milli
byggða og óbyggða, svo að ég
dvaldist þar einnig. Síðan dal-
urinn var friðaður fyrir þrem-
ur árum, hefir landinu farið
mjög að vonum fram. í nánd við
skógarkjarr má greinilega sjá
mikinn nýgræðing, sem breiðist
fljótt út. — Samt er enn
ekki óhætt að spá, hvernig frið-
unin tekst, því ef til vill hefir
góðærið haft nokkur áhrif á
landið. Engu að síður er það
víst, að beitin er mjög skaðleg
fyrir gróðurinn.“
— Vita menn nokkuð um,
hvernig hálendisgróðurinn hefir
verið hér, er landið byggðist
fyrst, svo að hægt væri að bera
saman?
„Það er ekkert, sem vitað er
um öræfagróðurinn áður, en
landið er nú svo, að víða má
sjá greinilega hyernig það blæs
úþp. Er það ennþá lftt rannsak-
að, en hér á landi eru miklir
möguleikar til slíkra rannsókna.
Er því ekki vitað nákvæmlega
um uppblásturinn eða hvort
landið yfirleitt er i aftur- eða
framför. Því hef ég veitt at-
hygli, að það gengur mjög í
bylgjum, og fer það m. a. eftir
árferði og því, hversu beit á
landinu er mikil.“
— Urðuð þér var við mikil
fjallagrös?
„Já, það er mest af þeim inn
á landinu, en hvergi hef ég séð
meira en á Kili og inni undir
ÐALFUNDUR Síldar-
útvegsnefndarvar
haldinn á Siglufirði á laugar-
dag. Sóttu fundinn um 50
fulltrúar víðast hvar af land-
inu.
Kommúnistar höfðu boðaö til
óvantra atburða á þessum fundi.
Hafði blað þeirra hér skrifað
grein, þar sem tskýrt var frá
því, að útgerðarmenn o>g sjó-
menn væru að bindast samtök-
úm í bá átt að lýsa vantrausti
á nefndina og þó sérstaklega
framkvæmdastjóra hennar.
Blað þeirra á Siglufirði kom
út fyrir helgina í nokkurskonar
aukaútgáfu af þessu tilefni og
var helzt að sjá að kommúnist-
ar teldu að þeir hefðu gert eitt-
hvért bandalag við einhverja sjálf
stæðismenn um árásir á nefnd-
ina.
Þetta fór allt á annan veg og
varð öll för kommúnista hin
hrakalegasta. Á fundinum vom
samþykktar tvær tillögur, sem
vert er að gera að umtalsefni.
Önnur var á þá leið, að Síld-
arútvegsnefnd legði til við ríkis-
isstjórnina að framvegis yrði 5<>/o
af nettótekjum nefndarinnar
greiddar aftur til síldareigenda
og næði þetta einnig til ársins
1939..Er talið að ef ríkisstjórnin
samþykkti þetta, myndu um 50
þúsund krónur koma til endur-
greiðslu fyrir síðasta ár.
Síldarútvegsnefnd mun vera sam
mála um að leggja til að þetta
fé verði greitt sem uppbót til
fersksíldareigenda.
Þá var samþykkt tillaga um,
að Síldarútvegsnefnd kallaði sam
an næstU daga almennan fund
útgerðarmanná og sjómanna
ril að ræða um hina auknu þörf
X>DOOOO<XXXXX
Kartöflur
Sérstaklep góðar
Aðeins 0,35 1 kg.
BREMKU
Ásvallagðtu 1. Sími 1673
Tjarnarbúðm
Sími 3570.
>oo<x>ockx>oooc
Arnarfelli Einnig er vafasamt,
að graslöndin þyldu mikla
grasatöku, því það er álit mitt,
að þau hafi rýrnað, þegar mest
var tekið fyrr á tímum. Þar að
auki er talið, að grösin séu að
vaxa.“
. I . ..
fyrir vinnuafköst og löndun sild-
ar á Norðurlandi.
Nokkrar umræður urðu um
reikninga nefndarinnar, en síðan
voru þeir snmþykktir í einu
hljóði, en það var m. a. út af
reikningunum, sem kommúnistar
höfðu boðað óvæntar aðgerðir.
I sambandi við reikninganna
sagði Ingvar Guðjónsson: „Ég sé'
ekkert það, sem sérstaklega sé
vítavert í sainbandi við reikn-
inganna". óskar Halldórsson
sagði: „Við höfum ekki enn feng-
ið betra fyrirkomulag en nú er
hjá síldarútvegsnefnd á sölu salt-
síldar og kryddsíldar“.
Þegar forsvaramaður kommún-
ista, Þóroddur nokkur Guðmunds
son sá, að allar fyrirætlanir
kommúnista voru farnar út um
þúfur reis hann upp og heimtaði
frjálsa verzlun með síld!! Á
þetta agn áttu Sjálfstæðismenn
að bíta, en þeir litlu ekki við
því. Finnbogi í Gerðum var mátu
legur á kommúnistann. Sagði
hann þetta fádæma vitleysu, það
þyrfti miklu fremur að skapa
enn fastara skipulag um öll þessi
mál — og þá gafst kommúnist-
inn alveg upp.
Til sðlu
2 trillubátar, annar úr
eik, slétt byggður og
mjög vandaður. Einnig
trillubátur, yfirbyggður,
með sóló-vel í ágætu
standi.
Upplýsingar hjá
SlflBmór, Hafnarstræti 4
Aðalfundur Síldarútvegsnefndar:
50 þúsund krúna nppbót
til fersksildareigenda.
-----♦----
Tilraim kommiinista til að veiða
s|ál€stæBismenn mistékst alveg.