Alþýðublaðið - 12.09.1940, Blaðsíða 2

FIMMTCJDAGUR 12. SEPT. 1940
NIRNISBLAÐ
FYBIR
SLÁTURTÍBINð
\
Rúgmjöl 0,60 kgr.
Bankabyggsmjöl 0,50 kgr.
0,90 kgr. j
5.50 kgr.
0,25 kgr.
0,25 br.
1,60 kgr.
0,25 br.
0,80 fl.
1.50 fl.
0,80 hnota
0,30 hespa
Rúllupylsunálar 0,30 stk.
Sláturnálar 0,06 stk.
Leskjað kalk 0,50 1/1 fl
.51. í jiönluji
hkjuajjqanquti eflt'i ahib
SAFNIÐ
VETRARFORÐA
RÆÐA CHURCHILLS
Frh. af 1. síðu.
inóti þesstpi loftflotum höfum
vér tekið með orustuflugvélum
vorum og nálega allt af hefir
oss au’ðnast að riðla fylkingum
þeirra og hrekja þær á flótt'a
meh tapi fyrir þá, sem að jafnaði
nemur premur flugvélum á móti
hverri einni, sem vér töpuim, og
sex flugmönnum á móti hverj-
mrn einum, sem vér missum.
Pessi viðleitni Þjóðverja mið-
aði að því að ná yfirtökutm í
loftinu yfir Englandi um hábjart-
an dag, og um pað, hvurt pað
skuli takast eða ekki tafcast,
stendur styrjöldin i raun og veru
nú. Fram að þessu hefir Þjóð-
verjum mistekizt það svo greini-
lega, að ekki fær dulizt. Það
er hverjum manni Ijóst, að vér
erum í raun ög veru sterkari
og betur útbúnir til þess aö heyja
þessa baráttu í loftinu heldur en
Haframjöl
Fjallagrös
Salt
Saltpétur
Laukur
Krydd allsk.
Edik
Edikssýra
Rúllupylsugarn
Slátursgarn
:-------UM ÐAGINN OG VEGINN-----------------------
► N
I Haustið og komandi vetur. Veðuráttan og óáranin í mann-
: fólkinu. Mennirnir og erfiðleikarnir. Lítil bók, sem menn
aettu að lesa. Sigríður í Skarfanesi og ævi hennar.
►
-------— ATHUGANIR HANNESAR Á HORNINU. -----------
vér vorum þegar hún byrjað'í í
júlímánuði. Hitt fær heldur ekki
dulizt, að Hitler er að eyða uipp
lofther sínum mjög hröðum skref-
um,, og ef hann heldur þaunig
áfram margar vikur enn, þá mun
hann eýðileggja þennan dýrmæt-
asta hluta af árásarliði sínu. Jafn-
framt er Hitler það Ijóst, að þessi
ýfirtök í lofti, sem nú hefir verið
barizt um, eru skilyrði til þess,
aö nokkur innrás í England geti
heppnast, og án þeirra er inn-
rásin hið mesta glæfrafyrirtæki.
UndipMning^r innrásar-
innar i fnllnm gangi.
Hitler heldur nú áfram unclir-
búningi sín,um undir þessa inn-
rás. Mér er fullkunnugt um það,
!að í öllum höfnum, frá Hamborg
til Brest, er verið að draga sam-
an mikinn skipastól til þessarar
innrásar. Þessi skip eru látm
lauimast í stuttum áföngum frá
einni höfn til annarar fast upp
undir landi í skjóli fmirra stór-
skotavirkja, sem Þjóðverjar hafa
byggt á ströndinni á allri þessari
leið. Auk þess er verið að draga
að mikinn skipaflota frá höfnum
í Nioregi. Mér er og fullkunnugt
Um það, að ógrynni af þýzkum
her bíður eftir því að fara um
borð í þessi skip og hefja þessa
ferð, — innrásarförina í England.
Vér vituim ekki hvenær Þjóð-
verjar reyna að hefja þessa inn-
rás, eða hvort þeir reyna það
jpirleitt. En enginn maður láti
sér skjátlast um það, að þeir
geta reynt það, hvenær sem er
úr þessu, <og mestar líkur til, að
þeir geri það sem fyrst. Vér vit-
uim ekki hvar þeir gera tilraun
fil innrásar. Þeir geta gert hama
á England, Skotland eða írland.
Þeir cjpta gert hana á einhverium
stað í einhverju þessara landa,
eða á ölluon samtímis. En ef
Þió’överiar ætia á annað borð
að gera tilraun til innrásar í
Bretland, þá verða þeir að gera
það bráðlega. Veður er breyti-
legt, þegar þessi tími e'r kominn,
og fer versnandi. Og það er ekki
hægt að hafa slíkan skipafl/ota
tjóðraðan vikum saman í aðgerð-
arleysi, sem þann, er Þjóðverjar
eiga nú í ErmprsundshöfnUinum
gegnt Bretlandi. Það er ekkihægt
að hafa slíkan herafla aðgerðar-
lausan vikum saman, sem þann,
er þar hefir verið sarnan dreg-
inn. Vér verðum því að álíta,
að næsta vika hljöti að verða
miiig þýðingarmikil fyrir oss.
Undirbúningi og liðssamandrætti
er svo langt komið, að við svo
búið getur ekki lengur staðið.
Einu sinni var sú tið, sem hver
Englendingur nrun minna'st, að
i-
ENINGARFÉLAGAR og aðrir,
sem vilja styrkja hlutaveltu
stúkunnar, er haldin verður
næstkomandi laugardag, geri
svo vel og komi með muni
sína í Templarahúsið kl. 9 til
11 árd. á laugardaginn.
FREYJUFUNDUR annað kvöld
kl. 8V2. Inntaka nýli'ða. Berja-
förin. Hagskráratriði annast:
Br. Sigfús Sigurhjartarson, s.
Ásta Kjartansdóttir, s. Þór-
unn Meyvants. Fjölmennið
stundvíslega. Æðstitemplar.
ALÞÝÐUBLABSd
Nelsion stóð á milli fjandsamlegs
hers á meginlandi Evrópu og vor
Breta. Það sem nú er berist um,
er miklu öriagaríkara, en það sem
um var barist, er Nelson stýrði
hinum brezku vopnurn. En hann
kvaddi liðsmenn sína til orust-
unnar með orðumim: England
væntir þess, að hver maður geri
skyldu síua. í þá daga var það
hver maður á skipsfjöl, nú
fer það hver maður, sem
byggir hinar brezku eyjar, og
hver þegn hins brezka heimsveld-
is. Þess vegna er það og, að nú
verður hver maður og hver kona
að gera skyldu sína með ná-
kvæmni og samvizku'semi. Vér
höfum liofther eins fjölskipaöan
að tækjum og mönnum eins og
þegar þessi loftsókn byrjaði. Á
bak við þennan lofther stendur
betri og þjálfaðri her, en Bret-
land hefir nokkru sinni átt á að
síripa. Á bak við þennan regl'u-
lega her stendur meira en hálf
önnur milljón af hehpavarnarliði,
þar sem hver .emásti maður er
tilbúinn, að berjast um hvem
þumlung af landi, hverja götu
og hve t hús.
Illa pekkir Hitler anda
brezkn Hléöarinnar.
Hitler gerir sér vonir um það,
að með því að drepa hverjia nótt
fjölda kvenna og barna, þá tak-
izt honum að brjóta á bák aftur
þrek og hugmóð íbúa Lundúna-
borgar og gera þessa heimsborg
að ráðlausu hörmungavíti. Illa
þekkir herra Hitler anda brezku
þjóðarinnar, skaplyndi hennar og
kjark. Illa þekkir Hitler þann
anda, sem alinn er upp í skjóli
brezkra félagsstofnana. Illa þekk-
ir Hitler þennan anda, sem elskar
mannréttindi og frelsi meira en
lífið sjálft. En þessi andi mun
lifa voldugur og máttugur eftir
að hinn síðasti vottur um eyði-
leggingu þá, er fluigvélar Hitlers
hafa skapað, er numinn á brott
úr London. Hitler hefir kynnt það
bál, sem mun brenna harðstjórn
hans eins og hismi út úr Evrópu.
Þessi eldur Logar nú í huga hvers
einasta Lundúnaibúa, í huga hvers
einasta Breta. Þess vegna stömd-
Um vér fastir fyrir eins og vér
höfum gert og gerum. Brunalið.
vort hefir barizt við elda nótt
leftir nött í mikilli lifshættu. Hjálp
arsveitir vorar hafa unnið umd-
ursamlegt starf án þess að þreyt-
ast, gefast upp eða sýna æðru-
merki. Flugher vor herðir sókn-
ina við hverja hörmung. Þess
vegna viljum vér flytja öllum
þessum abiljum sóknarliðs vors
og varnarliðs boðskap dýpstu
samúðar og óbilandi trausts á
þessari síundu.
Sá sigur, sem bíður vor, er ekki
fyrir oss eina heldur og alla þá,
er undirokaðir hafa verið und-
ir járnhæl nazismans. Sá sigur,
sem vér berjumst fyrir, er ekki
fyrir vora tíma eina, heldur fyr-
ir þá betri tíma, þá fegurri fram-
tíð, er vér m.ununi skapa að þess-
um hildarleik loknum“.
Kaupsýslutíðindi,
25. tbl. yfirstandandi árgangs er
nýkomið út. Efni: Yfirlit um at
vinnumál, gjaldeyris- og bankr,-
mál, Ýms stéttartíðindi, Svíþjóð í
einangrun. Hvers vegna kaupsýsla?
eftir Ernest Hunt, Byrði spænsku
þjóðarinnar, Frá bæjarþingi
Reykjavíkur o. m. fl.
HAUSTIÐ virðist vera komið
með lculda, frosti um nætur
og hraglanda. Hrím er á jörðu í
dögun, gras og blóm í görðum kalin
— og fólki ráðlagt að draga ekki
að taka upp úr görðum, ef það vill
forðast að jarðávöxturinn eyðilegg-
ist. Gamall .kunningi minn sagði við
mig í gær: ,,Ég held að nú verði
óvenjulega harður vetur. Ég man
marga tugi sumra og þegar sumrin
hafa verið svona köld, hefir vetur-
inn orðið það einnig. Þetta er mín
reynsla og svona held ég að reynsl-
an verði í vetur.“
ÞETTA ERU DÁLAGLEGAR
spár, en þetta er svo sem ekki
neitt furðulegt. t>að virðist vera al-
veg rétt, sem Helgi Péturss segir,
að þegar óáran sé í mannfólkinu,
þá komizt allt úr jafnvægi og nátt-
úran sýni sína ranghverfu. Og það
er víst óhætt að segja það, að nú
sé óáran meðal mannanna. Stærstu
og veglegustu borgir Evrópu eru nú
þessa dagana ataðar blóði og reyk,
eldsúlurnar standa við himinn og
angistin nístir hjörtu milljónanna.
Það er brjálæði í algleymi. Á þess-
ari jörð er ekki gaman að lifa. Ég
hef stundum verið að hugsa um
það, að bókstafstrúarmenn þurfi
ekki að vera að leita lengi að hel-
víti. Það er hérna, á okkar jörð, of-
an hennar, undir þessum himni,
sem við sjáum öll.
EN FYRST MAÐUR er kominn
hingað á annað borð er víst bezt að
reyna að hafa ofan af fyrir sér eins
og bezt gengur. Það þýðir ekki að
fara upp á jökulinn, eins og Ólafur
Kárason Ljósvíkingur — og horfa á
fegurðina ríkja eina. Það er erfitt
að finna mikla fegurð í heiminum
þessa dagana. Maður verður að
hugsa um hvern líðandi dag og
bíða — bíða eftir því að birti í
lofti. Ætli það sé ekki hin harða
lífsbarátta, sem heldur mönnunum
bezt uppréttum? Hefir ekki ein-
mitt þessi lífsbarátta mannsins rétt
hann úr kútnum og gert hann að
manni? Mestan manndóminn finn-
ur maður að minnsta kosti hjá
þeim, sem hafa barizt við erfiðleik-
ana og ekki lagt sig fyrir og breitt
yfir höfuð sér.
ÉG VAR AÐ LESA BÓK, sem ég
held að fleiri en ég hefðu gott af að
lesa — og þá ekki sízt unga fólkið
hér í Reykjavík. Þetta er þáttur
Guðna Jónssonar magisters af Sig-
ríði í Skarfanesi. Hún var laun-
dóttir Bjarna Thorarensen amt-
manns, en það kemur þó lítið mál-
inu við. Hún giftist ung vinnu-
manni, sem hafði verið alinn upp
á sveit og var hinn mesti dugnaðar-
maður, orðheldinn, atorkusamur
og: drengur hinn bezti.
ÞAU Sigríður og Magnús reistu
bú að Skarfanesi í Landsveitt sem
þá var í eyði, og hófu eíny kju’nú-
skap af frábærum dugnaöi. Þau
eignuðust alls 21 barn án ,þess að
þurfa nokkru sinni á hjálp sveit-
arinnar að halda, enda munu þau
hjónin hafa kosið sér allt annað
hlutskipti en að þurfa að sækja
nokkuð til' annarra. Baráttan var
harð'ari en núverandi kynslóð getur
jafnvel gert sér í hugarlund. Þau
börðust fyrst og fremst við fátækt-
ina, sem stafaði af hinni miklu ó-
megð, en auk þess börðust þau við'
sandfokið, fjárkláðann og aðra erf-
iðleika, sem náttúran skapaði. En
þau sigruðu og sigruðu glæsilega,
þegar á allt er litið.
SAGT ER, að Sigríður hafi verið
stórbrotnari en maður hennar. Eru
og hafðar eftri henni ýmsar setn-
ingar, sem ennlifa á vörum rnanna
eystra. Eitt sinn mætti Sigrílur
á manntalsþingi fyrir man:i sinn,
sem var veikur. Vegna þess e.ð
sýslumaður vissi um ómegð þeirra
ríði, hvernig þau færu að því að
bjargast af. „Við lifum á harða-
sægjum og guðsblessun,“ svaraði
hún. Hvorki yfirvaldið né aðra
varðaði um kjör hennar. Slíkt fólk
sækir ekki til annarra. Það liggur
heldur ekki í leti og ómennsku og
hagnast á striti samfylgdarmanna
sinna, eins og ,,fínir“ menn gera
nú. Eitt sinn sagði Sigríður að sér
væri sama hvort hún talaði við
hund eða höfðingja. Sami tónninn
hæfði báðum. Eitt sinn heyrði Sig-
ríður það á orði haft, að þau Skarfa
nesshjónin færu illa með skóginn.
Vatt hún sér þá að hinum máluga
og sagði: „Það er nógur skógur í
Skarfanesi til að hýða með róg-
bera.“ — Þegar æfinni var tekið að
halla og Sigríður leit yfir æfi sína
sagði hún eitt sinn: „Ég mundi bet-
ur einn góðviðrisdag en tíu illviðr-
isdaga."
SVONA VAR ÞESSI sveitakona
skapi farin. Nú er bær hennar í
eyði og sandurinn hefir þurrkað út
hin mörgu spor hennar og handar-
verk hennar og manns hennar að
Skarfanesi, en æfi slíkra gefur eft-
irdæmi mörgum kynslóðum og
hvetur meira en nokkuð annað til
starfs og átaka. Þið ættuð að lesa
þssa bók aðeins vegna þessa þáttar
af Sigríðu í Skarfanesi, enda er
hann meginefni bókarinnar. —
Draugasögur skipa, sem betur fer,
hinn óæðra sess.
ÉG HELD að þessi predikun
nægi í dag.
Hannes á horninu.
“Goðata,,
%
fer annað kvöld vestur og norð-
ur.
frá Spörtu, Laugaveg 10.
DRENGJAFÖTIN
FORNSALAN, Hafnarstræti
18, kaupir og selur ný og notuð
húsgögn, lítið notuð karlmanna-
föt o. fl. Sími 2200.
Þúsundir vit'a, að gæfa fylgir
tríriofunarhringum frá Sigur-
þór, Hafnarstræti 4.
xxxxxxxx>ooo<
aðeins kr. 0.60 pr. 1 kgr.
HVEITI, bezta teg. 0.70 kgr.
Fiest til slátrurs og sultu-
gerðar bezt og ódýrast.
Komið! Símið! Sendið!
BREKKA
Ásvallagötu 1. Sími 1678
TjarnaMia
Sími 3570.
hjóna og fátækt, spuröi liann Sig- / >ooc<xxxxxxxx
í