Alþýðublaðið - 23.09.1940, Blaðsíða 2

ALÞYÐUBLAÐIÐ
LAUGARÐAOUR 21. SEPT. 1*4«.
iðal - sauðfiárslátrnii
þessa árs er byrjuð hjá oss. Hér eftir seljum við kjöt,
slátur, mör o. f 1., eftir því, sem til fellst.
Slátrin send heim, ef tekin eru 3 eða fleiri í senn. Gerið
svo vél að senda pantanir yðar sem allra fyrst, því
sláturtíðin verður stutt að þessu sinni og takmörk-
um bundið hvað hægt er að afgreiða daglega.
Sláturfélag Snðnrlands
Sími 1249 (þrjár línur) og 2349.
Mam Rntherford: Pýramídinn miklí
Bók þessi er nú komin út í íslenzkri þýðingu. Kostar óþundin 10
kr., en í bandi kr. 13,75.
Þess munu fá eða engin dæmi, að útkomu nokkurrar bókar hafi
verið beðið með slíkri eftirvæntingu hér á landi sem þessarar. Menn
vita, að með henni telur hinn lærði og merki höfundur hennar að lyft
sé að nokkru því fortj'aldi, sem hylur framtíð mannkynsins á jörðunni.
Menn vita og, að nú er fram komið sumt af því, er hann sagði fyrir, er
hann reit hana. Hitt vita menn miður, hve margvíslegur sá fróðleikur
er, sem hún hefir að geyma.
Vegna þess ástands, sem nú ríkir, varð að hafa upplag bókarinnar
lítið, og getur því svo farið, að hún seljist upp á örskömmum tíma-
Þetta ættu þeir að athuga, sem tryggja vilja sér eintak. Hún fæst hjá
all-mörgum bóksölum, bæði í Reykjavík og úti um land. En þeir, sem
ekki ná í hana þar sem þeir eru vanir að kaupa bækur sínar, geta
pantað hana beint frá okkur. Ef andvirðið fylgir pöntun, verður hún
send burðargjaldsfrítt, en ella gegn póstkröfu. — Áskrifendur eru beðnir
að vitja eintaka sinna sem fyrst.
Bókaverzlun Snæbjarnar Jónssonar.
Hðfuni fil sölu
mörg hús víða um bæinn með lausum íbúðum 1. október.
Viljum kaupa
V eðdeildarbréf, Eimskipafélagsbréf og Kreppulánasjóðs-
bréf. ^
Hðfum kaupendur
að húsum af ýmsum gerðum, einkum einbýlishúsum.
GUNNAR SIGURÐSSON & GEIR GUNNARSSON,
Hafnarstræti 4. — Sími: 4 3 0 6.
ég las bók þessa, áður en ég gæfi
Slœm bók.
LITLI STRÁKURINN minn
átti 12 ára afmæli hérna
um daginn. Mig langaði til að
gleðja skinnið og fór inn í bókn-
búð að katipa bók til að gefa
honum. Einhverja skemmtilega
og bolla drengjabók, sem hann
hefði ekki lesið. Meðal þess, sem
búðarmaðurinn sýndi mér, var
bók ein, sem bar eftirfarandi á-
letrun á titilblaðinu: „Louis F. G.
De Geer: ! heimavistarskóla.
Maríeinn Magnússon kennari
þýdtdi. Reykjavík. Bókaverzfun
Sigturóar Kristjánssonar.“ — Ég
keypti þessa bók, og mun þrennt
hafa haft áhrif á það val mitt:
1.) Að þýðandinn var kennari, en
það taldi ég tryggingu fyrir
sæmilega h'Ollri bók, þótt ég
kannaðist ekki við manninn. —
2.) Að Bókaverzlun Sigurðar
Kristjánssonar var útgefandinn,
því ég hélt hana vanda að virð-
ingu sinni. — 3.) Að innan í toók-
inni var laust blað með hvöt til
að kaupa og lesa Islendingasög'
ur, en ég leit á það sem bendingu
um, að bókin væri valin og gefin
út í fullum skilningi á gildi
þeirra bókmennta.
Heppileg tilviljun olli því, að
Magga mínum toana. En það varð
til þess, að hún er enn í minni
eigu. og hann fékk aðra gjöf.
Bókin er þannig úr garði ger, að
ég get ekki varið það fyrir sam-
vizku minni, að fá hana bami í
hendur. Hins vegar býður sam-
vizkan mér að vekja athygli á
henní, öðrum til viðvörunar.
Látum það vera, að sagan er
nauðaómerkileg, leiðinleg og
flytur hvorki fróðlik nné göfgandi
hoðskap. Slíkt er að vísu lítt af-
sakanlegt, því að úr nógu mun
vera aö velja í erlendum barna-
bókmenntum. Hitt er miklu verra,
að bókin er á svo hraksmánar-
legu máli og svo krök af ritvill-
um, málvillum og ýmiskonar
sóðaskap, að engu tali tekur.
Verður að álykta, eftir lestur bók-
arinnar, að þýðandinn kunni
hvorki íslenzku né sænsku, en
bókin virðist vera þýdd úr því
máli.
Það yrði allt of langt mál, ef
farið væri að telja upp allar mál-
leysurnar í bók þessari. En ég
verð að rökstyðja mál mitt og
skemmta gamansömum lesöndum
með nokkrum dæmum af handa-
hófi. Hér eru dæmi um algenga
orðaröð í setningum: „Heimsku
er ekkert við að giera.“ „Það mál
er ég færaslur að dæma um sjálf-
Ur.“ „Hve miklu tók bróðir hans
ittóti?“ — Þá eru sýni'shorn af
málinu: „Hann las á mælfcinn."
„Við sinn hvorn fót hjengu Lalli
og Þórir.“ „í augnablikimi voru
þeir að Jesa.“ „Stóram hughægra
setti hann sjónaukann aftur nið-
Ur.“ „En svo stóð hann þá bara
fyrir framan kýr, sem með mestu
ró og spekt nuggaði sér upp við
trjágrein.“ „Ekki eins skemmti-
leg eins og ...“ „Og óttalegur
heimskingi hafði lmnn verið —
topp heimskingi.“ „Og hér höfum
við lúsarbróðir“. „Lúsin og flóin
höfðu það yfirleitt rólegt.“ „En
þetta skipti sögtuhetjum okkar
minna en engu.“ „Hann dróst á
eftir Pálsson eins og lús á tjörgr
aðri birkibjörk.“ „... vera með
sitt langa og mjóa nef ofan í
öllu.“ .. að við þvæðum okk-
Ur.“ „Það var rykkt, tosaö og
Itogað í brosböndin." (Þau merk-
isbönd eru oft nefnd!) Það er tal-
að um „kringlótta glerkru.kku“
(fyrir sívala), „aðfiaðmanfc“ að
„iðka“ dansgyðjuna, að „gera
einhve jum griliur", „eftirvænt-
ing'U fyrir“ einhverju o. s. frv. —
Hér er örlítið sýnishorn af orða-
forðanum: „keksm“, „eftirmið-
dagskaffi“, „miMagiur“ (uim mál-
tíð), „pakki“, „grín“, „meðlimir",
„slagsmál“, „pappi“ (f. pabbi).—
Stafsetningin er með ýmsu móti.
Á sömu blaðsíðu er ritað kvöld
og kveld, milluvængir og myllu-
vængir, Þjóðverja og þjóðvœrji.
Skrifað er ýmist fyrr eða fyr,
trekt eða tregt o. s. frv. „Sígur11
er s. sjúga. — Beygingar orða eru
mjög víða rangar. Nokkur dæmi
þess eru nefnd hér að framan,
en bæta má við: „svelt“ fyrir
soltið, Auðun f. Auðunn, lunds
f. lundar o. m. fl. Heimili söigu-
hetjanna heitir Sólvengi fremst í
bókinmi, Sólslaðir í henni miðri,
en Sóivangur undir lokin! Annar
staður heitir ýmist Birkiliundar
eða Bjarkalíundur. — Skal nú lát-
ið staðar numið uin upptalningar,
og er hér þó minnst til tínt af
fjölbreyttu og fáránlegu úrvali
bókarinnar. Þó vil ég að lokum
nefna tvö dæmi um kunnáttu
þýðandans í máli því, er hann
þýðir úr: 1 elnum kaflanum er
hvað eftir annað minnzt á strák,
sem er að „smjatta á smjörgæs“.
Hér er sænska orðið „smörgás“,
þ. e. smurð brauðsneið með á-
skurði. Þá er rætt um „þurrar
sborpur“ meÖ kaffi. Er þar ber-
sýnilega sænska orðið „skorpa"
(flt. „skorpor"), þ. e. tvíbaka.
Það er stórlega vítavert, að
bafa aðra eins bók og þessa á
boðstólum fyrir börn, morandi af
ambögum og málskrípum. Mér
hefir virzt kennarastéttin kvarta
yfir örðugleikum í möðurmáls-
kennslunni, og það vafalaust ekki
ástæðulaust- Ég undrast því stór-
U'm, að kennarar skuli ekki víta
það harðlega, þegar önnur eins
forsmán og „í heimavistarskóla“
er gefin út svó að segjá í nafni
stéttar þeirra. Hitt varð mér þó
enn meira undrunarefni, er mér
var sagt, að nafn þessa virðulega
Martein? Magnússonar kennara
stæði -'sem höfundarnafn á
kennslubók í íslenzkri málfræði
fyrir barnaskóla, og hefði ríkis-
stofnun gefið þá bók út. Ekki
veit ég sönnur á þessu og trúi
því varla, því að sennilega þaif
að kunna að beygja algéng orð,
til þess að geta skrifað málfræði.
En ólyginn sagði mér. K. M.
►
Fyrsti umferðardagur. |
Þegar drukkinn maður ekur, er dauðinn við stýrið.
AS þessu sinni gengst Slysa-
varnafélagið og lögreglan fyrir
leiðbeiningum til fólks um um-
ferðareglur. Dagskráin í dag er
á þessa leið:
1. Leiðbeiningar í umferða-
reglum veittar almenningi
á götum úti.
2. Sýning í búðarglugga Jóns
Björnssonar & Co. í Banka-
stræti.
3. Bæklingi, með fjölda um- t
ferðarmynda til leiðbeining- )
ar, úthlutað ókeypis.
4. Skilti á nokkrum fjölförn-
um gatnamótum, er sýna
fjölda umferðarslysa á þeim
gatnamótum síðastliðið ár.
5. Útvarpserindi flutt um um-
ferðarmál, kl. 7,30, af Guð-
laugi Jónssyni lögreglu-
þjóni.
6. Námskeið fyrir hjólreiða-
menn. Væntanlegir þátttak-
endur gefi sig fram í dag á
lögreglustöðinni eða skrif-
stofu Slysavarnafélagsins.
Walterskeppnin:
K. K. sigraði Vfiking með
5 mðrkum gegn einu.
■ ♦---
ANNAR kappleikur Wal-
terskeppninnar fór
fram í gær milli K.R. og Vík-
ings. Leikar fóru svo, að K.
R. vann Víking með 5 mörk-
um gegn 1. Af þessum 5
mörkum ' voru 3 úr vítis-
spyrnum, eitt mark, sem
Víkingar s<ettu, var dæmt
rangstætt, en eina löglega
markið, sem sett var hjá K.
R., setti miðframvörður K.
R. sjálfur.
Menn sjá því að leikurinn var
all viðhurðaríkur. K. R.-ingarvDru
glaðir að leiknum loknum en
Víkingar svolítið úrillir. Keppni
hefir alltaf verið hörð milli þess-
ara félaga og ekki sízt í suinar
og oftast hefir K .R. beðið lægri
hlut á þessu súmri fyrir Víking,
svo að þessi glæsilegu úrslit urðu
góðar sárabætur. K.R. átti l’íka
vel skilið að vinna þennan leik.
’Það lék betur enda í sterkari og
nákvæmari sókn en Víkingar.
Annað hvort var lið K. R. að
þessu sinni betra en nokkru sinni
(fyrr í sumar eða þá að lið Vík-
ings var miklu lélegra. Fyrri get-
gátan mun þó vera réttari.
K. R. hafði breytt liði sínu
mjög — og tvímælalaust til hins
betra. Birgir Guðjónsson sem á-
reiðanlega er eitt bezta knatt-
spyrnumannsefni sem við eigum
lék nú miðframvörð, á hinum
gamla stað Schram, en Schram
lék innframherja. Stóð' Byrgir sig
ágætlega í þessu nýja hlutverki
— en hinn nýji maður á hans
stað sem útframherji stóö sig
næstum því eins vel og Byrgir
hefir gert. Jón heitir sá sem nú
lék miðframherja og gerði það
mjög vel, en eins og oft áðúr
sýndi Óli B. Jónsson einna mestu
kunnáttuna.
Menn söigðu að fyrsta markið
sem Vikingar fengu hefði gert
út af við þá. Það er ótrúlegt,
en. þeir stóðust illa sókn K .R.,
ailir saman. Feugu ekki rönd við
reist. Það verður gaman að sjá
úrslitaviðureignina á suinnudaginn
milli K .R. og Vals.
firnisanlegHr maður
handtekinii f Amerihu
Hafði táragasbyssur og sprengj
ur í fórum sínum.
MAÐUR, sem áður var félagi
í þýzk-ameríska félaginu,
hefir verið handtekinn í New
York. Hann hafði í fórum sínum
10 táragasbyssur og álíka nrargar
táragassprengjur.
Máður þessi er einn þeirra, sem
handteknir voru, er tímasprengja
olli tjóni á brezku sýnmgarhöll-
inni á beimssýningunni í New
York. ^
BretakðDnogur flytær nt-
varpsræðn i dag.
—
Georg Bretakonungur flytur
ræðu í brezka útvarpið kl. 5 í
dag (eftir íslenzkum tíma).
I