Alþýðublaðið - 24.09.1940, Blaðsíða 4
MUÐJUÐAGUS 24. SE*T. 1*46
Hver var ai hl&Ja?
KaujiiS loékina
og brosið með!
i- . ! '■
Hver var ai hlaeja?
er bék, seaa þér
þurfii ai eiguast.
SHgamla BiO
EadirfBBdir.
(BRIEF ECSTASY.)
Ensk afbragðskvikmynd.
Aðalhlutverkin leika:
Paul Xiukas,
Hugh Williams,
Linden Traven.
Allir erlendir listdómarar
hrósa þessari framúrskar-
andi mynd.
Sýnd klukkan 7 og 9.
NYJA BIO
Bestry sfeerst í leíktnnj
(DESTRY RIDES AGAIN.)
Amerísk stórmynd frá
Universal Film, er alls
staðar hefir hlotið feikna
vinsældir og hrifningu.
Aðalhlutverkin leika:
Marlene Dietrich,
James Stewart
og skopleikarinn frægi
Mischa Auer.
Börn fá ekki aðgang.
I
ÞRIÐJUDAGUR
Næturlæknir er Karl S. Jóns-
^son, Sóleyjargötu 13, sími 3925.
Næturvörður er í Laugavegs- og
Ingólfsapóteki.
í Næturakstur annast bifreiða-
siöðin Bifröst, sími 1508.
ÚTVARPIÐ:
19.30 Hljómplötur: Lög úr tón-
filmum og óperettum.
20,00 Fréttir.
20.30 Erindi: Þjóðleikhúsið í
Reykjavík (Jónas Jónsson
alþingism).
20,55 Tónleikar Tónlistarskólans:
Sónata í A-dúr, Op. 100,
eftir Brahms (fiðla: Björn
Ólafsson; píanó: dr. Urbant-
schitsch).
21,15 Hljómplötur: Polyphonisk
kirkjutónlist.
21,45 Fréttir. Dagskrórlok.
Ármenningar.
Innanfélagsmót í frjálsum í-
þróttum heldur áfram í kvöld kl.
7. Keppt verður í 1000 mtr. hlaupi
og spjótkasti fyrir drengi og full-
orðna.
Endurfundir
heitir myndin, sem Ganila Bíó
sýnir núna. Er það ensk mynd,
sem hefir hlotið góða dóma, hyar
sem hún hefir verið sýnd. Aðal-
hlutverkin leika Paul Lukas,
Hugh Williams og Linden Traven.
Reknetaveiðar
eru nú stundaðar úr Sandgerði
af nokkrum bátum, en síld hefir
Bflstjórar!, Gefið liétt umferðar
merki
verið frekar treg undanfarið. Síld-
in er fryst til beitu.
Frá bókaforlagi
Þorsteins M. Jónssonar á Akur-
eyri hafa borizt þrjár nýjar bæk-
ur, tvær eftir Margit Ravn: „Daet-
ur bæjarfógetans“ og „Með af-
borgun“. Hefir Helgi Valtýsson ís-
lenzkað báðar. Áður eru komnar
á íslenzku fimm bækur eftir sama
höfund, allar á íorlag Þorsteins
M. Jónssonar. Bækur þessar eru
hinar læsilegustu. Þýðingin snot-
ur og frágangur í góðu lagi. Þriðja
ritið er Gríma 15. árgangur, tíma-
rit fyrir þjóðleg íslenzk fræði. Rit-
stjórar eru Jónas Rafnar og Þor-
steinn M. Jónsson.
Haustfermingarbörn
eru beðin að koma til viðtals í
dómkirkjuna í þessari viku sem
hér segir: Til séra Friðriks Hall-
grímssonar fimmtudag. Til séra
Bjarna Jónssonar föstudag. Báða
dagana kl. 5 síðdegis.
Umferðaslys
varð síðastliðið laugardagskvöld.
Rákust saman brezkur hermaður
á bifhjóli og íslenzk bifreið. Her-
maðurinn fótbrotnaði.
Hlutveltuhappdrætti Ármanns.
Dregið var hjá lögmanni í hlúta-
veltuhappdrætti Ármanns. Upp
komu þessi númer: 8186 Bókasafn
í skrautbandi, 1363 Matarforði,
6710 Fataefni, 7927 Málverk, Þing
vellir, 7574 Borð, 355 Stór lituð
ljósmynd, 4119 Málverk, 3464 Te-
borð, 5147 Skíði, 4117 Farseðill
til ísafjarðar.
ÁRÁSIN á DAKAR
. Frii. af 1. síðu.
á Dakar, bæði á- Cape Verde, en
þar búa Evrópumenn, um 3000
talsins, og eins á hverfi blökku>-
manna, ennfremur á lioftskeyta-
stöðina, land stj ó rabústaðirm og
fiugstöð' utan við bæinn. Hafa
Frakkar þar alimargar flugvélar.
Enn fremur var skotið á jánn-
brautarstöðvar á leiðinni til St.
Liouis.
I tilkyrmingu frönsku stjórnar-
innar segir, að um 60 manns hafi
beðið bana og særzt. Engar nýjar
fregnir hafa borizt frá Dákar í
moigun.
Franska stjómm hefir tilkynnt,
að hún líti svo á, að árásin se ó-
verjandi, þar sem Dakar sé efeki
víggirt, en brezka stjómin hefir
leitt athygli að því, að hér sé um
ramlega víggirta flotahöfn að
ræða.
De Gaulle boðaði það fyrir
nokkru,. að hinir frjálsu Frakkar
myndu brátt geta farið að táka
meiri þátt í styrjöldinni en til
þessa. í London er litið svo á,
að það sé rnjög mikilvaigt, að
hinir frjálsu Frakkar ráð-i yfir
Dafear, þar sem vitað sé, að Þjóð-
verjar hafi ætlað að treysta þar
aðstöðu sína, og hefði það verið
vegna áforma þeirra þar, að
frönsku herskipunum var leyft að
fara þangað frá Toulon.
FréttsiuB frá Bakar
vel tekið f Amerfku.
Fregnin um að hafizt hefir ver-
ið handa í Dafear hefir vafeið á-
nægju í Washingtion. Bandarífeja-
stjóm er talin álíta Bandaríkjun-
um stafa hættu af því, ef Þjóði-
verjar næðu yfirhöndinni í Dak-
ar, en með hinum hemaðarlegu
aðgerðum, sem yfir standa, verð-
ur væntanlega kiomið í veg fyrir
það. 1
Þáð er kuimugt, ' að margir
Frafekar í Dakíar voru hlynntir
De GaUlle >og stefnu hans.
EGYPTALAND
Frh. af 1, síðu.
Af ýmsum er litið svo á, að
stjórnin ætli með þessu að
girða fyrir, að ítalir í Egypta-
landi geti veitt ítölskum her-
afla nokkurn stuðning, og eru
nú líkurnar taldar vaxandi fyr-
ir því, að Egyptar taki beinan
þátt í styrjöldinni.
UMFERÐASLYSIN
Frh. af 1. síðu.
getið um önnur slys en þau, sem
tilkynnt eru til hermar. Aftur á
móti geta skýrslur þeirra vá-
tryggingafélaga, sem tryggjá bif- .
reiðar, um svo að segja öll um-
ferðarslys iog hefir slysunum einn-
ig farið fækfeandi samkv. þeirra
skýrslUm, en í þeim má sjá, að
fumferöarslys í Reyfejavífe og ná-
gnenni uröU' alls 1514 á árinu
1939, en 1532 árið á undan.
LOFTARÁSIRNAR
Frh. af 1. síðu.
gerðu tilraun til þess að feomast
tíl Londion í morgiutn. Komu þær
inn yfír Kentströnd snemima í
morgun, um 100 talsins, í 10000
xeta hæð. Af þessum 100 voru
að eins 17 sprengjuflugvélar, en
margar af Messerschmidtflugvél-
unum fl'ugu alls ekfei inn yfir
ströndina, heldur sveimuðu þar
um til þess að vernda sprengju-
flugvélarnar l( á undanhaklinu.
Skoithríð úr loftvamabyssum var
áfeöf, og brezfear sprengjuiflugvél-
ar dreifðu flugVélahópnum og
hröfctu hann á flótta.
Annar þýzkur flugvélahópur
flaug inn yfir Thamesárósa í
morgun og var hrakinn á flótta
eftir 15 mínútur. — Síðan bárúst
fregnir útm tilraun til nýrrar
hópárásár. Flugu oiustuflugvélar
fyrir ofan 'Og neðan sprengju-
flugvélarnar. — 1 London voru
tvívegis gefnar aðvaranir ium
j'Oftárás, en í hvorttveggja sfciftið
var fljótlega tilkynnt, að hættan
væri liðin hjá.
tekur til starfa 15. okt. Námsgreinar: íslenzka, enska,
danska, reikningur og bókfærsla. Skólinn starfar í
tveimur deildum, byrjunardeild og framhaldsdeild. í
sambandi við skólann starfa NÁMSFLOKKAR í ís-
lenzku og ísl. bókmenntum, hagfræði og félagsfræði,
landafræði, sögu o. fl., ef óskað er. Skólastjórinn, dr.
Símon Jóh. Agústsson, Víðimel 31, tekur við um-
sóknum klukkan 8—9 síðdegis. ------------- Sími 4330.
1. THEODORE DREISER:
/ ........................... ...
JENNIE GERHARDT
FYRSTI KAFLI
ORGUN niokkurn haustið 1880 kom aldurhnigin
feona ásamt ungri stúlku, um átján ára, að
sferifborði yfirþjónsins í skrautlegasta gistihúsinu í
Golumbus í Ohio og spurði, hvort þar væri engin vinna
fáanleg. Hún var feimin í framgöngu, en hreinskilínis-
leg á svip. Augu hennar voru stór, en í djúpu þeirra
var myrkur eymdar og neyðar, sem sá einn kannast
við, sem borft hefir með samúð í augu hinna fátæku
og sorgmæddu.
Dóttirin hafði erft feimni og uppbuxðarleysi móður
sinnar og stóð n úað baki hennar og var undirleit.
Og fátækt þeirra var svo augljós, að jafnvel ýfirþjiónn-
inn kemst við af eymd þeirra.
— Hvers konar starf mynduð þér geta unnið? spurði
hann.
— Ég gæti ef til vill gert hreint, sagði hún feimin.
— Eg gæti kannske þvegið gólf.
Þegar dóttirin heyrði þessi orð, varð hún óróleg.
Það var þó ekki vegna pess, að hún kviði starfínu,
heldur sakir þess, að henni þótti miður, að ókunnugir
menn skyldu fá vitneskju um fátækt þeíirra.
Þjónninn feomst við af að sjá fallega stúlku berjast
við örbirgð. Hinn hreinskilnislegi svipur dótturinnar
og feimni hennar báru vott um, að þær væru, miög
fátækar. , . i • »_ ..
— Bíðið stundaJkiorn, sagði hann, fór inn í skrif-
stofuna og kallaði á ráðskonuina.
Það fór reyndar svo ,að þær gátu fengið vinnu.
Forsalurinn hafði ekfei verið sópaður vegna þess, að
þvottakonan var fjarverandi.
— Er þetta dóttir yðar? spurð'i ráðskonan.
— Já, það býst ég yið.
— Þær getá feomið eftir hádegi, ef þær vilja.
— Þér getið farið inn og taiað við ráðsfeonuna,
sagði yfírþjónninn vingjarnLega, þegar liann kom aftur.
— Þér fiarið inn um þessar dyr.
William Gerhardt, glerblástursmaöur, hafði orðið byr-
ir margs feonar óheppni undanfarið, og nú vár svo
feömið, að kona hans og dóttir urðu að leita sér at-
vinnu. Þessi maður hafði orðið að þolia alliar þær
hörmUngair, sem fátækir og heilsulausir fjölskyldu-
feður eiga við að búa. Hann var veifeur og lá rúm-
fastur. Elsti sonur hans, Sebastian, eða Bas, eins og
fólagar hans nefndu hann, var að læra vagnasmíði
hjá vagnasmið þar í nágrenninu, en hann féfek aðeins
fjóna djollara í iaun á vifcu.
Genevieve, sú elsta af dætrunum, var rúmra átján
ára gömul, en hún hafð ieftki lært neitt starf, þegar
hér var ko.míð sögu.
Hin börnin, George, fjórtán ára gamall, Martha,
tólf ára gömul, William, tíu ára gamall, og Veronica,
átta ára gömul, voru Svo ung etmþá, að þeim var
ekki ætlað neitt starf. ÞaU voru ómagar á heimilinu.
Eina eign þeirra var húsið, sem þau bjuggu í, og
þó hvíldi á því sex huudruð dollara sfculd. Ennfremur
skuldaði Gerhardt lækninum, slátraranum og bakaran-
um, og nú fékk hann ekki lánað hjá þeim lengur,
enda þtót þeir vissu, að Gerhardt myndi borga, þegar
hann gæti farið að vinna aftur. En veikindi haus voru
lamgvinn.
Frú Gerhardt var efeki að eðlisfari veikbyggð kona.
Um tíma þvoði hún þvotta fyrir fólfe, en það var lítið
u;m atvinnu í þeirri grein. Frístundir sínar notaði hún
tii að búa til matinn og bæta föt barnanna, koma
þeim í skóla og hjúkra manni sínum. Og stundum
grét hún. Stundum fór hún til matvörusala og fékk
lán hjá honum.
Þessu fór fram þangað til einhver feunningi mat-
vörusalans bent ihonum á, að varasamt væri að lána
þessari fjölskyldu..
Maís var ódýr. Stundum gat hún soðið fullan pott
af graut, og þessi grautur var borðaður alla vikuna.
Steiktar kartöflur þótti herramanrisréttur á þessu heim-
ili, en sá réttur var mjög sjaldgæfur.
Börnin náðu í kol á þann hátt að fara út með fötu
og hnuplia kolum í hana af kolavögnunum.
Þannig dró fjölskyldan fram lífið og vonaði, að
fjöiskyldufaðirinn yrði heilbrigður aftur og fehgi at-
vinnu. En þegar veturinn nálgaðist tók Gerhardt að
örvænta.
— Ég verð að ráða fra.ni úr þessu vandamáli á ein-
hvem hátt, sagðihann oft, þéssi heiisuiausi Þjóðverji,
en kvíði hans fcom glöggt í ljós í svip hans og.
málrómi.
Við þetta bættist svo, að Veronica litla veiktist af
misfíngum, og í fáeina daga leit svo út sem hún
myndi deyja. Móðjirin hjúkraði henni og bað fyrir