Alþýðublaðið - 02.10.1940, Blaðsíða 3

MiSvikudaginn 2. okt. 1940
-----------ALÞÝÐUBLAÖÍB-------------------------
Ritstjóri: Stefán Pétursson.
Ritstjórn: AlþýSuhúsinu við Hverfisgötu.
Síinar: 4902: Ritstjóri. 4901: Innlendar fréttir. 5021: Stefán Pét-
ursson (heima) Hringbraut 218. 4903: Vilhj. S. Vilhjáms-
son (heima) Brávallagötu 50.
Afgreiðsla: Alþýðuhúsinu í'ið Hverfisgötu.
Símar: 4900 og 4906.
Verð kr. 2.50 á mánuði. 10 aurar í lau i
ALÞÝÐUPRENTSMIÐJAN
♦-----:---------!------------------------------♦
Til hfers taöfum við verðlagsnefnd?
-------o------
VERÐHÆKKUNARSKROFAN
heldur áfram í skjóli striðvs-
ins 'Og dýrtíð-in vex á ískyggi-
legan hátt. 1 hvert skipti, sem
verkafólkið fær lítilfjörlega kalup-
hækkun til þess að vega pó ekki
sé nerna að nokkru leyti á móti
þéirri verðhækkun, sem orðin er,
þegar kaupuppbótin er ákveðin,
er hlaupið til að hækka verðið
á fiestum lífsnauðsynjum langt
umfram þá hundraðstölu, sem
kaupuppbótin nemur.
Strax og tilkynnt hafði verið á
döguinum, að kaupuppbót lægst
iaunaða verkafólksins skyldi prjá
siðustu mánuði ársins nema 27»/•
kau psins, • senl greitt var fyrir
"♦ríðið, var Akveðin verðhækkun
á kjöti, sem nemur allt að 68°/»
pess verðs, sem var á kjötinlu
hér innanlands áður en stríðiij
hófst, enda pótt til Skanuns tíma
' hafi verið viðwketnnt af ölium,
að kjötverðið, ag verð á innlend-
um afuirðum yfirleitt, pyrfti sízt
að hækka meira á innlendum
markaði, en kaupið. Svo kom
stóilkustleg verðhækkun á ölium
fiski, sem til dæmis á nýjum
porski nernur 43»/o og á saltfiski
hvorki meira né minna en lOCrio
pess verðs, sem var á
hionum fyrir stríðið. Og nú síð-
last i gær er tilkynnt ný verð-
hækkun á mjólk og mjólkuraf-
urðum. Samkvæmt henni er
flöskumjólkin nú orðin 43»/o dýr-
ari en hún var i stríðsbyrjun.
Það er að vísu ekki einis ægileg
verðhækkun og á kjötinu, en þó
sennilega ennþá tilfinnaulegri
fyrir fátæka fólkið í bæjunum,
sem síður getur verið án mjólk-
urinnar, en nokkurraí annarrar*
fæðutegundar.
Þetta eru nú aðeins síðustu
áæmin u:m verðhækkunarsikrúf-
uma á innlendum márkáði, sem
pó ætti að vera á okkar valdi
að hafa rnokkra stjórn á. Hvaða
furða pá, að verðið á erlendum
vörum skuli vera komið upp úr
öílu va’di, pó að vissulega einnig
par sé hægt að sýna frarn á
verðhækkun langt umfrarn pá,
sem mokkur ástæða er til?
Menn spyrja, undrandi yfir
s'íkru okri og stríðagróðaæði bæði
innflytjenda og innlendra fram-
leiðénda: Hve lengi á þessi á-
byrgðarlausa verðhækkunarskrúfa
að haida áfram? Hve lengi eiga
verkamenn og aðrir launpegar
að pola pað, að peim sé skammt-
að kaupið úr hnefa og bannað
að beita samtökum sínum til
pess að fá það hækkað, pegar
allar vörur, ekki aðeins erlendar,
he'dur og ininlendar, eru. sprengd-
ar upp í verði, án nokkurs til-
lits til pess, hvað nauðsyn krefur
og sannvirni og vit mælir með?
Og til hvers höfum við verðlags-
nefnd, ef slfkt okur og ábyrgðar-
ieysi er látið viðgangast á kostn-
að fátækustu stéttar pjóðarinnar?
Það er nú að vísu kunnugt, að
verðlagsnefnd hefir hingað til
aldrei verið ætlað pað verksvið
af viðskiptamálaráðherranum, að
hafa hemil á verðhækkuninni á
Iqadbúnaðarafurðuim. Það miin
hafa átt að heita svo, að kjöt-
verðlagsnefnd, mjóikurverðlags-
nefnd og grænmetisverzlun rik-
isins væru nægileg trygging fyrir
pví ,að verðhækkun á peim af-
urðuim yrði stillt í hóf. En
hvernig hefir sú trygging reynzt
nú, með fulltrúa framleiðenda í
hreinum meirihluta í iöllum pess-
um nefndum? Og hvers vegna
hefir verðlagsniefnd ekki að
minnsta kosti verið fyrirskipað,
að setja hámarksverð á fisk, sem
engin nefnd hefir hingað til hafi
vaid til að ákveða verðlag á?
Það er sannarlega, eftir þá
reynsiu, sem nú er fengin, farið
að verða erfitt að sjá, hvers
vegna innlendar afurðir eru und-
anpegnar eftirliti verðlagsnefnd-
ar ,nema ef yera skyldi, að pað
væri beiniínis gert í peim til-
garagi, að gefa framleiðendum
peirra og miiIiLiðum lausan taum-
inn til pess að okra á almenningi
í bæjunium í skjóii striðsins.
Það má að vísu ef til vill segja,
að pað væri ekki mikið við pað
unnið, að fela verðlagsnefnd eft-
ir]it með' verðlagi á innlendum
afuröum, ef þaÖ yrði ekki raakt
af meiri röiggsemi, en eftirlitið
með verðlagi á erlendum vörum
Upp a síðkastiÖt Það var þó sú
tíð, að menn gerðu sér sæmileg-
ar vonir ttm árangur af pví starfi
verðlagsnefndar, eftir að hún
hafði byrjað á pví, að ákveða
hámarksálagningu á ýmsar er-
lendar vörur. En hver hefir
orðið endingin á eftirlitli henn-
ar mú, pegar mest ríður á?
Hváð eiga memn að hugsa um
pá verölagsnefnd, / sem ekki er
betur vakandi en pað, að hún
lætur verð á brauði og rúgmjöli
haldast óbreytt hér löngu eftir
að rúgmjölið er lækkað í verði
á eriendum markaði, og bíður
aðgerðalaus par til einstök verzl-
unarfyrirtæki lækka verðið af
sjálfsdáðum og tilkynna henni
]>að, eins og Alþýðubrauðgerðin
og Kaupfetag Reykjavikur og ná-
g.rennis gerðu nýlega oe ’ságt,
var frá hér í blaðinlu í gær,
eða Félaig miatvörukaupmanna np
isíðast, í dag?
Eða hvað segja menn um annað
dænii um vinnubrögð verðlags-
nefndar? Fyrir meira en viku
spurðist pað, að til stæði að
lækka verð á benzíni. Síðan hefir
ekkert heyrzt um pá verðiækkun
annað en pað, að verðlagsnefnd
lýsti pví yfir einum eða tveim-
ur dögum seinna að beðið vær.i
eftir því, að olíufélögin féilust
á verðlækkumna!-!
ALÞYÐUBLAÐIÐ
Taflfélao Reykjavikuf
40 ára.
Taflfélag Reykjavíkur' heldur afmælisfagnað í Odd-
fellowhúsinu sunnudaginn 6. okt., er hefst með borðhaldi
kl. 19.30. Félagar og skákunnendur, er taka vilja þátt í
fagnaðinum, riti nöfn sín á lista í Oddfellowhúsinu, Sport-
vöruhúsinu eða hjá Eymundsen. Aðangur kr. 10.00.
Sama dag kl. 13 fer fram kapptefli milli Vestur- og
Austurbæjar í Oddfellowhúsinu. Aðgangur kr. 1.00.
Vetrarstarfsemi félagsins hefst í dag, 2. okt., í Aðal-
stræti 12.
STJÓRN T. R.
Tiiynniiið nm nmferðabann út
í skip sem liggja hér á hofninni.
Samkvæmt 19. gr. lögreglusamþykktar Reykjavíkur er
öllum óviðkomandi, sem eiga ekki brýnt erindi, hér með
bönnuð umferð út í skip sem liggja hér í höfninni, frá
kl. 20—8 á tímabilinu frá 1. október tii 1. maí.
Lögreglustjórinn í Reykjavík, 30. september 1940.
Apar KofoedkHansen.
dlpyðnskólinn byrjar
Nýia og gamið Hafn-
arfjarðardeilai.
SEINHEPPINN er Hermann
Gu'ðmiuindsson, formaður
Vei'kamaiTnafélagSiins Hlif í Hiáfn-
arfirði, þegar hann fer í Mioirgun-
blaðinu’ i dag að minnast á
Hafnarfjarðardeiluna í hitt eð
ifyrra í sambandi við deilu pá,
sem nú er upp koimin milli Hlíf-
ar og Dagsprúnar út af vinnu.
reýkvískra verkanianna hjá hinu
brezka setuliði í Hafnarfirði.
Hvað eiga Dagsbrúnarverka-
mennirnir að hugsa i sambandi
vió slíka endurminningu? í gömlu
•Hafnarfjarðardeilunni voru peir
isótt’iir til Rvíkur af Sjálfstæðis-
mönnum og kommúnistuim í Hjíf
til pess að berja á Alpýðuflokks-
vei'kamönnum í Hafnarfirði. En
nú hóía Sjálfstæðisflokksmenn og
kiommúnistar í Hlíf að berja á
pessum sömu Dagsbrúnarmönn-
um. Það erui pakkirnar fyrir lið-
Vevsliuna í hitt eð fyrra!
Tvð skðlaafmæli ð
Dessn hansti.
IGÆR átti Vélstjóraskól-
inn 25 ára afmæli. — Á
þessu hausti á einnig Stýri-
mannaskólinn 50 ára afmæli.
Á pessum 25 árum hefir Vél-
sijóraskóiinn útskrifað sanitals
328 nemendur, par ef 240 vél-
stjóra, 56 raffræðinga, og 32 vél-
gæzlu'menn. Þeir prír sem fyrstir
útskrifuðust úr skóian’um voru
peir* Gísli Jónss'On vélstjóri,
Bjarnti heitinn Þorsteinsson, for-
s-tjóri vélsmiðju'nnar Héðins. bg
Hallgrfrnur Jówsson, fyrsti vél-
stjórii á Dettifossi og forniaður
Vélstjórafélags Islands.
Nei, ef verðlagsnefnd ætlar
framvegis að biða eftir pví, að
verziunarfyrirtækin 'fallist á
verðlagsákvæði hennar, — þá er
hætt við að minni árangur verðí
af starfi hennar, eri menn gerðu
sér vonir um í upphafi. Það parf
allt önnur og fastari tök á þeim
mönnum og fyrirtækjium, sem að
verð'agsskrúfunni standa, ef ekki
á illa að fara.
hinn 14. þ. m.
ALÞÝÐUSKÓLINN hefur
starfsemi sína í vetur,
eins og undanfarna- vetur. Hefst
skólinn um miðjan þennan
mánuð.
Námsgreinar eru hinar sömu
og áður: íslenzka, danska,
enska, reikningur og bók-
færsla. Auk þess starfa í sam-
bandi við skólann námsfélög
(leshringir) nm ýms efni og
námskeið.
Skólinn starfar á kveldin kl.
8—9 alla daga, nema á laugar-
dögum, og verður kennt í Stýri-
mannaskólanum. Sömu kennar-
ar starfa við skólann og að und-
anförnu og skólastjóri verður
dr. Símon Ágústsson. Tekur
skólastjórinn á móti nemendum
kl. 8—9 síðdegis á Víðimel 31.
Sími 4330.
Þetta er lang-ódýrasti kveld-
skólinn, sem hér er starfrækt-
ur og mjög hentugur fyrir þá,
sem vinna á daginn. Er ráðlegt
fyrir nemendur að láta innrita
sig sem fyrst, því að búast má
við að aðsókn verði mikil í
sumum greinum.
Benzin og hráolía
iæhknð i gær.
SAMKV ÆMT ■H.pplýsing'Mui
frá verðlag’snefnd hafa ol-
íufélögin nú fallizt á tillögur
hetrnar um verðlækkun á benz-
íni úr 50 aurum niður í 47 aura
litirinn og á hráolíu úr 27 aurum
þiður í 26,5 aura.
Þetta verð gekk í igilidi í gær,"
þ. 1. október.
Stórt úrval:
Kuenskór
Verð frá 21.50 til 37.50
Karlmannaskór
Verð frá 19.50 tilj 37.50 ^
Efímnn6ergs6raiAur
x