Alþýðublaðið - 03.10.1940, Blaðsíða 2

FOSBrUDAGINN 3. OKT. 1§4#.
ALI»ÝÐUBLA©BÐ
SamkvæMt reglHgerð nm
skliMifliifefiSfi áfeiigis, @r g@f*
ifla war át i gæi% befst aí*
greiðsla áfengisbáka hjá
sakaáéflnaranfifiin i Reykja^
wik og bæjarfégetanoim i
Hafnarflrði i áag
Áfengisbæknr kosfa 1 kr.
Hémsmálaráðuneyfið.
Formaftur vefðlagsneíÐdar
Um lækkuii brauð-
verðsius og aðrar
uerðMikanir.
Alpýðlublaðlð hefir verið
beðið fyrir eftirfarandi at-
hlugasemd:
AR sem mér finnst gæta
nokkurs misskilnings í
grein AlþýðuhlaSsins í gær í
sambandi við fregnina um það,
að Alþýðubrauðgerðin hafi
lækkað útsöluverð á rúgbrauð-
um og normalbrauðum, þætti
mér æskilegt að fá að leiðrétta
þetta.
S'íðasta verðhækkun á brauðum
í Reykjavik, sem kom til fram-
kvæmda um mána'ðamötin Júlí—
á|gúst s. 1., var rtíkstudd 'með
prennu: Verðhækkun efnivara,
beinlínis hækkuðu kaupi og rekst-
lurstoostnaði vegna minni umsetn-
ingar leifcandi af skömmtuninni
og hin* h*áa verðlagi.
Skömmu eftir að þessi verð-
hækkun liafði verið samþykkt var
vakin athygli mín á jiví, að við-
skipti við brezka herinn myndu
mjög mikið bæta brauðgerðahús-
unum upp j)á rýrnun, sem 'orðið
hefði á viðskáptum þeirra við
innlenda menn. Færði ég jietta í
tal við Guðmiund Oddsson, for-
stjóra Al p ýðubr au ðge rðarin nar,
tog spurði hann hvort nokkur á-
stæða rnyndi hafa verið að gera
ráð fyrir auknurn kostnaði hjá
b'rauðgerðunium vegna minni um-
setningar. En Guðmundur vi'Ldi
ekki gera mikið' úr söiu til
brezku hermannanna, 'Og upp-
lýsti, að jieir hefðu sitt eigið
hrauðgerðahús fyrir allan sinn
aðal bakstur. Pað væri helzt sætt
b'rauð, sem íslenzku brauðgerða-
húsin seldu til hermanna, en þar
á væru þeir erfiðleikar, að brauð
gerðahúsin hefðu til þess tíma
engan aukaskamt fengið afsykri
eða komvöru til jressara við-
skipta, svo að lítið væri upp
‘úr þéim Jeggjandi. Framkvæmdai-
stjóri Alþýðubrauðgerðarinnar
sagði mér í [>essu samttaii, að
hann væri að gera ráðstafanir
til innkaupa, sem hann feá
hefði von um að yrðu hag-
stæðari en þau, sem nú væri við
miðað, iog myndi hann þá starx
iog þær vörur kæmu athuga
möguleikana á því aö lækka
brauðaverðið. Sagði Guðmundur,
að það hefði alltaf verið * sitt
áhugamái að selja brauðin með
sem sanngjörnustu verði, og væri
svo enn. Skyldi hann láta mig
vita strax og hann sæi tleið til
að lækka verðið.
Nú eru ýmist nýkiomnar eða á
leiðinni frá útlöndum kornvömr
einkum rúgmjöl íneð vægara
ara verði en fyrr í sumar, <ag
hefir Alþýðubrauðgerðin fengið
af þessum vörum, þanniig að
hún hefir séð sér fært að lækka
verð á rúgbrauðum og ruormal-
brauðum, svo sem kunnuigt er.
Er lækkun þessi algerlega byggð
á sama útreikningi og áður hef-
ir verið lagður til grundvaliar
við verðákvarðanir, sem verð-
lagsnefnd er kunnugt um.
Verðlagsnefnd lítiur þannig á
hlutverík sitt, að hún eigi yfir-
Ieitt ekki að hafa topinber af-
skifti að verðlagi, þar sem hlut-
aðeigandi verzlanir eða atvhmu-
rekendur gæta þess sjálfir að
stiila verðlaginu í hóf. Hækka
það ekki fyrr en nauðsyn krefur
iog lækka það strax og ástæður
eru til þess. Forstjóri Alþýðu-
brauðgerðarinnar efndi í um-
ræddu tilfelli loforð sitt um verð-
lækkun á brauðum strax og hægt
var með sanngimi að ætlast til
að það væri liægt, >og þarf því
engan að undra, þó tifltynningin
um verðlækkunina kaemi frá bon-
u'm en ekki frá verðlagsncftid.
Það hefði fyrst verið eftir að
verðlagsnefnd hefði fundið, að
hann hefði gleymt að iækkaverð-
ið eins og umtalað var, að nefnd-
in hefði fengið tilefni til að
skipta sér af þessu. Annars ákal
á það bent, að verðlagsnefnd
hefir aldrei auglýst brauðaverð-
ið, þó nefndin hafi jafnan fylgst
með verðreikningum brauðgerða-
húsanna, og þurfti því ekki að
búast við slíkri auglýsingu frá
nefndinni í umrædd'u tilfelli.
Sama ei’ að segja um kornvör-
urnar. Verðlagsnefnd hefir al-
drei auglýst neitt hámarksverð
á þeim, þó nefndin hafi jafnan
reynt að fylgjast með því, að
hver verzlun seldi þær ekki dýr-
ar en innkaup hennar gáfu til-
jefni til. Hefir þannig í allt sum-
ar verið nokkur hreyfing á verð-
laginu eftir innkaupUm. Stundum
hefir orðið að reka á eftir verð-
lækk'un og stundum að hindra
verðhækkun. En ég get ekki séð
að ástæða sé tii að bera friam
neinar sérstakar þakkir í blöð-
Uinusm, þótt fyrirtæki eins lOg Ai-
þýðubrauðgerðin eða Kron lækki
ðtilkvödid verðiag sitt, þegarbetri
innkaup eða aðrar ástæður gefa
ti'lefni til þess.
Guðjón T. Teitsson.
TVÖ STÓRLÁN Frh. af 1 ,s.
ýmsir menn hafi ailmikia peninga
undir höndum nú, og þess vegna
nmni veitast Létt að selja skulda-
hréfiin fyrir þessu láni.
BRÁÐABIRGÐALÖGI
Frh. af 1. síðu.
tíma og annað, s-em þörf þykir
að taka ákvörðun um og málsað-
ilj'uim kemur ekki s-aman um. Or-
skurður húsaleiguinefndar er
fu 1 lna ða rúrsku r ður.
Á sarna hátt og segir í 1. mgr.
er húsaleiguinefnd heimilt að
taka til sinna umráða annað ó-
motað húsnæði 'og útbúa j>að til
íbúðar.
Lög þessi öðlast þegar gildi.
Höfum fyrirliggjandí fína alullar karlmannssokka, sem
unnir eru í mjög fullkomnum, sjálfvirkum vélum. Einnig
nokkru grófari tegundir, s. s. golfsokka og sportsokka.
Frágangur allur er mjög vandaður. Hælar og tær úr fjór-
þættu bandi. Sokkarnir eru með margvíslegum, smekkleg-
um litum.
Sokkarnir fást í smásölu í mörgum vefnaðarvöruverzl-
unum bæjarins og í heildsölu hjá
Sambandi isl. samvinnúfélaga
Seedisveinn
éskast í vetifip tll léttra
sendif erða. Á. v. á.
Trésmiðir svara
Eggert Claessen.
í tilefni af bréfi Vinnu-
veitendafél. íslands til Tré-
smiðafélagsins, sem birt var
í Morgunblaðinu s.l. þriðju-
dag, væntir Trésmiðafélagið
þess, að þlað yðar þirti eftir-
farandi:
ÞAÐ hefir verið föst venja
um lengri tíma hér í
bænum, að atvinnurekendur
flyttu smiði, er þeir þurfa að
senda til vinnu utan við bæ-
inn aðra leiðina í tíma at-
vinnurekandans og þá með
fullu kaupi, en hina leiðina í
tíma smiðsins, án kaups. Allir
meðlimir Vinnuveitendafélags
íslands hafa fylgt þessari reglu
og talið sig bundna af henni
nema hið danska firma, Höj-
gaard & Schultz, sem nú leit-
ar eftir að brjóta regluna með
stuðningi Vinnuveitendafélags
íslands.
Það mun ekki hafa verið fyrr
en undir lok aprílmánaðar s.l.
að vinna trésmiða hófst að
að nokkru ráði við Hitaveitu
Reykjavíkur innan við Elliða-
ár. Fyrir þann tíma var alls
ekki um það að ræða, að flytja
trésmiði til vinnu við Hita-
veituna burt úr bænum. Tré-
smiðafélaginu var í fyrstu með
öllu ókunnugt um það, hvort
trésmiðirnir voru fluttir að ejða
frá vinnustað í tíma atvinnu-
rekenda. En með því að engin
umkvörtun barst frá smiðunum
sjálfum til félagsins, var gengið
út frá því sem gefnu, að Iiér
væri farið eftir venju og smið-
irnir fluttir aðra leiðina í tíma
atvinnurekenda.
Um mánaðamótin maí og
júní s.l. barst Trésmiðafélag-
inu kæra frá meðlimum félags-
ins, er unnu við Hitaveitu
Reykjavíkur, út af því, að þeir
væru fluttir að og frá vinnu-
stað á bekkjum í opnum bif-
reiðum. Formaður Trésmiða-
félagsins fór þegar á vinnustað-
inn til að kynna sér mál.vexti
og kemst þá að því, að smið-
irnir eru fluttir að og frá vinnu-
stað í eigin tíma. Ut af kæru
smiðanna og flutningi þeirra að
og frá vinnustað átti stjórn
Trésmiðafélagsins viðtal við
fulltrúa Höjgaard & Schulz, hr.
Lundgaard verkfræðing, strax
sama daginn og formaður Tré-
smiðafélagsins komst að því,
hvernig flutningnum var hátt-
að. Mótmælti stjórn Trésmiða-
félagsins því, að smiðirnir
væru fluttir í opnum bif-
reiðum og í þeirra eigin
tíma og krafðist þess, að þessu
yrði breytt og mennirnir flutt-
ir aðra leiðina í tíma atvinnu-
rekenda, svo sem venja stæði
til. Út af brottfarartímanum s
fóru ekki fram nein bréfaskipti
á milli firmans og félagsins, —
heldur aðeins viðtöl.
Vænti Trésmiðafélagið að
þessu yrði komið í lag strax og
kvartað var, þó reynslan yrði
önnur.
í s.l. ágústmánuði varð á-
greiningur milli Dagsbrúnar og
Höjgaard & Schulz um flutning
verkamanna að og frá vinnu-
stað. Gerðu verkamenn verk-
fall út af þessum ágreiningi, er
stóð til 2. sept. Verkfall þetta
gerði Dagsbrún fyrirvaralaust
og án þess að fylgja að öðru
leyti fyrirmælum laga um
stéttarfélög og vinnudeilur um
verkföll. Verkfall Dagsbrúnar
virðist því hafa verið ólöglegt,
enda hefir framkvæmdastjóri
Vinnuveitendafélags íslands
haldið því fram í blaðagrein að
svo hafi verið. En vegna þess,
að Trésmiðafélagið efaðist um
lögmæti Dagsbrúnarverkfalls-
ins tók félagið engan þátt í því
og lét meðlimi sína mæta til
vinnunnar. Virðist það næsta
undarlegt, er stjórn Vinnuveit-
endafélagsins telur nú, að Tré-
smiðafélagið hafi glatað ein-
hverjum rétti með því, að taka
ekki þátt í verkfalli, er fram-
kvæmdastjóri Vinnuveitenda-
félagsins, hr. E. Claessen, telur,
að verið hafi ólöglegt.
Á meðan stóð á deilunni á
milli Dagsbrúnair og Höjgaard
& Schulz voru nokkrar líkur til
þess, að hún myndi enda með
samningum um að flytja verka-
mennina aðra leiðina í tíma at-
vinnurekenda. Þegar samning-
ar komust á þann 2. sept. s.l.
fór þetta á annan veg og var
þá nauðsynlegt fyrir Trésmiða-
félagið að hefjast handa sjálft
— og var það gert með bréfi
dags. 4. f. m. Eftir það fóru
fram nokkrar árangurslausar
umræður um málið og er nú
hafinn undirbúningur undir
löglega vinnustöðvun af hálfu
Trésmiðafélagsins.
Að því er varðar þá staðhæf-
ingu Vinnuveitendafélags ís-
lands, að Trésmiðafélagið sé
bundið af samningi Dagsbrún-
ar og Höjgaard & Shulz frá 21.
okt. s.l., þá er slíkt alrangt. —
Dagsbrún hafði ekkert umboð
til að semja fyrir Trésmiðafé-
lagið og Trésmiðafélaginu var
með öllu ókunnugt um tilvist
samningsins, enda er hann gerð
ur 6 mánuðum áður en utan-
bæjarvinna smiða hófst. Það er
því rangt, að samningi þessum
hafi verið beitt gagnvart tré-
smiðum í hér um bil 10 mán-
uði. Vinna trésmiða innan við
Elliðaár hófst vart fyrr en sein-
ast í apríl og Trésmiðafélagið
mótmælti flutningafyrirkomu-
laginu strax og því var kunnugt
um það, og þá, í byrjun júní,
hafði enginn hugkvæmni til
þess gagnvart Trésmiðafélag-
inu, að réttlæta fyrirkomulagið
með Dagsbrúnarsamningnum.
I bréfi Vinnuveitendafélags
íslands frá 29. f. m. eru orð
látin liggja að því, að Tré-
smiðafélagið vísi til þess til
stuðnings kröfum sínum, að
brezka setuliðið flytji trésmiði
til vinnustaða utanbæjar aðra
leiðina í tíma atvinnurekenda.
Út af þessu vill Trésmiðafélag-
ið alveg sérstaklega undirstrika
— að það er gömul, föst venja
hér í bæ, að atvinnurekandi
flytji smiðina þannig aðra leið-
ina í sínum tíma. Þessari
venju hafa allir atvinnurekend-
ur hér í bæ fylgt athuga-
semdalaust og þar á meðal að
sjálfsögðu allir meðlimir Vinnu
veitendafélags íslands. Það er
þvýhrein fjarstæða að hugsa
sér, að Trésmiðafélagið geti
þolað það, að erlendu firma
megi haldast það uppi að brjóta
þessa reglu, enda hrein ósann-
girni að gera vægari kröfur til
Höjgaard & Schulz en inn-
lendra atvinnurekenda.
Að því er varðar frásögn
bréfs Vinnuveitendafélags ís-
lands um vinnuskýlin, þá er
rangt sagt frá um það, sem
fram fór á fundinum, en með
því, að hér er um atriði að
ræða, sem ekki snertir sjálfa
deiluna, þá sjáum við ekki á-
stæðu til að draga það inn í
umræðurnar.
Ofanritað hefir Trésmiðafé-
laginu þótt rétt að taka fram
vegna bréfs Vinnuveitendafé-
lags íslands í Morgunblaðinu
s.l. þriðjudag.
Virðingarfyllst.
Trésmiðafélag Reykjavíkur.