Alþýðublaðið - 11.10.1940, Síða 3
FÖSTUDA6UR 11. OKT. 1§46
ALÞYÐUBLAÐIÐ
-----------ALÞÝBÖBIABIB ---------------------*
Ritstjóri: Stefán Pétursson.
Ritstjórn: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Símar: 4902: Ritstjóri. 4901: Innlendar fréttir. 5021: Stefán Pét-
ursson (heima) Hringbraut 218. 4903: Vilhj. S. Vilhjáms-
son (heima) Brávallagötu 50.
Afgreiðsla: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Símar: 4900 og 4906.
Verð kr. 2.50 á mánuði. 10 aurar í lau t
ALÞÝÐUPRENTSMIÐJAN
«--------—-----------------------------------♦
Eftir hvaða iðgmáli bækkaði salthpti?
Ó að meirihluti kjötvcrð-
lagsnefndar gæfi það mjög
Ötvírætt í skyn í yfirl/ýsi'ng'u sinni
í útvarpinu á dögunum, að neyt-
endur kjötsins í bæjunum væru
yfirlieitt brjálaðir menn, þá virð-
ist nú svo, að hann hafi síðan
k-omizt á þá skoðun, að Við-
kunnanlegra sé að ávarpa þá sem
viti borna menn. Að minnsta
kosti hefir Páll Zophoníasson for-
maður kjötverðl'agsnefndar og
mjólkurverðlaigsnefndar nú sent
frá sér nýtt plaigg, svokallaða
,rgreinargerð“ um kjöt- og mjólk-
urverðið, sem tvo undanfarna
daiga hefir verið að birtast í
Morgunblaðinu, og er þar með
skírskotun í alls konar tölur og
vísindaleg lögmál reynt að sann-
færa hina brjáluðu um það, sem
ekki tókst að sannfæra þá um
með dólgslegu orðbragði einu í
yfirlýsingunni í útvarpinu. Pað
verður ekki annað sagt, en að
það sé virðingarverð framför.
Þvi vferður að minnsta kosti ekki
neitaið, að J>að er sitt hvað að
vera boðið á Klepp og vera leidd-
Ur inn í musteri vísindanna.
En hvað er þá það, sem for-
maður kjötverðlagsnefndar og
mjólkurverðlagsnefndar hefir að
bjóða okkur upp á á þessum
vettvangi?
! fyrsta lagi j>að, að þegar
vísindin iog Jögmálin, séu ann-
arsvegar hafi neytendur í bæj-
unum ekki neinn rétt til þess,
að vitna í neitt samkomulag milli
stjórnarfliokkanna uim kjöt- og
mjólkurverðið. (Þar með er Fram
sóknarflokkurinn svo að segja
„vísindalega" afsakaður fyrir pað,
að hafa svikið það samkomu-
lag, sem gert var um að kjöt-
iog mjólkurverðið skyldii ekki
hækka meira á innlendum mark-
aði, en kaupið!) Því að, það
„vár og er“, segir Páll Zophoní-
assion, „ekkert vit, að hugsa sér,
að milli kaupgjalds annarsvegar
og verðs á vörum, sem ek'ki eru
eingöngu seldar á innlendum
markaðr, geti gilt sama hlutfaU
flrá ári til árs. Það eru: ólik at-
riðii, sem hafa áhrif á það, hvað
hægt e-r að borga í kaup hér í
Reykjavík log hvað t. d. Eng-
lendingar eða Niorðmenn vilja
gefa fyrir kjöt eða osta. Kauipið
og vöruveröið hækkar og liækk-
ar ekki ’eftir saiua lögmáli eða
lögmálum, og getur því ekki
fylgst að“.
Þannig farast Páli Zophonías-
syni orð. Og hvað vilja menn
nú vera herma loflorð upp á
Framsóknarflokkinn, þegar lög-
málin eru annars vegar?
En þá vérður okkur brjáluðum
neytendum á að spyrja: Hvar
var þessi respekt Páls Zophoní-
assonar og Framsóknarflokksins
fyrir „Iögmáiunum“ árið 1934?
Hversvegna mátti grípa framfyr-
ir hendur blindra tilviljanam'ark-
aðarins þá, ef ekki má gera það
nú? Þá var kjötverðið svo lágt
á erlendum markaði, að til vand-
ræða horfði fy-rir bændur. En
það vildi þeim til bjargar, að
Framsóknarfl'Okkurinn kærði sig
þá koilóttan um Iögmálin og AI-
þýðuflokkurinn og neytendafjöldi
sá íbtejunum, sem á bak við hann
stóð, var fús til þess að rétta
bændum hjálparhöpd. Framsókn-
arflokkurinn fór frarri á það, að
kjötið væri selt hærra verði á
innlendum markaði, en hægt var
að fá fyrir það samkvæmt lög-
málum markaðarins erlendis. Og
Alþýðuflokkurinn, sem aldrei hef-
ir verið þeirrar skoðunar að
mennii’nar eigi að lát.a stjórnast
af blindum lögmálum, sem þeír
þó geta ráðið vib, ef þeir hafa
vilja, försjá og samvinnu til þess,
taldi sjálfsagt að hlaupa undir
slíkum kringumstæðum undir
bagga með bændum og gerði
með atkvæði sínu Framsóknar-
fliokknum unnt að fá kjöt- og
mjólkurlögin samþykkt á alþingi.
Og að þeim lögum hafa bændur
búið síðan.
En nú neitar Framsóknarflokk-
urinn að sýna verkamönnum
sania tiilit,' þegar dýrtíðin kreppir
að þeim úr öllum áttum, ánþess
að þeir geti fengið hækkað kaup
til að vega, nema að litlu leyti
upp á móti henni. Og ekki að-
eins það. Hann beitir brögðum
til þess að hliðra sér hjá því, að
halda hið upjrhaflega samkoma-
lag stjórnarflokkanna um að kjöt-
ið og mjólkin skyldi ekki hæ:kk-
uð meira í verði á innlendum
markaði, en kaupið, samkomulag,
sem enginn, að minnsta kosti
utan Framsóknarflokksins, vissi til
skamms tíma annað en að væri í
fuliu gildi, þó að það væri florm-
lega fellt niður úr gengislögun-
um, þegar þau voru endurskoð-
|uð í vetur. Því að Framsóknar-
menn á þingi létu engan anmað
á sér skilja, en að það væri
ætlun þeirra að standa við það
þrátt fyrir það. En nú vitum við
tii hvers, refarnir voru skornir1.
Nú segja þeir að lögmálin skuii
gilda, og verkamenn, sem ekki
hafa fengið nema 27«/t>' kauphækk-
un, skuli kaupa mjólkina 43wo
og kjötið 67—72 o/o dýrara en fyr-
ir ári síðan! Það eru þakkirnar,
sem verkanienn fá frá Framsókn-
arflo'kknum fyrir hjálparhöndina,
sem þeir réttu bændum árið 1934.
En látum „lögmál" Páls Zop-
honíaðsonar gilda! Aðeins laingar
okkur þá til að fá að vita, 'sam-
kvæmt hvaða lögmáli saltkjötið
hefir nú verið hækkað í verði
um ennþá meira en nýja kjötið,
sem selt er til útlanda, eða Um
hvorki nteira né minna en 72»/o?
Er j>að máske af því, að Norð-
menn g<?fi okkur svo mikið meira
fyrir saitkjötið í ár, eða einhver
annar erlendur markaður? Það
>OöOOOOQöOöC<
Munið
hina miklu
fflutafélagið Mímir hefir gefið
út stefnu á son skáldsins.
míns“, sagði Már. „Mér kom ekki
Hlutafélagið mím-
IR hefir stefnt Má
Benediktsson, syni Einars
skálds Benediktssonar.
Ástæðan fyrir þessari stefnu
er sú, að Már Benediktsson
gerðist kostnaðarmaður að út-
gáfu á úrvalsljóðum föður síns
rétt eftir lát hans s.l. vetur. Var
þessi útgáfa prentuð í Isafold-
arprentsmiðju og er einn Íiður-
inn í skrautútgáfu úrvalsljóða
íslcnzkra þjóðskálda.
Jónas Jónsson alþiingismaður
valdi ljóðin í þessa útgáfu fyrir
son skáldins og er það dómar
flestra að valið hafi tekist mjög
veh
til hugar að h.f. Mímir myndi
stefna út af útgáfunni — enda
hafði ég lögfræðing í ráðuim með
mér áður en ég réðist í hana.
— Ég vil taka það frarn, að til-
gángur minn með því að ráðast
f þessa útgáfu var alls ekki sá
að græða fé á henni. Ætiunin
er að stofna sjóð af ágóðanum
af útgáfunni. Ég vona líka að
einhverjar sættir takist í málinu
áður en það fer Jengra", sagði
Már að lokum.
Þessi bök er m}ög glæsileg
og áreiðanlega bezta úrvalið af
ljóðum, sem hér hefir komið út.
á sykri og kornvörum.
Gjörið haustinnkaupin
yðar í
BREKKU
Asvallagötu 1. Símt 1678
TjaraarbHöin
Sími 3570.
)OOOOOOOOOC<X
SKÓLAFÖTIN
úr
FATABÚÐINNI.
Almennur æskulýðsfundur
í Gamla Bíó á sunnudamnn
- ---♦---
Hlutafélagið Mímir telur að
Már Benediktsson hafi ekki haft
rétt til útgáfunnar, þar sem j>að
eitt hafi útgáfuréttinn á þéssum
verkum Einars. Er það færtfram
þessu til stuðnings að kvæðin
hafi verið valin úr bókum, sem
Guðmundur Gamalíelsson hafði
gefið út og keypt útgáfuréttinn
að, en eitthvað af Upplaginu er
enn óselt.
I hlutafélaginu Mímir eru:
Helgi Hermann Eiriksson, Hall-
dór Stefánsson forstjóri, Guð-
mundur Gamalíelsson >pg ef til
vill fleiri.
Alöýðublaðið hafði í miorgun
samtal við Má Benediktsson um
þetta mái.
„Mér þykir ákaflega leitt, ef
til málaferia kemur út af þessari
útgáfu á úrvalsljóðum föður
væri þá óneitanlega fróðlegt, að
fá að heyra hvar sá markaður
væri.
Geti formaður kjötverðlags-
nefndar og mjólkurverðlagsnefnd
ar hinsvegar ekki komið með
neina ,greinargerð“ fyrir því,
verður að öllu athuguðu að á-
líta, að heppilegra hefði verið
fyriir hann að mæta gagnrýni
neytenda á verðhækkun kjötsins
eftir sem áður með ^ í
að bjóða þeim á Klepp
eins og hann og félagar hans
gei’ðu í yfirlýsingimni í útvarp-
inu á dögunUm, heldur en að
hætta sér inn í völundarhús vís-
indalegra lögmála. Því að þau
lögmál, sem fonuaður kjötverð-
lagsnefndar og mjóikurverðlags-
nefndar flaggar með þar, eru
fyrir löngu1 orðin svo götótt, að
nekt Framsöknarflokksins verður
aldrei hulin með þeim.
Og meðal annarra orða: Hvaða
„lögmáh* eru það, sem kaup
verkamanna fer eftir? Hvers
vegna er það hugsanlegt að þaö
sé bara ákveðið með réttum >og
sléttum lögum, án nokkurs tillits
til hinna vfsindalegu „lögmáia"?
Það skyidi þó aldrei vera að for-
maður kjötverðlagsnefndar gæti
einnig fundið eitthvert lögmál
fyrir því, að kaup verkamanna
skuli ekki hækka nema um 27«/«,
þegar kjötið hækkar ujn 67—
72°/o?
ASUNNUDAGINN kemur
verður haldinn almennur
æskulýðsfundur í Gamla Bíó til
þess að ræða og taka afstöðu til
þess ástands, sem skapazt hefir
við hernám landsins.
Fundarboðendur eru eftir-
farandi 14 f^lög:
Kvenskátafélag Reykjavíkur,
íþróttafélag kvenna, knatt-
spyrnufélögin Fram, K.R., Val-
ur og Víkingur, Félag ungra
jafnaðarmanna, Félag ungra
Framsóknarmanna, Félag ungra
Sjálfstæðismanna, Heimdallur,
- *
Iþróttafél. Reykjavíkur, Skáta-
félag Reykjavíkur, Ungmenna-
fél. Velvakandi, Glímufélagið
Ármann og Farfugladeild
Reykjavíkur.
Stjórnir þessara félaga hafa
að undanförnu undirbúið fund-
arhald þetta, en formenn þeirra
hafa svo sameiginlega unnið að
undirbúningi þess.
Hefir það verið einhuga álit
allra félagsstjórnanna, að und-
antekinni stjórn eins íþróttafé-
lagsins, er ekki hefir svarað
bréfum um þessi efni, að nauð-
syn bæri til þess að félögin
mörkuðu sameiginlega afstöðu
sína til þeirra nýju vandamála,
sem skapazt hafa við hernám-
ið, ekki hvaö sízt fyrir æsku-
lýðinn.
Á fundinum verða lagðar
fram ályktanir í þeim efnum,
er stjórnir þessara 14 æskulýðs-
félaga hafa undirbúið, en
Lúðrasveit Reykjavíkur leikur
íslenzk þjóðlög í fundarbyrjun.
Sprengikðla kom siðnr
á háaltarið i Pálsklrkf-
nnni.
AÐ var kunnugt í London
í gær, að Pálskirkjan
heimsfræga hefir orðið fyrir
skemmdum af völdum loftárás-
ar. Fór sprengja niður um þak-
ið og lenti á háaltarinu og eyði-
lagðist það svo og kross, sem á
því var, en Kristsmynd, sem
hékk fyrir ofan altarið,
skemmdist ekki. Nokkrar
skemmdir urðu aðrar, en ekki
verulegar.
Árásin á dómkirkjupa mælist
mjög illa fyrir bæði í brezkum
löndum, Bandaríkjunum og
víðar.
Samkvæmt ákvörðun ríkisstjórnarinnar verða
tveir kvenmenn ráðnir í lögregluliðið í Reykja-
vík. Umsóknir ásamt meðmælum og öðrum
upplýsingum skulu sendar lögreglustjóranum í
Reykjavík fyrir 1. nóv. n.k.
Lögreglustjórinn í Reykjavík, 11 .október 1940.
Agnar Koíoed-Hansen.