Alþýðublaðið - 14.10.1940, Blaðsíða 2

MÁNUÐAGUR 14. OKT. 1940
ALÞYÐUBLAÐIÐ
i
Sakadómarinn í Reykjavík vill vekja athygli
almennings á því, a ðnauðsynlegt er að þeir,
sem hafa fram að bera kvartanir á hendur ein-
stakra hermanna úr brezka setuliðinu, gefi eftir
föngum það greinilegar upplýsingar, að rakið
verði, hver viðkomandi hermaður er. I því sam-
bandi er fólki bent á að taka eftir og lýsa ein-
kennismerkjum á axlaborðum og húfum her-
manna.
Sérstaklega er fólk áminnt um að taka eftir og
setja á sig einkennisnúmer herbifreiða, er í um-
ferðaslysum lenda, með því að ógerningur getur
orðið að finna bifreiðina ella. Einkennisnúmer
herbifreiða eru máluð beggja vegna á vélarkassa
bifreiðanna og eru auk þess aftan á þeim flest-
um. Jafnframt einkennisnúmerinu er nauðsyn-
legt að tilgreina númer, sem málað er á plötu
framan á bifreiðinni, svo og lit plötunnar.
Er fólki ráðlagt að skrifa sem fyrst niður sér
til minnis athuganir sínar á framangreindum
einkennum og öðru því, er þýðingu hefir.
Enn fremur er það nauðsynlegt, að allar slíkar
kærur og kröfur séu bornar fram strax og þau
atvik, sem kvartað er undan, verða >■ kunnug,
svo að hægt sér að hefja rannsókn tafarlaust,
því að allur dráttur á því, að hafizt sé handa,
torveldar alla rannsókn mjög og getur orðið
þess valdándi, að mál upplýsist ekki.
Leiðbeiningar þessar eru birtar í samráði við
brezku herstjórnina.
Reykjavík, 14. október 1940.
JÓNATAN HALLVARÐSSON
sakadómari.
ÆSKULÝÐSFUNDURINN.
Frh. af 1. síðu.
hinnar íslenzku pjóðar við erlent
setulið myndu fyrst og fremst
leggjast með öllum punga sínum
á her-ðar hinni komandi kynslóð.
Pykir ioss pví full ástæða til,
að æska höfuðstaðarins niarki nú
saaríeiginlega afstöðu sína til hins
rikjandi ástands með svofeldum
, ályktunum:
I. Fundurinn vill í fyrsta lagi
leggja áherzlu á og taka undir
það álit, sem jregar hefir komið
fram opinberlega í ræðu og riti
af margra aðila hálfu, að íslenzkt
pjóölíf beri að einangra eftir pví,
sem fremst má verða, fyrir á-
hrifum hinna framandi afla. Oss
beri að sýna hinu brezka setuliði
hógværa kurteisi í öllum peim
skiptum, sem vér purfum nauð-
synlega við pað að hafa, en ella
afskiptaleysi.
II. t öðru lagi vill fundurinn
tiltaka nánar i einstökum atrið-
um, hvað hann telur meðal ann-
ars falla undir hina fyrstu á-
lyktun:
1. Fundurinn álítur, að hinni al-
mennu starfsemi æskulýðsfélag-
anna beri að halda algerlega inn-
an ísienzkra vébanda, t. d. sé
ekki viðeigandi, að ípróttafélög-
in keppi né hafi samæfingar í
nokkrum ípróttagreinum við setu-
liðið né heldur geti íslenzkir
skátar, prátt fyrir aipjóöaeðli
skátahréyfingarinnar, átt samstarf
við skáta innan setuliðsins meðan
þeir eru undir heraiga íbgf í her-
klæðum. «.
2. Fundurinn álítur, aið í
skemmtanalífinu geti leiöir ís-
lenzkrar æsku og erlends setuliðs
ekki iegið saman.
Telur fundurinn pess vegna:
a) að skemmtistarfsemi æsku-
lýðsfélaganna sé einungis fyrir
íslenzka æsku.
b) Að pað sé ekki viðeigandi,
að íslenzk æska skemmti sér al-
mennt á opinberum stöðum eða
annars staðar, með þeim mönn-
um, sem komið hafa hingað í
peim erindagjörðum að hertaka
landið.
c) Að það væri mjög æskilegt,
að æskufólki Reykjavíkur gæfist
kostur á pví að geta sótt al-
mennan opinberan skemmtistáð,
sem pví einu væri ætlaður, og
beinir fundurinn par að lútandi
ósk til stjörnarvalda bæjarins til
athugunar, eða hvers annars að-
ila, sent sæi sér fært að korna
henni í framkvæmd.
3. Fundurinn álítuir, að pað sé
óviðeigandi og ástæðulaust, að
æska bæjarins sitji veislu- og
danzboð með setuliðinu. I því
felist aðeins vísir til nánari sam-
neytis en nauðsyn krefur, en eng-
in ókurteisi að færast undan sJíku
með tilliti til alira kringumstæðna
III. Að siðustu viU fundurinn sér-
stáklega lýsa pví yfir, að óskir
og athafnir æskunnar til verndar
pjóðerni og rétti íslendingá gagn-
vart setuliðinu, tákni alls ekki,
út af fyrir sig, andúð á brezka
héimsveldinu. Viljum vér mega
vænta fulls skilnings á pví, að
jjær eru einvörðugu sprottnar af
þjóðlegri hvöt og vita inn á við
að oss sjál'fum, en fela að öðru
leyti ékki í sér neinn dóm á
hernaðaraðgerðum Breta hér á
landi eða annársstaðar".
Þá var einnig sampykkt álýkt- j
un borin frarn af formönnum 5 >
æskulýðsfélaga pess efnis að I
æskulýðsfélögin héldu áfrarn sam j
Kinnu í pessum málurn. i
------UM DAGINN OG VEGINN---------------------a
Blöðin og: ástandið. Nokkur orð að gefnu tilefni. Tökum upp kvöld- 5
vökurnar í vetur. Dveljum á heimilum okkar, sköpúm okkur heim- <
ilisskemmtanir. Nokkur orð um Bridgebókina og; Bridge. <
ATHUGANIR HANNESAR Á HORNINU. ———-----
VIÐTAL VIÐ RAGNHEIÐI
ERLU BENEDIKTSSON.
Frh. af 1. síðu.
breytta borgara eöa skjóta í rúst
búðir, íbúðarhús eða sjúkrahús.
Það væri vitanlega meiri fen.gur í
pví fyrir Þjióðverja, að geta lagt
í rústir gasstöðvar, vatnsleiðslur,
rafmagnsstöðvar o. s. frv., en
paö'hefir þeirn einmitt ekki tek-
izt nema að öflitlu Ieyti. Lund-
únabúar eru alveg vissir urn sig-
ur, og pað er mikit stríðshrifni í
pjöðinni.
Stríðið hefir breytt mðrgu á
Eniglandi, og ég hefi heyrt merka
stjjórnmálamenn Oíg aðra forystui-
menn pjóðarinnar segja, að gamli
tíminn komi aldrei aftur. Bretar
vita sjálfir um galla hins mikla
munar, sem verið hefir á kjörum
hinna ýmsu stétta, og þeir halda
pví fram, að þetta stríð verði til
að þurka út mikið af pessum
göllum. Menn segjia: „Það er
rangt að dæma Breta eftir því
sem peir voru fyrir tveimur ár-
um eða svo.“ Stormur ófriðar-
AÐ GEFNU TILEFNI vil ég
minnast örfáum orðum á
blöðin og brezka setuliðið. Þeir
menn, sem spila sig um þessar
mundir helztu þjóðernissinna hér,
eru með sífelldar skammir um
blöðin fyrir það, að þau skuli ekki
skamma setuliðið og starf þess hér
á landi fyrir allt — og ekkert.
Þessir menn eru úr hópi þeirra,
sem alltaf geypa hæst, eu eru
minnstir þegar á hólminn er kom-
ið. Það er öllum ljóst, að allri
þjóðinni ríður á því, að plöðunum
sé vel stjórnað, og að þau fari
sem varlegast með þau mál, sem
nú eru viðkvæmust. Vitanlega er
það og skylda blaðanna að vera á
sörnu línu og ríkisstjórnih í þeim
málum, sem sncrta hertöku Iands-
ins, og það hvort sem blöðin styðja
ríkisstjórnina að öðru leyti eða
ekki.
konar kennslubók í ,,bridge“ eftir
Kristínu Norðmann, og er bókin
mjög ódýr. „Eridge" er ekki hægt
að læra til fullnustu á skömmum
tíma, og er því prýðilegt að fá
svona bók á íslenzku.
Hannes á horninu.
XXXXX*XXXXXX
MuniH
hina miklu
verðlækkun
á sykri og kornvörum..
Gjörið haustinnkaupin
yðar í
ins hefir feykt mörgu gömlu og
úreitu um koll. Bretar hafa pað
á tilfinningurmi, að nýir tímar
séu, a‘ð fæðast.“ Ungfrúin hefir
haft ýms störf með höndum í
London. Meðal annars hefir hún
starfað við brezka útvarpið. Nú
er hún komin hingað í verzltmar-
erindum og ætlar út aftur.
RÆÐÆ ROOSEVELTS.
Frh. af 1. síðu.
sem ber'ðist á móti yfirganginum
og villimennskunni.
BSoðln nm ræðnna.
Ræða Ro'.isevelts er höfuðum-
ræðuefni blaða um allao heim.
í „New Ynrk Times“ segir:
„Þetta var ekki kosningiaræða,
enda markaði forsetinn braut vora
fram á við, hvort, sem honum
ver'ðtir kosningar auðið eða ekki.
Þetta var ræða, sem þýddi pað,
að Bandaríkin verða anniaðhvort
að afsala sér tilkallinu til pess,
að vera menningarriiki, eða bera
pær byrðar, sem það kostar.“
„Washington P'0st“ segir:
„Ræða forsetans var miíkil á-
minning. Hún leiddi oss fyrir
sjónir, að pað er ekki hæigt, að
drottna yfir heiminum með fjár-
munum einum, io|g ,aö dnbttna
yfir heiminum er ökkert takmark
í sjálfu sér.
Hún sýndi oss, að vér verðum
að1 verja pað fretei vort og pá
menningu vora', sem verið hefir
ávöxturinn af starfi amerís'kra
manna frá pví að „Mayfllower“
lenti viö strendur þessarar heims-
álfu“.
150 brezkir bergar-
ar fara frá Sðmen-
fn í Oag.
UNDÚNAÚTVARPIÐ
skýrði frá því í morgun,
að 150 brezkir borgarar myndu
fara heimleiðis frá Rúmeníu í
dag með skipum frá hafnar-
borgunum við Svartahaf.
Hersveitir Þjóöverja halda
stöðugt áfram að búa um sig í
Rúmeníu.
Útbreiðið Alþýðublaðið,
VIÐ ÍSLENDINGAR höfum rík-
isstjórn, sem hefir verið valin sam-
kvæmt okkar eigin stjórnarskrá,
okkar lýðræðisfyrirkomulagi. Enn
sem komið er hefir engin ríkis-
stjórn verið sett á laggirnar hér
með valdboði utan frá eins og þó
hefir verið gert í sumum öðrum
herteknum löndum í Evrópu, og
verður vonandi aldrei. Það er því
siðferðisleg og þjóðernisleg skylda
blaðanna að vera á sömu línu og
ríkisstjórnin í öllum þeim málum,
sem fara á milli hennar og setu-
liðsins. Hún ein er lögmætur full-
trúi allrar þjóðarinnar.
ÞVÍ BER HELDUR EKKI að
neita, að þetta gera öll blöðin nema
eitt, og það er fyrir löngu orðið
ljóst, að þetta eina blað gerir allt,
sem það getur til að skapa nýja
erfiðleika í sambúðinni. Er það
illt verk, því að vitanlega koma
nógu mörg erfið mál upp, án þess
að unnið sé beinlínis að því. Við
íslendingar stöndum saman sem
einn maður um það, að við vilj-
um vera einir herrar í okkar landi.
Við viljum fá að ráða okkar mál-
um einir án allrar íhlutunar frá
öðrum. Það vald, sem hefir her-
tekið landið um stund, hefir líka
lofað því að hverfa á burt og
greiða fyrir allt, þegar venjulegir
tímar eru aftur komnir í heimin-
um. Við íslendingar getum ekki
annað en beðið eftir því að þessir
tímar komi og loforðin verði hald-
in.
DVELJIÐ Á HEIMILUNUM í
VETUR. Þið munuð komast að
raun um að það er skemmtilegra
en að flækjast um bæinn á kvöld-
in.
NÚ ER MYRKRIÐ farið að fær-
ast yfir og kvöldin að lengjast. Ég
skrifaði um það fyrir nokkru, að
það bezta, sem gið gætum gert,
væri að einangra okkur, eins og
nú er ástatt. Það getum við vit-
anlega bezt gert með því, að dvelja
sem mest á heimilum okkar. Við
höfum líka oft gert það og eru
kvöldvökurnar 1 bezti minnisvarð-
inn um það. Kvöldvökurnar hafa
upp á síðkastiö verið litlar á heim-
ilum hér í Reykjavík, þn nú ætt-
um við í vetur að taka þær upp.
MARGT ER HÆGT AÐ GERA
sér til skemmtunar á kvöldvökun-
um hér í Reykjavík. Það er hægt
að kaupa góðar bækur og lesa
þær. Það er hægt að hlusta á það,
sem útvarpið hefir að flytja, og
eins er með blöðin. Þá hefir skák-
íþróttin færzt mjög í aukana hin
síðustu ár, og ættu menn einmiíí í
vetur að stunda hana af kappi.
Loks hefir fjöldi manna á allra
síðustu tímum lært nokkuð í
„bridge", og er það hin skemmti- {
legasta íþrótt. Nú vill svo vel til, I
að nýlega er komin út nokkurs 1
BREKKU
Ásvallagötu l. Siini 1078
Tjarnarbúöin
Simi 3570.
XKXXXXXXXXXX
Ýmlsleyti éiffí..
Mjólkurkönnur, 1 líter 2,75:
Ávaxtaskálar, stórar 3,50
Ávaxtaskálar, litlar 1,00
Ávaxtadiskar 0,75
Ávaxtasett 6 m. 9,50
Kartöfluföt með loki 2,75
Handsápa ,,Favori“ 1 0,60
Þvottaduft ,,Fix“ 0,60
Sjálfblekungar 1,75'
Pennastokkar 0,75
Nýkomið: Matardiskar. Þvotta-
balar. Fötur. Vekjaraklukkur.
H. Efnarsson & Bjðrnsson
Bankastræti 11.
Auglýsið í Alþýðublaðinu.