Alþýðublaðið - 18.10.1940, Blaðsíða 4

FÖSTUDAGUR 18. OKT. 1940.
Hver var að hlæja?
Kaupið bókina
og brosið með!
ALÞTÐUBIAÐIÐ
Hver var að hlæja?
er bók, sem þér
þurfið að eignast.
FOSTUDAGUR.
Næturlæknir er Halldór Stef-
ánsson, Ránargötu 12, sími 2234.
Næturvörður er í Reykjavíkur-
og Iðunnar-Apóteki.
18.30
19.00
19.25
20.00
'20.30
21.00
21.25
21.50
ÚTVARPIÐ:
íslenzkukennsla, 2. flokkur.
Þýzkukennsla, 1. flokkur.
Hljómplötur; Tatarahljóm-
sveitlr leika.
Fréttir. ■ -
Erindi: Heilbrigði og matar-
æði (Jónas Kristjánsson
læknir).
Tónleikar Tónlistarskólans:
Tríó í c-moll, Op. 101, eftir
Brahms.
Hljómplötur.
Fréttir.
Dagskrárlok.
Herdís Símonardóttir,
Vegamótastíg 9 er 75 ára í dag.
Herdís var lengi mjög vel starf-
andi í Verkakvennafélaginu Fram-
sókn og hefir alltaf lifandi áhuga
fyrir málefnum gerkalýðsfélag-
anna og Alþýðuflokksins.
María Hallgrímsdóttir læknir
var meðal farþega á Esjunni.
VIÐTAL VIÐ FINN JoNSSON
Frh. af 3. síðoi.
fj'elsið aftur ver&i þess valdaindi
að Danir sýni áfram þrautseigju
í þessari baráttu. Margir Dan-
ir eru alveg hættir að hlusta á
danskt útvarp oig lesa dönsk blöð.
Hinsvegar hlusta allir sem geta
á aðrar stöðvar, sem þeim eru
hugþekkari.
Fjárhagslegt hrnn.
Atvinnu- og fjármálaástandið
i Danmörku er mönnum mjög
mikið' áhyggjuefni.
Mikill hluti danska flotans er
á höfum úti, eða Hggur í höfnum
eflendis, og fær ekki að koma
heim, miklu hefir verið sökkt af
skipum og sá hluti danska kaup-
skipaflotans, sem eftir er liggur
ýmist í höfn heima, eða er í
föruim um Eystrasalt með rnjög
lágum farmgjöldum.
Hráefnaskorturinn er mjög til-
finnanlegur fyrir iðnaðinn og fer
óðum vaxandi.
I
áður framleitt sjálfir, en þessi
innflutningur verður til þess að
auka enn á atvinnuleysi og vand-
ræði hjá dönsku iðnaðarmönn-
tunum.
Verkamannafélögin og atvinnu-
rekendafélögin hafa komið sér
saman um að setja sérstaka nefnd
til þess að ráða fram úr þessum
vandræðum og öltum deilum um
launakjör, sem upp kunna að
koma. Er það einn þátturinn í
tiilraunum Dana til þess að reyna
að' halda sjálfstjórn sinni. En til
þess að svo verði er Dönum
Irjóst, að eigi e;r hægt að halda
þeim lífskjörum, er þeir áttu við
að búa, áður en Þjóðverjar sett-
ust aðl í landinu. Það mun vera
or&ið augljóst mál að hvort sem
mönnum ‘líkar það betur eða ver,
þá hljóta þau að laékka óðfiuga
á meðan núverandi ástand helst.
Má því gera ráð fyrir að andúð
Dana gegn Þjóðverjum vaxi að
sama skapi.
Svikamvlla Þjððverja.
SCAAflLA BIO
NYM BBO
IRENE Ameríksk söngva- og gam- RæniDijaforíBginB CISCO KID.
anmynd, gerð samkvæmt (The Return of The Cisco
samnefndum söngleik eft- Kid).
ir Tierney & McCarthy. Amerísk kvikmynd frá
Aðalhlutverkin leika: Fox film.
Anna Neagle, Aðalhlutverkið leikur:
Ray Milland, WARNER BAXTER.
Roland Young og Aukamynd:
Billie Burke. I STRÍÐSFRÉTTAMYND.
Sýnd klukkan 7 og 9. | Börn fá ekki aðgang.
I Sýnd kl. 7 og 9.
Tollstjtakrifstofnrnar
verða lokaðar á morgun, laugardaginn 19. okt.
1940, vegna jarðarfarar.
Starfsmannafélagið „Þór“
tilkynnir: Fundur verður hald-
inn í Kaupþingssalnum sunnudag-
inn 20. sept. k.l 9 síðd. Til um-
ræðu: Ákvörðun um uppsögn
samninga. Kosning fulltrúa á Al-
þýðusambandsþing og fleira. Mjög
áríðandi að félagsmenn mæti.
Meðal farþega
á Esju var dr. phil Broddi Jó-
hannesson, sem undanfarið hefir
stundað nám erlendis í sálarfræði
og uppeldisfræði.
Revyan,
Forðum í Flosaporti, ástandsút-
gáfan verður sýnd í kvöld kl. 8.30.
Dansleik
heldur frjáls íþróttaflokkur Ár-
manns í Oddfellowhúsinu næst-
komandi laugardagskvöld til á-
góða fyrir íþróttavallarsjóð fé-
lagsins. Dansað verður bæði uppi
og niðri. Nánar augl. hér í blað-
inu síðar.
Slys á Akureyri.
Nýlega vildi það slys til á Akur-
eyri, að maður féll úr stiga og
handleggsbrotnaði og hælbeins-
brotnaði. Heitir hann Jónas Gunn-
arsson og á heima á Klapparstíg.
Utanríkisverzliu'n Dana er að
vonum mjög lítil og cingöngu1
bundin við þau lönd, er liggja
a>& Eystrasalti.
Um iandbúnaiðinn er það að
segja, að mjög skortir fóður-
(i'örur í Danmörku og verður því
að drepa mikið af bústofninum.
Af ölM þessu hljóta að leiða
óhemjuleg atvinnuleysis og fjár-
hagsvandræði og það því frem-
ur, sem Danir fá í raun,inni ekki
greiiðsiu fyrir nema nokkum hluta
af útfiutningsvörum sínum.
Þær vöruir, sem til Þýzkalands
fara svo sem I an d búna ð arvörur
og fiskur eru að nafninu til
greiddar mjög háu verði, en
greiðslan á að fara frarn með
vöruskiptum. Þær vörur, sem Dani
vantar mest, svo sem kolog oiíur,
geta Þjóðverjar eigi látið af hendi
svo neinu nemi. Til þess því að
fá eitthvað fyrir útflutniniginn
reyna Danir að flytja inn ýmsar
iðnaðarvörur svo sem vefnaðar-
vörur og skófatnað, sem þeir hafa
Svo sem áður er sagt greiða
Þjöðverjar vissar útflutningsvör-
u.r mjög háu verði, en vegna
þess að greiðslan fer fram með
vöruskiptum og ekki fást vörur
útfluttar úr Þýzkalandi til
greiðslu á innfiutningi þangað
vex innstæða danska þjóðbank-
|ans í Þýzkaiandi mjög hratt, eða
sennilega um 90 milljónir króna
á mánuði. 8. apríl skulduðu Dan-
ir Þjóðverjum verúiega fjárupp-
hæð, en 31. ágúst var innstæða
þeirra í Þýzkalandi orðin 384
milljónir danskra króna.
Meðan ekkert útlit er fyrir að
þetta lagist er því útkomán sú,
lað' það er í raun og veru þjóð-
bankinn danski, sem borgar háa
verðið, sem Þjóðverjar teljast
greiða fyrir útflutningsafurðirn-
ar. Danmörk er því í rauninni
í fjárhagslegri svikamyllu, sem
viröist, ef framhald verður, enda
í gjaldþroti >og fuilkomnum vand-
ræðum fyrir þjóðina.
leikið í kvöld klukkan 8V2.
Aðgöngumiðasala hefst kl. 1 í
dag„ Sími 3191.
Lækkað verð eftir kl. 3.
HLUTAVELTUNEFND s;t. Iþaka
nr. 194 biður félagana og aðrai
velunnara, sem styrkja vilja
hlutaveltuna, að koma munun-
urn í vöriugeymsluhús Sameiin-
aða (sjávarmegin) á morgun
kl« 10—12 og kl. 1—6, eða til-
kynna um þá í síma 2840. —-
Herðið söfnunina.
Fliutt í Franska spítalann við
Lindargötu. Gíslína Pálsdóttir.
Þrátt fyrir það þó að ríkisstjórn
in geri allt, sem í hennar valdi
stendur til þess að ráða fram úr
örðugleikunum, er ekkert líklegra
en að þeir verði henni uim megn
þegar fram líða stundir og er
það illa farið, ef þessi ájgæta
menningarþjóö verður fyrir því
að allt þiað sem hún hefir byggt
upp með lýðræði og sjálfsstjóm
á undanförnum árum verður kram
tð í sundur af hálfu nazistanna.
(Niánar um ástandið á Nor’ð-
urlöndum síðar).
15. THEODORE DREISER:
JENNIE GERHARDT
— Já, sagði fjölskyldufaðirinn. Hann blygðaðist
sín fyrir það, hve hann var fátæklega til fara og
vildi helzt sleppa í burtu. — Ég á sex börn — og
þau eru ekki orðin fullorðin ennþá. Hún er elzt.
Nú kom frú Gerhardt og Gerhardt notaði tæki-
færið og sagði:
— Þér verðið að afsaka, að ég verð að fara. Sög-
in mín brotnaði og ég varð að hætta vinnu.
— Já, auðvitað, sagði Brander vingjarnlega. Nú
vissi hann, hvers vegna Jennie hafði aldrei viljað
segja honum, hver væri atvinna föður hennar. En
honum hefði þótt betra, ef hún hefði haft hugrekki
til að leyna hann engu.
— Jæja, frú Gerhardt, sagði hann, þegar hús-
móðirin var búin að fá sér sæti. — Nú megið þér
ekki álíta mig lengur ókunnugan mann. Hér eftir
hefi ég í hyggju að útvega mér vitneskju um hagi
ykkar. Jennie vill ekki segja mér neitt.
Jennie brosti. Frú Gerhardt var óróleg í sætinu.
Þau sátu þarna stundarkorn og töluðu saman.
Svo stóð öldungaráðsmaðurinn á fætur.
Segið manni yðar, sagði hann, — að koma í skrif-
stofu mína í gistihúsinu á mánudaginn kemur. Ég
ætla að vita, hvort ég get gert nokkuð fyrir hann.
— Þakka yður fyrir, stamaði frú Gerhardt.
— Nú má ég ekki vera að því að slóra hér lengur,
bætti hann við. — En munið nú eftir að segja hon-
um frá þessu.
— Já, já, það skal ég muna, sagði frú Gerhardt,.
Hann dró hanzkann á aðra höndina og rétti Jennie
hina.
— Hún er gimsteinninn yðar, frú Gerhardt.
— Verið þér sælar, frú Gerhardt, sagði hann og
gekk til dyranna.
Hann kinkaði kolli og gekk út, en margir nábú-
anna stóðu úti við glugga sína og horfðu á þennan
tigna mann ganga út úr húsi þessarar fátæku fjöl-
skyldu.
,— Hver skyldi þetta vera? sögðu þeir.
— Sko, hvað hann gaf mér, sagði móðirin barna-
lega við dóttur sína um leið og gesturinn lokaði
hurðinni.
Það var tíu dollara seðill. Hann hafði skilið hann
eftir í lófa hennar um leið og hann kvaddi hana.
FIMMTI KAFLI.
Þegar svo var komið, að Jennie stóð í þakkar-
skuld við öldungaráðsmanninn, var ekki óeðlilegt,
að henni væri mjög vel til hans. Öldungaráðsmað-
urinn fekk föður hennar bréf til eins af verksmiðju-
eigendunum í nágrenninu, og það varð til þess, að
Gerhardt gamli fékk atvinnu. Að vísu var það að-
eins næturvarðarstaða, sem hann fékk, en það var
betra en ekkert, og Gerhardt var mjög þakklátur.
Hann hafði aldrei kynnzt jafngóðum manni.
Hann gleymdi ekki heldur frú Gerhardt. Einu
sinni sendi Brander henni kjól og í annað skipti.
sendi hann henni sjal. Þessar gjafir gaf hann að
sumu leyti vegna þess, að hann hafði samúð með
fjölskyldunni og að sumu lelyti vegna, þess, að
hann hafði ánægju af því að hafa efni á að vera
rausnarlegur. En frú Gerhardt fann ekki nema eina
ástæðu fyrir gjafmildi hans. Brander öldungaráðs-
maður hlaut að vera góðhjartaður maður.
Um Jennie var það að segja, að feimni hennar
við hinn tigna mann var nú alveg horfin. Þau
þvöðruðu saman og hlógu og hann gleymdi því al-
veg, að hann var öldungaráðsmaður og stóð henni.
miklu ofar í þjóðfélagsstiganum.
Eitt kvöldið tók hann utan um hana og þrýsti
henni að sér. I annað sinn setti hann hana á kné
sér og sagði henni frá lífi sínu í Washington. Hanu
kyssti hana og þrýsti henni að sér, en hann var allt-
af mjög varkár, því að hann vildi ekki að hún
firrtist við sig.
Jenni naut þess í sakleysi sínu. Hún bar ekki í
brjósti neina þrá til hans, en hún naut þess, að
hinn tigni maður skyldi vera félagi hennar og trún-
aðarvinur.
Eitt kvöldið strauk hún hár hans meðan hún stóð
við stól hans, og þar sem hún vissi ekki, hvað hún átti
af sér að gerá, tók hún úrið hans upp úr vasa hans«
— Langar yður til að eignast úr? spurði hann.
— Já, mig langar til þess, sagði Jennie.
Daginn eftir stanzaði hann úti fyrir skartgripa-
verzlun, fór inn og keypti úr.
— Jennie, sagði hann, þegar hún kom næst. —.