Alþýðublaðið - 21.10.1940, Blaðsíða 3

MÁNUÐAGUR 21. OKT. 1§4«
Ritstjóri: Stefán Péturssom.
Ritstjórn: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Símar: 4902: Ritstjóri. 4901: Innlendar fréttir. 5021: Stefán Pét-
ursson (heima) Hringbraut 218. 4903: Vilhj. S. Vilhjáms-
son (heima) Brávallagötu 50.
Afgreiðsla: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Símar: 4900 og 4906.
Verð kr. 2.50 á mánuði. 10 aurar í lau'
ALÞÝÐUPRENTSMÍÐJAN
Hver er stefoa S]álfstæðisflokhsins?
-------4-------

áfiHuniéðinui
fen treysta mest eigin fyrirhyggju'.
Hann hefir keypt hjónatryggingu
og líftryggt bæði börnin.
Svo bjóða þaU framtíðinni byrginn.
eq íslands'
Petsamóklnbbnrinn stofnað
í Rær með 160 félðpm.
ftallskipað af
Esinfarpegum og- gestum peirra
HVER er eiginlega stefna
Sjálfstæö'isflokksjns í þeim
stórmálum, sem utn er deilt hjá
okkur og viðurkenm er, að fjár-
hagsleg framtiö þjóðarinnar um
iangan aldur velti á?
Pessi spiurning kve'ður nú við,
hvar og hvenær, sem talið berst
manna á meðal að Skattfrelsi
útgerðarinnar, verðhækkuninni á
kjötinu og öðrum innlenduim nauð
synjum og hinum yfirvofandi
Jaunadeilum. <
Sjálfstæðisflokkuirinn tvístígur í
öilluim þessum málum, og þoriir
enga ákveðna afstöðu að takia.
Svo lengi er hamn búinn að lifa
á þeirri lygi, að hann sé „flokk-
uir allra stétta“, að hamn getur1
nú, þegair á heröiir, enga afstöðu
teikiið án þess, að afhjúpa sjálf-
ah sitg og sýna öllum landslýð,
hve innantómt lýðskruim það hefir
verið, sem hann hefir byggt til-
venu sína á uudanfarin ár.
Þa-ð er skiljanlegt, að hann
vilji í lengstu lög kiomast hjá
því. En því lengur, sem hann
hliðrar sér hjá að sýna lit og
taka ærleiga og hispurslausa af-
stöðu til málanna, því meira við-
fund'Ui’ verður harrn í ailra aiu'iun.
Menn spyrja: Hver er eiginlega
afstaða Sjá If stæðiisf Lokk s i n s til
deilunnar utm það, hvoirt skatt-
frelsi útgerðarinnar skuli afnum-
áð eða ekki?
í saimtalii við Morgunblaðið fyr-
> ir viíku síðan upplýsti annar ráð-
herra fliokksiiins, ólafur Thors, að
á þetta mál hefði. að vísu „ver-
&ð minnzt“(!) í Sjálfstæðisflioikkn-
ium, „en ekki komizt að neinni
•endanlegri niðu<rstöðu“! Svo á-
kveðin e,r stefna flokksins í því
máli, sem mest hefir verið um
deil.t af öllum, mánuðum sam-
an!
Maður skyldi nú ætla, að
„flokkur allra stétta" þyrftii ekki
að skoða hug sinn lengi um það,
hvaða afstöðu hann ætti að táka
1il skattfrelsisins. Því að „allar
stéttir" aðrar, en hinir fáu stríðis-
gróðairoenn, eru á einu máli tun
það, að það sé hneyksli, sem
ekki verði lengur þolað, að fyr-
írtæki, sem hafa rakað sanian
milljiónagróða ,á stríðinu, séu sikatt
frjáls, og öllum almenningi látið
blæða fyrir slík sérréttindi með
síhækkandi útsvörunn og skatta-
álöguim. Reynslan sýnir þó annað :
Sjáifstæðisflokkurinn hefir sem
slíkur „ekki komizt að neinni
•endanle.gri niöurstöðu" í þessu
störmáli. En formaður flokksins,
Ölafuir Thors, berst bæði leynt
og 1 jóst fyrir því, að stríðsgróði
stórútgerðarinnar fái að njóta
skattfrelsisins áfram, á kostnað
alls almennings, og Morgunblað-
ið kallaði síðast í gær kröfuna
ura afnám skattfrelsisins tilraun
til þess, „að vekja öfund og hat-
ur í garð útgerðarinnar vegna
þess að henni gengur vel í augna
bl.ikinu"! Þannig eru heilindi Sjálf
siæðisfliokksins í þessu máli.
Menn spyrja einnig: Hver er
afstaða Sjálfstæðisflokksins til
verðhækkiunarinnar á inn,lendum
nauðsynjium, kjötinu, mjólkiinini og
öskinum? Ætlar hann að taka
því þegjandi, að launastéttirnar
og allur aimenningur í Reykja-
vík o<g öðrum bæjum >og kaup-
túnum .landsins sé svikinn um
þau loforð, sem honum vorugef-
in um verðlag á kjöti og mjólk,
þegar kaupið var lögbundið, og
þ<ær stiflur rifnar niður, sem
reistar voru i gengislögunum
gegn dýrtíð innanlands?
í stað þess að svara þessuin
spum ingum h r ein skiMslega,
ræðst Morgunblaði'ð í Reykjavík-
Itrrbréfi sínui í gær á Alþýðublað-
ið fyrir gagnrýni þes,s á hækk-
un kjötverðsins og segir, að það
reyni „að espa upp umræður um
kjötverðið, ef ske kynni, að með
því væri hægt að leiða Morgun-
blaðið út í kapphlaup uim að
kítla eyru neytenda í tali um
um það sérstaka mál“! Og síðan
bætír bLaðið því við, að það sé
„öldungis ekkert óeðlilegt við
það, þó bændnr .... hUigsi sér
að fá einhverja hlutdeild í sum-
arágóðanum með því að hækkað
sé verð á kjöti“.
Morgunblaðið þegir aíveg unr
það, að kjötið var, þvert ofan í
öll gefin lof'Drð, hækkað uim 67
— 72°-'o um leið og kaup lægst
launaðra ver.kamanna hækkaði
ekki nema 27% og annara lauina-
stétta þaðan af minna. Það þe.g-
ir um það vegna þess, að Sjálf-
stæðisflokkurinn þorir ekki að
gagnrýna verðhækkunina á kjöt-
iwu af ótta við kjósendur í sveit-
tmu.ni. Hann lætur Framsókniar-
flokkinn kúska s.ig til þess að
segja já og amen við h.inni ó-
svífnu kjöthækkun. Til þess að
geta keppt við Framsóknarfloklt-
inn i lýðskrumi frammi fyrir
bændum svíkur hann hagsmuni
iaunastéttanna og neytenda í
Reykjavík og bæjunum, sem bú-
ið vair að lofia því, þegar kaupið
vair lögfest, aö kjötverðið skyldi
ekki hækka meira en það. Þann-
ig er umhyggja þes.sa „flokks
allra stétta" fyrir almenningi í
bæjunum I
Og enn spyrja menn: Hver er
s.'efna Sjálfstæðisflokksins í kaíup
gjaldsmálunum, eftir að launa-
stétlir bæjanna hafa þanniig verið
sviknar, dýrtíðinni opnaðar ail-
air gáttir. og innlendar nauðsynj-
air hækkaöar tvöfalt, þrefalt eð.a
jafnvel fjórfalt á við kaupið?
Ætlaist hann til þess að verka-
lýðúrinn láti slík rangindi yfii
sig ganga án þess að verja hend-
ur sínar og knýja fraim sömu
hækkun á kaupinu og orðin er
á innlendum nauðsynjum?
Ef dæma má af Motlgunblaðinu
er ekki annað sjáanlegt. í Reykja
ALÞÝÐUBLAÐID
víkuirbréfi þess í gær, þar sem
vikið er að kapphlaupinu milli
verðlags og kaupiags í landinu,
er ráðizt á Alþýðublaðið fyrir
þá kröfu þess, að kaupið verði
hækkað um nýjár til fulls sam-
ræmis ‘ við verðlagið og farið
drýgindalegum orðum um það,
að „enginn sjái neinn bilbug eða
ólyst á Alþýöuflokksmönnum að
taka ‘þátt í því kapphlaupi".
Neí, það er rétt, að Alþýðu-
flokkurinn hefir ekki hugsaö sér
að sæt.ta sig við það, 'að öll
loforð við verkaimenn og aðrar
Jaiunastéttir bæjanna verði svik-
in, og kaup þeirra ekki Irækkað
tiemia í mesta iagi trm 27%, þeg-
ar helztu lífsnauðsynjar innlend-
air, eins og kjötið, eru hækkaðar
uim 67—72%, eða jafnvel 118°/0.
eins og saltfiskurinn. En þaðværi
aö vísu ekki nema rétt eftir Sjálf-
slæðisflokknum, að vilja skammta
verkamönnum slíka kaupuppbót.
Því að tll hvers væri hann liká
„flokkuir allra stétta", ef hann
ætti ekki, að „samriæma kröfurn-
ar“, eins og Morgunblaðíð kemst
svo fallega að orði í gær, og
hailda kaupinu á því stigi, sem
eiunig »t v inrmreke n d a s té t tin í
bæjunum telur hæfiiegt?
„Hafa sósialistar bent á, að
sanrræma þvrfii kröfUrnar . . .?“,
segjr Morgiunbíaiðið með miklium
fjluígfleik í Reykjaivíkuirbréfi sínu
í gær. Já, sósíalistar hafá gert
]rað. Að vísu ekld, hvernig sam-
ræma . skuil.i Slríðsgróðakröfur
framleiðenda og atvinnuirekenda
á kostnaö neytenda og verka-
manna. Það hefir „flokku.r allra
stétta “, S j á If s t æ ði sf lokk'u ri n n
einn geri. 1 ' i
AlþýðuiflO'kkurinn hefir í fyrsta
lagi einn allra stjórnarflokk'anna
síaðið við þá yfiriýstu stefnu nú-
verandi stjórnar, að eitt skuli yfir
aila gánga. Og ef Sjálfsitæðis-
flokkurinn hefði ekki haldið hlífi-
skildi yfir skattfrelsi stórútgerð-
arinnar, og Framsóknarflokkuirinn
rofið þau loforö, sem hann gaf
Uim, að verðlag á Landbúnaðaraf-
tnrðum akyldi ekki hækka meira
en kaup verkamanna, hefði nú
e.kki verið um neitt kapphlaup
að r.æða milli ve'rðlags og kaup-
lags. í landinu. Þá hefðii ekki
þurft að „samræma kröfurna>-“
á ný. Þær voru saniTæmdar með
því sa’pkoorulagi, sem forsætis-
rá, ’æ" ann lýsti yfir, þegar þjóö-
stjórnin vair mynduð, að ekki
rnætti „draga taum neinnar stétt-
ar feti framar, en réttmætt væri,
samanborið við aðra“. En það
samkomulag v.ar rofið af Sjálf-
stæðisflokknum og Framsóknar-
flokknuim.
Alþý^ublaðið hefir hinsvegar
undanfarna :laga enn bent á það,
hvetnig hægt er að „samræma
kröfurnar“ og stöðva kapphlaup-
ið' áður en út í fenið er koimið.
Það hefir bent á þann mögulieika,
aö lækka verðlagið innanlands
og halda því niðri ineð því að
taka verðjöfnunargjald af öllum
útfluttum vörum til uppbótar á
þei'm, sem seldar eru á innlenrl-
um markaði. Ef ekki verður borf-
ið að því ráði, eða öðruim enn-
þá róttækari ráðstöfunuin nú þeg-
ar til, þess að halda dýrtíði.nni
í skefjum, þarf enginn að furða
sig á því, þótt verkamenn og
aðriir launþegar bæjanna heri hönd
fyrir höfuð sér og beiti samtök-
uim sínum, til þess að knýja fram
kauphækkun um nýjár til fulls
samræmis við þá verðhækkun,
sem orðin er.
ETSAMOKLÚBBUR-
INN var stofnaður í
gær. Stofnendalistann und-
irrituðu við þetta tækifæri
Ifiö manns.
Nefnd Esjufaranna boðaði
til samsætis í Oddfellowhúsinu
í gær kl. 3%. Voru þar saman
komnir allir farþegarnir af
Esju, sem gátu komið, en auk
þess voru þarna mættir sem
gestir Stefán Jóh. Stefánsson,
utanríkismálaráðherra, Sveinn
Björnsson, sendiherra, Pálmi
Loftsson útgerðarstjóri, Ásgeir
Sigurðsson skipstjóri og skips-
höfnin á Esju, en auk þess
blaðamenn, *
Tilefnið til þessarar sam-
komu var, að því er Skúli
Skúlason ritstjóri sagði, en
hann stýrði hófinu, að stofna
Petsamoklúbbinn og ‘ kveðja
skipshöfnina á Esju. Sk. Sk.
sagði enn frerilur að tilgang-
urinn með stofnun klúbbsins
væri sá, að halda við kynningu
Esjufaranna, þeir hefðu átt ör-
lög saman á hættuferð og marg-
ar minningar væru þeim sam-
eiginlegar.
Stefán Jóh. Stefánsson flutti
því næst ræðu, bauð ferðafólk-
ið velkomið heim fyrir hönd
ríkisstjórnarinnar og minntist
að lokum norrænnar samvinnu,
sem ferðafólkið hefði fundið á
ferðalagi sínu. Þá talaði Ásgeir
Sigurðsson, en síðan Sveinn
Björnsson, Pálmi Loftsson og
Ólafur Davíðsson. Meðan setið
var að borðum var og sungið
mikið, meðal annafs Petzamo-
ljóð, en það var verðlauna-
kvæði frá förinni. Hafði Frið-
rik Halldórsson orðið hlut-
skarpastur í samkeppninni. Þá
söng Esjukórinn ýms fleiri lög.
Bráðabirgðastjórn fyrir Petza-
moklúbbinn' skipa Ásgeir Sig-
urðsson, Ólafur Jóhannsson,
Regína Þórðardóttir. Þórunn
Hafstein og Lárus Pálsson.
Annar fararstjórinn, H. J.
Hólmjárn er erin um borð í
Ægi — og gát því ekki mætt,
en hinn fararstjórinn, Finnur
Frh. á 4. síðu.