Alþýðublaðið - 25.10.1940, Blaðsíða 1

RITSTJORI: STEFAN PETURSSON
ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
XXI. ÁRGANGUR
FÖSTUDAGUR 25. OKT. 1940
248. TÖLUBLAÐ*

Frakkland
Spánn fara
ekki í strið við Bretland.
En mðndulveldin sðgð eiga að fá flug-
®H flotastððvar f Norðnr-Afrfikn og Spáni
1_J ITLER liitti Pétain marskálk einhvers staðar í Frakk-
II
landi í gær, eins og við var búizt, en ekkert hefir
Spaak,
utanríkismálaráðrerra Belgíu
og einn þekktasti leiðtogi belg-
iskra jafnaðarmanna, kom til
London í fyrradag, ásamt Pier-
lot forsætisráðherra Belgíu,
eftir mikla hrakninga á Frakk-
landi og Spáni síðan í sumar.
Báðir tóku þegar við embætt-
um sínum hjá belgisku stjórn-
inni, sem nú er í London.
Rúmur helming-
nr af stærra bæj-
ariánfnn seld-
ist strax í gær.
STRAX í gær, fyrsta daginn,
sem Ián Reykjavíkurbæjar
var til útboðs, var seld rúmlega
1 milljón, eða nánar 1 040 500
krónur, af 15 ára láninu, og er
það ri'unur helmingur af því
láni, sem á að vera 2 milljónir_
króna.
Af 3 ára láninu, sem á að vera
Frh. á 4. síðu.
verið látið opinberlega uppi um árangurinn af fundi þeirra,
frekar en af fundi Hitlers og Francos í fyrradag.
Fullyrt er þó í ameríkskum og svissneskum fréttum,
að Hitler hafi ekki tekizt að fá Frakkland og Spán út í
stríðið við England. Pétain og Franco muni hafa tekizt að
sannfæra hann um það, að hvorugt landið gæti íarið út í
styrjöld við Breta.
Pétain marskálkur sagður hafa
gengið að nýjum afarkostum.
Hins vegar segja svissneskar fréttir í morgun, að Pétain
marskálkur muni hafa orðið að ganga að víðtækum kröfum
Hitlers, sem Vichystjórnin hefir hingað til aldrei viljað fallast
á. Þannig er nú fullyrt, að gengið Iiafi verið inn á, að Þýzkaland
fái Elsass-Lothringen, Ítalía Nizza, frönsku nýlendunum verði
að meira eða minna leyti skipt á milli möndulveldanna, og þau
fái þegar yfirráð yfir flug- og flotastöðvum í frönsku nýlend-
unum í Norður-Afríku til stuðnings og varnar her ítala í Lybiu.
Fyrir þetta er sagt, að Þjóðverjar ætli að flytja her sinn
norður á bóginn á Mið-Frakklandi og veita Vichystjórninni að-
gang.að París.
Þá er einnig fullyrt í svissnesk-
iira fregnum, að Hitlér hafi feng-
ið lofarð Francos um það að
fá að hafa bækistöðvar fyrir
þýzka kafbáta á Spánarströndum.
En samkomulag hyfði orðið með-
al þeirra um það, að Spánn gæti
áð minnsta kosti ekki fiarið í stríð
jð fyrst um sinn.
--------------T----------------
1 amerískum blöðum er í snm-
bandi við þetta bent á það, að
Spánn sé enn eftir borgarastyrj-
öldina í slíkri niðuirníðslu, að ó-
hugsanlegt sé fýrir hann að taka
þátt í nojkkurri styrjöld, og að
miinnstá kosti gæti slíkt ekki kom
iö til mála fyr en búið væri að
byrgjja landið upp bæði að olíu
og imatvælum.
óðar hjargar jrreitén
aBBanarnj
«90
¥iðtal vl® sfidpstlóraiaii, Gnðna Pálsson.
LÍNUVEIÐARINN „Þormóður" frá Akranesi kom hingað til
Reykjavíkur kl. 3V2 í gær frá Englandi með 13 enska skip-
brotsmenn, þar á meðal skipstjórann, af skipi, sem hafði verið
skotið í kaf.
Alþýðublaðið náði í morgun
tali af skipstjóranum á Þor-
móði, Guðna Pálssyni, og
skýrði hann frá björguninni á
þessa leið:
„Mánudaginn 21. okt. kl.
8.45 f. h. var skipið statt 92 sjó-
mílur NW 3/d V. af Barra-Head.
Vindur var hægur, suðaustan
sjór. Ég var á stjórnpalli, og sá
þá á stjórnborða seglbát, var
stefnu breytt í áttina til báts-
ins. Þegar ég var búinn að
sigla 15 mínútur í áttina til
bátsins, þá breytti hann stefnu
í áttina til okkar og kveikti
rautt blys íram í bátnum og
feldu svo seglið. Að bátnum var
komið kl. 9.20 f. h. og kom þá
í ljós að þetta var björgunar-
bátur með 13 mönnum í af
stóru skipi. Var nú hægt á —
og Þormóði rent hægt upp að
hliðinni á bátnum, og kastað til
þeirra kastlínum aftan og að
framan; settu þeir fast í bátinn
og var hann halaður að skips-
hliðinni.
Björgunin gekk vel, veður
var fremur gott, og báturinn
lagðist að stjórnborðssíðunni, og
komust allir mennirnir, 13 að
tölu, um borð, en það varð að
hjálpa til að koma þeim niður.
Voru 4 þeirra berfættir og all-
ir votir. Voru þeir teknir allir
aftur í káetu og þeim komið
Frh. á 2. síðu.
Forsetabikar-
inn korninn.
VERÐLAUNABIKARINN,
sem íslendingar unnu á
alþjóðaskákmótinu í Buenos
Aires síðastliðið sumar, kom
hingað í fyrradag.
Hefir orðið töluverður dráttur á
því a5 bikarinn kæmist hingað
vegna ófriiðadns og var jafnvel
búist við, að hann kæmi ekki
fyr en að ófriðnum loknum.
Blkariim er hinn fegursti, 63 cm.
á hæö og bikarskálin 35 cm. í
Frh. á 4. síðu.
RAssland Stallns
er á hraðri ferð í
afínrhaldsðtt.
Ókeypis kennsla afnnmini
i ollum skólnin, nemabarna-
skólnm!
ÞAÐ var tilkynnt í
Moskva í byrjun
októbermánaðar, að ó-
keypis kennsla væri af-
numin í Sovétríkjunum í
öllum ‘ skólum nema
barnaskólum.
Skólagjöld eru ákveðin
í framhaldsskólum og há-
skólum frá 150 rúblum
upp í 400 rúblur á ári.
í tilkynningunni er
þetta fóðrað með því, að
fólkið sé orðið svo efnað,
að það geíi vel greitt gjöld
fyrir skólagöngu barna
sinna, eftir að þau séu
komin úr barnaskóla!
Líob Fenchíwanger sloppinn nr
fronskui íangabúðnm til Ameríkn
-----♦_---
¥ar að baða sig í á, pegar amerískur bíll
kom að og flutti hann burt í kvenfötum!
LION FEUCHTWÁNGER,
höfundur hinnar frægu
hókar, „Gyðingurinn Súss“ og
margra annarra heimsfrægra
skáldsagna, sem slapp úr fanga-
búðum nazista í Frakklandi. er
nýlega kominn til New York
með ameríkska skipinu „Ex-
calihur.“
Þaö voru Ameríkumenn, sem
hjálpuðu honum tíl að koxnast til
Lissabon og útveguðu honum
kvenmannsföt tíl að flýja í.
Ásamt öðrum and-nazistiskuim
rithöfundum var hinn frægi rit-
höfunduir hafður í haldá í fainga-
búðum við mjöig slæmt atlæti.
FJestir fanganna þjáðust af
magaveiki. Sumir þei«ra höfðu
framið sjálfsmorð. \
i Feuchtwanger hafði fengið leyfi
til að baða sig í á nálægt Nimes,
og þar náði Amertkumaðuir bon-
um, samkvæmt fréttum frá Uni-
ted Press.
Amieríkumaðurinn — sem ekki
er getið um hvað heitir — sagði
hönuim að i’ara inn í bíl sinn og
fékk' honum kvenfaitnað.
Síðar var hann falinn á ýmsum
sitöðum og honum séð fyrir föls-
uðum vegabréfum og hjálpað á-
leiðis til Lissabon.
Hjálparmenn hans voru niokkrir
Amerikumenn, sem hafa tekið að
sér að reyna að hjálpa pólitísk-
uim flóttamönnum frá Frakklandi.
Þegar Feuchtwanger kom til
New York var hann föliur og
framúrlegiur.
Hann sagðist vera sannfærður
um lokasigur Breta og sagði, að
níu tíundU hlutair frönsku þjóðar-
innar væru á móti Petainstjórn-
innx. i
Lion Feuchtwanger sem er
fæddur árið 1884 í Munchen,
hefir lifað landflótta síð-
an 1933, þegar Hitler kom til
valda. Hann var sviptur þýzk-
um ríkisbO:rgararétti árið 1934.
Alþýðuflokksfélag
Háskólans
var stofnað; í gærkvöldi. Stofn-
endur voru nokkrir háskólastúd-
eníar, sem fylgja Alþýðuflokkn-
um að málum. 1 bráðabirgða-
stjórn voru kosnir:
Friðfinnur Ölaísson, stud. polit.,
Bjarni Vilhjálmsson, studmag.
og Björn Þorbjarnarson, stud.
med. \ !
Dansleik
heldur sundfélagið Ægir í Odd-
fellow annað kvöld kl. 10. Að-
göngumiðar verða seldir á sama
stað eftir kl. 4 á morgun.
Verkakvennafélagsins Framsókn.