Alþýðublaðið - 14.11.1940, Blaðsíða 2

FIMMTUDAGUR 14. NÓV. 1940.
«wmu
effar' Maríus ©lafssem fsesf
í bókaverziunum Isafeldax* og
Sigfúsar EyasaxfidssoBaar.
Velti slnklingum mótoku á
lœkningastofu
minni Ingólfsstræti 14. Viðtalstími kl, 3-4 dagl. Sími
2161. Heimasími fyrst um sinn 2924, síðar 5995
Gunnar J. Cortes
læknir
------IM DAQINN OG VEGINN---------------------
Ekki fleiri veitingaleyfi. Holurnar eru orffnar nógu margar. Saga
íslendinga í Vesturheimi. Ófærð í „Holtagötum.“ Sieffaferffir barn-
anna og umferffin. „Sóknin mikla.“
------ ATHUGANIR HANNESAR Á HORNINU. ---------
ALÞÝÐUSAMBANDSÞINGIÐ
I GÆR 1 1 j I 'í ;
Frh. af 1. síðu.
seti var kosinn Sigurjón Á. Ól-
afsson, en varaforsetar: Finnur
Jónsson, Guðm. Jónsson frá
Narfeyri og Emil Jónsson.
Ritarar voru kosnir: Sveinn
Guðmundsson, Fáskrúðsfirði,
Guðgeir Jónsson, Rvík og Hálf-
dan Sveinsson, Akranesi. —
Frestað var kosningu fjórða
ritara. Þá fóru fram kosningar
í nefndir. Fóru þær kosningar
þannig:
Allsherjarnefnd: Björn Bl.
Jónsson, Guðgeir Jónsson, Una
Vagnsdóttir, Sveinn Kr. Guðm.,
Jón Einarsson, Guðjón Bjarnason,
Kristján Thorberg.
Atvinnumálanefnd: Sigurjón Á.
Ólafsson, Jón A. Pétursson, Guðm.
Helgason, Jóna Guðjónsdóttir,
Guðm. Sigurgeirsson, Halldór Ól-
afsson, Emil Jónsson, Guðm. Kr.
Ólafsson, Ólafur Friðriksson.
Fjárhagsnefnd: Óskar Sæmunds-
son, Ásgeir Torfason, Sigríður Er-
lendsdóttir, Hrólfur Ingólfsson,
Guðrún Sigurðardóttir, Rvík, Ág-
úst, Elíasson, Kjartan Ólafsson.
Sambandslaganefnd: Ingimar
Jónsson, Sigurður Ólafsson, Jón
Sigurðsson, IVIagnús H. Jónsson,
Runólfur Pétursson, Finnur Jóns-
son, Hólmfríður Ingjaldsdóttir.
Flokkslaganefnd: Jónas Guð-
mundsson, Guðm. I. Guðm., Har.
Guðm., Stefán Stefánsson, ísaf.,
Sveinbjörn Oddsson, Soffía Ingv-
arsdóttir, Guðm. R. Oddsson.
Verkalýffsmálanefnd: Sigurður
Ólafsson, Jóhanna Egilsdóttir, Sig-
urrós Sveinsdóttir, Inga Jóhannes
dóttir, Jón Sigurðsson, Guðm. G.
Kristjánsson, Kristján Guðmunds-
son, Jóhann Tómasson, Jóhannes
H. Jóhannesson.
Menntamálanefnd: Arngrímur
Kristjánsson, Hrólfur Ingólfsson,
Ólafur Einarsson, ísafirði, Guðrún
Sigurðardóttir, Hafnarfirði, Ragn-
ar Jóhannesson, Þórður Jónsson,
Hallbjörn Halldórsson.
í gærkvöldi fóru fram um-
ræður um skýrslur forsetá og
ritara og var þeim lokið um
miðnætti. í þeim umræðum
tóku þátt: Hallbjörn Halldórs-
son, Ólafur Friðriksson, Snorri
Jónsson, Stefán Jóh. Stefáns-
son, Jónas Guðmundsson og
Haraldur Guðmundsson.
í dag kl. 2 hófst fundur að
nýju.
Þegar þingfundur var settur
í gærkveldi voru 98 fulltrúar
frá 53 félögum kómnir til
þingsins. Það er óþarfi að taka
það fram, að það, sem blað
kommúnista segir um þetta í
dag, er uppspuni einber. Hins-
vegar hafa mörg félög ekki get-
að sent fulltrúa og stafar það
fyrst og fremst af mikilli vinnu
hjá verkamönnum og sjómönn-
um um land allt.
FRUMVARP ALÞÝÐUSAM-
BANDSSTJÖRNAR
Frh. af 1. síðu,
sambandslögunum öll þau á-
kvæði, sem snerta Alþýðuflokk-
inn. Ákvæðunum um stéttarfélög-
in er hins vegar mjög lítið breytt,
enda 'hafa engir sérstakir gallar
íkomið fram á lögunum s. 1. 2 ár.
i
Blutverk oo starfsemi
ðlþýðnsambandslns.
Ákvæðin um hlutverk sam-
bandsins og starfsemi eru orðuð
á þessa leið í fyrstu fjórum
greinum frumvarpsins:
„Sambandið heitir Alþýðusam-
band íslands.
Alþýðusamband íslands er sam-
takaheild íslenzkrar alþýðu í
verkalýðsmálum.
Hlutverk sambandsins er að
hafa forystu í stéttabaráttu og
félagsstárfsemi alþýðunnar á ís-
landi í málum atvinnustéttanna
með það takmark fyrir augum, að
þeim stéttum verði tryggð sam-
þærileg kjör og sami réttur og öðr-
um stéttum í landinu.
Framkvæmdir í þessu skyni
annast stéttarfélögin sjálf, eða
sambönd þeirra, ásamt þingi og
stjórn Alþýðusambands íslands allt
samkvæmt ákvæðum laga þessara
og ákvörðunum Alþýðusambands-
þings.
Höfuðatriðin í starfsemi sam-
bandsins eru þessi:
a. að gangast fyrir stofnun stétt-
arfélaga.
b. að styðja stéttarfélögin og efla
hagsmunabaráttu þeirra og
tryggja að þau séu í samband-
inu.
c. að veita þeim stéttarfélögum,
sem í sambandinu eru, sérhvern
þann styrk og hjálp, sem sam-
bandið getur í té látið, til þess
að efla starfsemi þeirra og
hindra, að gengið verði á rétt
þeirra.
d. að gangast fyrir gagnkvæmum
stuðningi stéttarfélaga hvers
við annað í verkföllum, verk-
bönnum og hverskonar deil-
um um kaup og kjör, enda séu
þær deilur viðurkenndar af
sambandinu.
e. að beitast fyrir aukinni fræðslu
almennings í félagsmálum með
því m. a. að gefa út eða stuðla
að útgáfu blaða, bóka og rit-
linga, og að láta flytja í blöð-
uih glöggar skýrslur, fréttir, rit-
gerðir og greinar, er stéttar-
samtökin varða.
f. að efla samvinnufélagsskap í
hvers konar hagsmuna- og
menningarskyni fyrir alþýðu
landsins.
g. að vinna að því, að kömið verði
fram löggjöf um hagsmuna- og
menningarmál alþýðunnar.“
Ákvæðunum um kjörgengi
til sambandsþings, sem deilum
hafa valdið undanfarið,; er ,
breytt þannig, að samkvæmt l
frumvarpinu eru allir fullgildir |
ALÞYÐU5LAÐIÐ
félagsmenn kjörgengir.
Þá er lagt til, að skipum sam-
bandsstjórnar sé breytt í þaö
horf, sem var 1930—1938, að
sambandsstjórn skipa 17 menn,
þar af 9 úr Reykjavík og Hafn-
arfirði, en 2 úr hverjUm lands-
fjórðu'ngi að auki.
Tvær barna- og
unglingabækur
Bókaútgáfan heim-
DALLUR hefir nýlega
sent á márkaðinn tvær barna-
og unglingabækur, Ferðir Gul-
livers II, Gulliver í Risalandi
eftir Jonathan Swift, og Sagan
af litla, svarta Sambo, eftir
Helen Baunerman.
Bókaútgáfan Heimdallur gaf
út fyrir jólin í fyrra fyrsta hefti
af Ferðum Gullivers, Gulliver
í Putalandi, og var þeirri bók
ágætl. tekið sem unglingabók
Þetta hefti segir frá ferðum og
dvöl hins víðförla Gullivers
meðal risanna, og lendir hann
þar í margskonar ævintýrum.
Ferðir Gullivers eru vinsælustu
bækur hins fræga, enska rit-
höfundar, Jonathan Swifts, og
eru þær raunar ekki síður fyrir
fullorðna en unglinga og börn.
Er enginn efi á því, að þetta
hefti fær ekki lakari viðtökur
en Gulliver í Putalandi.
Hin bókin er barnabók, aðal-
lega myndir fyrir yngstu les-
endurna, en fylgir texti með á
mjög einföldu máli, en stóru
letri, svo ekki er hætt við að
litlu lesendurnir geti ekki
stautað sig fram úr textanum.
Auk þess er hún bráðskemmti-
leg fyrir börnín.
Val Heimdallar á barna- og
unglingabókum tekst jafnan
prýðilega.
Frækileg björgnn í
VestmannaejrjDni.
HNN 7. nóv. vildi það til í
Vestm annaeyj:um, að slaga-
veikur drengur féll út af bryggju
í sjóinn. Hann hafði verið að
veiða murtu ásamt fleiri drengj-
Um. Fólk, er vinnur að hraðfryst-
ingu hjá Einari SigUTðssyni
kaupmanni, var þar nærstatt, m.
a. Gísli Guðlaugsson, Vestmanna-
braut 69, 17 ára gamiall. Gisli
brá þegar við og fleygði af sér
gúmmístígvélum og jakka og
kastaði sér til sunds og bjargaði
drengnum frá drukkmm á síðustu
stundu, því hann hafði borizt
kippkiorn frá bryggjjuuni. Gísli
brá sér því næst heim og fór í
þurr föt, kom svo aftur til vinnu
sininar og var hylltur óspart af
samverkafóiki sínu. Gísli er
skáti.
MðMeir
i öllum litum.
I- OKSINS heyrast raddir um að
JLi stöffva beri hina geysilega
öru aukningu kaffihúsa hér í bæn-
um. Því miffur kemur þó ósk um
þetta frá þeim, sem hafa fengiff
leyfi til greiffasölu i ýmsum smá-
holum og virffist aff heppilegra
hefffi veriff aff þessar raddir hefffu
komiff frá stjórnendum bæjarins.
Ég held aff ekki hafi veriff haldinn
neinn bæjarstjórnarfundur síffast-
liðin ár svo aff ekki hafi veriff
veitt eitt effa fleiri veitingaleyfi.
En upp á síðkastiff hefir beiffnum
um veitingáíeyfi og Ieyfisveiting-
um fjölgaff geysilega, og stafar þaff
vitanlega af því að markaffurinn
hefir aukizt mjög við komu setu-
liðsins.
ÉG HELD að fyrir löngu sé
komið alveg nóg af kaffihúsum og
að rétt væri fyrir bæjarstjórn að
hætta að veita þessi leyfi, eða að
minnsta kosti ætti hún að vera
strangari í kröfum sínum um hús-
næði og kunnáttu þeirra manna,
sem sækja um leyfi.
SVO LÍTUR ÚT FYRIR að
bókaútgáfa á þessu hausti verði
ekki minni en undanfarin haust.
Ég hefi heyrt um margar ágætar
bækur, sem munu koma, þar á
meðal bækur MFA, Gösta Berlings
saga og síðast en ekki sízt Saga ís-
lendinga í Vesturheimi. Ég hygg
að fyrsta hefti þessarar sögu verði
„þest seller“ í haust. Til þessa
höfum við enga slíka bók átt og
þó höfum við öll þráð að eignast
slíka sögu, nýjar íslendingasögur,
vestan hafsins.
EINN AF BEZTU forystumönn-
um Vestur-íslendinga, Soffonias
Thorkellsson, hefir dvalið hér
marga undanfarna mánuði, og sér
hann um útgáfu þessarar bókar,
en hún er rituð af Þorsteini Þ.
Þorsteinssyni skáldi. Um þessar
mundir er verið að safna áskrif-
endum að þessari sögu Ve'stur-ís-
lendinga hér í bænum og virðist
sjálfsagt fyrir þá, sem hafa áhuga
fyrir löndum okkar vestra og sögu
þeirra, að kaupa þessa bók. Ekki
þarf að efa að hún er vel skrifuð
og læsileg.
ÍBÚI í „HOLTUNUM“ skrifar
mér og kvartar sáran undan því,
hve illa sé búið að þeim, sem þar
eiga heima. „Meðalholt er alveg.
ófær gata,“ segir hann. „Þar er
ljóslaust og forina verður maður
að vaða í ökla. Hið sama má segja
um Þverholt og Háteigsveg, þó að
þar sé þó færið skárra en á Meðal-
holti.“ Skora ég hér með á bæjar-
verkfræðing að gera þessar götur
færar hið allra fyrsta.
FYRSTA SLEÐAFÆRIÐ hér í
bænum var á laugardaginn og þó
ekki nema fyrri hluta dagsins.
Börnin notuðu það líka og voru
sumar götur fullar af börnum á
skíðasleðum. Ákaflega oft hefir
verið rætt um það í blöðum, hve
hættulegar sleðaferðir eru á götum
bæjarins og ýmsar ráðstafanir
hafa verið gerðar til að draga úr
þeim og að marka börnunum hás.
Þetta hefir oft tekizt og áreiðan-
lega orðið til þess að draga úr
slysum.
SAGT ER að við komu hins
brezka Setuliðs hafi umferðin hér
í bænum vaxið um þriðjung og
sjá því allir að slysahættan hefir
að minnsta kosti vaxið um leið um
þriðjung. Hygg ég að ef ekki verða
teknar upp strangar reglur um
sleðaferðir barna í vetur, þá verði
mörg slys af völdum þeirra. Virð-
ist ekki vera hægt að gera annað
en að banna börnum skilyrðislaust
að vera að sleðaferðum á götun-
um, heldur verði þau að halda sig
á sérstökum opnum svæðum, sem
því miður eru þó allt of fá í bæn-
ÝMISKONAR leikspii hafa ver-
ið að koma á markaðinn undanfar-
ið og virðast þau hafa náð ótrú-
lega mikilli útbreiðslu. Nú er
enn nýtt spil komið. Er það um
hernaðinn og heitir „Sóknin
mikla.“ Eiga menn að æfa sig með
því í herkænsku og virðist það
vera all skemmtilegt.
• •
Oxnadalsheiði
ófær.
SÍÐASTLIDINN . föstudag
stöövuðust bílferðir á
Öxnadalsheiði. Var þá kominn
töluverður snjór í heiðina aust-
anverða.
Farþegabíll frá Bifreiðastöð
Akureyrar skemmdist oirrrlítið I
gili oíai við Bakkasel.
Vergur vegurinn sennilega ekki
fær á þessum vetri.
)OOOOOOOOOö<X
GnlrófDr
afbxagðs góðar.
Eyrarbakkakartöflur.
Harðfiskur.
Riklingur.
Ostar. — Smjör.
BREKKA
J -■ .
ÁBvallagðtu 1. Sími 1678
Sími 3570. i
X»OOCOööOö«
T......... .........
Skemti-
fund
heldur Knattspyrnufél. Fram
í kvöld í Oddfellowhúsinu uppi
klukkan 9.
Ýms skemmtiatriði.
Aðgöngumiðar í verzl. ■ Sig-
urðar Halldórssonar og Lúlla-
biið.
NEFNDÍN.
KAUPI GULL og sálfoff
hæsta verði. Sigurþór, Hafnar-
stræti 4.
Affalfundur
Knattspyrnufél. Fram var hald-
inn síðastliðinn fimmtudag 7. þ.
m. I stjórn voru kosnir: Ragnar
Lárusson formaður, Þráinn Sig-
urðsson, Gunnar Nielsen, Sæ-
mundur Gíslason, Jón Þórðarson
meðstjórnendur. Voru þeir allir
endurkosnir með samhljóða at-
kvæðum. (
Ólafur Jóhannsson læknir
er nýkominn heim frá Danm.,
þar sem hann hefir starfað á spít-
ölum undanfarin 4 ór. Hefir liann
aðallega lagt stund á handlækn-
irigar, en auk þess kvensjúkdóma
og fæðingarhjálp.
íþróttafélag Reykjavíkur
byrjar innistarfsemi sína 18. þ„
m. Er .svo seint byrjað að þessu
sinni végna standsetningar á húsi
félagsins. m.
um.