Alþýðublaðið - 14.11.1940, Blaðsíða 3

FIMMTUDAGUR 14. NÖV. 1940. ALÞÝÐUBLAÐKÐ
---------MÞYBUBLMÐ---------------------
Ritstjóri: Stefán Pétursson.
Ritstjórn: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Símar: 4902: Ritstjóri. 4901: Innlendar fréttir. 5021: Stefán Pét-
ursson (heima) Hringbraut 218. 4903: Vilhj. S. Vilhjáms-
son (heima) Brávallagötu 50.
Afgreiðsla: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Símar: 4900 og 4906.
Verð kr. 2.50 á mánuði. 10 aurar í lau
AIÞÝÐUPRENTSMIÐJAN
*--------------------------------------*
DagsbrÉn. '
Flugvélar brezka flotans,
Ein nýjasta orustuflugvél brezkaxf!otans, Blackburn Roc.

ÞAÐ voru flugvélar brczka herskipaflotans, sem gerðu
bina ógurlegu loftárás á herskipaflota ítala á höfninni
í Taranto. Hér fer á eftir grein um brezku flotaflugvélarnar.
HÉR SKAL ENGINN fund-
ur verSa haldinn." —
Þannig hrópuðu kommúnistar á
fundi reykvíkskra verkamanna
síðast liðinn sunnudag. Þeir þótt-
lust hafa það í hendi sinni, hvort
friðsamleg fumdarstörf gætu hald-
ið áfram ög nauðsynlegum fé-
lagsmálum væri ráðið til lykta.
Þeir vissu það líka, að það er létt
verk að hleypa upp fundum,
jafnvel þó að fyrir því verki
standi ekki nema lítill hópur ó-
merkilegra manna, enda tókst
þeim tilraunin síðastliðinn sumnu-
dag.
Það er sagt, að engir séu eins
leiknir í kúnstum eyðileggingar-
þtarfs i félögum og kommúnist-
ar. Þeir nota aðferðir, sem al-
menningur hefir aldrei hugsað
sér að nokfeur myndi beita, og
því stendur hann í fyrstunni ber-
skjaldaður gagnvart þeim. Þetta
var þó alls ekki í fyrsta skipti,
sem kommúnistiskuí æsingaskríll
hefir hrópað á verkamannafund-
Um hér á landi: „Hér skal enginn
fiundur verða haldinn." Þeiir hafa
bæði hrópað þetta og látið verkn-
bðinn fylgja í hvert sinn, er þeir
hafa séð að þeir voru orðnir í
minnihluta á fúndum " verka-
manna. Var svo um langt skeið í
Dagsbrún hér í Reykjavík, að
hver fundur endaði meÖ upp-
hlaupUm og slagsmálum, sem
komið var af stað af kommúnist-
um. Varð þetta til þess, að verka-
mein, sem alltaf höfðu sótt fundi
stéttarfélags síns, hættu að sækja
fundi þess. Einmitt þetta vildu
kommúnistar, að þeir, sem ekki
játuðu trú þeirra, gæfust upp í
andstöðunni gegn þeim. En því
að eins hættu þessir verkamenn
að sækja fundina, og gáfu þar
með kommúnistum „frítt spil“
meir en áður, að kommúnistar
voru ekki teknir föstuni tökjúm
þegar í upphafi. Við þá þýða
engir samningar, engar tilslakan-
ir, engar venjulegar aðferðir til
sátta, eins og oft á sér þó stað
milli annarra, þó að mikið beri á
milli. Við kommúnista þýða eng-
ar aðferðir nema þær, sem gera
þá óskaðlega.
Þetta verða Dagsbrúnarmenn
að géra sér Ijóst. Það er nauð-
synlégt fyrir alla Dagsbrúnarmenn
að gera sér grein fyrir því, áð
það er alveg sama hvernig Dags-
brún er stjórnað, ef kommúnistar
mynda ekki stjómina, þá munu
þeir alltaf beita þeim bardaga-
aðferðum, sem þeir beittu á
síðasta félagsfundi. Stefnan er
þeim ekkert atriði, heldiur litur-
inn og nafnið. Þetta skýrir líka
alla framkomu þeima.
Dagsbrún hefir beðið mikið af-
hroð í sundrungu þeirri, sem
geisað hefir innan félagsins und-
anfarin ár, og því verður nú að
vera lokið. Kommúnistar hafa átt
upptökin að öllum erjum innan
félagsins. Þeir hafa róið undir,
þeir hafa myndað klíkumar, þeir
hafa rógborið hverja ráðstöfun,
sem gerð hefir verið, iog með
þessari iðju sinni hafa þeir orsak-
að þá ósigra, sem félagið hefir
beðið.
Dagsbrúnarmenn geta aldrei
trúað kommúnistum fyrir neinu
eða til neins, nema ills, og þetta
stafar meðal annars af því, að
kommúnistar hafa enga skoðun..
Þeir trúa aðeins blint á erlent
vald og bíða eftir fyrirskipunum
frá því. Stefna þess er stefna
þeirra.
Alþýðusamband Islands heldur
nú 16. þing sitt. Það mun gera
állt, sem í þess valdi stendur til
að sameina menn á þeim miklu
alvörutímum og átaka, sem nú eru
að hefjast fyrir verkalýðinn. Það
er ekki hægt að reikna með
kommúnistum í bví uppbygging-
arstarfi, verkamenn geta ekki
fremur treyst þeim en nazistum.
Þetta verða Dagsbrúnarmenn
að muna.
Og samkvæmt því verða þeir
félagar í Dagsbrún að starfa,
sem vilja að Dagsbrún geti á
komandi tímum orðið aftur það,
sem hún áður var: eitt af sterk-
tustu vígjum verkalýðsins í land-
inu. **
ALLT fram á tíma síðustu
heimsstyrjaldar hafði
flotum stórþjóðanna þótt nóg
að sigla á yfirborði sjávarins og
berjast þar. Þá komu kafbát-
arnir til sögunnar og styrjöldin
barst undir yfirflöt hafanna,
flotjnn var í þeim og Á. í nú-
verandi heimsstyrjöld hefir
þriðja sviðið bætzt við flotann,
þ. e. loftið. Nútíma herskipa-
floti getur ekki komizt af án
þess að hafa sér til aðstoðar
sterkan loftflota. Flugvélarnar
eru útverðir skipanna, þær taka
við þar sem sjónaukar sjómann-
anna ná ekki til. Flotinn er Á
höfunum, í þeim og YFIR þeim.
Hér verður á eftir skýrt nokkuð
frá flugher brezka flotans, The
Fleet Air Arm, sem venjulega
er kallaður F. A. A.
Mestalla síðustu heimsstyrjöld
var brezki flugflotinn tvisikiptur
flugher landhersins og flugher
flotans. Þessi skipting reyndist
þá illa, þar eð nokk'ur óeðlileg
og óþasgileg samkepþni komst á
milli þessara aðila, sérstaklega í
flugvélakaupum. ÞessUm tveim
flotum var því steypt saman 1.
apríl 1918, og myndaður „Hinn
konunglegi brezki flugher", R. A.
F. Þegar stríðinu lauk var hann
minnkaður all mjög, en eftir að
endurvopnun þjóðanna hófst Um
1935 óx hann aftur að mun og
leiddi það m. a. til þess, að aftur
var R. A. F. klofinn í tvennt,
í flugher flotans, og R. A. F.,
sem nú varð sjálfstæð deild í
vígvél Bretlands, jafn rétthár og
landherinn og flotinn. Skiptingin,
sem var gerð 1938, var nú skipu-
lögð þannig, að gallar þeir, sem"
á þessu fyrirkomulagi þóttu 1912
—1918, yoru nú ekki fyrir hendi.
.Hefir þetta nýja skipulag gefizt
áll vel, enda er mikil samvinna
milli beggja herjanna.
F. A. A. skiptist í raunnini í
tvennt, flugvélar á einstökum her
skipum og fiugvélar á flugvéla
móðurskipum
FI ugvélamóðurskip.
Það var 1917, að komið var
fyrir flugpalli á brezka beitisikip-
inu „Yarinouth". Nokkrum mán-
Uðutm síðar sá það þýzkt loftfar,
og var flugvél skotið út þegar i
stað. Réðist hún á loftfarið og
skaut það niður von bráðar. Þetta
varð til þess að auka áhuga
á flugvélamóðurskipum, en hug-
myndin um þau var þá ung. Var
þegar sama ár komið fyrir flug-
vélaskýli á H. M. S. „Furkms"
og var þak skýlisins útbúið til
lendinga fyrir flugvélar. Síðan
hefir flugvélamóðurskipum farið
mjög fram og náð mestri full-
komnun í brezka skipinu „Ark
Royal“, sem mikið hefir verið
rætt um og ritað. Bretar eru nú
taldir eiga tilbúin og í smíðum
ellefu: slík skip.
Flugvélamóðurskipin geyma
flugvélar sínar neðan þilja, og
eru þær fluttar niður í lyftum,
þó með vængina lagða að búk
vélarinnar. Flugvélamar eru nær
eingöngu orusíuflugvélar eða
torpedo-kastarar. F. A. A. hef-
ir yfir mörgum tegundum véla
að ráða, og verður hér getið
tveggja þeirra nýjustu, Black-1
burn Skua og Blackbum Roc. <■
Blackbum Skua
%
er lítil lágvængjuð flugvél, sem
er í flesta sjóa fær, þótt hún
líti dálítið einkennilega út við
fyrstu sýn. Hún er steypiflugvél
góð, og hefir „lofthemla" Undir
vængjunuín. Draga þeir úr hraða
fiugvélarinnar, er hún steypir sér.
sér. Áhöfn hennar er tveir menn
og stjórnar annar flugvélinni og
hefir yfir frambyssUm að ráða,
en hinn stjórnar afturbyssunum
og er loftskeytamaður. Skua hef-
ir 388 km. meðalhraða á klukku-
stund og er oft notuð sem or-
ustuflugvél, enda góð til þess
að mörgu leyti.
Nýtt afbrigði af Skua er Black-
butm Roc, sem sést á meðfylgj-
andi mynd. M'unurinn á þeim
etr sá, að Skua hefir ekki vél-
byssuturn, heldur samfleytt hús
aftur úr yfir báða flugmennina.
Þessir turnar, sem Bretar hafa
framleitt, hafa reynzt með af-
brigðum v^l, enda er nú verið
að setja þá á stöðugt fleiri flug-
vélar. Roc er tiltölulega ný teg-
Und, svo auðvitað er öllu.,haldið
leyndu iim nánari útbúnað henn-
ar.
Á einstökum skiplum.
Hinn flokkurinn, sem skipta má
F. A. A. í, eru flugvélamar, sém
einstök herskip hafa og könnum-
arstöðvar, sem eru á landi, eins
og t. d. í Reykjavík. Herskipin
renna flugvélunUm til flugs, en
þær lenlda síðan að loknu verki
við hlið skipsins aftur og eru þá
teknar innbyrðis af krönum. Þess«
ar flugvélar hafa mikilvægt köun-
unarstarf með höndum (éða með
vængjum réttar sagt). Þær fljúga
kílómeter eftir kilómeter út frá
skipum sínum og aðvara þau, ef
hættu ber að. Einhver mest not-
feða vél >í þessum tilgangi er
Supermarine Walms.
Reykvíkingum mun útlit þessa
flugbáts kunnugt, því það var
einn af þessari tegíimd, sem tók
þátt í hertöku íslands og flaug
yfir bænUm 10. maí s. 1. Wal-
rus getur lent bæði á landi og
sjó, en er þó sérstaklega fvel
gerðar til þess að lenda á sjó og
sigla síðan upp á Iand á sléttri!
strönd. Hann hefir þriggja manna
áhöfn og er einn þeirra skytta,
sem á sér hreiður aftan við væng-
ina. Meðalhraðinn er aðeins 223
km. á klst. Sprengjum er komið
fyrir undir vængjunUm.
Fleiri tegundir mætti nefna og
margar sögur mætti segja af
F. A. A„ t- d. frá orustunni við
Montevideo, frá Noregi, Miðjafð-
arhafi, Somalilandi og víðar, en
það verður ekki gert hér.
Gunnar Cortes læknir,
sem var einn af þeim, sem kom
heim með Esju, hefir sett upp
lækningastofu í Ingólfsstræti 14,
sími 2161. Hann hefir lagt sér-
staka stund á almennar skurð-
lækningar og „ortopedi,“ en það
eru læknisaðgerðir á útlimum og
beinum.
Samninganefnd Dagsbrúnar, _
sem á að semja við ^tvinnurek-
endur við væntanlega samninga,
er nú fullskipuð. Úr stjórn félags-
ins eiga sæti í nefndinni Sigurður
Halldórsson, Jón S. Jónsson og
Gísli Guðmundsson, en félagsfund-
ur kaus, eins og kunnugt er, Sig-
urð Guðnason og Jón Guðlaugsson.
Amerikst plötntóbak
(munntóbak)
COURAGE PLUG
nýkomið.
¥erð í smásðln fer. 15,00 pr. eusfet pund.
Tébakselnkasafla ríkislns.
ÚTBREIÐIÐ ALÞÝÐUBLAÐIÐ —