Alþýðublaðið - 14.01.1941, Blaðsíða 4
»KBE>JUDAGUR 14. JAN. 1941.
Bókin er r ■n h mm napapn bhia np am mmm Bótki n er
ÞÝDDAB SÖGUR 1T nwEIIlllT HXITn ÞÝDDAR SÖGUR
eftir eftir
11 heimsfræga höfunda. AAUí Jk H# .Ai&ÉAr Al# 11 heimsftæga höfunda.
ÞRIÐJUDAGUR
Næturlæknir er Daníel Fjeld-
sted, Laugavegi 79, sími 3272.
Næturvörður er í Laugavegs- og
Ingólfsapóteki.
Næturvarzla bifreiða: Bifreiða-
stöð Reykjavíkur, sími 1720.
ÚTVARPIÐ:
19.25 Hljómplötur: Lög úr óper-
ettum og tónfilmum.
20,30 Erindi: Um peninga (Gylfi
Þ. Gíslason hagfræðingur).
20,55 Tónleikar Tónlistarskólans:
a) Cellósónata eftir Tele-
fann. b) Trio-sónata eftir
Bextehude.
21.25 Hljómplötur: Symfónía í D-
dúr eftir Mozart.
Revyan 1940,
„Forðum í Flosaporti", verður
sýnd annað kvöld.
Barátta lífs og dauða
heitir ameríksk mynd á Gamla
Bíó, gerð eftir skáldsögu Lloyd C.
Douglas. Aðalhlutverkin leika Do-
rothy Lamour, Akim Tamiroff og
John Howard.
Oklahoma Kid,
myndin, sem Nýja Bíó sýnir
núna, gerist á landnámsárum Am-
eríku og er mjög viðburðarík. Að-
alhlutverkin leika James Cagney
og Rosemary Lene.
Háskólahljómleikum
Árna Kristjánssonar og Björns
Ólafssonar, þeim þriðju í röðinni,
hefir af ófyrirsjáanlegum ástæðum
verið frestað þangað til í næsta
mánuði. *
Orður.
Þann 16. desember s.l. sæmdi H.
H. konungurinn þá Georg Ólafsson
bankastjóra óg dr. phil. Guðmund
Finnbogason Kommandörkrossi
Dannebrogsorðunnar. Þeir voru
báðir riddarar af Dannebrog áður.
Sama dag sæmdi konungur Þórð
Sveinsson riddarakrossi Danne-
brogsor ðunnar. (Sendiherr af r étt.)
Hallgrímur Helgason
tónskáld flytur 8 fyrirlestra í
vetur um tónlist á vegum Háskól-
ans og tónlistarskólans. í kvöld kl.
8,15 flytur hann fyrsta fyrirlestur-
inn í 1. kennslustofu Háskólans.
Nefnir hann fyrirlesturinn: Menn-
ingarlegt gildi tónræns uppeldis.
Ungbarnavernd „Líknar“
Templarasundi 3. Börn eru bólu-
sett gegn barnaveiki mánudaga og
fimmtudaga kl. 5—6. Hringja
verður fyrst í númer 5967, mið-
vikudaga og laugardaga milli kl.
11 og 12.
Starfsmannablað Reykjavíkur,
4. tbl. III. árgangs er nýkomið
út. Efni: Að lifa, eftir L. S., Jóla-
kveðja til mömmu, eftir Maríus
Ólafsson, Minning Péturs Halldórs-
sonar borgarstjóra eftir L. S., o. m.
fl.
íþöknfundur
í kvöld. l.^Venjuleg fundarst'rf.
2. Hagnefndin annast.
Elisabeth Göhlsdorf
heldur 4. upplestur í kaupþings-
salnum á miðvikudagskvöld kl.
8.30. Hún les að þessu sinni smá-
sögur „Kabbalisten“ eftir Perez og
„Weise von Liebe und Tod des
Kornet Rilke“ eftir R. M. Rilke.
Tímarit Verkfræðingafélags ís-
lands,
3. hefti 25 árgangs er nýkomið
út. Efni: Magnús Konráðsson:
Hafnargerð á Hofsósi, Dr. Vilhelm
I. Petersen: Héyþurrkun með vél-
um á erfiðleikatímum.
Nýtt kvennablað,
janúarheftið er nýkomið út. Efni:
1941, áramótahugleiðing eftir G.
St., íslenzkar mæður og móður-
málið, eftir Margréti Jónsdóttur,
tvö kvæði, eftir Huldu, Frú Guð-
rún Indriðadóttir, eftir G. M., Rós-
in, kvæði eftir Ólínu Andrésdótt-
ur, í rökkrinu, eftir Guðbjörgu
Jónsdót-tur, Broddanesi, o. m. fl.
Jón Þorsteinsson
rððinn skiðabenn-
ari iijá t. R.
JÓN ÞORSTEINSSON skíða-
kappi frá Siglufirði er
kominn hingað til bæjarins og
er ráðinn skíðakennari hjá í. R.
í vetur.
Undaníarið hefir verið lítið
um skíðásnjó, nema langt uppi
í Hengli, en það er langt þang-
að frá Kolviðarhóli. Námskeiðin
byrja strax og snjórinn kemur.
ÓMERKILEG GREIN GERÐ AÐ
STÓRFRÉTT
Frh. af 1. sí&u.
vel með því, hvort nýjar radd-
ir komi fram með tillögur í
svipaða átt, og skýra ríkis-
stjóminni jafnóðum frá því, ef
svo skyldi verða.
$TRIÐIÐ í LIBYU
Frh. af 1. síðu.
í notkun flesta þá flugvelli, sem
ítalir hafa orðið að yfirgefa.
í útvarpinu í Rómaborg er nú
farið að viðurkenna ófarir ítala
í Libyu. Var í gær í fréttasend-
ingu þaðan til Norður-Ameríku
sagt, að ítalir ætluðu sér alls
ekki að gera lítið úr þeim ár-
angri, sem Bretar hefðu náð.
Brezki herinn væri betur útbú-
inn af vélknúnum hergögnum
en ítalir, og ítalir hefðu orðið
fyrir miklu manntjóni í bar-
dögunum.
Þykir þessi viðurkenning
stinga nokkuð 1 stúf við þá til-
kynningu. ítala fyrir nokkrum
dögum, að ekki hefðu fallið
nema 347 menn af þeim í bar-
dögunum.
Trésmiðafélag Rejbjavibor íiibynnir:
Dagvinnukaup húsa- og útivinnusmiða er eins og verið hefir kr.
1,90 pr. klst. miðað við 10 tíma vinnudag ,en við það bætist full
dýrtíðaruppbót, sem reiknast út mánaðarlega eftir á. Eftirvinna er
eins og áður 60% hærri en dagkaup og nætur- og helgidagavinna
100% hærri en dagkaup. Kaup innivinnusmiða í fastavinnu er 30
au. lægra pr. klst- en útivinnukaupið, þegar búið er að bæta við
dýrtíðaruppbótinni. Kaup meistara er 60 aur. hærra pr. klst. en
sveinakaupið. Kjarabætur eru (sem sumarfrí): Frá 1. júní til 1.
sept. er dagvinna á laugard. frá kl, 7 f. h. til kl. 1 e. h. Yfir þá
mánuði er tímakaup 10 aur. hærra pr. klst. Aðrar kjarabætur:
Flutningur á vinnustað, kaffitímar, vinnuskýli o. þ. h. gildir
sama sem verið hefir.
STJÓRNIN.
TOGARADEILAN LEYST
* Frh. af 1. síðiu
þeir skyldir til að vinna utan
skipssíðu.
Skipverjar skulu að jafnaði
hafa 24 stunda viðdvöl í heima-
höfn eftir hverja utanlandsferð.
Á síldveiðum kemur full dýr-
tíðaruppbót á kaupið og kynd-
arar skulu hafa hásetakaup og
premiu eins og hásetar.
Á karfaveiðum kemur full
dýrtíðaruppbót á kaupið og
premíuna og lifrarverðið eins
og á ís- og saltfiskveiðum, en
losunarkostnaður hækkar ekki.
Útgerðarmaður greiði fyrir
tjón á fatnaði og munum af
völdum sjóslysa samkvæmt
gildandi reglugerð að viðbættri
dýrtíðarhækkun á fatnaði, eftir
útreikningi kauplagsnefndar.
II. stýrimaður hækkar í
grunnkaupi upp í 305 krónur á
ís- og saltfiskveiðum.
Sigli II. stýrimaður fyrir I.
stýrimann til útlanda með afl-
ann skal hann fá helming af
heildarkaupi I. stýrimanns mið-
að við veiðitíma og útsiglingu.
Með samningi þessum er felld
úr gildi yfirlýsing frá 4. maí
1940 svo og 3.—6. gr. samkomu-
lags frá sama degi um áhættu-
þóknun o, fl, Að öðru leyti end-
urnýjast óg framiengist sam-
komulag þetta til 1. jan. 1942.
Þar á meðal ákvæði 8. gr. um
endurskoðun og uppsögn sam-
komulagsins, sem hljóðar svo:
„Samningurinn gildir til
næstu áramóta, þó þannig, að
ef veruleg breyting verður á
áhættunni, að áliti nefndar, sem
aðilar koma sér saman um, þá
hefir hvor aðili um sig rétt til
að krefjast endurskoðunar á
samningnum og náist eigi sam-
komulag innan 14 daga, þá að
þeim fresti liðnum að segja
honum upp með 14 daga fyrir-
vara. Ef hvorugur aðili hefir
sagt upp samningi þessum fyrir
15. des. n.k., heldur hann áfram
að gilda þar til honum er sagt
upp með 14 daga fyrirvara.“
undirröðursbréfið
Frh. af 1. siðu.
til að gera uppreisn, geti skoð-
ast sem landráð samkvæmt ís-
lenzkum lögum, hefir hann af-
hent íslenzkum yfirvöldum
málið.
Hershöfðinginn vill gera sitt
ýtrasta til að hafa sem allra
minnst afskipti af íslenzkum
málefnum, öðrum en þeim, er
snerta öryggi setuliðs hans. —
Hann vill hins vegar gera ís-
lenzku þjóðinni ljóst hve alvar-
legt mál hér var á ferðum.
í lok dreifibréfsins er bein
áskorun til hermannanna að
neita að vinna nauðsynleg verk
í hernum, sem þeim kynni að
verða fyrirskipuð. Það er ekki
hægt að bera fram þá afsökun,
að þetta hafi verið áskorun til
hermannanna um að gerast
ekki verkfallsbrjótar til aðstoð-
ar íslenzkum atvinnurekend-
um, þar sem sérstaklega er í
dreifibréfinu getið um að neita
að vinna í herbúðunum.
Það hlýtur að vera öllum
ljóst, að ef hermennirnir hefðu
H
NYJA BIO
Oblahoma Kid
Ameríksk kvikmynd frá
Warner Bros. Aðalhlutv.;
James Cagney,
Rosemary Lane og
Humphrey Bogart.
Börn fá ekki aðgang. —
Sýnd klukkan 5, 7 og 9.
Aukamynd:
British Movietone News.
GAIMLA BIO
Barátta iífs
og dauða
(DISP JTED PASSAGE )
Framúrskarandi ameríksk
kvikmynd. Aðalhlutverkin
leika:
Doroíhy Lamour,
Akim Tamiroff,
John Howard.
Sýnd. klukkan 7 og 9.
Itevyan 1940.
FeiðRi í Flosaporti
ÁSTANDS-ÚTGÁFA
Sýning annað kvöld kl 8Vz.
Aðgöngumiðar seldii frá kl. 4—7 í dag og eftíi'
Þ1 1 ó ínnrönn
QÍtvh' 11Q1
farið eftir áskoruninni, hefði
það verið uppreisn, sem er al-
varlegasti glæpur í herþjón-
ustu, og líflát liggur við.
Það er einnig augljóst, að
þeir, sem stóðu að útbreiðslu
dreifibréfs þessa, hafa gert til-
raun til að spilla hernaðarað-
gerðum Breta. Vér lítum ekki
aðeins á þetta sem glæp gagn-
vart Bretlandi, heldur og glæp
gagnvart allri menningu í
heiminum.
Hershöfðinginn vill taka það
fram, að hann skilur vel, að
allur þorri íslendinga hefir
andstyggð á og fyrirlítur fram-
ferði þeirra manna, sem að
þessu stóðu, eins og þeir eiga
skilið, og að það er aðeins fá-
mennur hópur, sem hér hefir
reynt að brjóta hlutleysi ís-
lands og reynt að fremja þessa
svívirðu gagnvart brezka setu-
liðinu.“
UPPVíSlR AÐ LANDRÁÐUM
Frh. af 2. síðu.
svíkja frelsi og sjálfstæði af þjóð-
inni í hendtuT eflendu valdi. Fyrir
þann glæp — jafnvel tilhneig-
ingu til hans — ber að refsa
'með missi allra borgaralegra
réttinda.
Hér á landi eiga það að vera
lög, ófrávíkjanleg lög, að hver
sá, sem gengur á hönid erlendri
einræðissiefnu — hverjn nafni
sem hún nefnist — talar máli
hennar eða á einn eða annan hátt
ljær henni lið í orði eða verki,
missi frá þeiíri síundu öll þau
réttindi, sem íslenzkt þjéðfélag
annars veitir þegnum sínUm,
nema þau, að fá að vinna fyriT
sínu daglega brauði.
Þetta á að gera vegnia þess, að
hver sá, sem gengur á hönd ein-
ræðisstefnu, ætlak að afnema
þessi réttindi, ef hann má því
við koma, og því er rétt að hann
finni sj-álfur hvehs virði þau eru,
þegar þau er!u farin. Dugi sú
aðferð ekki, á fyrst að grípa til
annarra, sem nær gianga.
Þjóðinni er ekki nauðsynlegt að
fá sem flesta einstaklinga dæmda
til fangelsisvistar eða refsingia.
heldur er hitt aðalatriðið, aí>
koma í veg fyrir hvers konar
landráða- og svikasíarfsemi af
hálfui innlendra manna og sikiapia
öryggi í þjóðfélaginu og gagn-
ikvæmt traust milli einstaklinga.
þjóðfélagsins.
SKIPATJÓN BRETA
Frh. af 1. síðu.
framt bent á það, að síðan stríð-
ið hófst hafi það aðeins fjórum.
sinnum komið fyrir áður, að
skipatjónið væri minna á viku.
Yfirleitt hefir skipatjón
Breta og bandamanna þeirra
stöðugt farið minnkandi síðarn
í byrjun desembermánaðar, og
telja Bretar, að það sé fyrst og
fremst hinum mögnuðu loftá-
rásum þeirra á kafbátastöðvar
Þjóðverja á Frakklandsströnd
að þakka.
íkveikjiiárás á
Plymouth i nótt
JÓWERJAR gerðu harða
lofíárás á hafnarborgmai
Plymouth á. Suður-Englandi ít
nótt og stóð hún í hér um biT
þrjár klulckustundir.
.íkveikjusprengjum var varp-
að á víð og dreif yfir borgina.
og komu eldar upp á mörgum
stöðum, en þeir voru víðast
slökktir mjög fljótt.
Töluvert tjón er sagt hafa
oröið af árásinni bæði á mönn-
um og mannvirkjum.
Æflníýri H. C. Andersen:
Svieahirðiriim
06
Mans klaufí,
verða barnabæknrnar i ár.