Alþýðublaðið - 21.01.1941, Blaðsíða 3

ALÞÝÐUBLAÐIB
— AIÞYÐUBLAÐÍÐ---------------------------
Ritstjóri: Stefán Pétursson.
, I
Ritstjórn: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu. .
Símar: 4902: Ritstjóri. 4901: Innlendar fréttir. 5021: Stefián Pét-
ursson (heima) Hringbraut 218. 4903: Vilhj. S. Vi .járns-
son (heima) Brávallagötu 50.
Afgreiðsla: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Símar: 4900 og 4906. '
Verð kr. 2.50 á mánuði. 10 aurar í lau »
A I, Þ Ý Ð U P R E N T S M I Ð J A N
•---------------------------—---------------♦
Listi Alþýðuflokksverkamaima.
LISTI Alþýðuflokksverka-
manna í Dagsbrún við
kosningar, sem hefjast á laug-
ardaginn, er eingöngu skipaður
mönnum, sem í fjölda mörg ár
hafa starfað í verkalýðshreyf-
ingunni, enda er lörig reynsla
eitt fyrsta og nauðsynlegasta
skilyrðið fyrir því, að góður á-
rangur náist í baráttunni. Har-
aldur Guðmundsson er Dags-
brúnarmönnum svo vel kunnur,
að ekki þarf að fjölyrða um
hann, Hann fekk uppeldi sitt í
verkalýðshreyfingunni á ísa-
firði og var fljótt, sökum hæfi-
leika sinna, sem nú eru fyrir
iöngu orðnir landskunnir, val-
inn aðalforystumaður verka-
lýðsins og Alþýðuflokksins í
,,Rauða bænum“ við Djúpið.
Undir eins og Haraldur kom
hingað, gekk hann í Dagsbrún,
enda var á þeim árum talið
sjálfsagt að allir stuðningsmenn
verkamannahreyfingarinnar
hér í bænum géngju í þetta að-
alfélag verkamanna. Haraldur
G uðmundsson hefir gegnt
fjölda mörgum trúnaðarstörf-
um fyrir verkalýðshreyfinguna
og Alþýðuflokkinn, og innt þau
þannig af hendi, að traust hans
hefir aukizt og tiltrú. Er áreið-
anlegt, að Dagsbrún hefir ekki
sem stendur- hæfari og mikil-
hæfari manni á að skipa en
Haraldi Guðmundssyni, og mun
það á sannast, ef listi Alþýðu-
flokksverkamanna nær kosn-
ingu.
Jón S. Jónsson er að vísu
tiltölulega nýr maður í opin-
beru starfi í Dagsbrún, en hann
hefir starfað þar sem óbreyttur
félagi og einnig í öðrum alþýðu-
félögum og fylgst af lífi og sál
með allri verkalýðsmálastarf-
semi. Hann kom í raðir forystu-
sveitar Dagsbrúnarverkamanna
um líkt leyti og Héðinn Valdi-
marsson var að hefja klofnings-
ba'ráttu sína. Jón fann, eins og
margir aðrir verkamenn fundu,
og Héðinn reiknaði aldrei með,
að nú var verið að vega að öðru
heimili þeirra, að forystumað-
ur var að svíkja og að þá bar
hinum óbreyttu félögum að
standa betur á verði, en nokkru
sinni áður. í síðustu deilu var
það skoðun Jóns, að Dagsbrún
væri svo sundruð og ósamstæð,
að ekkert vit væri í að leggja út
í harðvítugar deilur við at-
vinnurekendur, enda grunaði
hann, eins og kom á daginn, að
langvinnt verkfall, sem gat
hlotizt af hvatvíslegum kröfum
og engum undirbúningi, en
hvort tveggja ákvað nýjársdags
fundurinn, myndi valda verka-
mönnum óbætanlegu tjóni,e var
og Jón eini maðurinn sem benti
verkamönnum skýrt og skorin-
ort á þessar hættur. Er áreiðan-
legt, að þar sem J. S. Jónsson
er, fá Dagsbrúnarmenn sam-
vizkusaman fulltrúa, sem anar
ekki að neinu máli, en gjör-
hugsar allar málsástæður.
Felix Guðmundsson mun vera
elzti félaginn í Dagsbrún, —
þeirra, sem nú eru á listanum,
enda er hann Dagsbrúnarmönn-
um kunnur fyrir margra ára
starf í félaginu. Hann átti oft
og lengi sæti í stjórn félagsins
og ýmsum trúnaðarstörfum, og
má geta þess hér, að hann
stjórnaði og átt.i mesta þáttinn í
fyrsta verkfallinu, sem hér var
háð, hafnarverkfallinu í Öskju-
hlíð 1913, og vann það. Felix
Guðmundsson er harður bar-
dagamaður, en ekki hvatvís og
reikull. Fáum mönnum er betur
treystandi að standa fast á mál-
stað verkamanna og kunna að
koma kröfum þeirra fram en
honum.
Sigurður Guðmundsson starf-
aði sem fjármálaritari og ráðs-
maður Dagsbrúnar um fjölda
ára og vann sér óskorað traust
í því staríi. Varð hann vinur
flestra verkamanna, enda illa
séður af Héðni Valdimarssyni
þegar í upphafi klofningsstarf-
semi hans, og rak hann Sigurð
úr starfi hans með aðstoð kom-
múnista. Var það ekki gert með
löglegri samþykkt í félaginu,
heldur með ofbeldi eins og Héð-
inn og fylgismenn hans eru
frægastir af. Myndu Dagsbrún-
armenn fagna því að fá Sigurð
aftur í stjórn Dagsbrúnar.
Torfi Þorbjarnarson hefir al-
ist upp í Dagsbrún og er hann
yngstur þeirra, sem listp.nn
skipa. Torfi Þorbjarnarson er
enginn málrófsmaður, en þétt-
ur fyrir og öruggur, hvar sem
hann skipast í sveit.
Þessi listi Alþýðuflokks-
verkamanna er því skipaður
einvala liði. Og stefna hans er
skýr og ákveðin: Ef hann nær
kosningu mun verða hafið að
nýju starf það, sem kommún-
istar og síðar Héðinn Valdi-
marssón stöðvuðu með sundr-
ungarstarfsemi sinni. Það mun
verða unnið að því að skapa
nýjan samhug og skilning með
al verkamanna, nýja félags- j
hyggju, svo að Dagsbrún verði
ekki klofin í marga parta og þvi
ófær til átaka út á við
eins og nú. Það mun verða
unnið að því, að hún hefji
aftur samstarf við önnur verka-
lýðsfélög í Alþýðusambandinu,
að hún styðji þau og þau styðji
hana. Það verður unnið að því,
að það komi aldrei fyrir aftur,
að Dagsbrúnarmenn einir þurfi
að horfa upp á það að fá
ekki þær kjárabætur, sem öll
ÞRIÐJUDAGUR 21. JAN. 1941,
Ferlll ihaldsmanna i Verka^
mannafél. Klif i Hafnarfirði.
----4-----
VertaiMaðiir leggur spuruiugar fyrlr formann
pess, sem skoraé er á haöam að svara sem fyrst*
AÐ var lif í luskunum hér i
Hafnarfirði fyrir tveim ár-
utm síðan. ' aö stóðu fyrir dyr-
um toO'sninyar í stjó'rn verka-
mannafél. 1 * Iíf: og var við hafð-
ur mikill undirbúningur af hálfu
kommúnis'a og Sjálfstæðismanna.
Bandalag v,ar gert, ef til ;vill
gengið undir jarðarmen að hátt-
uim víkinga, i'l að staðfesta fóst-
bræ'ðralagið. Sjálfstæðismenn
æíluðu að styðja toonimúnista til
ivakla í Hlíf. En ekki fór hjá því,
að mörgum verkamanninum. sem
taldi sig vera Sjálfstæðis.mann,
fannsi nú hálfgert óbragð að
þessu: nú en við þes u var ekkert
hægt að gera; „Þeir háu“ lögðu
svo fyrir, og svn fiurfti eitthvað
á sig að leggja. • >oít f>að bryti
eitthvert „| rinsip“, til þess að
ko?a Hlíf úr þessum heljar-
,-,klóm“, sem hún var í, losa j)nð
við „svfkárana“, „hræ narai, e,
„s'a rsiu vei kalýðsböðl; ,na“ Skítt
með öll rðk; svona ei þitta. Á
þemnan áttu að ljúga, en |;esisum
áttu að hrósa og þennan áttu að
kjósa. Vér heyrum og hlýðum.
— Kommúnistar hrepptu völdin
og uppfylltu gerða samninga.
Ekkert var upp á þá að klaga
greyin. Þeir ráku úr Hlíf „svik-
arana“, „hræsnaran:a“ og „mestu
verkalýðsböðiana"; þeir ráku
Björn Jóhaanesson, Emil Jónsson,
Guomund Gissurarson, Kjartan
Ólafsson og marga fleiri. Því var
fást haldið að okkur vérfcamöinn-
uin.um, að nú ivefðu farið fram
éSris toonaf „Ragnaröto" í vertoia-
mamnafélagihu Hlíf; nú risi fé-
lagið íðgrænt úr sævi, styrkara
og öflugrá, óhitid rað af öllum
óhrillaöflum, með þau höfuð-
markmið, að „treysta samtakia-
máttinn", „Ufga félagslífi'ð'", að
ógleymdum öllum þeim „kjara-
bótUm“, sem við verkamenmrnir
áttum að verða aðnjótandi. —
En iítið urðum við vertoamennirn-
ir varir við framtovæmdir í þessa
átt á því herrains ári 1939, og iít-
ið fór fyiir stjóminni, þegar unld-
an er tekin Hafnarfjarðarjdeilan
og svo þetta eiims konar bunda-
æði, siem greip stjómina, þegar
hún raik úr félaginu á annað
hundra'ó vertoamenn í byrjiun
bjargræðistíman.s — urn vorið. —
En stuðningsmennirnir höfðu ekki'
uindan neinu að kvarta. Það var
Uinnið eftir líru, sem þeir lögðu,
og hverV h itoað frá, hvorki til
’ e ■ ' e 'i eða betra. Þór, klfifcu-
fé a ; Sjálfstæðisfiokksiins, úíbjó
venkefnin. Kommúnistarnir
iiiýddu 'Og framtovæmd'u.
En svo kornu kosningar aftur í
Hlíf í janúar 1940. En þá var
toomið dálítið annað hijóð í
stnokkinn hjá Sjálfstæðisflokkn-
um. Nú þurfum við ekki lenigur á
kommúinistum að halda. Þeir liafa
að visu iunnið vel og dyggilega
iínnur félög fá að meira eða
minna leyti, eins og raun er á
orðin.
‘ **
fyrir ototour og þá sérstaklega
afkastaö þeim skítverkwm, sem
við hefðum varla’þorað að gera.
Nú megið þið sigla ykkaf sjó,
fcommúnistar góðir. Hvað laun-
uiu'um viðvíkur, þá getum við tal-
að um þau, þegar við þurfum á
ykkur að halda næst. — Komm-
únistum þótti að eðlilegheitum
súrt í bnoti að fá slíkar kveðjur
(anmu’s halda sUmir því fram,
að þe r hafi alls ekki sýnt þeim
þanii sóma að kveðja þá).
Sjaisstæðisflotokurinn vann
st}órnar;kosninguna í Hlif. Nú var
sitoeiðið TUnnið upp á tiopp timds-
ins. Nú var útbásúnað að-Sjálf-
stæðisfiokkurinn væri og hefði
alltaf verið vinveittur verkalýðn-
um, enda hefði nú verkamenn i
Hafna iirði vbttað honum traust
sitt. Nú ætlaði flokkurinn að sýna
hvað hann gæti og viidi i verka-
lyðsmálum. Samtakamátturin n
skyldi verða heilsteyptur, kjara-
bæturnar meiri en nokkurs staðar
i nnars staðar', að minnsta kosti
þar, sem A1 jiýi>uflokicsmenn réöiú.
féiagshyggjan og félagslífið að
blómgast og uiningin að vaxia og
tolíkustaTfsen.i að hverfa úr sög-
unn , og iiinfram allt, réttlát
vinnnskipting. Innan úm öll þessi
fyrirhelt var brýnt fyrir mönnum
að missa aidrei sjónar á einu:
að hata Alþýðuflokkinn, hata
allsherjarsamtöik verkalýðsinis, Al-
þýðusambanidið, og eitt alveg
nauðsynlegt: glórulaust hatur tii
forvígismanna Alþýðuflokksins í
HafnaTfirði, því að j>eir em, við
segjum ykli'ur það, mestu verka-
lýðsféndumir. Svo mitoið var inni
fyrir af þessum þönkum hjá for-
manni félagsins, að það hefir
akki nægt að láta þá fá útrás
„Þor“ eða annars staðar í
Hafnarfirði, heldiur hefir hann
storifað fleiri greinar i Morgun-
blaðið til þess að tooma þessu
innræti síniu á framfæri.
Nú er þetta kjörtímabil á enda
og enn standa fyrir dyrum toosn-
itigar í Hlif. Við stoul'um; verka-
menn, lita yfir þennan stutta
sióða Sjálfstæðisfiotoksins í verka-
lýðsmálum hér og krefja stjórn
Hlífar og þá sérstaklega formiann-
inn, um stoýr og uodanbragðalaus
svöi við eftirfarandi spurningum:
1. Er það ráðið til að íreysta
sarntakamátt verkiamanna, að
stofna pólltísik klíkuifélög innan
þeirra og blása að pólitískum
ágreiningi. Telur þú verkalýðs-
samtökin þá fyrst heilsteypt, þeg-
ar búið er að kljúfa þau i klíku-
félög?
•2. Getur þú kinnroðalaust hald-
ið því fram við otokur verkamenn,
að þú sért verkalýðsvinur cg
unnandi verkalýðssamtiakanna,
þar stem þú leggur nú eingöngu
fyxir þig þá iðju, að kljúfa verka-
lýðsfélögin víðs vegar uim landið
í pólitískar „sellur“, og vanrækja
á sama tíma skyidur við það fé-
lag verkamanna, sem þú ert for-
maður í?
3. Meinar þú það í fullri alvöru
að Sjálfstæðisflokkurinn sé hinn
eini sanni verkalýðsfliokkur, og
ef þú meinar það, þá sfcora ég á
þig að mefna eitthvert dæmi þess
(og dæmin þurfa að vera mörg,
[)ví að oft hafa verðfcalýðsféiögm
staðið í deilum um fcaup og kjör)
að Sjálfstæðisflokkurinn, íhalds-
flokkuTinn, eða hvað þeir hafa nú
kallað sig, jieir háu herrar, hafí
staðið með verkalýönum í kröfu
hans um kaup og kjötr? Þessu
verður þú að svara á opinberuim
vettvangi. Það þýðiir ekkert fyrir
þig að hvísla einhverju í eynun
á verkamönnum hér á götunum.
4. Meinar þú, að leiöandi Al-
þýðuflokksmenn, bæði hér og
annars staðiar, séu mestu verka-
lýðsféndurnir. Hverjir hafa byggc
upp veirkalýössamitökin, ef ekkí
þeir? Eða kannski þú teljir
myndun og uppbyggingu verka-
lýðssamtaka fjianidskap við hið
vinnandi fðlk? Ef svo er, þá fer
ég að skilja þín sjónarmið.
5. Er það rláð til að glæða fé-
iagslífið í Hlíf, að vanrækja
nauðsynleg og eðlileg fundar-
höid? Og er það gert til þess áð
Hiífarmenn nái ,sem beztum
'kjarabótum í launiadeilu, aðhalda
aldrei fund á meðan deálan stend-
ur yfir og sarnningaumleitaniF
fara fram? 'laað þýðir ekkert aið
fcenna þar um húsplássleysi,
.því að Dagheimilið var vel boð-
legt fundarhús.
6. Getur þú taiið það fullboð-
legt otokur verkamöinnum hér t
Hafnarfirði, að liaga þér eins og
þú gerðir á síðasta fundi í Hlíf?
Þú heldur ekki fuind frá þvi í
október, þegar samþykkt er að
segja upp samningum, fyrr en 9-
jan. s. 1., en þá er fundartími
svo naumur, að fundartnenn fá
ekki nema af mjög skornum
skammti að taka til rnáls, og
mörgum meinað um orðið. Húsið
þurfti að vera laust fyrir vissan
tíma handa pólitísku félagi Sjálf-
stæðisfliokksins til að halda í
fund. Var þetta gert af yfiriögðu
ráði, að reka okkur verkamenn-
ina út af fundinum, enda þótt við-
þyrftum þar margt að segja?
Hvort var hærra á metaskáluniuim
hjá þér, verikamannaféliagið Hlíf
eða Sjálfstæðisflökksfélagið ?
7. Þú ert að reyna í Miorgun-
blaðinu að klóra yfir þína eigin
vansæmd og Sjálfstæðisfiokksins
yfirleitt í nýafsiúðinni kaupdeilu,
ef ikaUpdeiliu skyldi kalla, með
því að kenna Alþýðuflokksmönn-
um Um ,að ekki hafi náðst betri
samningar. Þetta ef svo sem samí
tónniun, að kenna alltaf öðatum
um ófarirnar. Nú hafðir þú að-
stöðu tilað láta ljós þitt og
Sjálfstæðisfliokksins skina, og
hveTs vegna hefðir þú ektoi átt
að vera feginn því, að Alþýðu-
flioikksntenn voru ekkert að trufla
þig, hvorki verkamenn Alþýðu-
flOkks'ins né „broddarnir“. Varst
þú ekki feginn, að „erkiféndur
verikaiýðsms" komu ekki'nálægt
Frh. á 4. síðu. ,