Alþýðublaðið - 14.02.1941, Blaðsíða 2

FÖSTUDAGUR 14. FEBR. 1941.
ALÞVÐUBLAÐIÐ
Annað kvöld
er lidinis sá frestur,
sem menn hafa for*
gauffsréff að slSmii
númerum og f fyrra.
Pá hafa umhoðsmean í
Reykjavík og Hafnarflrðl
OPIÐ til bl. 11. .
Happdrætti Háskóla fslands.
| FJallagrös |
Fást í heildsölu hjá
Sambandi Isl. samvinnníélaga. I
TilkpDing
frá loftvarnanefnd.
Að gefnu tilefni er hér með endurtekín áður
birt tilkynning um, að loftvarnanefnd Reykja-
víkur hefir, vegna framkominna tilmæla frá
stjórn brezka setuliðsins, ákveðið að merki um
ýfirvofandi loftárásarhættu, slitróttur sónn,
skuli framvegis standa yfir aðeins í 3 mínutur.
Rafflautumar 'munu því næst þagna þar til
merki um að hættan sé liðin hjá verður gefið,
en það er stöðugur sónn í 5 mínútur..
LOFTVARNANEFND.
Síðari grein Ronar Vuorlsto:
Á Finnlandi hafa kommún-
istar sýnt, hvað þeir eru.
—— UM DAQINN OG VEGINN-----------------------
Nýjar sögusagnir. Næturfundurinn í alþingi. Óðagotið út af l
inflúenzunni. Loftvarnirnar, sprengjubyrgin og flugvéla- ?
árásirnar. >
—----- ATHUGANIR HANNESAR Á HORNINU.----------
AÐ ER VÍST ÓHÆTT að
fullyrða, að óvíða um lönd
hafi starfsemi kommúnista pg
hinn raunveru'egi tilgangur peirra
kotmið eins skýrt fram og í Finn-
landi. Þar hafa þeir á ógieyman-
legan hátt orðið að sýna sitt
rétta andlit, og má fullyrða, að
þrátt fyrir allt, hafi sú hryggðar-
mynd komið mörgum á óvart.
Þeir sýndu sig að vera ekki ein-
úngis fjendur þjóðskipuiagsins
sjálfs, sem hefði getað verið af-
sakanlegt, heldur komu peir fram
fyrir pjóðina í heild sem fjendur
hennar, verkfæri í hendi erlends
harðstjóra, leigð pý rússneskrar
yfirdrottnunaxstefnu, sem ekki á
meira skylt við sósíalismann en
auðvaldið sjálft.
Strax eftir að kommúnistar
hófu undirróður sinn innan
finnskra verkalýðsfélaga byrjuðu
hjaðningavíg meðal verkamanna.
Kommúnistar nutu öflugs fjár-
hagsiegs stuðnings frá Moskva,
enda eru erlend ríki ékki að horfa
í skiidinginn, er pau eru að
reyna að vinna smápjóðimar
undir sig innan frá. ‘
Tveer línur kommúnista.
Eins og kunnugt er, vinna kiom-
múnistar eftir tveimur línum —
löglega og ólöglega. Þeir vinna
löglega meðan peir geta notið
alls pess frelsis, sem iýðfrelsið
gefur, til að eyðileggja pað, og ó-
löglega, með pvi að grafa undan
lýðræðinu neðan frá og undirbúa
skærur, smáupphlaup og árelistra
með pað takmark fyrir augum að
skapa algert uppreisnarástanid,
len í pví telja kommúnistar fólg-
inn eina möguleikann fyrir sig
til að hrifsa til sín völdin og
stofna einræði sitt, sem eingöngu
K YRRAH AFSSTRÍÐ ?
Frh. af 1 .síðu. [ i
Enginn efi er talinn á því,
að með þessum ummælum sé
átt við hið ískyggilega ástand,
sem skapazt hefir við yfirlýs-
ingar japanskra stjórnmála-
manna undanfarið um yfirvof-
andi Kyrrahafsstyrjöld.
Japanir hafa aagastað
í nílendnm Hollendinga
Það virðist svo sem Jápanir
telji nú tækifæri komið til þess,
að slá eign sinni á nýlendur
Hollendinga í Austur-Indíum,
en engum dettur í hug, að það
muni verða þolað af Bretlandi
eða Bandaríkjunum.
Um nofckum tíma hefir nefnd,
send af japöpsku stjóminni,
dvalið í Batavíu á Jáva, höfuð-
borg hins hoilenzka nýlenduríkis
í Austur-Indíum, og er nú til-
kynint, að hún hafi lagt fram
kxöfur pess efnis, að Japainir fái
forréttindi til fiskiveiða í nýlend-
unum, ti'l námunekstufs og rann-
sókna og til pess að koxna upp
flugsamgönigum milli Tokio og
Batavia.
Hollendingar hafa neitað að
fallast á pessar kröfur.
Fregnir hafa borizt um pað, að
hollenzk sikip í Indlaindshafi hafi
fengið skipiun um pað, að leita
hlutlaUsrar hafnar, og enn frem-
ur, að japönsk flotadeikl sé kionu-
in suður í Siamsflóa, á næstu
grösuan við herskipahöfn Bneta í
Singapore; en báðar þessar fregn-
ir eru óstaðfestar og þykja ólík-
legar.
FRUMVARP RGOSEVELTS
liggja að hraða afgreiðslu frum-
varpsiins sem mest.
Roosevelt ræddi við Knox,
flotamálaráðherra sinn, í gær-
kveídi um pá tillögu WiMkies, að
senda Bretuim 10—15 tundurspilla
á mánuði.
Að peirri viðræðu lokinni sagð-
ist Knox vera söniu sfeoðunaí á
pessU niaii og áður: að Banda-
ríkin gætu ekki séð af fleiri tund-
urspiilum í bili en pau hefðu
pegar látið Breta fá.
er byggt á ofbeldi, eins og hjá
fasistum. Öllu slíku starfi stjórna
menn ,sem eru útlærðir og pjáif-
aðir til þess í skólum kommún-
ista austur í Moskva.
Þrátt fyrir hið harðvítuga
bræðrastríð innan verkal ýösíé-
laganna, sem kommúnistar koxnu
af stað, vöktu þqir ekki á sér
vemlega athygli meðal allrar
pjóðariinnar fyrr en peir ireifðu
út bréfi, par sean peir skoruðu
á alla trúbfæður sína að stela
verkfærUm af vinnustöðvunum,
par sem þeir unmu. Þetta varð
til pess, að mál var höfðað gegn
peiim, og viþ málaferlin upplýst-
ist, að einmitt um petta leyti
var skortur á öllum slíkum verk-
fæmm í Rússlandi. FinnskU
kommúni starnir áttu pannig að
stela verkfærum til pess að senda
híöan til Rússlands! Kommúnista-
flofekurinn var svo bannaður með
llögum í Finnlapdi, er pað sann-
aðist, að peir vom landráða-
menn og unnu gegn frelsi og
sjálfsíæði pjóðarinnar.
Um leið hófu peir hina ieyni-
legu starfsemi sína. Þeir breyttu
um nafn og héldu áfram mold-
vörpustarfi sínu. Þeir störfuðu
SVO VIRÐIST, sem til sé hér í
bænum gróðrarstía fyrir sögu-
smettur. Við og við gjósa upp til-
hæfulausar sögur og fólk fyllist af
ótta og kvíða. Oftast nær eru sög-
ur þessar í samhandi við hernað-
araðgerðir hér, um framkomu ein-
stakra hermanna eða íslendinga,
eða um fyrirhngaðar árásir á
landið.
EIN ÞESSARA SÖGUSAGNA,
sem gengið hefir hér um bæinn,
komst á kreik fyrir tveimur dög-
um. Hún var á þá leið, að alþingi
hefði skyndilega verið kvatt sam-
an til fundar — fyrr en ákveðið
var —, að verið væri að sækja
þingmenn í flugvélum og að þing-
fund skyldi halda aðfaranótt
f immtudagsins.
ÞAÐ FYJLGDI SÖGUNNI, að á-
stæðan fyrir þessu væri nýjar
kröfur — einhvers konar úrslita-
kostir, sem ríkisstjórninni hefðu
borizt frá erlendu stórveldi. — Að
vonúm vakti þetta ótta meðal
bæjarbúa og skrifstofur blaðanna
voru spurðar úr öllum áttum.
Bættist þetta og; við söguna um
þýzka flugvélaflokkinn, sem átti
að vera á leiðinni til bæjarins.
ENGINN ÞINGFUNDUR hefir
verið haldinn og verður ekki
fyrr en á morgun, að Alþingi verð-
ur sett. Er einkennilegt, að menn
skuii hafa ánægju af því að dreifa
slíkum sögum út meðal fólks.
ÉG VERÐ að segja það, að hálf
hjákátleg finnst mér öll þessi læti
út af inflúenzunni. Veikin hefir
verið mjög væg og lítið verri en
venjulegt kvef. Þó þjóta allir upp
til handa og fóta, samkomubanni
er skellt á, ekki eingöngu hér £
Reykjavík, heldur og einnig víða
út um land, og ekki nóg með það,
því að allmargir staðir hafa einn-
ig gert tilraunir til að einangra
sig og sett á samgöngubann.
ÞAÐ ER VITANLEGA SJÁLF-
SAGT að vera alltaf á verði gagn-
vart hættum, en að þjöta upp til
handa og fóta út af hverjum smá-
mun finnst mér broslegt. Það situr
líka illa á okkur að vera með slíkt
óðagot. Við getum varla haldið
neinar reglur — jafnvel ekki þeir,
sem hafa þó sett þær, eins og kem-
ur fram í hinum svokölluðu loft-
pannig eldd aðeins í sjálfum
verkaIýösfélögnnum, heldut og í
fræðslusambandintu, i íprótta-
hreyfingunni og hljámlistarhreyf-
ingu alþýðunnar.
En ríkisvalidið tók pessa ólög-
legu hreyfiingu hörðu taki, eftir
að einn af he!ztu félögunum hafði
látið ríkislögreglunni í té ráða-
gerðir peirra og fyrirætlanir Uim
stai’fsemi peirra. Þá voru margir
helztu fjorspriakikar kioimmúnista
teknir fastir, og svik peih-a urðu
heyrinkunn. Margir pessara
mamia voru dæmdir í pungar
refsingar og pótti landhrcinsun
að.
Uim leið byrjar Alþýðuflokkur-
«n aö vimia á og verkalýðsi-
hreyfingin að vaxa.
A!pýöufíokklurinn beitti í einu
og öllu Iöglegum aðferðum, oig
reynslan sýndi, að einimxtt á þann
hátt vair hægt að vinina tiltrú
fjöldains. Hreyring kommúnista
hjaðnaði mjög, en pó lifði í kol-
Uniuim, enda notuðu pei,r nú pá
aðferð að reyna að skapa ótta
meðal verkalýðsins með pað fyr-
ir augUm, að gera hann sér und-
irgefinn. Sögðu peir nú, að þeir
myndu innan skamms tima ná
vörnum okkar. Þar er allt í ólestri
og er ef til vill heldur ekki við
öðru að búast. Sama óðagotið og
handapatið hefir líka einkennt
framkomu okkar þar og jafnvel
þess vegna er allt í ólestri. Síðast
þegar loftvarnamerki var gefið,
kom það ekki fyrr en flugvélin -
var komin yfir bæinn, síminn
hringdi þó ekki fyrr en nokkru
seinna — og loks voru loftvarna-
byrgi lokuð. Stjórnin á þessu virð-
ist því vera fremur léleg og var
hún þó ekki betri áður.
í FYRRAHAUST heimtuðu
margir myrkvun bæjarins og
jafnframt hundruð þúsunda króna
til loftvarnastarfsemi, auk þess
sem farið var fram á að gerðár
væru miklar áætlanir um. að reka
fólk úr bænum og austur í Svína-
hraun eða annað burtu. Ég and-
mælti þessu og ýmsir aðrir góðii'
menn. Nú er verið að heimta
sprengjuheld tayrgi. Hvað eru
sprengjuheld byrgi? Ég held ekki
að þau séu til, nema að þau séu
byggð langt niðri í .jörðinni. Okk-
ur vantar líka efni í þau og þau
myndu kosta milljónir króna. Og
húsin okkar eru rammleg og verja
okkur fyrir sprengjubrotum, nema
timburhúsin.
•' AÐALATRIÐIÐ er að byrgi séu
til fyrir veg?arendur og að fólk
kunni að hlýða þeim Teglum, sem
settar hafa verið. Þær eru til var-
úðar, en engínn skal halda, að við
eða nokkur annar aðili geti tryggt
það, að enginn farist, ef Þjóðverj-
ar gera raunverulega loftárás á
Reykjavík — og það er líka útí-
lokað að hægt sé að koma í veg
fyrir það að þýzkar flugvélar
komist Inn yflr landið. Það sjáum
við af loftárásunum á England,
Þýzkaland og fleiri lönd.
ÞAÐ ERU EINSTAKIR MENN
og einstök blöð, sem „gera í“ þess-
um málum og Iáta óðslega mjög.
Reynt er að æsa upp ótta og kvíða,
ráðast á einstaka menn og stofn-
anir og saka ýmist um andvara-
leysl eða hugleysi og slóðaskap.
Þetta er skepnuskapur og ekkert
annað en skepnuskapur. Öllum er
ljóst hvað hér er um mikið alvöru-
mál að ræða — og það er því níð-
ingsverk að nota slíkt í pólitískum
undirróðri.
völdunx með aðstoS rússneska
hersins. Um líkt leyti rís upp eins
konar íasistahreyí'ing, Lappio-
hreyfingin. Hún starfaði i tveáan-
ur línum alveg eins og komxn-
únistar og notaði aðferðir pieirra
en var auk pess enn haTðvítugri
og tal-di sjálfsagt að myrða menn
þg ræna ef pað gæti aukið val-d
hreyfingarinniar. Lappo ætlaðisér
of mikið í einu. Hún réðiist á
alla flofeka með þeirri afleiðingu
að flokfearnir sameinuðust í and-
stöðunmi gegn henni og var hún
slegin niður undir f-orystu verka
lýðsins.
/ ' x ' .
Vaxandi eining þjóðarinnar.
Máttur al p ýöíísamtakanna óx
nú ■ jafnt og pétt og færist nú
nær starísaðferðum Alpýðuflokk-
anna á Norðurlöndum.
Þegar konunúnistar vo-ru' upp
á sitt bezta hafði pjóðin svo að
segja skifzt í tvær sti'íðiandi sveit-
ír, sem ekkert samkomulag eða
samstarf var hugsanlegt á milli.
A.lþýðuflokkurinn sá að svo búið
mátti ©kki standa, pví að pó að
verkalýðurinn verði að sækja rétt
indi sín í klær auðvaldsins, pá