Alþýðublaðið - 19.02.1941, Qupperneq 2

MIÐViKUDAGUH 19. FE5R. 1941
AP.ÞYÐ*’KLAÖID
Alplnni i gær:
Eosið í nefodir í sam
einnðn Dingi og báð-
nm deiidnm.
Nefndakosningar
fóru fram í!gær í samein
uðu alþingi og báðum deild-
um.
Var kosið í þrjár nefndir í
sameinuða alpmgi: fjárveitinga-
tléfn’H, tnanrikismálanefnd og a'ls
herjarnefnd.
I fjárveitinganefnd voru feosnir:
Fmil Jónsson, Bjarni BjarnasiDn,
Melgi Jónasson, Páll Hermanns-
son, Jónas Jónssipn, Pétur Otte-
sen, Sigúrður Hllðar,' Gigurður
Kristjánsson og Porsteinn T>or-
steinsson.
f lutanríkismálaniefnd voru kosn-
ir: Ásgeir Ásgeirsson. Magnús
Jónsson, Garðar Þiorsteinsson, Jó-
hann P. Jósefsson, Bergur Jóns-
son, Bjarni Ásgeirsson pg Jónas
Jónsson. — Varamenn voru
kosnir Haraldur Guðmundssioin,
Ólafur Thórs, Bjarni Snæbjörns-
son, Árfii Jónsson, Gisli Guð-
mundsson, Pálmi Hainnession og
Páll Zophioniasson.
í allsherjamefnid vorn kjörn-
ir: Finnur Jónsson, Gísli Sveins-
son, Árni Jónsson, Þorsteinn
Bniem, Einar Árnason, Jörundur
Brynjólfsson og Páll Zopbontas-
son.
Þá fóm fram nefndarkosmng-
ar í deildum.
I neðri deild voru nefndir þann-
ig skipaðar:
Fjánhagsnefnd: Haraldur Guö-
mundsson, Jón Páimason, Stefán
Stefánsson, Sveinbjöm Högnason
ög Skúli Guðmundssion.
Samgöngumálanefnd: Vilmund-
ur Jónsson, Gísli Sveinsson, Ei-
ríkur Einarsson, Stein«grimmr
Steinþórsson og Sveinbjörn
Högnason.
Landbúnaðamefnd: Ásgeir Ás-
geirsson, Jón Pálmason, Pétur
Oltesen, Bjarni Ásgeirsson og
Steingrímur Steimpórsson.
Sjávaarútvegsnefnd: Finnur Jóns
son, Sigurður Kristjánsson, Sig-
urður Hlíðar, Gísli Guðmunds-
son og Skúli Guðmumdsson.
Iðnaðarnefnd: Emil Jónsson,
Eiríkur Einarsson, Jóhann G.
Möller, Bjarni Áageirsson og
Pálmi Hannessom.
Menntamáianefnd: Ásgeir \ s-
Geirssom, Gísli Sveinsson, Þor-
steinn Briem, Bjami Bjarnason
og Pálmi Hannesson.
Allsherj arnef n d: . Vi lmun dur
Jónsson, Garðar Þorsteimsson,
Jóhann G. Mölier, Bergur Jóns-
son og Gísli Guðmumdsson.
í efri deild eru nefndir þannig
skipaðar:
Fjárhagsnefnd: Erlendur Þor-
steinsson, Magmús Jónsson og
Bernharð Stefámsson.
Samgöngiumálanef md: Á rn i
Jónssom, Bemharð Stefánsson og
Páll Hermamnsson.
Landbúnaðarnefnd: Eriendur
Þorsteinssom, Þofstelnn Þorsteins-
son og Páli Zophóníasson.
Sjívarútvegsnefnd: Sigurjón Á.
Óiafsson, Jóhann Þ. Jósefssom og
Ingvar Pálmasom.
Iðnaðarnefnd: Eriendur Þor-
steinssom, Bjami Snæbjörnsson
og Páll Zophóníasson.
Mentamálanefnid: Sigurjón Á,
Skýrsla félagsmálaráðherra;
Hellbrigðisncálii 1940.
IJT ÉR verður aðeins minnst á,
og það lauslega, fjóra þætti,
er snerta heilbragðismál landsins
á árinu 1940.
a. Rekstur ríkisspíía'ann?..
Um fjárhagslega afkomu ’rík-
isspítaianna á árinu er ekki hægt
aö spgja neitt með vissu enn j)á.
Sökum verðhækkunar hsfa gjöld-
in hækkað mikið frá fyrra ári,
og> er þó líkiegt, að neksturs-
hallinm fari ekki langt fram úr
áætlum fjárlaga.
Sjúklingafjöldi á spítölumum
var líkur og árið 1939. Þó hefir
sjúklingum fjölgað á Vifilsstaða-
hælinu, og eru þar nú um 190
sjúklimgar.
Frá 1. október vora daggjöld
á berklahælum og geðv' kra-
hælimu hækkuð sem svaraði vísi-
tölu Hagstofumma , en ákvörðun
daggjalda á Landsspttalanum
bíður aðgerða alþimgis.
Á miðju árinu var Laugarness-
spíialimn hemuminn, og var þá til
ráðs tekið að útskrifa berkla-
sjúklingana í Kópa\’Ogi og fjytja
ho 1 cl s vei kras j úkl ingana þ angað.
Berklasjúklimgarmir voru flestir
flmttir á önnur hæli eða spítala.
Allt.Jretta umstang hafði mikinn
kostnað i för með sér. Miklar
endurbætur varð að gera á Kópa-
i\'jogshæliniu í tileini af jressu. Aft-
Ur á móti mun verða allverulegur
sparnaður á rekstri Holcisveikra-
spítalams við flutning sjúkling-
ainna í mimni húsakynni, þvi að
Laugarnesspítalmn var dýr í.
rekstrí, enda óþarflega stór fýVir
þá 17 sjúklimga, sem mú efu á
spiiala.
Á áramótum 1939—40 Jét pró-
fessor Þórður Sveimsson af starfi
og var þá rekstur ’gaimla og mýja
soíia’ans sameinaður undir stjórn
dr. Helga Tómasíonar. Á árinu
keypti rfkið svo nefnda Langr
holtseign við Klepp til aukningar
spítalamUm. DeUd sú fyrir geö-
veika sjúklimga, sem starfraékt
hefU' veríð í Laugarnesi, var lögð
niður vegna hertökunnar og
sjúkl’ngarnir fluttir að Kleppi.
Aðallega vegna sjúklimgafjölg-
unar hafa ýmsar emdurbætur ver-
ið gerðar á húsi gamla Kleþps-
spí'.alans, og nú ©r verið að gera
frekari ráðstafanir til jiess að
bæta við rúmurn fyrir 25—30
sjúklinga. Eftir f)á breytimgu hef-
ir rúmafjöldi spítalans aukizt um
ca. 40 rúm, en sfeoríur sjúfera-
rúma fyrir geðveika sjúklinga
hefir eins og kunnugt er árum
saman veríð mjög tilfimnanlégur.
b. Berkiavaniii'.
Berklavarnastarfseminui var á
j)essu árí haldið í s/ipuðu horfi
og undanfarim ár' >og þó aukin til
muma. Starfa nú 6 berklavarnar-
stöðvar í kaupstöðum að stöðug-
um berklavörnum, hýer i símu
unmidæmi. 1 byrfim ársins 1940
var ráðimn sérstakur aðstoðar-
læfenir berklayfirlæknis, er ásariit
honum .hefir bcrkluranmsakað fólk
á ýmram stöðiuri um landið, og
Ólafsson, Ánii Jönsson og Jón-
as Jónsson.
Áll'cherjaniefmd: Sigurjón Á.Öl-
gfsson, Magmús Gíslason og Ing-
var Pálmason.
þá sérstaklega í jreim héruðum,
þar sem berklavarnastöðvar
starfa efeki. Mun láta nærri, að á
berklavarnastöðvunum og í ferð-
um berklayfirlækms og aðstoðar-
la knis hans hafi á þessu árf verið
berklarannsakaðir 18—20 þúsuinj
manms. Auk þessa kveður meira
og meira að beinni þátttöku hérf
aðslækna í berk lavarnastarfsem-
inni, og láta þeir einkum til sin
taka herklapróf á börnum og
'Unglinigum í því skyni að fylgj-
ast sem bezt með upptökum og
gangi xæikinnair. Eru nú árlega
berklaprófaðir á þenna hátt 10
15 þúsunl manns. Dauði af
völdum berklaveiki hefir lækkað
um ca. 60% síðan 1930 og virðist
-enn fara lækfeandi og berklasjúk-
lingum fækkar.
Þó að sjúkrarúm berklaveikra
hafi fæfefeað á árinu um 25—30,
vegna þess að hætt var að neka
Kc pavogshælið sem berklahæli,
h< jr reynz jafn auðvelt enn sem
komið er og undamfarin ár eða
auöveldara aö sjá beríriasjúkling-
um fyrir sjúkrahússvist.
c. ManneldisrannsóknLr.
SöfnUin gagna varðamdi matar-
æði lamdsmanna, sem hafin var
seint á á'imu 1939, var samkvæmt
áætlun að mestu lokið á síðast.
liðnu ári. Nýlega er svo byrjað
að vinna úr gögnum þessum, en
það er mikið verfe, og verðuir að
svo stöddu ekkerf sagt um níður-
stöður, em að svo miklu leyti
sem séð verður, virðast skýrslu-
gerðir fólks um mataræði yfir-
leití hafa tekizt mjög sæmilega.
d. Lieilbrigðisinálin og setuliðlð.
Vegna setuliðsins hafa aðstæð-
ur í heilbrigðismálum breytzt
veruléga, einkum í sambandi
við sóttvarnir gegn útlöndum. Þó
er enn efeki séð, aö það hafi feom-
ið að sök. Hefir heilbrigði setu-
liðsins yfirleitt verið mjög góð
það sem af er og ekki fremur
venju kvillasamt meðal lands-
búa. Samvinma milli heilbrigðis-
yfirvalda landsins og seíuliðsins
tókst þegar í upphafi af fullum
skiiningi á báða bóga, og horfir
eftir atvikum mjög vel.
SEMJIÐ UM KAUP.
SIGURÞÓIl, Hafnarstr. 4.
{LÍALDEYRíSKAUPANEFNDIN
Frh. af 1. síðu.
skipið getur flutt, og leigu skips
eða farmgjald, ef skip er erlent.
611. Um yfirfærslu á andvirði
ísfisks gilda þessar reglm:
1) íslenzk skip, sem kaupa
fisk og selja í Bretlandi, fá yfir-
fært í ísl. krónum við hverja
söluferð vegna útgerðar skips-
. ins, ef um gufuskip er að ræða
kr. 19.000.00, ef mótorskip kr.
17.500.00. Auk þess fæst einnig
yfirfært sá hluti af kaupverði
fisksins, sem á hverjum tíma
verður leyft að greiða í ísl.
krónum að viðbættu útflutnings
gjaldi og kr. 25.00 á smálest
fisks fyrir ís og vinnu og 10%
af kaupverði fisksins í umboðs-
laun og hagnað.
2) Erlend skip á leigu íslend-
inga fá á sama hátt yfirfært
þann hluta af kaupverði fisks-
ins, sem leyft verður að greiða
í íslenzkum krónum, að við-
bættu útflutningsgjaldi og kr.
25.00 á tonn innviktaðs fisks
plús 10% af kaupverðinu.
3) Erlend skip, sem kaupa
fisk fyrir erlendan reikning, fá
aðeins yfirfært beinan afgr,- og
vinnukostnað og íslenzk skipa
gjöld, og þann hluta af kaup-
verði fisksins, sem leyft verður
að yfirfæra.
4) Togarar, sem veiða í sig, fá
yí’i, færf fyrir hverja veiði- og
söluferð kr. 44 000,00. Auk þess-
ara 44 þús .kr. fá þeir yfirfært
það, sem svarar þeirri upphæð,
sem gieiða á yfirmöninum skipa í
premíu.
. 5) Togarar, sem bæði veiða og
kaupa í sömu söluferð, verða, ef
þeir óska eftir frekari yfirfærslu
‘en greind ér í 4. lið, að sækja um
það og þá um leið að fasm sönö*-
ur á fyiir nefndinni, hvað mifeið
af fiski var keypt, og hvað marg-
ir dagar voru notaðir til veiða
óg hvað margir tíl kaupa.
6) íslenzk skip leigð fslend-
ingUm.
Leigjandi fær yfirfærf aðeins
kaupverð fisksins að viðbcettu út-
flutningsgjaldi og kr. 25,00 á
hverf tonn innviktaðs fisiks og
10°/o af kaupverði fisksins í tum-
boðslaun, hagnað log kostnað. —
Skipseigandinn fær yfirfærðar) /
beinan kostnað við útgerð skips-
ins að viðbættum 10% í ihagnað.
7) Kassafiskur. Yfirfært verður
i íslenzkar krónur raunveru Iegur
feostnaðuT fob. og sá hlutí af
verði fisksins, sem leyft verðux
að yfirfæila, og að auki 10% af
kostnaði og kaupvgrði fisksins.
*
Til skýringar því, sem ákveðiö
er um kassafisk í 7. lið yfir-
færsluxéglanna, kemur eftirfar-
andi:
Af andvirði kassafisks, sem
seldui er’ til Bretlands, verðux
fyrst urn sinn samtals yfirfært í
íslenzkar krónur pr. kassa eins
og hér segir: - (
Þorskur kr. 55,00
Þorskur afhaus. — 62,00
Ýsa — 62,00
Hrogn — 69,00
Sandkoli — 70,00
Lúða ,og rauðspnetta — 155,00
Miðar er við 10 stone. —
Flutningskostnaður gréfðist i
pundium. /
Trúlofun.
Nýlega hafa opinberað trúlofun.
sína Þórunn Ólafía Sigurjónsdótt-
ir, Hverfisgötu 82, og Jóhann G.
Björnsson, járnsmiður.
Grammófónplötur keyptar
kontant. Fernverzhinjn, Grett-
isgöfu 45, sími 5691.
heldur Félag harmonikuleikara í Oddfellowhúsinu í kvöidl
kl. 10. — Hljómsveit Aage Lorange og harmon-
ikuhljómsveitir leika fyrir dansinum.
Eldri dansarnir uppi og nýju dansarnir niðri.
Sala aðgöngumiða hefst kl. 8 síðdegis.
á all&kðMaar prjóuavuruui ' aó©Iii& iiokkra daga»
Laugaven 40 VEST A
2.