Alþýðublaðið - 19.02.1941, Qupperneq 3
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUB 19. FEBR. 1941
ALHÐÐBLA9IÐ
i
n
Ritstjóri: Stefán Pétursson.
Ritstjórn: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Símar: 4902: Ritstjóri. 4901: Innlendar fréttir. 5021: Stefán Pét-
ursson Cheima) Hringbraut 218. 4903: Vilhj. S. Vilhjáms-
son (heima) Rrávallagötu 50.
Afgreiðsla: Alþýðuhúsinu við Iíverfisgötu
Símar: 4900 og 4906.
Verð kr. 3,00 á mármði. 15 aurar í lausasöki.
A I , Þ Ý Ð U P R E N T S M I Ð J A \T
Af amhyggjH fyrlr lýðræðiira?
ÞEGÁR kommúnistar urða
Uppvfeir að bví cftir ára-
mótin, að Ivafa snúi'ö sér tii hins
vopnaða evienda sietuliðs, sem
nú dvelur hér í landimi, og lát-
ið dœifa á meðal þess leyni-
legu umhúrðarbréfi, þar sem
skorað var á það að brjóta ber-
agann, óblýðna&t yfirmönnum
sínum og blanda sér inn í ís-
lenzkt deilumál, voru allir hugs-
andi íslendingar, bvaða flokld
sem þeir tilbeyröu, á einu málí
um það, að alvarlegra athæfi-
hefði vart verið hægt að fremja
af hérléhdum mönnum, eins og
nú er ástatt. Engum blan.i-
aðist húgur um, að hér var
um hrein og bein landráð að
xæða, enda var það hispurslaust
sagt af ölluim blöðum, að mál-
gagni kommúnistaflokksins vitan-
jega undanskildu, sem dag eftir
dag birti lofgreinar um land-
ráðabréfið og prísaði upphafs-
menn þess sem eins konar þjóð-
hetjur.
Nú er fyrir nokkrum dögum
fallinn dómur í þessu ömurlega
máli. Fjórir kommúnistar hafa
verið dæmdir í fangefsi, tveir í
átján máinuði og tveir i fjóra
mánuði, fyrir landráð, og riitstjór-
ar kommúnistablaðsins auk þeirra
í þriggja mánaða varðhald fyrir
að mæla landráðunum opinber-
lega bót í blaði sínu. Fjörir
hinna ákærðu voru sýknaðir.
Engin, getui með sanni sagt,
að þessi dómur sé þyngri en lög
standa til og brýna nauðsyn ber
til, ef nokkur von á að vefa til
]vess, að hægt sé að koma í veg
fyrir áframhaldandi landráðastarf
kommúnista. En hvað kemur í
Ijós? Daginn eítir að dómuirinn
var kveðinn upp birtir Morgun-
blaðið, aðalblað stærsta stjófn-
arflokksins, ritstjórnargrein uni
málið, þar sem allt er tínt til í
því augljósa augnamiöi, að vé-
fengja dóminn og draga úr á-
hrifum hans, landráð kommún-
istanna kölluð „verknaður, sem
undir venjulegum kringumstæð-
um væri skoðaður1 sem marklaús
heimiskupöi’", nýju hegningarlög-
in, sem dæmt var eftir, sögð bera
„keirn harðstjórnar og einræðis“,
og 'ákæran á hendur ritstjórum
kommúni-stablaðsins ©g dómur-
inn, sem þeir fengu, gerður að
umtaisefni á þann hátt, að ekki
verður annað skilið, cn að helzt
sé farið fram á það, að hin
blöðin taki, með skírskotun til
prentfrelsisins, upp hanzkann fyr-
ir þá út af því, að þeir skyldu
ekki óátalið fá að halda áfriarn að
lofsyngja landráðin í blaði sínu
þveri ofan í lög iog rétt!
Hvað meinar Morgunbláðið
með slíkum skrifum? Þannig
spyrja, síðan þessi ritstjórnar-
grein þess birtist, ekld aðeins Al-
þýðuflokksmenn og Framsóknar-
menn, heldur og fjöldinn allm af
þess eigin flok'ksmönnum, Sjálf-
stæðismönnum. Er það á þennan
hátt, sem það ætlar að vinna bug
á moldvörpustarfi Moskva-kom-
múnismans hér á landi? Eða er
hér um einhverjar pólitiskar
spekúlasjónir að ræða, sem blað-
ið vill ekki vi'vurkenna ?
Anna.r ritstjóri Morgunhlaðsiins
gefur í gær þá furðulégU skýr-
ÍDgU' á ritstjórnargrein þess um
dóminn yfir 'laiidfáðamönnunum,
a;. hún hafi verið skrifuð af um-
hyggju fyrir lýðræðinu! „Ég er
meiri lýðfæðissinni," segir hann,
„en þeir, sem hæst gala í Al-
þýðublaðinu." Og þess vegna
ræðst hann á lög og fétt hins
íslenzka lýðræðis, þá loksins að
þau eru gerð gildandt gegn
klíku Uppvísra landfáðamauua,
sem hefir það að yfirlýstu tak-
marki, að koma þvi fyrir kattar-
nef og stofna hér emfæðisstjöm
á rústum þess, ef ekki af eigin
rannmleik, þá með eflendri hjálp!
P>að er dálagleg umhyggja fyrir
lýðræðinU — ékki satt?
„Við , geturn sjálfsagt orðið
sammála um það, ég og rit-
sí jó'i A'þýðublaðsins,“ segif þessi
ritstjóri Morgunblaðsins, „að
ríkisvaldið íslenzkia á að vera
betur á verði gagnvart starfsemi
kommúnista og annarra bylting-
arafla í þjóðifélaginu. En okkur
greinir sennilega á um aðferð-
ina.“
Því verður víst ekki neitað, að
, okkur grieinir sennilega á um
aðferðina.“ En það skyldi þó
ald.rei véra, að ágreinmigurinn sé
um fleira? Eða hvernig ’nugsar
Morgunblaðið sér að ríkisvaldið
sé „á verði gagnvaft starfsemi
kommúnista“? Álþýðublaðið hefir
oftar en einu sinni ráðlagt, að
fcanna kornmúnistaf'okkinn og
b!að hans með |kírskotun til þess,
að flokkur, sem lopinberlega vinn-
ur að því, með ólöglegum ráðum
jafnt sem löglegum. uð kollvarpa
lýðræðinu, eigi ekki að njóta
neinna réttinda lýöræöisins. Slíkt
bann væri ekkert annað en sjálf-
sögð skylda Iýðræðisins til þes ••
að verja hénduf sínar gegn oí
beldisflokki, sem sjálfur ueita,r
að viðurkenná; það. En sltka r ráð-
leggingar hafá eícki furndið náð
fyrir auigúm Morgunhlatwms. Það
er engu ]íka.ra m að 1 hvert
sldpti hafi vefið kornið við hjart-
lið í því, þegar minnzt var á að
banna kommúnistaf'okkinn. Strax
næsta dag var þvi harolega mót-
mælt í ritstjórnargrein þess —■
af umhyggju fyrir lýðræðinu. ,
En nú er enginn ■> tala um
það, að banna kommúnistiaflokk-
inn. Það, sem skeð hefir, ef
aðeins þgð, að nokkrir kommún-
istar, sem uppvísir hafa orðið að
landráðum, og ritstjórar komm-
únistablaðsins, sem , opihberlega
hafa mælt landráðum þeirra bót
í blaði sínu, hafa verið látnir
sæta ábyrgð gerða sinna og orða i
samkvæmt islenzkum lögum,
samþykktum af yfirgnæfandi
meirihluta alþingis, hins þjóð-
kjörna fulltrúaþings lýðræðisins
hér á landi. En það einkennilega
skeður, að sú aðferð ríkisvalids-
in9 til þess að vena „á verði
ga,gnvart starfsemi kommúnista"
finnur heklur ekki náð fyrir aug-
um Morgunblaðsins. Það er ráð-
ízt á dóminn og það er ráðizt á
lögin, sem dæmt er eftir. Getur
einnig það verið gert af um-
hyggj'u fyrir lýðræðinu? Og
hvernig hugsar Morgunblaðið sér
þá, af/rikisvaklið eigi að vera „á
verði gagnvart starfsemi komm-
únista"?
Hér duga engin undanbrögð.
Það er óheyrilegt hneyksli, að
aðalblað stærsta stjórnarfLoikks-
ins skuli leyfa sér það, að taka
Upp vörn fyrir uppvísan land-
ráöaflokk gegn lögum og rétti í
landinm Enigum dettur að visu í
hug, að svo ábyrgðarlaus afstaða
sé í samræmi við v'Uja meiri’
hlutans í Sjálfstæðisflokkntim. En
hitt er öllum ljóst, að það er
starfandi klíka í flokknum og
þar á meðal við bæði blöð hans
ihér í Reykjavík, sem gerir sér
von um það, að geta haft gagn
af moMvörpustarfi bæði nazista
og kommúnista og er ekki vand-
ari að virðingu sinni'en það, að
hún vill heldur halda hlífiskildi
ylir laudráCUm þessara þýzku og
rússnesku erindreka hér, en að
sæíta sig við þá möguleika, sem
heiðarieg stjórhmálabarátta á
giumdvelli lýðræðisins veitir
Kénni. Þessi klíka er sjálf sýkt
af hugsunarhætti þýzka nazism-
ans og hefir áruim saman haldið
Uppi áróðri fyrir hann í blöð-
um Sjálfstæðisflokksins. Það er
hún, sem hefir tekið leifar naz-
isíaflokksins hér upp á arma sína
log í seinni tíð bæði leynt og^
lióst gengizt fyrir bandalaginu
við kommúnista í venkalýðsfé-
lögunum Dagsbrún, Hlíf, í. hinu
svo riéfnda Landssamhandi stétt-
jairfélaganna, í hæjarstjóm Norð-
fjarðar og á óteljandi öðrum
stöðuin, þveri ofan í geíin loforð
Sjálfstæðisflokksins, þegar til
þjóðstjórnarinnar var stofnað,
meðal annars með það fyrir aug-
um,að tryggja lýðræðið gegn af-
leggjurum hinna þýzku og rúss-
nesku ofbeldisfliokka hér á landi.
En það er nýtt og áður óheyrt
að blöð Sjálfstæðisflokksins séu
notuð tii þess að verja oþinber
landráð slíkra erindreka hér á
mó'i landsins eigin lögum og rétt
arfa' i. SIF t mun ekki ver'ða þolað
af þjóðirini þegjandii og hljóða-
laúst. Og það er ólíklegt, að hin-
ir gætnari forystumenn Sjálfstaéð-
isflokksins telji það sigurvænlegt
fyrir hann í framtíðinni, að hald-
ið sé áfrám á slíkri braut.
mmumrmnumm
Hveitiklíð
Heilhveiti
Soyabaunir
AH Bran
Corn Flakes
Tilkvnmna
ew Sm
nm að samkomubanni sé aflétt.
Hér með tilkynnist, að heilbrigðisstjórnin hefir ákveð-
ið að aflétta frá og með 19. þ. m. samkomubanni því og
banni við skólahaldi, sem vegna inflúensufaraldurs var
sett á hér í umdæminu þann 7. febrúar s.l.
V
Lögreglustjórinn í Reykjavík, 18. febrúar 1941.
CRO
AGNAR KOFOED-HANSEN.
Yfirlýsing.
}
Vegna orðróms er gengur um bæinn þess efnis, að
hin opinberu loftvarnabyrgi hafi verið lokuð sunnudags-
morguninn þann 9. þ. m. er merki um loftárásarhættu var
gefið, skal þetta tekið fram:
Öll loftvarnabyrgi (44 að tölu), að tveim undantekn-
um, voru opnuð eins fljótt og ástæður leyfðu þennan um-
rædda dag. Hins vegar. má ekki gera ráð fyrir því að byrg-
isverðir komi alls staðar fyrstir á staðinn, þar eð þeir fá
hættumerkið samtímis öðrum bæjarbúum.
Loftvarnanefndin hafði ekki lyklavörslu að þeim tveim
byrgjum er ekki voru opnuð í tæka tíð.
LOFTVARNANEFND.
Saltkjöt
í Vij Vá Og V* tunnum
fyrirliggjandi.
Sambaod ísl. samviDBDfélap.
Hisnnibélstrari
vantar mig strax.
\
KrlsQán Siggeirsson
Laugaveg 13.
Oagofræéaslóiinn í RevblaviL
Kensla kefst á morgnn á
venjulegum tíma.
Ingimar Jónsson.
w
Tónlistarfélagið og Leikfélag Reykjavíkur.
NITOUCHE
Óperetta í 3 þáttum, eftir H A R V É .
FRUMSÝNIN6
á morgun (fimmtudag) kl. 8 e. h. í Iðnó.
ÚTSELT.
Lofaðir aðgöngumiðar á frumsýninguna, sem ekki hafa
verið sóttir í dag, verða séldir öðrum.
— önnur sýning á föstudagskvöld. —
Tekið á móti pöntunum að þeirri sýningu frá kl. 4—7 í dag.
Sími 3191.
v