Alþýðublaðið - 27.02.1941, Blaðsíða 3

ALÞÝÐLBLAÐIÐ
MÞTMllAÐIÐ
Ritstjóri: Stefáö Pétursson.
Ritstjórn: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Síraar: 4902: Ritstjóri. 4901: Innlendar fréttir. 5021: Stefán Pét-
ursson (heima) Hringbraut 218. 4903: Vilhj. S. Vilhjáms-
son (heima) Brávallagötu 50.
Afgreiðsla: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Símar: 4900 og 4906.
Verð kr. 3.00 á mánuði. 15 aurar í lausasölu.
A L Þ Ý Ð U P R E N T S M I -Ð J A N H. F.
1
* I Sveinn BJðrnsson sendi
herra sextngnr.
I$bygðiD|iars]óðDr ítgerðarinnar.
C* FTIR að sambands-
lagalsáttmálinn
var gerður 1918, og
Danir ákváðu að senda
hingað sendiherra, þótti
það næsta eðlilegt að
svarað yrði í sömu
mynt af íslands hálfu.
Þá valdi íslenzka ríkis-
stjórnin fyrsta sendi-
herra. Fyrir valinu
varð Sveinn Björnsson.
Flestum mun hafa
fundist það vel ráðið,
en þó sannfærðust enn-
þá fleiri um það síðar.
Sveinn Björnsson,
sem í dag er sextugur,
hefir um 20 ára skeið
gegnt sendiherra starfi,
og auk þess óteljandi
öðrum trúnaðarstörfum
erlendis, fyrir íslenzk-
ar ríkisstjómir, og feng
Sveinn Björnsson.
AÐ er ekki glæsileg mynd
af ásigkomulagi fiskiflot-
ans okkar, sem forseti Fiskifé-
lagsins gefur í nýútkomnu hefti
af „Ægi“. Togararnir, 34 að
tölu, eru að meðaltali 20 ára
gamlir, ©g ! fjó fekki nema 9 af
þeim yngri en 20 ára. Og línUr
veiðagufuskipin, 24 alls, eru
enn þá eldri. Meðalaldur þeirra
er 36 ár, og aðeins 2 af þeim
ern neðan við 20 ára aldur, sem
ta’inn er hæfilegur fyrningartími
fyrir slík skip.
Hvemíg á að tryggja endurnýj-
un þessara þýðingarmestu fram-
léiðslutækja þjóðarinnar? Þannig
mun margur spyrja, þegar hann
les þessa skýrslu. Og að sjálf-
sö.gðu er þá fyrst og fremst átt
við það, hvernig það verði tryggt
fjárhagslega, þótt margt annað í
sambandi við endurnýjun fiski-
flotans sé einnig mjög alvarlegt
íhugunaratriði, svo sem það,
favenær tímabært sé, með tilliti
til dýrtíðarinnar, að kaupa ný
skip, hve stór pau siru'i vera, og
hvori: ekki sé hægt að smíða
þau hér heima og tiyggja þar
með aukna atvinnu í landinu í
stað þess, að kaupa þau frá út-
löndum eins og hingað til.
Hvað hina fjárhagslegu hlið
málsins snertir, hefir þvi stöðugt
verið haldið fram í blöðum í-
haidsins, sem' flestir stórútgerð-
armennimir standa að, að skii-
yrðið fyrir endumýjun fiskiskipa-
f;o'.ans væri áframhaldandi skatt-
fnelsi útgerðaainnar. En sú rök-
semdafærsla vekur að vonum
litla tiltrú. öllum er Ijóst, hve
þægiiegt það er, að hafa fyrir-
hugaða endumýjun skipastólsins
að skálkaskjóli fyrir stríðsgróða-
mennina, sem vilja fá að halda
gróða sínum óskertum og óskatt-
lögðum, þó að allar aðrar stéttir
þjóðfélagslns verði vegna striðs-
ins að bera þyngri skattabyrðar
en nokkm sinni áour. Og auk
þess spyrja menn: Hvaða trygg-
ing er fyrir því, að hinn skatt-
frjálsi stríðsgróði útgerðarinnar
yrði notaður til þess að erndur-
nýja fiskiskipaflotann, ef hið op-
inbera hefði enga hönd í bagga
með því, hvemig honurn yrði ráð-
stafað og striðsgróðamennirnii
yrðu látnir algerlega einráðvr um
það?
á a’lt aðra og örUggari tryggingu
fyrir því, að fiskiskipaflotinn
verði virkilega endumýjaður í
náinni framtíð, þó að skattfre’si
útgerðarinnar verði nú afnumið,
eins og hann hefir gert að kröfu(
sinni. Fyrir löngu síðan hefir
fulltriii Alþýðufloltksins í nrilli-
þinganefndinni í skaria- og toiia-
málum lagt fram tíllögur þess
efnis, að um leið og skattfnelsið
verði afnumið, verði sett lög Um
stofnuin nýbyggingarsjóðs fyrir
útgerðina, sem sé í vörzlu hins
opinbem og stjórnað af mönnum,
sem tíl þess séu skipaöir af ríMs-
stjórninni. Skuli útgerðarmenn
njó a sérs'akra ívilnania Um skatt-
greiðslur og útsvarsgreiðslur af
öllui því fé, sem þeir Ieggja í ný-
byggingarsjóðinn, en að vísu þó
því að eins, að fénu verði virki-
lega varið til þess að endumýja
skipastólinn. Að öðrum foostí,
þ. e. a. s. ef fé væri tekið úr
sjóðnum í öðmm tilgangi, sem
undir sérstökum kxiugumstæðum
megi leyfa, skuli heimingur þess
ganga í skatt og útsvar til hins
opinbera.
Þó að Aiþýðuflofckurinn sé
einhuga og ráðinn í því, að þiola
það ekki undir neinum kringum-
stæðum, að striðsgróði útgerðar-
innar sé lengur látinn njóta
skat f'e’.sis á foostnað aimennings
og allr,ar þjóðarheildarinnar, hefir
hann með tíllögumni um slíkan
nýbyggingiarsjóð útgerðarinnar,
sýní óvéfengjanlegan vilja sinn
tii pess, að búa þannig að út-
ge'‘ðinni, þessum þýðingartnesta
atvinnuvegi okfoar, að framtíð
hennar, og þá fyrst og fnemst
endumýjun fiskiskipaflotans, sé
tryggð. En jafnframt er rétt að
undirstrika það, að hingað til
hefir ekki verið bent á neina leið
aðra en stofnun nýbyggingar-
sjóðsins, sem felur í sér nokkra
raunve'U'ega tryggingu fyrir þvi,
að stríðsgróðinn verði virkilega
notaður ti' þess að endumýja-
skipastólinn.
Ef íhaldsmönm: n. væri það í
raiun og sannleika eins mikið á-
hugamál að tryggja endumýjun
fiskiflotans og framtíð útgerðar-
innar og ætla iftætti af faguri
ga’.a íhaidcb aCanna um það mál,
þá verður það að te’.jast ólíklegt,
að stofniuu hýbyggingarsjóðsíns
strandi á þeim.
ist við margskonar vandasama
samninga. Altaf hefir hann leyst
störf sín af höndum með prýði,
og ekki brugðist trúnaði þeirra,
er hafa valið hann til starfans.
Og nú hefir hann hér heima
verið kvaddur til ráðagerða og
ýmsra merkilegra starfa við hið
nýja íslenzka utanríkismála-
ráðuneyti og þar int af höndum
vandasöm verk.
Sv. Bj. er hið mesta prúð-
Rúmar 22 miljónir lítra fara
til bæjarins á sólarhring. Þessi
gífurlega eyðsla er ónauðsyn-
leg, sagði Helgi Sigurðsson verk
fræðingur við Alþýðublaðið í
inorgun, og ef ekki tekst að
fá fólk til að skilja þetta og
spara vatnið — þá horfir til
stórra vandræða.
I morgun vorii vatnsgeymarnir
ekki nema liðlega hálfir, en ef
allt væri í lagi, ættu þeir að
fylla sig yfir nóttina, svo að út
úr flóði.
Vatnsvei'au sendi fó’ki aðvör-
un fyrir nokkmm kvö’dum í út-
varpinu um að spam vatnið, og
vi tist það hafa nokkur áhrif, en
nú sækir aftur í sama horiið.
Þetta stafar a’lt af því, að
fó’k læ’ur vatn renna að alger-
’ega nauðsynjalausu, og er það
óryrirge,'an'egt skeytimgarieysi
um e:tt hið alira nauðsynlegasta,
sem við þurium tii lífsins.
I fro'-tinu núna ber á því, að
va‘n frjósi í pípurum innanhúss.
Þegar svona s’endur á ber fó’ki
að skrúfa fyrir vatnið á kvöldin
og tæma pípumar.
menni, samningaþýður og ágæt
ur verkmaður. Hefir hann flesta
þá kosti, er prýða æfða útsenda
fulltrúa og stjórnarerindreka.
Er þess vænst að íslenzka ríkið
njóti starfskrafta hans sem allra
lengst, við þau vandasömu trún
aðarstörf, er honum kunna að
vera falinn.
Beztu hamingjuóskir honum
til handa.
Gamall og nýr starfsbróðir.
Varist óþarfa vatnseyðslu. Ef
illa fer og vatnssfoortur verður,
er það okkur sjálfúm að kenna.
Skökþina Rviknr.
SÍÐASTA umferð í Skákþingi
Reykjavíkur fer fram í
kvöld, fimmfudaginn 27. febr. í
Góðtemplarahúsinu uppi.
Vinningar standa nú þannig í
meistaraflokki:
Einar Þorvaldssioin 71/2 v.,
Guðm. S. Guðmundsson 6V2 v.,
S;ur!a Pétursson 51/2 v. og eina
biðskák, Baldur Mölier 5 v., Egg-
eri Gilfer 41/2 v., Guðm. Ágústs-
þon 4 v. og eina biðskák, Stein-
grímur Guðmundsson 31/2 v. og
tvær biðskákir, Hafsteinn Gísia-
son 4 v., Áki Pétursson 3 v. Sig.
Gissurarson 3 v., Sæmundur ól-
afsson 11/2 v. ;
í síðustu umferð tefla saman:
Guðm. A. og Guðm. S„ Haf-
steinn og SturLa, Steingrímur og
Eggert, Sigurður og Áki, BaLdur
og Sæmundur.
Þá hefir Alþýðuflokkurinn bent
Félllg9 sem éska sté lefgjæ kúsnæHi f
IM€SÓIiFS CS&FSE typlr skemmtffsindl,
©rœ vliissiiialegsi feeöiaa að atliisgn, ad
naiafesynlegt e;c*, að |»að sé ýafnan
gert með sem méstiiiai fyrirvara.
¥ið eyðnm 22 milj. lltra
af vatni á sélahrlng.
En við þurfum aðeins 4,5 milljón lítra.
---- .+------
Morfir;|tift stérvandi œlfta vegna
ébæfilegrar eyðsin á vatni.
—:----+1-----
rT ALIÐ ER nægilegt að borg á stærð við Reykjavík eyði
100 lítrum af vatni á sólarhring á íbúa.
En við, ásamt setuliðinu sem dvelur innan takmarka
bæjarins, eyðum hvorki meira né minna en 450 lítrum á
íbúa.
FIMMTUDAGUR 27. FEBR. 1941.
M.F.A. gefar At bók
nm innrðsina i loreg
Hðfnndnriim er Hambro, for-
u : seti Stórþingsms.
SAMKVÆMT upplýsing-
um, sem Alþýðublaðinu
hafa borizt nýlega, er nú ný
bók að koma út á vegum
Menningar- og fræðslusam-
bands alþýðu. Er til þess
ætlazt, að bókin geti komið
út í aprílmánuði n.k.
Bók þessi er alveg ný af nál-
inni, rituð á síðastliðnu hausti.
Hún lýsir innrás nazista í Nor-
eg, en höfundurinn er Ham-
bro, hinn kunni norski stjóm-
málamaður, en hann er manna
kunnugastur þessum atburð-
um. Hambro var formaður
Hægra flokksins norska og for-
seti Stórþingsins og var þann-
ig, stöðu sinnar vegna, hægrl
hönd ríkisstjórnarinnar og kon-
ungsins á þessum hörmunga-
tímum. Hann stjórnaði fund-
um Stórþingsins til þess síðasta
og fylgdist með konungí og
stjórn á flóttanum. Síðan var
Hambro sendur til Svíþjóðar í
erindum norsku ríkisstjórnar-
innar, og þaðan bárust frá hon-
um út um heiminn fyrstu
fregnirnar frá Norðmanna
hálfu.
Hambro er ágætur rithöfund-
ur og þekktur maður í norskum
bókmenntaheimi. Hann hefir t.
d. þýtt verk enska snillingsina
Charles Dickens á norska
tungu, og auk þess margt fleira
úr enskum bókmenntum.
Þessi síðasta bók hans er létt
og rösklega rituð. Lýsir höf.
fyrst og fremst þeim atburðum,
sem honum sjálfum báru fyrir
augu, flótti konungs og stjóm-
ar, og hann lýsir bardögum
þeim, er fram fóru í Noregi
meðan unnt var að veita Þjóð-
verjum vopnaviðnám. Þarna
birtast líka í fyrsta sinn ýmis
skjöl og bréf, sem nazistum og
norsku stjórninni fóru á miIH
áður en innrásin hófst. Og
margt er þarna, sem eigi hefir
áður verið kunnugt.
Fjölmargar myndir úr Nor-
egsstyrjöldinni eru í bókinnL
Hún er rituð á ensku, en Guðni
Jónsson, mag. art., hefir snúið
henni á íslenzku.
Hjfciiii
H. P. Sosa,
Worchestersósa,
Tómatsósa,
Sunneysósa,
Pickles,
Capers,
Savora sinep.
Colmans MustarS.
TjarnaÉÍÖiD
Tjamargötu 10. — Sími 3570,
BEEMMJÍ
Asvallagöiu 1. — Sími 1678.