Alþýðublaðið - 17.03.1941, Blaðsíða 1

ALÞYÐUBLAÐIÐ
RITSTJÓRI: STEFÁN PÉTURSSON
ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
XXII. ÁRGANGUR
MANUDAGUR 17. MARZ 1941.
65. TÖiLUBLAÐ
Hafskipið „Brem-
i! en“ að brenna.
Hitt af brezbrí sprengju Ú
loftárás á Emden.
Lundúnautvarp-
IÐ skýrði frá því rétt
eftir hádegið í dag, að
brezk sprengjuflugvél
hefði hitt þýzka hafskipið
„Bremen“ í loftárás á Em-
den og væri skipið að
brenna.
„Bremen“ er eitt af
stærstu hafskipum Þjóð-
verja og slapp með naum-
indum undan herskipum
Breta fyrsta dag ófriðarins,
en þá var það á Ieið frá
Ameríku austur um haf.
Komst það þá til Mur-
mansk á íshafsströnd Rúss-
lands og þaðan mörgum
mánuðum síðar heim til
Þýzkalands. «

Minningarathðfn i
dðmkirkjnnni í kvðld
Um pá, sem fórust f
árásinni á Fróða.
UktB verða jarðsett á Þing-
eyri og í ffrísey.
i
KVÖLD kl. 6.15 fer fram
minningarathöfn í dóm-
birkjunni um sjómennina 5,
sem fórust við árásina á Fróða.
Er þessi minningarathöfn flutt
að tilhlutun sj ómannafélagann a
hér i bænum og ríkisstjónnarinn
at\
Biskupinn herra SigurgTeir Sig-
ur'ðsson flytur minningarræðuna
og verðir athöfnmni útvarpaÖ.
Að henni lokinni verða iíkin
ftutt um borð í Esju, en hún
flytur fjögur peixra til Þingeyrar
Frh. á 4. síðu.
Hæstiréttur staðfesti að mestu
undirréttardóminn í landráða*
máli kommúnistanna.
Dómurlnn var kveðinn upp imorgnn.
H
ÆSTIRÉTTUR KVAÐ í MORGUN UPP DÓM í land-
ráðamáli kommúnista.
Dómur undirréttar var staðfestur að öðru leyti en því,
að refsing þeirra Eggerts Þorbjarnarsonar og Hallgríms
Hallgrímssonar var lækkuð úr 18 mánaða fangelsi niður í
15 mán. fangelsi og ennfremur var dómi undirréttar breytt
á þá leið, að fellt var niður ákvæðið um sviptingu kosninga-
réttar og kjörgengis Edvards Sigurðssonar og Ásgeirs Pét-
urssonar. Undirréttardómurinn yfir Einari Olgeirssyni og
Sigfúsi Sigurhjartarsyni, sem dæmdir voru í þriggja mán-
aða varðhald, var staðfestur alveg óbreyttur.
Sæbjörg dregor bát
með bilaða vél til
hafnar.
Forsendur dómsios.
Forsendurnar og dómur
Hæstaréttar eru svohljóðandi:
„Þegar brezkur her steig hér
á land á íslandi þ. 10. maí s.l.
ár, var lýst yfir því af hálfu
brezka ríkisins, að ekki mundi
verða hlutazt til um stjórn
landsins af hálfu Breta umfram
það, sem nauðsyn bæri til
vegna hernámsins. Þrátt fyrir
þessa yfirlýsingu var það ljóst,
að hætta á afskiptum erlends
valds af íslenzkum málefnum
jókst mjög vegna hernámsins.
Og var af þeim sqkum þá þegar
og oft síðar af opinberri hálfu
brýnt fyrir íslenzkum þegnum
að gæta allrar varúðar í um-
gengni við hernámsliðið, svo að
íslendingar veittu engin efni til
frekari íhlutunar þess um ísl.
mái. Takmarkið með útgáfu
dreifibréfsins og útbýtingu
þess meðal brezkra hermanna
var það að afstýra því, að her-
mennirnir ynnu þau verk í
þarfir herliðsins, er íslenzkir
verkamenn höfðu áður innt af
hendi. Til þess að ná þessu
markmiði er í dreifibréfinu
NdssoIídI farinn heim frá
Jllbanín við lítinn orðstír.
-----4-----
Gagnsóknin hefir algerlega mistekizt.
GAGNSÓKN ítala í Al-
baníu, sem stóð alla
vikuna, sem leið, er nú farin
að fjara út og Mussolini er
farinn heim til Rómaborgar
aftur við algera erindisleysu.
Hin sigursæla sókn, sem
hann ætlaði sér bersýnilega
að hefja, er á enda, án þess
að nokkur árangur hafi orð-
ið.
Það er áætlað í Aþenu, að
um 120 þúsund manna ítalskur
her hafi tekið þátt í gagnsókn-
inni og að tala fallinna og
fanga, sem ítalir misstu, muni
hafa numið um 15 000 manna.
Frtl. á 2.
skiora^ á brdtaku hermennina
að neita allir sem einn (refuse
in a body) að hlýða skipunum
yfirmanna sinna um fram-
kvæmd slíkra verka. Upphafs-
menn dreifibréfsins gáfu það út
fjölritað og nafnlaust og reyndu
að dylja eftir mætti, hvar það
var vélritað og fjölritað og
með hvaða tækjum, og kveðast
hinir ákærðu Eggert Halldór og
Hallgrímur Baldi, sem lengi
þrættu fyrir verknað sinn, hafa
gert það til þess að torvelda
rannsókn á uppruna bréfsins,
með því að þeir hafi talið, að
„setuliðsstjórnin mundi taka
miðann illa upp og mundi
reyna að komast fyrir, hverjir
væru höfundar hans og jafnvel
beita fangelsunum í sambandi
við það, eins og raun varð á.“
Þeim hefir því verið ljóst, eins
og hverjum mamli hlaut áð
vera, að verknaður þeirra gæti
leitt til þess, að brezku heryfir-
völdin tækju fastan ótiltekinn
fjölda manna, þar á meðal sak-
lausa menn, meðan verið væri
að rannsaka málið. Einnig hlaut
þeim að vera ljóst, að skapazt
gæti agaleysi í hemum, ef ein-
hverjir hermannanna yrðu við
áskorun þeirra um óhlýðni við
yfirmenn sína. En agalaus her
í landinu stofnar bæði einka-
hagsmunum og opinberum í
brýna hættu. Þá var og mikil
hadtta á íb,lx^tuiý heryfirvald-
anna um íslenzk málefni og ó-
þægilegum takmörkunum
þeirra á athafnafrelsi almenn-
ings, einkanlega ef ekki hefði
náðst til upphafsmanna dreifi-
bréfsins. Verknaður hinna á-
kærðu Eggerts Halldórs og
Hallgri'ms Balda varðar því við
88. gr. hinna almennu hegn-
ingarlaga nr. 19 frá 1940, og
þykir refsing þeirra hvors um
sig hæfilega ákveðin 15 mán-
aða fangelsi auk réttindasvipt-
ingar svo sem í héraðsdómi
segir. (Frh. á 3. síðu).
I
FYRRINÓTT fékk björgun-
arskipið „Sæbjörg“ beiðni
um að leita að bátnum „Egill“,
sem farið hafði frá Sandi áleið-
is hingað til Reykjavíkur, en
var ekki kominn fram eftir sól-
arhring.
%
Lagði „Sæbjörg“ pegar af stað
en þegar út í flóann kom hitti
hún vélbátinn „Kristjana“, sem
var par með bila'ða vél. Dró
„Sæbjörg“ „Kristjönu" til hafnar,
[ Alþýðuf 1 okbsf élag-1
lið heldnr fund ann-
að hvöld.
Skattamálin og dýrtíðin.
A'
ALÞÝÐUFLOKKS-
FÉLAG REYKJA-
VÍKUR heldur fund ann-
að kvöld kl. 8.30 í Iðnó, \
(gengið inn frá Vonar-
stræti).
Á dagskrá fundarins
eru þessi mál: Tilkynning J
frá félagsstjórninni, —
skattamálin, framsögum.
Jón Blöndal, dýrtíðin og
ráðstafanir í sambandi við
hana, og önnur mál.
Félagar eru beðnir um
að fjölmenna á þennan
fund, á honrnn verður
rætt um tvö mál, sem lík-
indi eru til að mikil átök
verði um í kosningunum
í vor.

en þá var „Egill“ kominn hingað
og hafði ekkert orðið að bonum.
Iretland vantar skíp og pað
skal fá pan, segir Roosevelt.
—-----+-------
Skorinorð útvarpsræða Bandaríkjafor-
setans á laugardagskvöldið.
-----I-4------
D OOSEVELT flutti útvarpsræðu til Bandaríkjaþjóðar-
innai' a laugardagskvöldið, þar sem hann gerði láns-
og leigulögin og hjálpina til Bretlands og lýðræðisríkjanna
yfirleitt að umtalsefni, og sagði, að nú yrði að taka á öllu
því, sem til væri. ^
„Bretland vantar skip,“ sagði forsetinn, „og það skal
fá þau. Það vantar flugvélar og það skal fá þær. Það vant-
ar skriðdreka og fallbyssur, og það skal einnig fá þær.
Framleiðslan á öllum þessum hergögnum mun sífellt fara
vaxandi og jafnharðan verða Send austur yfir Atlantshaf.“
Ræðu Roosevelts var útevarp
að á 14 tungumálum frá Was-
hington og síðar á 22 tungumál-
um frá London.
Ræðan hefir vakið mikinn
fögnuð um allt, Bretaveldi og á
meðal bandamanna Breta, og
kemur öllum sanian um það, að
aldrei hafi Bandaríkjaforsetinn
haldið skorinorðari ræðu gegn
möndulveldunum.
Lundúnablaðið „Times“ kall-
aði ræðuna í gærmorgun stór
mikilvægan stjórnmálaviðburð,
og eitt blaðið í Aþenu kallaði
hana dauðadómimx yfir hinni
nýju skipun Hjtlers.
í Berlín og Rómaborg kveður
hins vegar við aiman tón. —
Blöðin þar kalla ræðuna „hjal
óbyrgðarlauss æsingamanns,14
°g segja að hjálp Bandaríkj-
anna muni ekki verða til þess
að bjarga Bretum. Til þess
komi hún of seint.
Hitler flnttl Atvarpsræðu
i
Hitler flutti einnig útvarps-
ræðu fyrripartinn í gær. Hann
minntist ekki á láns- og leigu-
lögin né hjálp Bandaríkjanna
til Bretlands. Hann minnti að-
eins þýzku þjóðina á það, að
meiri fórna myndi verða krafizt
af henni í framtíðinni, en
nokkru sinni áður.
Söngfélagið Harpa
hefir samæfingu í kvöld kl. 8%
á venjuiegum stað.