Alþýðublaðið - 21.03.1941, Blaðsíða 2

F03TUDAGUR 21. MARZ 1941.
ALÞYÐUBLAÐID
TILKVIUIIHn.
Ef til loftárása skyldi koma
liér, er bannaé meöan á
árás stendur að leggja bif-
reiðum á eftirtSldum fgiit**
ums
Vesturfjðtu
Hafnarstræti
Hverfisgðtu
Laugaveg
Bankastræti
Austurstrœti
Aðalstræil
Tángðtu
Moltsgotu
/ Lækjargðtu
Eríkirkfuveg
Sélejlargðtu
Hringbraut
Skéiavðrðustíg
Bannað er einnig að .leggja
bifreiðum á ofangreindum-
gðtum meðan á ioftvarna
æfingum stendur.
Ennfremur er alvarlega
brýnt fyrir mðnnum að gæta
pess að bifreiðum sé ekkl
lagt pamiig annarsstaðar,
að umferi teppist.
Reykjawík, 20. marz 1941.
Lof tvarnanefnd.
NÝ BÓK:
ÆÐRI H vI lAHUI
áslenzh ‘jpýbmg efiw
J ón /Quðuwm
Bókin rekur fyrst sögu Jóhönnu frá Arc frá
því henni birtust fyrstu sýnirnar í Domremy
þar til hún lét lífið á bálinu í Rouen, 30. maí
1431. Síðan er líf og starf Jóhönnu skýrt í Ijósi
sálarrannsókna nútímans.
Um hina furðulegu sögu Meyjarinnar frá Or-
leans hefir lítið verið birt á íslenzku og munu
menn því taka þessari bók fegins hendi og lesa
hana sér til ánægju.
Bjðrn Blondal Jónsson:
UmterðaraennlDg «g nmferðarsljrs.
OLLUM ÞEIM, sem barist
hafa fyrir endurbótum
á umferðinni og reynt að
vinna að því að bifreiðar-
slysum fækkaði, hlýtur að
hafa verið það gleðiefni að
lesa grein merktá „X“ í Tím-
anum 18. þ. m. um þessi xnál,
og þá sérstaklega fyrir það
fyrirheit, sem þar er gefið
um áframhaldandi stuðning
við þetta mál. Gefur grein
þessi vonir um að augu
manna séu nú að opnast fyrir
því háskalega ástandi, sem
nu er í þessum efnum, og að
menn geti nú orðið samtaka
um að hrinda í framkvæmd
nauðsynlegum aðgerðum. Vil
ég Því skýra þetta mál
nokkru nánar því að það er
fleira en eitt eða tvent, sem
veldur hinum mörgu og tíðu
bifreiðarslysum. Ég ætla því
að lýsa ástandinu í þessum
málum, eins og það kemur
mér fyrir sjónir:
Seinni hluta ársins 1938 og
1939 gerSi þáverandi lögreglu-
stjóri mikið til þess að koma
skipulagi á umferðina. Steinar
voru settir á krossgötum, svæði
voru afmörkuð með nöglum, er
reknir voru niður í göturnar,
og þannig búnar til brautir fyrir
gangandi fólk, þar sem það gat
gengið óhult yfir götuna, þá var
það upptekið að stjórna umferð-
inni á þeim tíma dags, sem hún
var mest. Éinnig voru teknar
upp svokallaðar uinferðavikur,
þá fékk fólk leiðbeiningar um
það hvernig það ætti að haga
sér í umferðinni, og því var
bannað að fara yfir göturnar
annarsstaðar en þar sem braut-
irnar voru. Reynt var að sjá
um að barnavögnum væri ekki
ekið annarsstaðar en á gangstétt
unum. Eftir að ljósatími var
kominn ók lögreglan oft um
bæinn í vörubíl til þess að taka
upp reiðhjól, er menn óku ljós-
lausum. Einnig var oft ekið um
bæinn til eftirlits með því að
ekki væri hjólað. á gangstétt-
unum og einnig til þess að fylgj
ast með akstri bifreiða um bæ-
inn, og þær kærðar ef of hart
,var ekið. Er mér þetta vel kunn-
ugt, þar sem ég hafði þetta eftir
lit iðulega samkvæmt beiðnll
lögreglustjóra, þegar ég hafði
tíma til. Þessi ár var einnig oft
skrifað í blöðin, t. d. Alþýðu-
bl. og Mbl. ítarlegar greinar til
leiðbeiningar um umferðina.
Allt þett'a bar þann áranugr, að
segja má, að um áram. 1940—41
hafi umferðin verið búin að taka
þeim breytingum, að hún bæri
á sér nokkurn menningarbrag.
II.
En hvernig er svo ástandíð
nú í þessum málum? Ég vil taka
það strax fram, svo að það valdi
ekki misskilningi, að það sem ég
hefi um núverandi ástand að
segja er ekki sagt til niðrunar
núverandi lögreglustjóra, held-
ur er það sagt vegna sannleik-
ans, því að hann verður að
segjast, ef árangur á að nást í
þessu máli.
Framan af s. 1. ári hélt lög-
reglan uppi nokkrum hluta
starfsins í umferðamálum t. d.
með því að leiðbeina fólki í um-
ferðinni, kæra fyrir ljósleysi á
bifreiðum, banna að hanga aftan
í bifreiðþm, þegar til þeirra
náðist, er það gerðu, en smám-
saman dó öll þessi starfsemi út.
Hætt var að stjórna umferðinni,
þáf til í haust að Englendingur
tók upp á því á vegamótum
Bankastrætis og Lækjárgötú, að
fara að stjórna, þá. hringdi ég
til* fulltrúa lögreglustjóra hr.
Einars Arnalds, , og spurðist
fyrir hjá honum hvort Englend-
'ingar væru búnir að taka stjórn
á umferðinni í sínar hendur.
Einar sagði það ekki vera og
fór strax til þess, er hafði verið
svo framtakssamur að taka að
sér umrætt starf. Það mun vera
ohætt að segja að síðan hafi um-
ferðinni verið stjórnað á þeim
tíma, sem hún er mest, en þar
með er líka allt upp talið. Nú
er svo komið að hjólreiðamenn
aka austur Austurstr. og niður
BankaStræti, þó það sé bannað,
ennfremur aka þeir . bjöllulausir
og Ijóslausir á ljósatímum.
Barnavögnum er ekið eftir ak-
brautunum, en hjólréiðamenn
aká þess meira gangstéttirnar.
Örfáir fara þá gangstíga, sem
búnir voru til fyrir gangandi
fólk, nú sjást aldrei leiðbein-
andi greinar um umferðina t. d.
í Morgunblaðinu. Nú getur að
líta 2—3 eða jafnvel fleiri hjól-
reiðamenn hanga aftan í sömu
bifreiðinni, og 2 eða 3 geta
líka verið á sama reiðhjólinu,
án þess að við þeim sé stuggað.
Bifreiðar aka ljóslausar, án þess
að kært sé, enda er oft ■ erfitt
að sjá númerin, en aðrar aka
með svo sterkum ljósum að þær
blinda alla, er á vegi þeirra
verða ög valda stór slysum, já,
meira að segja dauða, slysum.
Ofan á þetta bætist svo oft ó-
heyrilegur hraði á bifreiðunum
og hjólreiðamönnunum, að því
ógleymdu að fólk er flutt á
vörupalli bifreiða standandi í
stórhópum í lausu lofti, án þess
að hafa nokkra handfestu, eða
þá sitjandi aftan á vörupallinum
með fæturna hangandi niður.
Einmitt þetta síðast talda, hefir
hvað eftir annað valdið stórslys
um, en einnig það virðist látið
afskiptalaust. Ég ek iðulega á
morgnana um úthverfi bæjarins
óður en ég fer út á vegina og
finn þá að því sem ég tel ábóta-
vant, og kæri sumt, en æfinlega
er viðkvæði fólksins það sama:
„Hvað kemur yður það við, sem
lögreglan lætur afskiftaiaust".
Þar sem umferðin er nú í það
minnsta tvöföld við það sem
áður var, þá þarf enginn að
furða sig á því þó að fyrir kæmu
mörg slys á dag. Enda stór
fjölgaði slysunum á árinu 1940,
miðað við árið 1939, eða úr 370
í 720, og var mikill hluti þeirra
slys á mönnum (til umferða-
slysa eru taldir ýmiskonar
árekstrar sem eingöngu valda
tjóni á verðmætum, svo sem hús
um, girðngum o. þ. h.). Myndi
þó slysum hafa fjölgað enn
J
meira, ef ekki hefði verið ó-
venjulítil umferð hér fyrri hluta
ársins, vegna benzinskömtunar,
sem af leiddi að margir tóku
bíla sína úr umferð.
Það sem hér að ofan er tálið
er til þess fallið að auka enn á
slysin og hætturnar. En það sem
ég tel að beri að gera til þess
að draga úr slysunum er:
1. Að númera öll reiðhjól, svo
hægt sé að ná til hinna brot-
legu reiðhjólamanna.
2. Að halda „umferðavikur“
þar sem röggsamlega sé leið-
beint um umferð og nauðsyn
þess að hlýða settum reglum.
3. Af hefja áróður í öllum blöð-
um bæjarins til þess að vekja
skilning fólksins á þessum
málum og leiðbeina því.
4. Að láta lögregluna fá til af-
nota tvo litla bíla, eða þá
að minhsta kosti tvö mótor-
hjól; sem hún noti svo til
að halda uppi auknu eftirliti
sitt í hvorum bæjarhluta.
5. Að láta bifreiðalögin og um-
ferðalögin, sem áttu að ganga
í gildi 1. jan. 194Í, ganga í
gildi nú þegar, að því einu
undanskildu að hægrihandar
akstur fellur niður. En ekM
er hægt að taka upp númer-
ingu reiðhjóla fyr sn þessi
lög ganga í gildi, því í þeim
er heimildin, en annarsstáðár
ekki.
Yæri horfið að þessu ráði' og
jafnframt teknar upp aðrar
aðferðir er að ofan getur, þá
mundi ekki líða á löngu, þar til
umferðin hér kæmist í sæmi-
legt horf.
III.
Það urðu margir undrandi
yfir þeirri ráðstöfun , ríkis-
stjórnarinnar að gefa út bráða-
birgðalög um frestun á gildis-
töku bifreiðalaganna og um-
ferðalaganna, sem í gildi áttu.
að ganga 1. janúar 1941. í stað
þess að gefa út bráðabirgðalög
um það, að hvorutveggju lögim
gengju í gildi, að því einu und-
anskildu, að hægri handar akst-
ur falli niður, fyrst um sipn,
voru gefin út bráðabirgðalög
um það, að þau skildu ekki
ganga í gildi. — En skýr-
ingar á því, hvers vegna.
svona var að farið, hafa engar
verið gefnar, en manna á milli
hefir því verið fleygt, að ráðu-
nautur ríkisstjórnarinnar f
þessum málum, hafði lagt til
að fresta gildistöku umræddra.
laga, vegna þess að hann hafi
óttast að gildistaka laganna án
hægri handar aksturs gæti
orðið til þess að hægri handar
akstur kæmist aldrei á, en ég
vil ekki trúa að þessi tilgáta
sé rétt, minnsta kosti ekki fyrr
en það hefir sýnt sig. Hafi verið
þörf að setja umrædd lög 1940,
sem enginn efast um, þá er þó
ekki síður þörf á að þau komi
til framkvæmda 1941 eins og á-
kveðið hefir verið í lögunum
sjálfum, þar sem umferðin er í
það minnsta tvisvar sinnum
meiri og þar sem slysunum
hefir fjölgað nærri því um
Frh. é 4. síðu.
/.