Alþýðublaðið - 28.03.1941, Blaðsíða 2

FÖS'TUDAGUE 2». MARZ 1S41.
ALÞYÐUBlAÐtÐ
Nýja
er sælgæti ofaná brauð, það
er óviðjafnanlegt til að steikja
í og bezt í allan bakstur.
ORLOF VERK/IMANNA OG
SJÓMANNA. (Frh. af 1. s.)
ingar- iog hvildarstöðum. Er þó
verkamönnum iog sjómönnum sízt
minni nauðsyn slíkrar hvíldar og
hressingar.
Nokkm áður en stðrveldastyrj-
öldin skall á, var k'ominn mikill
sfcriður á þetta mái víða um lönd,
og þá ekki sizt á Norðurlönd-
Um, þar sem framfarir ®g um-
bætur í félagsmálefnum hafa
verið einna stórstígastar.
'1 Danmörku vom sett lög 13.
apríl 1938 um orlof með laun-
Um (Ferie med Lön). Þessi lög
ná til verkamanna og sjómanna
og ýmissa starfsmanna og mæla
svo fyrir, að sérhver þeirra, sem
lðgin ná til eigi rétt til orlols
með launum, einn .dag fyrirhvetn
þann mánuð, er hann stunídar
atvinnuna. Orlof á að veita allt
í einu, einhvemtíma á tímabilihu
frá 2. maí tii 30. sept. ár hvert.
Sá, sem orlof fær, er skyldur að
nota það sér til hvildar og hress-
ingar og má ekki taka að sér
aðra laUnaða atvinnu á orlofs-
limanum. Ýmsar nánari reglur
um orlof, fyrirkomulag þess,
ferðalög, dvalarstaði og fjárafi-
anir vom einnig settar með 3
reglugerðum frá 29. júní og 14.
sept 1938 'Og 28. marz 1939, í
samræmi við þessi lög.
1 Finnlandi [em lög frá 21.
apríl 1939 um orlof verkamanna
(om arhetstagares semester), þar
sem verkamönnum er tryggt
9 daga orlof á ári eftir eins árs
vinnu og 12 daga orlof eftir 5
ára vinnu hjá sama fyrirtækinu.
Ýms ákvæði ,þessara laga era
mjög svipuð fyrirmæluih dönsku
laganna.
í norskUm lögum frá 19. júní
1936 urh vinnuvemd (om arbeid-
ervern) var svo ákveðið i 23.
igr. laganna, að vérkamenn, er
Unnið hefðu eitt ár hjá sarna fyr-
irtæki, ættu rétt til 9 daga or-
lofs meö fullu kaupi, tog að öðm
leyti em ákvæði þessarar greinar
í höfuðatriðum eins og í dönsku
og finnsku lögumum.
1 Sviþjóð gilda lög frá 17. júní
1938 um orlof (om semester). Ná
þessi lög til verkamanna, sjó-
manna og ýmissa annara starfs-
manna og tryggja þeim orlof
með fullu kaupi og -eftir á-
kveðnum reglum.
Auk þessarar löggjafar á Niorð-
Urlöndum, hafa þar verið gerð-
ar miklar og áhrifaríkiair ráðstaf-
anir með tilstyrk ríkisvaldsins, af
verkaiýðs og menningarsamtök-
Um þar í löndum, til þess að
greiða fyrir ýmsum framkvæmd-
um um ódýrar og hentugar or-
lofsferðir iog hagkvæmum, kostn-
aðarlitlum dvölum á góðum og
aðlaðandi stöðum. Fyrir þessar
sakir hefir verkalýður Norður-
landa átt þess nokJcurn kost, sið-
Ustu árin, áður en ófriðurinn skall
á, að njóta góðs orlofs, og hefir-
það hvarvetna mælst mjög vel
fyrir meðal þeirra og verið niotað
rækilega og með ágætum ár-
angri.
Hér á Iandi hefir ekkert verið
aðgert Um setningu löggjafar um
þetta efni né framkvæmdir til
fyrirgneiðslu þessa nauðsynjamáls
Er þe-s þó vissulega full og brýn
nauðsyn. Þykir þvi sjálfsagt að
gera ráðstafanir til undirbúnings
löggjafar Um þetta efni og at-
högun á öllum möguleikum til
framkvæmda. En imeð því að
mál þetta er, sökum atvinnu-
hátta og aðstæðna hér á landi,
margþætt og ekki alls kostar
vandalaust, þykir réttast, aðmilli-
þinganefnd sé faþn rannsókn og
undirbúningur málsins, og að
sú nefnd sé skiþuð, auk fulltrúa
frá rfkisstjórninní, mönnum, til-
nefndum af allsherjar samtökum
verkalýðs og atvinnurekenda.
Vetgna atvinnuhátta hér á landi,
þykir ekki heldur rétt að slá þvi
föstu, að verkamenn og sjómenn
njóti orlofs eingöngu að sumri
tip| heldur getur þar einnig kom-
ið til athugunar vetranoriof, eftir
því, hvemig á stendur, og þá
einnig með hliðsjón af dvalar-
stöðUm.“
Þá er iog næsta nauðsynlegt
að athuga, hvaða ráðstafanai væri
þörf og hvað framkvæmanlegt er
til fyrirgreáðslu á því, að verka-
menn og sjómenn ættu þess kost
að njóta lögverndaðs orlofsmeð
ferðalögum eða dvölum á hent-
Ugum og heppilegum stöðum, á
þann hátt, er í samræmi væri við
fjárhagsgetu þeirra. Virðist þar
vera nauðsynlegt að Ieita sam-
vinnu og aðstoðar við þær stofn-
anir og fyrirtæki í landinu, sem
líklegust væra til hagkvæmrar
f^rirgreiðslu og fulltingis, og
gæti þá einnig kom-
ið til mála að stofna sérstakan
félagsskap í þessu efni og veita
honum stuðning ríkisims, bæði
með fjárframlögum og á annan
veg. Er þetta rannsóknaratriði,
lO-g í því sambandi rétt að kynn-
ast reynslu og framkveemdum ná-
granniaþjóðannla í þessUm efnum,
eftir því sem kostur efr á, og
haga framkvæmdum og fyrirmæl-
Um með hliðsjón af því og ís-
lenzkum aðstæðum.
Að sjálfsögðu er gengið út frá
þvi, að væntanleg löggjöf Um
þetfa efni nái jafnt til iðnlærða
sem óiðnlærðra venkamanna, og
þá einnig jafnt til kvenma sem
karla, er við þessar atvinnugrein-
ar starfa, svo og jafnt til manna,
er vinna við sjó eða í sveit.
Það, er, eins og auðskilið mættí
vera, gengið út frá því, að þeir,
sem orlofs njóta, fái fullt kaup-
gjald greitt þann tíma, sem or-
lof varir1'. (
Frjálslyndi söfnaðurinn
heldur föstuguðsþjónustu í frí-
kirkjunni í kvöld kl. 8,30. Síra
Jón Auðuns.
SJÓMANNADÝNUR fást á
Freyjugötu 8, sími 4615.
JÚGÓSLAVÍA.
(Frh. af 1. síðu.)
Ópurlegur fðguHður um
alla Jugöslaviu.
Allan idaginn í gær gekk manrr
fjöldinn fylktu liði um göturnar í
Belgrad og öðmm borgum Jugo-
slaviu tii þess að láta í Ijós fögn-
luð sinn yfir því, að mönnunum,
pem Undirrituðu sáttmálann í Vínj
hafði verið steypt af stóli. Brezk-
ir, ameríkskiír, griskir og tyrkr
líéskir fánar vom bornir í fylk-
ingunum, sendiherrair Breta og
Bandarík’anna vom hylltir, og
mannfjöldinn hrópaði: „Lifi Bret-
lland! Lifi Bandaríkin! Lifi Grikk-
land og Tyrkland! Niður með
Hitler!“
Ráðist var inn á ferðaskrifstof1-
Ur Þjóðverja og ítaia í Belgrad
og húsmunir bnotnir, en annars er
ekki getið Um nein önnur hermd-
iarverk í sambandi við viðbuhðina
í gær.
Myndun hinnar nýju stjómíair í
Belgrad var lokið í gær. Simo-
vitch, yfinnaður herforingjaráðs-
ins, er forsætísráðherra, dr. Mat-
cek, leiðtogi bændaflokksins t
Króatíu, sem átti sæti í gömlu
stjórninni, en ekki hafði farið til'
Vínarborgar, er va rafors æt i sr'á'ð-
herra. Allix flokkar eiga fulltrúa
í stjórninni.
Cvetkovitch, fyrrverandi for-
sætísráðherra, og Maroovitch, fyr-
tíerandi utanrikismálaráðherra,
sem teknir vom fastir í fyrra-
kvöld, vom látnir lausir í gaar-
kveldi.
Það er nú kunnugt, ,að Páll rfk-
isstjóri og kona hans eru komin
til Aþenuboigar. Er hann sagður
hafa farið þangað samkvæmt
eigin ósk, en ekki er kunnugt,
hvort hann ætlar að setjast þar
að.
Amery, Indlandsráðherra Breta,
sem flutti ávarp í brezka jút-
varpið til Jugoslavnesku þjóðar-
innar í fymadag, ávarpaði hana
taftur í gærkveldi og óskaði henni
til hamingju með það, sem gerzt
hafði. '
Fiétti Stala i Mrlku.
ítalir eru nú eftir orustuna
um Keren í Eritreu, sem lauk
með því að Bretar tóku borg-
ina kl. 7 í gærmorgun, á hröð-
um flótta í áttina til Asmara og
Sæaflnrvcra torot
gott og édýrt
nýkomið.
Versl. FELL
mm ssssssossssssst
M s. Eldborg
fer til Breiðafjarðar á laugar-
dagskvöld 29. þ. mán. Við-
komustaðir í vesturleið: Arnar-
stapi, Sandur, Ólafsvík, Grund-
arfjörður, Stykkishólmur, Búð-
ardalur, Króksfjarðarnes og
Salthólmavík. ,í bakaleið eftir
því sem þörf krefur. Vörumót-
taka í dag.
M.s. Sæfinnnr
fer til Siglufjarðar í kvöld.
Flutningur óskast tilkynntur
sem fyrst.
BRUNINN Á REYKJANESL
(Frh. af 1. síðu.)
kaldra kola á skammri stundu.
Nemendur voru háttaðir, þegar
e'idurinn kom upp, en þeir hjöig-
uðust út. Tö’Juverðu var haegt
að bjarga úr e'dhúsinu, en engts
úr horðs toSuinni.
Atítið er, að kviluiað hafí. út
frá rafstöð skólans og eyðilagðist
hún. SkóTinn og rafstöðin vtorn
vátryggÖ fyrir kr. 25 400.
Nemjendium mun verða komiA
fyrir í nýbyggingu skölans, svo
að hægt verði að halda kennslu
áfram. i
reka brezkar vélahersveitir
flóttann.
Sókn Breta í Abessiníu held-
ur einnig stanzlaust áfram eftir
sigurinn við Harrar og er búizt
við því, að þeir taki þá og þeg-
ar Diredava, hina þýðingar-
miklu stöð á járnbrautinni milli
Addis Abeba og Djibouti og
hafa ítalir þá misst eina járn-
brautarsambandið til strandar„
sem þar er um að ræða.
Trjesmíðafélag Reykjavíknr,
Með því að firmað Höjgaard & Schulz A/S
hefir gengið að öllum kröfum vorum, er leiddm
til vinnustöðvunar hjá firmanu þann 11. oMt.
s.l. og^jafnframt skuldbundið sig til að fylgja
í öllum atriðum taxta vorum og reglum m
vinnu í trjesmiðaiðn, er vinnustöðvun vorrl
hjá firmanu hjer með afljett.
Reykjavik, 26. mars 1941.
Trjesmiðofjelag ReykjavíMnr.
Vélstjórafélafs fslands
heldur fœnd kl. 2 e.h. á Knorgum, 29.
mars í ®ddfellowhúsinu uppi.
STJÓEMIH