Alþýðublaðið - 02.05.1941, Blaðsíða 3
PöSTUDAGUR 2. MAl 1941.
AELÞYÐUBLAÐEÐ
----------ALÞTÐUBLAÐIÐ —
Ritstjóri: Stefán Pétursson.
Ritstjórn: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Sfmar: 4902: Ritstjóri. 4901: Innlendar fréttir. 5021: Stefán Pét-
ursson (heima) Hringbraut 218. 4903: Vilhj. S. Vilhjáms-
son (heima) Brávallagötu 50.
Afgreiðsla: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Símar: 4900 og 4906.
Verð kr. 3.00 á mánuði. 15 aurar í lausasölu.
ALÞÝÐ U P RENTSMIÐJAN H. F.
fa áer Lnbbe SJðlfstæðisflðkfcsIis.
----------------------------
GÖRING fékk van der Lubbe
ti'l þess að kveikja í ríkis-
pinghúsmu í Berlín. Sjálfstæðis-
ílokkurinn hér hefir fengið ólaf
nokkurn óTafsson ti'I þess að bera
Öld, ef svo mætti að orði kveða,
nð því, sem verkalýðshreyfingin
bér á iandi hefir byggt upp.
ÓTafur pessi heör nýlega verið
tdlubbaður upp til foxmianns í máf-
fundaféliaginu óðni, félagi hinna
svo nefndu „sjálf stæðisverka- í
tmanna“ í Dagsbrún, og birtir
Morgunb'aðið viðtai við hann í
gær, svo sem til hátíðabdgðis
fyrir verkamenn 1. maí, og byrj-
ar á því að kynna hann, eins
•Og trúðar og ioddarar ern kynntir
á leiksviðum. Segir Morgunblað-
ið, að óliafur hafi „undanfarin ár
verið meðai mestu áhuga- og á-
hrifamianna i hópi sjállfstæðis-
verkamianna.“
Alþýðublaðið veit betur: Fyrii’
rúmium þremur áium var óliafur
þessi kommúnisti og komst þá
sem samfylíkingiarmaðUT á Al-
þýðusambiandsþing. ' Par talaði
hann fyrir „siamstiillingu, sam-
fylkingu og sameiningu“ við
kommúnista. En iitlu síðar gerð-
ist hann sanntrúaður nazisti og
■er það áreiðanlega enn. Þennan
mann býður Sjálfstæðisfloikkurinn
verkamönnum tij forystu, og er
það ekki nema í fullu samrænd
við alla „stefnu“ fl-okksins „í
verkaiýðsmálum“, sem öpuð 'er
Upp eftir þýzka nazismanum. Eða
hvaðan koma honum annars siiag"
orðin um „stétt með stétt“ og
„flokk allra stétta“? Hvenærhefði
Sjálfstæðisflokknum dottið í hug
að nota 1. rniaí sér til fram-
dráttar á meðal verkamanna, ef
hann hefði ekki lært það af
Hitler? Og hvað eru málfunda-
féilög Sjálfstæðisfloíkksins innan.
verkalýðsfélaganna og landssam-
band þeirra annað en eftirlíking
hinnar nazistisku „vinnufylking-
ar“?
*
Og hvað er það svo, sem ólaf-
Ur þessi hefir að segja verka-
mönnum í viðtalinu við Morg-
Unblaðinu í gær?
„Starfsemi verkalýðsfélaganna
hefir undanfarna ánatugi stefnt
í öfuga átt við hagsmuni 'verka-
mannanna“, segir hainn. „Stefna
sú, sem þeir menn hafa tekið, er
toku að sér forystu innan verka-
lýðsfélaganna, er öfugstreymi og
verkafóTkinu til tjóns.“
Þaraa hafið þið, verkamenn og
s jómenn, boðskap Sjálfstæðis-
flokksíns til ykkar 1. mal í ár.
Það er ykkur „til tjóns“, að
verka'.ýðsfélögin hafa baTÍzt fyrir
hækkluðu kaupi, styttri vinnutíma
Og betri aðbúð og meira ö'ryggi
við vinnuna! Það „fer í öfuga
átt víð hagsmuni verkamEmn-
ánna“, að fuili dýrtíðaruppbót
skUli hafa verið knúin fram á
kaup ykkar í vetur, svo að ekki
sé nú talað um hækkun grunn-
kaupsins! Það er ykkur „tii
tjóns“, D agsb rúnarmen n, að
vinnutími ykkar skuli hafa verið
styttur niður í 9 klukkustundir
og næturvinna bönnuð! Það er
„öfugstreymi“, að togarasjómönn-
um skuli hafa verið tryggð 8
klUkkustunda hvíld á sólarhring!
Það er „niðurrifsstarf“ — það
orð er einnig viðhaft Um starf
verkálýðsfélaiganna í vdðtalinu _
að byggja verkamannabústaði, og
„verkafölfcinu til tjóns“! Eða svo
segir hinn nýi spámaður Sjálf-
stæðisflokksins, sem send'ur hefir
verið til þess að snúa verkalýðn-
um til Hitlerstrúar.
Hvernig lizt verkamönnum á?
Ha'.da þeir ekki, að það verði
gaman að lifa, þegar ÓTafur, þessi
Ólafsson og haxis líkar eru orðnir
ráðandi í verkálýðsfélögunum og
hér stendUr „stétt með stétt“ und-
i'r forustu „flokks allxia stétta“
eins og í Hitler-Þýzkalandi? Þá
verður ekki verið að hækka
kaupið, stytta vinnutímann og
byggja verkamannabústaði
„verkafólkinu til tjóns“. Hversu
glæstiegar framtíðarhorfur fyrir
verkalýðinn!
*
Morg'unb’aðið hefir upp á síð-
kastið virzt hafa einlægan vilja
á því', að hætta öllu daðri við
nazismann. Það hefir tekið á-
kveðna lafstöðu á móti þýzka
oazismanum í styrjöMinni. — En
sú stefnubreyting ristir áreiðan-
■tega ekki djúpt, ef það ætlar að
ha’ida áfram að hampa nazisman-
Um og názistunum hér heima, í
verka’ýðsfélögiunum-
Sdrpgreinar.
MORGUNBLAÐIÐ birtir {
Jeiðarastað í 'idag siorp-
grein Um Alþýðublaðið í sam-
bandi við bann Þjóðviljans, sem
er í svipúðum dúr og grein
Árna frá Múla í Vísi í fyrra-
dag, þó að örðbragðið og að-
dróttanirnár séu að vlsu ennþá
andstyggilegri og ósæmilegri
nokkrum siðuðum mönnurn.
Munu báðar þessar greinar
verða teknar tti nánari athug-
lunar hér í blaðinu á morgun.
Mér með er s&orað á alla [fiá [er
Iiaf a tekið að sér verk fyrlr brezka
hersfjórniaa að fjefa viðsklpfamála-
ráðnneytina skýrsln nm Sivað af er-
lendu efni peir nafa netað til fram~
kvæmdar verksins frá 1. Jan. s. 1.
að teija.
ViðskiptamálarÉðnneítlð 2. maf 1941.
Tilkynning
bh nmlerðaltann 6t 1 skfp,
sem figoia hér í hSfifnni.
Samkvæmt 19. gr. lögreglusamþykktar Reykjavíkur
er öllum óviðkomandi, sem eiga ekki brýnt erindi, hér með
bönnuð umferð í skip, sem liggja hér í höfninni, frá kl. 22—
8 á tímabilinu 1. maí til 1. okt. og frá 20—8 á tímabilinu
1. okt. til 1. maí.
Lögreglustjórinn í Reykjavík, 1. maí 1941.
AGNAR KOFOED-HANSEN,
Litfilmnr nm skégrækt.
LITFILMUR um skógrækt
voru sýndar í hátíðasal
Háskólans í gærkveldi og var
þar fjöldi boðsgesta.
Myndimar hafa verið teknar að
tilh hítun fræðslumálastjómarinn-
ar og skógræktfairstjóra, en gerð
þeirra hafa annast Sigurður Ein-
arsson, Hákon Bjaxnason og
Kjartan ó. Bjarnason.
Hófst sýningin á þvi, að Sig-
urður Einarsson bauð gesti vel-
komna. Þá var sýnd alllöng
filma, sem nefnist: „Þú ert móðir
vor kær“. Sýnir hún marga skógi-
vaxna og fagra staði.
Síðari myndin hét „B’.ómmóð-
ir bezta“. Var hún af ýmsum
BÍómjUrtum, fuglum og húsidýr-
úm. "Myndírnar eru mjög vel
gerðar.
brezkar hersvetiir komu heim
aftur frá Dunkerque. Þær höfðu
inist mikið af hergögnum sínum
og 'landið var varnariaust, átti
takki skriðdreka né fallbyssur.
Emest Bevin fór á stúfana, og
Idugnaður hans hleypti fjöri í
verksmiðjufó'.kið, svo að það
vann nótt og dag, sjö daga vik-
iunnar, til þess að vinna upp tap-
ið. Hversu vel þetta starf hefir
heppnast má bezt ráða af þeirri
staðreynd, að nú er til her með
fullum útbúnaði, um 4,000,000
manns, fjugherinn er hinn öflug-
asti og virki eriu um allt England
Það er sagt núna, að enginn
annar maður í Englandi hefði
geíað framkvæmt þetta verk.
Ernest Bevin er fæddur árið
'1881 í Winsford, smáþorpi í Som
erset. Foreldar háns dóu, þegar
hann viar 8 ára gamall og systir
hans, sem var í Devenshire tók
hann að sér og ól hamn upp þang
að tti hann var 10 ára gamiall,
en þá fór hann að viuna fyrir
sér á búgarði. Hann fékk litla
tmenntun í æsku en hann lærði
,að lesa og þegar dagsverkinu
var lokið komu nábúarnir saman
á bóndabænUm og báðu drenginn
að lesa fyrir sig Upphátt í blöð-
Unum um deilumar í þinginu.
Frá búgarðinUm fór hann til Brist-
ol, en þar vann hann í veitinga-
jStofiu, í búð og við margskonar
störf önnur m. a. vair hanin stræt-
isvagnastjóri. Hann var hjórekill,
þegar hann varð meðlimur öku-
manniafélagsskapar, sem var í
verkalýðssambandi hafnarverka-
manna, sem tók þátt í vinnudeil-
Um fyrir heimsstyrjöldina. Smam
saman voru honum falin trúnað-
arstörf, þar tn hann varð forseti
verkalýðssambandsms árið 1936.
Hontim hafa verið falin fjölda-
mörg trúnaðarstörf og hann hefir
átt mikinn þátt í því að efla hag
hinna vinnandi stétta. Og hann
átti mestan þátt í þvi að auka
utbi'e'ðslu ve"kalýQsblaðsins „The
Daily Herald“, þannig að það er
■nú gefið út í 2,000,000 eintökum.
Bevin er ekki stjórnmólamað-
ur eins og það orð er almennt
skilið. Ilann ber ekki
mikið traust til stjórmnálamanna.
Þegar MacDonald, Snowden og
Thomas myndUðu þjóðstjómina
var Bevin alger verkalýðssinni.
Það er hverjum manni bersýni-
legt, að hann er gæddur þeim
eiginleikum, sem brezkir verka-
Týðsleiðtogar þurfa að hafa.
Verkamönnum var það ljóst, að
hann var hyggmn, Undirhyggju-
laus, sannfærandi ræðumiaður og
mikill skipulagningairmaður, eins
og sézt hefir á störfum hans sem
ráðherra. En hann hefir aldrei
langað tjl að taka þátt í stjóm-
málium. Hann verður órólegur í
ráðherrastólnum, þegar málrófs-
menn eru að tala og honumfinnst
ekkert eftir til að tala um. Nýlega
líkti hann slíkum mönnum við
„hunda með bein, sem ekki vildu
sleppa beiininu, enda þótt ekkert
væri eftir á því til að naga".
Hann hefir yeysimikið starfs-
þrek. Oft vinnur hann til mið-
nættis og honum finnst hann sofa
yfir sig, ef hann sefur lengur
en til klukkan hálf sex- Hann hef-
ir lokið bréfaskriftum sinum ld.
9 á morgnana. Þá fer hann á
stjömarráðsfund. Hann svarar fyr
irspUrnunum og gengur um göt-
ur borgarinnar og ta'ar við verka
nrenn, sem hann hittir á förnunr
vegi.
Embætti hans sem vinnumála-
ráðherra er mjög erilsamt. En
hann er fljötur að taka ákvarðan-
ir. Þegar hann les yfir tillögur
eða frumvörp segir hann: „Þetta
dugir", eða: Þetta dugir ekki“
og þar með er málið útkljáð frá
hans hendi. Honum finnst það
einkenntiegt, að aðrir skuli ekki
vera jafnfljótir að taka ákvarðin-
ir og hann, honum finnst það,
að skólagengnu mennimir hugsi
öðmvísi en hann ,sem ekki hefir
annað en hinar meðfæddu gáfur
og lifsreynsluna.
Hann er fljótur að átta sig á
þvf hverjum tökum á að taka
hin ýmsu vandamál og finna
lausnir þeirra. Þegar um atvinnu-
leysismálin var að ræða fór hann
til nokkurra vinnuveitenda og
sagði: „Maður, sem hefir ekki
Unnið í tíu ár, er ekki fær fum
að vinna fyrst í stað. En það
verður að gefa honum tækifæri
þrátt fyrir það. Ég ætla að koma
því svo fyrir, að slíkir menn fái
þriggja vikma æfingu, áður en
þeir erti ráðnir til starfs."
Mörgum Bretum er það kunn-
ugt, að Ernest Bevin hefir látið
fleiri mál til sín taka en verka-
lýðsmál. Hann hefir látið fjár-
mál og iðnaðarmál til sín taka
og sýnt þar mikla skarpskyggni.
Enn fremur hefi'r hann lagt
milkia áherzlu á að bæta lífsskil-
yrði verkalýðsins. Hann hefir kom
lið á miklUm endurhóíum í \ierka-
smiðjunum. Allsstaðar þar sem
200 menn eða fleiri vinna saman
hafa þeir sérstakt eldhús og með-
alaskáp.
Enda þótt mikið hafi verið lagt
á bnezka verkalýðínn um þessaT
mundir, hefir hann aldrei tekið
neitt frá hinu vinnandi fólki, án
þess að gefa því eitthvað í stað-
inn. Hann hefir sagt: „Ef ég
svifti ieinhvem mann frelsi til
þess að vinna þar, sem hann
viil sjálfur, þá mun ég líta eftir
honum. „Ég mun sjá honum fyr-
ir fari fram og aftur og að hann
fái vinnu sína að fullu greidda./
Hanr, líiur á þessa styrjöld sem
barátM um það, hvort harðstjór-
&r eigi að stjórna heiminuim, eða
ábyrg stjórn, sem ber umhyggju
fyrir afkomu þjóðanna. Hann hef-
ir sagt: „Ég trúi á freisi og lýð-
ræði og ég trúi því, að það -mum
að lokUm sigiia. Og hvað sem fyr-
irstríðsstjórnmá'amennirnir se ja,
þá mun lýðræði hins nýja heims
þróast í átt tti rneiri menningar,
þar sem allar stéttir hafa jöfn
tækifæri." Hann hefir líka sagt:
„Enginn hefir rétt til þess að
varpa byrðum þessarar styrjaldax
af sér yfir á að a.“
Hann er mjög viðkvæmur fyrir
gagnrýni. Einu sinini á yngri ár-
urn svaraði hann andmælanda sín
urn á útifundi hafnarverkamanna
Ú þann hátt að henda honum út
Frh. á 4. síðu.