Alþýðublaðið - 07.05.1941, Blaðsíða 2

MIÐVIKUDAGUR 7. MAÍ 1941, ALÞYÐUBLAÐIÐ
SJÓMAÐURINN
Tvö tölublöð komu út l morgun.
Annað er helgað minningu þeirra sjómanna, er féllu á vetrinum.
70 myndir eru í þessu riti. Ræður: Forseta sameinaðs þings 13.
marz, síra Árna Sigurðssonar, er Fróði kom til Reykjavíkur,
Sigurgeirs Sigurðssonar biskups í dómkirkjunni til minningar
um þá, er fórust á Fróða, og ræða síra Bjarna Jónssonar til
minningar um þá, sem fórust með Reykjaborg.
Hitt heftið er með venjulegu efni:
Æfintýrin undir Heimakletti með
2 myndum.
Frá Lofoten, 2 myndir.
Falcon-eyjan í Kyrrahafi.
Skiþamælingar, margar myndir.
Landkannanir JameS Cooks.
Sorgarleikur í 5 myndum.
Bæði blöðin eru seld saman á 2 kr. Sölubörn komi á Laugaveg
18. Há sölulaun. — Fastir áskrifendur eru skráðir hjá E. K. í
Austurstræti 12. Blaðið fæst einnig í bókabúðum.
Anglýsing nm mnferð í Reykjavík.
Að gefnu tilefni er athygli vakin á eftirfarandi um-
ferðareglum:
Á eftirfarandi götum er alger einstefnuakstur:
1. Laugavegi frá austri til vesturs.
2. Hverfisgötu frá vestri til austurs.
3. Austurstræti frá austri til vesturs.
4. Hafnarstræti frá vestri til austurs.
5. Kirkjugarðsvegi (milli Garðastrætis og Suðurgötu) frá
austri til vesturs.
Á eftirfarandi götum er einstefnuakstur bifreiða og
bifhjóla:
1. Vallarstræti frá austri til vesturs.
2. Thorvaldsensstræti frá norðri til suðurs.
3. Fischerssundi frá austri til vesturs.
4. Grófinni milli Vesturgötu og Fischerssunds frá suðri
til norðurs.
5. Mjóstræti frá norðri til suðurs.
6. Bröttugötu frá vestri til austurs.
7. Brúninni frá norðri til suðurs.
8. Bjarkargötu milli Skothúsvegar og Tjarnargötu frá
norðri til suðurs.
9. Bjargarstíg frá vestri til austurs.
10. Liljugötu frá suðri til norðurs.
11. Lokastíg frá norðri til suðurs.
12. Tjarnargötu milli Kirkjustrætis og Vonarstrætis frá
norðri til suðurs.
Óheimilt er að stæða bifreiðum vinstra megin á þeim
götum, þar sem einstefnuakstur er. Þó mega bifreiðar
nema staðar vinstra megin til afgreiðslu þegar í stað, en
öll bið er bönnuð þeim megin á götunni. Enn fremur er á
götum, þar sem fyrirskipaður er einstefnuakstur, óheimilt
að leggja frá sér reiðhjól, annars staðar en vinstra megin
á götunni við gangstéttarbrún, og svo í reiðhjólagrindur,
sem settar eru á gangstéttir með samþykki lögreglunnar.
Lögreglustjórinn í Reykjavík, 5. maí 1941.
Agnar Kofoed-Hansen.
♦----------------:------------:--------------—♦
Eefllayi—Stokksesrt
Höfum byrjað aftur okkar vinsælu kvöldferðir
til Stokkseyrar. — Farið frá Reykjavík alla
daga kl. 7 síðd. og frá Stokkseyri kl. 9,30 árd.
STEINÐÓR
Vísindamaðurinn og sjófarandinn
Matthew Maury.
Aukin viðspyrna skrúfunnar.
mynd.
Gangskiptir með plötutengslum (2
myndir).
Baráttan um heimshöfin.
60 ára minning um mannskaða.
Innan borðs og utan o. fl.
ijfiilisíameBBlnIr ern »á-
■ægðir með aentamálaráa
-----♦-----
VSlja fá að hafa höed í bagga með
iistaverkakaupum hins opinhera.
-----4.----■
OKKRIR þekktustu málarar og myndhöggvarar lands-
ins sendu alþingi þ. 20. febrúar síðastliðinn ávarp,
þar sem listaverkakaup menntamálaráðs eru gerð að um-
talsefni og sterklega gagnrýnd.
Hefir þetta áviaxp vakið töJti-
vert umtai, pótt þiað hafi ekki
komið fyrir atmenningssj ónir. Nú
hefir Alþýðuhlaðianu hiiins végiaf
biorizt ávarpið, qg telUr það rétt
að birta ihér á eftiír þanm kafla
þess, sem mál'i1 skiftir, orðréttan.
Er hann svo hijóðamídi:
„ísien-zkri myndllst er sitóishætta
búin af þekkihgarskorti lands-
m-annia, en þó eilnikium og s-ér i
lagáí af skilningsleysi hins opin-
bern. o,g viljum við undirrituð
því leyfa okk'ur íað gera hér
mokkra gnein fyTir afskiftlum þess
af listmálum vorum.
Fyrir ekki allmörigum árum var
stofnað hér mienntiamáiaráð, sem
hafa átti Umsjón með memringar-
málum þjóðarinniar. Hvað mynd-
Iist við kemur er það verk þess
að úthlUtia styrkjum til mynd-
listamarma o:g- að kaupa myradir,
isem hengja á uipp í yæntianllegu
listasiafni íslenz'ka ríkisins. Eins
og igefur að slrilja er það vanida-
samt oig ábyrgðarmikið verk, sem
hér er Um að iæða, og þar eð
myndliistaþekkihig þeirra mannia,
er vqtu í memamiáliaráðinu, og
síðan hiafa verið þar, var af svo
skornUm skammti, að helzt mætti
líkja við, ef öiæsir menu hefðu á
henidi kaup handa Landsbóka-
. safninu, háru lista^ennimir. fram
þá eðlii'legu kröfu, að einn þekt-
asfi listamaður lamd-sins, Ásgrím-
iur Jónsson, væri fenginn til að
vera með og ieiðbeina, er gerð
voru kaup fyrir ríkassafnið, en
ÁsgrlmUr Jóns-son var sökum
þekkingar sinnar og samvizk'u- J
semi mannia bærastur til að vera '
þessi leiðbeinanidji, Þessiari kröfu
var siamt nuit-að, og þess var
héldur ekki lamgt að bíða, að
vanm-átíUr qg vanþekking menta-
málaráðsins kæmi í ijós. Þeim,
sem kalliast. geta Iærðir mynd-
listamemn, var að ýmsu leyti gef-
íið í skyn, að þeim bæri áð leggja
frá sér þá menningu í li'stum,
sem þeir höfðu aflað sér við
langvarandi og erfi'tt -nám í fram-
andi löndum. Ýmsir helztu shíII-
'ingar heimslflsitiarinnar voru settir
lupp sem mokkurs konar grýlur,
sem ölium þægurn og örtugum
listam-önnUm bar að forðast, en v
hinum og þessum mönnum, er
fenigUst við að máía myndir í
frísaiunidUm sínium, var hossað hátt
af menitiamálaráði íslanids, sem
keypiti verk þeirra engu síður en
hinna mennituðu listamannar. Til-
igamgurinn virtist vera (ef um
nokkum tilgang vair að ræða) að
styðja íslenzkia „list“, sem byg-gð
væri á útliendum glansmyndum,
sem situndum sjást hér, og ís-
lenzku frísitunidakáki. — Þetta er
sérstaklegia athygli-svert, þiar sem
mentamáliaráðið hafði bæði vald
og mátt tili1 að verða islenzkri
myndlist að miklu liði, t. d. giat |
það fengið lisitamönnUm þeiim,
sem einhvers era megnugir,
margvísleg verkefni. í hendur, við
skreytitigu opinberra bygginga,
látið þá teikna í bækur, t. d.
þjóðsögur og Islendingasögur o.
íl. Verkefni voru nög. En í sltað
þiess er aðallega krafizt tilbreyt-
ingalitilla útþynnánga á verkum
þeirra listtas-tefna, er vor-u ríkjandi
í EvrópU fyrir meira en mianns-
aldri síðan, eða á myndum hinna
fyrstu íslenzku málara, sem
h-öfðu unni-ð sér hyllii almennimgs
áður en menntamálaráðið var
stofnað, og þess vegnia ekki var
hægit að hreyfa-við. H'inár yngstu
myndiigtamenn mega ekki hafa
neiitt nýtt eða persónulegt að
sýna. 1
Sem dæmi um það, hvemig
farið hefir verdð á bak við lis-ta-
mennina í þeirra eigin málefnum,
má geta þess, að þegar send
voru málverk á heimssýninguna
í New York 1938, var listamönnr
tan falið að velja þau verk, er
þeir áli'tU hæf til þessarar sýn-
inigar. Þegar þær mynidir, er þeir
höfðúí vatið, vorui farnaT tti Ame-
ríku, var send -önimiir sending
málverka á eftir, án þess iað lista-
menn veldlu þau. Myndlr þessar
voru allmiargar í eign íslenzka
ríkisins, og sumar þeirira það al-
versta kák, sem framleitt hefi-r
verið hér á landi. Slíkt friamferði
sem þietta er í hæsita máta á-
mælisvert.
1
Fyrst eru listamenn kvaddir til
að veljia myn'dirnar, en síðan er
val þeirria að engu haft með því
að bæta við verkUm, sem engTj.ni
'dómhærUm mönnum hefði dottið
í hUg að láta fara á sv-ona sýn-
ingu.
Annað 'dæmi Um listþro-ska hins
opinhera, er skreyting, eða rétt-
aria sagt, eyðilegging veggjiabún-
aðarbankians. Bóntíi ofan úr sveit,
sem fæst við að mália landslags-
myndir í frístundum sínum, var
látinn framkvæma þetta verk.
Myndimar befia gmnilega með
sér listrænan vanmátt höfun-dar-
ins, sem ekki- hefir af-lað sér það
miki-llar menntumar ,að hann h-afi
minns-tiu hugmynid um gntndvail-
aratriði myndilegrar byggingair. I
stað þes-s að undirstrika ró.festu
og lögun veggflatianna með vel-
hugsuðum línum og litasamsetn-
ingi', eru þeir hér þakfir meining-
Iausum landslagslýsingum, án list
rænna tilþrifa eða sambands við
byggingu salsins.
Engum dettur í hug, að mis-
'tiök þau sem hér eru nefnd, komi
-af öðrii en vanþekkingu þeirra, er
fara með tisitmál þjóðarinnia-r af
hálfu þess opinhera. Það er von
okkar, iað ráðamenn þjóðarinnar,
svo sem alþingi jpg rlkisstjórn,
vilji gera sér Ijóst hve miklar
kröfur verður að gera til li-sta-
S. R. F. í.
Sálarrannsóknarfélag íslandbs
heldur síðasta fund vetrarins
í Háskólanum annað kvöM
fimmtudag, kl. 8¥>.
Forseti: Miðill segir frá.
Séra Kr. Daníelsson: Annars:
heims efni.
Skírteini við innganginn.
STJÓRNIN-.
Allir sem bækur
hafa að láni
úr Landsbókasafninu, eig®
að skila þeim þessa dag-
gna kl. 1—3 sd. fyrir 15,.
Úi.,
'ti t
k W
þ. m.
iag{
isa.
LANDSBOK AV ORÐUR„
þ.roska þeirr-a mannia, sem ráð®
yfir þessUm málefnum. Til þes@
að flullnægja þeim kröfum er
ekki nóg, áð hafa komið nokkrum
sinnUm á tistasöfn úti í Evrópu,
ef sv-o væri gæti hver venjuleg-
Ur b-orgari í þeim löndum, semr
eiga málverkiasöfn, varið listdóm-
ori. j : !
Allar menningarþjóðir, að Is-
lendingum einum undauskildum,.
krefjast iað hálærðir menn á því
sviði háfí á hönidiutm kiaiup handai
M'stasöfnum þeirria og viðurkennl
skieytingar opinberaa bygginga.
Það er því kriafa okk-air til rík-
isstjórnaf og alþingis, að þessum
málufn verði kipt í viðunandl
b-orf, og að tistamennirnir sjálfira
sam efu þeir einustu menn hér
á landi, sem færir eru um að
gera grein-arm'un góðs og ills 1
myn-dtist, verði látnir hafa höndí
í bagga með, þegar gerð efui
listakaup fyrir ríkið, eða þegar
lum skreytingar opinberaa bygg-
inga er að ræða.“ ,
Un-dir þetta ávarp hafa skrifað 2
Þorvalidur Skúliason, Jón Þor-
Ieifsson.Ásigrímlur Jónsson, Mar-
teinn Giuðmundsson, Fiinnur Jóns-
son, Jóhann Briiem, Ásmundur
Svainsson, Jóhanines Sveinsson,
Glunnlaugur öskiax Scheving, Kar-
en Agnete Þórarinss'ou, Sveinn
Þórarinsson, Kristín Jónsdóttira
Jón Engilberts, Nína Tryggva-
dóttir.
HAILE SELASSIE
Frh. af 1. síðu.
fimm ára útlegð.
Götur borgarinnar voru all-
ar skreyttar og fullar af fólki.
Á meðal þeirra, sem tóku á
moti keisaranum, var Cunning-
ham, yfirhershöfðingi Breta.
Ifaile Selassie hefir aldrei af-
salað sér keisaratign þó að
hann yrði að flýja úr landi og
verður því ekki krýndur á ný.
Æskan,
4. tbl. 1941 er nýkomið út. For-
síðumyndin er af Hólum í Hjalta-
dal. Efni: Undir bláum seglum,
framhaldssaga eftir Gunnar M.
Magnúss, Vorið, skólakantata
handa börnum og unglingum, eftir
Friðrik Bjarnason, Nýju fötin
keisarans, eftir H. C. Andersen,
snúið ‘ leikritsform, Réttardagur,
eftir Óskar Þórðarson frá Haga o.
m. fl.