Alþýðublaðið - 30.05.1941, Page 1

RITSTJÓRI: STKFÁN PÉTURSSON
ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKUKÐiN
I
'á&sm
xm ÁlOANðllR
FÖSTUDAGUR 3». MAÍ 1941.
127. TÖLUBLAÐ
PnaMaseli Meosevells mii islaai:
¥ér mannm vera á werðl gep iffliam tll-
rannum nazista tll að koma sér npp bæki
stððvum nær Ameréku en peir eru búnir.
----+---
Ef þeim tækist að hertaka ísland eða bækistoðvar
á Grænlandi væri stríðið komið í næsta nágrenni Ameríku
Færeyskir verkansenai
fSnftir hingað til iands
--------------«,—--
Eiga að wlffiaa ffyrlr setiillillð.
ALLMIKIÐ af verka-
mönnum frá Færeyj-
um er komið hingað.
Mun ráðið að þeir stundi hér
Btretavinnu í sumar. Ekki er
vitað hve margir Færeyingarn-
Ir eru ,en láta mun nærri að
]»eir séu um 800 að tölu.
Byggðir munu hafa verið og
verða byggðir, „braggar“ yfir þá
m ekki er Alþýðublaðinu kunn-
íagt hvar þeir fá mat sinn og
*r þó líklegt, að allar nauðsynj-
w þeirra verði fluttar til iandsins
Bkkur óviðkomandi.
Setuliðið mun hafa taldð að það
BJBti alls ekki fengið nógan vintnu-
limft hér til framkvæmda, sem
þaif að hraða, ekki aðeins hér í
bænum heldlur og utan Reykja-
víkur. Ríkisstjórnin mun hafa
tæskt þess, að ef erlendir verka-
menn yrðu fluttir hingað, þá yrðu
þeir ráðnir í Fæneyjum, því að
bæði eru þeir næstir okkur, þar
mun vera allmikið atvinnuleysi
og auk þess enn engin — eða
mjög lítil iikindi til, að þeir í-
lendist hér, þegar vinnan er búin..
Ekki er AlþýðublaðinU kunnugt
um kjör þessara verkamanna, en
þeir munu hafa sérstaka samn-
inga við setuliðsstjórnina Um
kaup tog allan aðbúnað.
Sögur hafa gengið |um bæinn
undanfarna daga um að hiingað
muni verða fluttir um 1800 Fær-
eyingar en þetta mun ekki hafa
við ne>tt að styðjast.
Undanfama daga hafa verið
gerðar tilraunir til að fá aHmarga
unga Islendinga tii að ráða sig á
skip og hefir verið talað um 250.
Nokkrir menn munu þegar hafa
ráðið sig. i
FjArlr isgir islealiigar
fara til flignáms i
Verða við aám í 2 ár hjá kunnura
vestur-íslenzkum flugkennara.
UM þessar mundir munu 4
ungir íslendingar fara til
Kanada til flugnáms. Munu
þeir nema í Johannenson’s Fly-
Ing School í Winnipeg, en eig-
andi og aðalkennari þess skóla
«r Konni Jóhannesson, kunnur
Vestur-íslendingur.
Mennimir, sem fara, eru
þessir:
Jóhann Snorrason, sonur
Snorra Sigfússonar, skólastjóra
á Akureyri.
Kristinn Olsen, Túnbergi við
Þormóðsstaði.
Sigurður Ólafsson, Kárastíg
7, sem nú vinnur í verzluninni
"Verðandi.
Kjartan Guðlbrandsson, son-
ur Guðbrands Magnússonar
forstjóra.
Að líkindum munu þeir
dveljast um 2 ár vestra, því að
flugnám tekur venjulega um
það. Konráð, eða Konni eins og
hann er venjulega kallaður, Jó-
hannesson, hefir um skeið
starfrækt flugskóla vestra og
er ánægjulegt að ungir menn
úr heimalandinu skuli sækja
skóla Vestur-íslendinga. Konni
var meðal þeirra vösku íslend-
inga, sem kepptu fyrir hönd
Kanada í ís-hockey á Olympíu-
leikunum í Antwerpen 1920 og
báru þar sigur úr býtum.
A LÞÝÐUBLAÐINU hefir nú borizt orðréttur sá kafli úr
ræðu Roosevelts Bandaríkjaforseta á þriðjudags-
kvöldið, sem beinlínis snertir ísland. Fer þessi kafli ræð-
unnar hér á eftir:
„Ef nazistum tækist að hernema eða ná fótfestu á nokkurri
eyju í Atlantshafi, þá væri þar með öryggi stórra svæða af Norð-
ur- og Suður-Ameríku, eyja, sem tilheyra Bandaríkjunum, og
þar með sjálfu meginlandi Bandaríkjanna, stofnað í yfirvofandi
hættu.
I»að hefir verið sökkt skipum á milli Grænlands og íslands.
Það er staðreynd, að fjölda mörgum skipum hefir þegar verið
sökkt á svæði, sem er á vesturhelmingi jarðar. Menn vita, að
langmest af þeim hergögnum, sem Bandaríkin senda til Englands,
fer hina norðlægu skipaleið, örstutt frá Grænlandi og nálægt
Islandi. Alvarlegustu árásir Þýzkalands á skipalestir eiga sér
stað á þessari siglingaleið. Ef nazistum tækist að hernema .fs-
land, eða bækistöðvar á Grænlandi, þá væri stríðið þar með
komið í næsta nágrenni við strendur hins ameríkska megin-
lands, því að þessi tvö lönd eru eins og stiklur á leiðinni til La-
brador, Nýfundnalands, Nýja-Skotlands og nyrztu ríkjanna á
austurströnd Bandaríkjanna.
Það er sama, hvaða bækistöð það væri, sem nazistar næðu
á sitt vald á öryggissvæði Bandaríkjanna — það gæti þýtt árás
á þau. Sérhver maður, sem hefir landabréf og nokkra þekk-
ingu á hinum skyndilegu árásum í nútíma styrjöld, veit, að það
er heimskulegt að bíða þangað til óvinurinn hefir náð fótfestu
á þeim stöðum, sem hægt er að nota til árásar.
Hin gamla og góða heilbrigða skynsemi gerir kröfu til þess,
að sú herstj órnaraðferð sé höfð, að hindra óvininn í því að ná
fótfestu á nokkrum slíkum stað. Vér höfum þess vegna aukið
eftirlit vort á Norður- og Suður-Atlantshafi. Vér erurn stöðugt
að bæta við fleiri og fleiri skipum og flugvélum til þess að hafa
það eftirlit með höndum.
Vér 'munum vera á verði gegn öllum tilraunum nazista
til þess að koma sér upp bækistöðvum nær vesturhelmingi
jarðar, en þeir eru búnir að gera. Það er óbifanleg sannfæring
vor, að það sé lífsspursmál fyrir Bandaríkin að hindra, að Hitler
isminn nái nokkrum þeim bletti í heiminum á sitt vald, sem
hann gæti notað eða myndi nota sem hækistöð til árása á Norður-
eða Suður-Ameríku.“
Unæll amerískra Maða m ísland

Þá hafa einnig borizt hinga'ð
ummæli niokklurra ameríkskra
blaða um Island í tilefni af sam-
þykktum alpingis í sjálfstæðis-
málinu-
Birtu þau fregnir af samþykkt-
um alþingis 20. þ. m., Dg vom
þær fregnir frá Kaupmannahöfn.
Skýrðu þau frá því, hveimig at-
kvæðagneiðslur Um málið hefðu
fallið-
Blaðið „New Yoit Tinœs“ birti
21. meí þá filegn frá Stokkhólmi,
að ákvarðanir alþingis hefðu
komið Dönum alveg á óvart, en
að ísland hefði aðeins verið Dan^
mörku byrði, en hún hefði staðið
straum af kostnaði við utanríkis-
mál þeirra, landhélgisgæzlu og
háskóla. Þá segir blaðið orðrétt:
„Akvörðunin er endanleg. Áfallið
fyrir Danmörku er þeim mUn
meira, þar sem hún er nú hen-
tekin og hjálparvana.“ Enn frem-
ur segir blaðið, aö Sveinn Björns-
m á 4. Sið«.
Iratar ira að in-
kriiijaJBagdad.
Elga á eiaum stad
aðeins 7 km. dfaraa i
FREGNIR frá London í
morgun herma, að
hersveitir Breta í Irak séu
nú að umkringja Bagdad,
höfuðborgina þar, og eigi
ekki nema örskammt ófar-
ið til hennar bæði að vest-
an og norðvestan. Eiga
þeir norðvestan við borg-
ina ekki nema 7 km. ó-
farna til hennar og að vest-
an ekki nema 12. Þriðji
herinn sækir til borgarinn-
ar að sunnan, frá Basra.
Á hann lengri leið ó-
fiarna en hinir, eða um 60
km.
■ '*'*’*'*'*'<*#’##'#'##>#s###s##>#h#<#«#i#'#*###>##>*#i
Bretar eao I vðri
segir Mr. Meazies.
En kjarknr pelrra ðsigrandi.
íltvarpsræða eftir konnna
heim til istralín.
M.». MENZIES, forsætis-
ráðherra Ástralíu, er nú
kominn heim aftiu: eftir margra
mánaða dvöl á Englandi og
stutt ferðalag um Bandaríkin
og Kanada á leiðinni.
Við komuna úl Sidney flutti
hann útvarpsræðu úl þjóðar sinn-
ar og sagðist geta lýst þeim á-
hrifum, sem hann hefði orðið fyr-
ir í för sinni í eftirfarandi fímm
aðalatriðum:
íl) Kjarkur brezku þjóðarinnar,
sagði hann, er ósigrandi.
2) Mikil og vaxandi ameríksk
hjálp er væntanleg, og það er
fyrst og fnemst undir henni kom-
ið, hvenær hægt verður að leiða
stríðið til lykta með fullum sigri.
3) Stríðið er enn á vamarstigi
af hálfu Breta og bandamanna
þeirra, og það má ekki búast vlð
neinum stóilum sigrum fyrst Um
sinn.
4) Bnetar og bandamenn vantat
enn flugvélar til þess að vena
jafnokar Þjóðverja, en hermenn-
irnir em fullkomlega eins góðir
og hjá þeim.
5) Það er mjög mikið komið
undir átaki Ástralíu í stríðinu,
en það er meðal annars undir
því ktomið, að fullfeomin sam-
vinna komist á meðal alira flokka
um stjörn landsins.
Mr. Menzies lauk máli sínu með
því að eggja þjóð sína lögeggjah
tíl samheldni og þjóðlegrar ein-
ingar.
Búðir
verða opnar til kl. 4 á morgun.