Alþýðublaðið - 20.06.1941, Blaðsíða 2

FÖSTUDAGUR 2%. JÚNÍ 1941.
'ALÞÝÐUBLAÐID
Viniiuföt!
Allar stærdir
ávalt ÓDÝRUST i
Samvinna bommAnista og nazista.

firettÍsgfitB 57 Sini 2U%

nýkomið
Hveiti
HrísmjR
Hrisgrjón
Haframél
Maizena
TjarmirbHóin
T|aaaiaii4Mn 10. — Shai 9S7t
BREKKA
Áavaltafttta >. — Sbsl
5a53jai353ja5aí3!3ía5aja
Nenntiikiliin á Aknr-
ejri itikrifar 86 nýja
ittáenta.
MENNTASKÓLANUM á
Akureyri var slitið s.l.
þriðjudag, 17. júní. Hélt skóla-
meistari, Sigurður Guðmunds-
son, við það tækifæri ýtarlega
ræðu, s'em hann beindi til
hinna nýútskrifuðu stúdenta,
sem eru 36 að þessu sinni.
Útskrifuðust úr stærðfræði-
deild 15, en úr máladeild 20.
Um kvöldið hafði skólameistari
boð fyrir stúdenta, kennara og
fleiri. í gærmorgun fóru stúd-
entar í ^skemmtiferð til Mý-
vatnssveitar.
Nú er alls búið að útskrifa
96 nýja stúdenta úr báðum
skólunum, 96 nýliðar hafa
bætzt í hóp menntamanna.
Hinir nýútskrifuðu stúdent-
ar eru þessir:
Máladeild:
Aðalsteinn Sigurðsson (A.) I. eink.
Alma Thorarensen (Ak.) I. eink.
Björn Bessason (Skag.) I. eink.
Brynjólfur Ingólfsson (Seyð.) I. e.
Guðm. Ingi Sigurðss. (Ak.) I. eink.
Hafþór Guðmundsson (Skag.) I. e.
Halldór Þorsteinsson (Ak.) I. eink.
Ingólfur Pálmason (Eyjaf.) I. eink.
Jóharin Hlíðar (Ak.) II. eink.
Jón Sigtryggsson (Dalas.) II. eink,
Kjartan Árnason (N.-Múl.) I. eink.
Kristján Eiríksson (Ak.) II. eink.
Leó Júlíusson (S.-Þing.) I. eink.
Magnús Árnason (Ef.) I. eink.
Ottó Jónsson (Ef.) I. eink.
Páll Friðriksson (Ak.) I. eink.
Sigríður Jónsaóttir (Ak.) I. eink.
FYRIR ÁTTA ÁRUM, 30.
jamúar 1933, varð Adolf
Hitler kanzlari Þýzkalands. Um
leib náði hann takmarki, sem
hann hafði keppt eftir frá árinu
1919- Þa'ö v,ar fjórfán ára starf
hans, aö koma þýzku þjóðinni í
fjötra sina. Þar til annað kemnr
I ljós höfum við ei’nnig ástæðu
til að ætla, að hann hafi þeninan
30- dag janúarmánaðar 1933 mót-
að í huga sér annað takmark: að
leggja undir sig Frakkland, Pól-
land, Tékkóslóva'kíu og ítalíu.
Hitler var hjálpað tU valda af
mönnum, sem sáu i iio .urn nyt-
samlegan böðul á .kommúnistana.
Til þessa þurfti hann aðeins sjö
ár, eða hálfan þann tíma,, sem
hann var að brjóta Þýzkaiand til
hlýðni við sig.
Það þýðir þó ekki það, að
Hitler hafi verið verkfæri í hendi
þessara manna.
Við skulum kalla þessa menn
í stuttu- máli ,,afturhaidskíiíku>na‘‘.
Það yoru þýzkir auðvaldssinnar
og Junkarar. Árið 1933 höfÖu
þessar stéttir mi'kil áhrif í Þýzka-
landi, og þær notuðu áhrif sin
til þess að koma Hitler til valda.
En hvers vegna gerðu þær það?
Þeirri spumingu er ekki auðvelt
áð svara. Þýzku auðjötnarnir
og JunkaTamir hafa vafaliaust
vitað, að HHler yrði ekki dyggur
þjónn þeirra, að hann var ekki
áömu skoðunar iog þeir og var
af allt öðru sauðahúsi.
Hann átti að vera eins konar
vemdari þeiirra, en hann vaír
hættulegur verndari. Að visu eru
afturhaldsmenn áilra alda mjög
skammsýnir, en það vom þýzku
afturhaldsmennimiir neyndar ekki
að þessu sinni. Þeir vissu, aÖ
Hitler var ©kki að treysta, og
það var ekki af fúsum vUja, sem
foringjar þeirra, Hindenburg, Pa-
pen iog Hugénberg, gerðu bahda-
lag við HHler. Þeir fengu hónUm
í hendur kanzlaraembættið, sem
hann krafðist að fá, en þeir settu
ströng skilyrði.
Þeir gerðu þetta mjög á móti
vilja sínum, en þeir urðu að gera
það- Hitler neyddi þá til þess
með hjálp kiommúnista.
Bandalagið mHli fasismans og
kommúnismans er mjög gamalt
Það er miklu eldra en hinn al-
ræmdi sáttmóli mi'lli Stalins >og
Hitlers í ágústmánuði 1939- Það
er jafngamalt báðuni þess'um
stjórnmálastefnum- Þær ieru hvor
annarri mjög háðar þaninig, að ef
annarri eykst fylgi í Evrópu, vex
líka viðgangur hinnar.
Valgarður Kristjánss. (Ef.) I. eink.
Utanskóla:
Þórður Gunnarsson (S.-Þ.) II. e.
Stærðfræðideild:
Ari Kristinsson (S.-Þing.) I. eink.
Bjartmar Kristjánsson (Ef.) II. e.
Eggert Kristjánsson (Ef.) I. eink.
Helgi Árnason (Barð.) I. eink.
Hjalti Þórarinsson (Húnv.) I. eink.
Inga Björnsdóttir (Seyðisf.) I. e.
Jóhann Jakobsson (Húnv.) I. eink.
Jóhannes Elíasson (Ef.) I. eink.
Jónas Jakobsson (S.-Þing.) I. eink.
Sigurbj. Bjarnason (Ak.) III. eink.
Sigurjón Sveinsson (Sigluf.) III. e.
Skarphéðinn Njálss.. (N.-Þ.) II. e.
Snæbjörn Jónasson (Ak.) I. eink.
V'ffús ,T"kt ,sson (N.-Múl.) II. e.
Utanskóla:
Sigur.ður Ilannesson (Rvík) II. e.
Bj* FTIR.FARANDI GREIN, sem er þýdd úr ameríkska
jafnaðarmannablaðinu The New Leader, er eftir
þýzka rithöfundinn og sagnfræðinginn Konrad Heiden, sem
nú lifir landflótta í Ameríku. Konrad Heiden er heimsfræg-
ur ævisöguritari og h'efir m. a. skrifað ævisögu Hitlers.
Kommúnistabyltingin í Þýzka-
landi, sem Moskva réri undir —
hin svo kallaða SpartakusUpp-
reisn í janúarmánuði 1919, gaf
hinum íhaldssömu sjálfboðaliðs-
sveitum, sem vom fyrirrennarar
nazistanna, tækifæri til þess að
koma fram sem friðarboðar.
Þýzki kommúnisminn 1919 braut
þýzka fasismanum leið inn í
þýzka lýðveldið, iog þar gerðist
hann ægitegt hervald-
Kommúnistar léku sama hlut-
verkið á Ungverjalandi vorið
1919. KommúnistaéinTæði Bela
Kun hjálpaði tii að boma hinum
afturhaldssama Horthy ríkisstjóra
í valdasessinn. Fasistahreyfingu
Mussolinis í ítalíu *óx fiskur um
hrygg, þegar faslstamir þóttust
v©ra þeir einu, sem gætu bælf
niður brölt bommúnista í ftailíu
og komið þar á friði og reglu,,
Og 'ofgn á ailt annað unnU ítölsku
kommúnistarnir að því, sam-
kvæmt skipun Lenins, að
sundia verkalýðshiieyfingUnini í
ítalíu. Skemmdarstarf kommún-
ista og hjáip við fasismann er
hægt að sanna með fjölda dæma
frá mörguim löndum, frá Búlgariu
og Spáni til dæmis.
Hvar sem örlaði á kommúnist-
um unnu þeir tvenns konar
skemmdarstarfsemi. Fyrst sundr-
uðu þeir verkalýðshreyfinguuni,
og á þann hátt veiktu þeir mátt
hennar að töluverðu Jeyti, svö
að ekki sé fastara að orði kveðið,'
og skildu hana stundum eftir
gersamlega varnarlausa. í öðilu
lagi: með því.að reka hamslaus-
an áróður, ráku þeir millistétt-
irnar óttaslegnar beina leið í
fangið á fasi'stunium.’
Þessi samtókur kommúnista
og fasista hiefir hvergi komið bet-
ur í ljós en í Þýzkalandi ein-
mitt á þeim árum, þegar. Hitler
var að kiomast til valda.
Árið 1930 hlýtur öllUm að hafa
verið það ljóst í Þýzkalandi, að
nasisminn var hættulegasti óvin-
ur lýðrgeðisins og verkalýðshreyf-
inigarinnar. Enginn utan Þýzka-
lands var í neinum vafa um
þetta. Kommúnistarnir vom eina
undantekn'ngin. Vígorð þeirra
var: Sósíaldemokratar en ekki
nazistar ern höfuðstoð borgara-
stéttarinnar iog hættulegasti ó-
vinur verkalýðsins-
Það er ekki hlutverk höfundat
þessarar greinar að fana mörg-
um orðum um hin alvarlegu mis-
tök, sem þýzku sósíaldemoikrat-
arnir . ger'ðu sig seka Um. Ég
hefi opínbeiTega gagnrýnt þá oft
og alvarlega. En það að kallia
sósíaldemókratana höfuðstoð
borgarastéttarinnar á þeim ámm,
sem nazistar voru að komast til
valda, var a'ð kalla þá mafni,
sem öðrum hæfði betur. Þessi
hehnska átti uppruna sinn í ó-
svífni og ma'nnfyrirlitningu ráða-
mannanna í Moskva, sem sömdu
vígoröin, og takmarkalausri hlýðni.
og þjónslund erlendu kommún-
istaforingjanha við yfirmenn sína
I Moskva.
Sannleikurin'n var sá, að hinir
svo köliuðu stjórnmálalegu fræði-
menn höfðu misst allt samband
við umheiíninn utan Rússlainds
og vissu ekki lengur hvað var að
fara fram þar. Erindrekar þeirra
í öðmm löndum voru oft svo
skynsamir, að þei'r sáu hviert
stefndi, ©n þeir vom alla jafna
svo huglalu'sir, að þeir þorðu ekki
að hreyfa mótmælum. Með röng-
Um upplýsingum Um vöxt og við-
gang uppreisnarandaus í Mið- og
Vestur-Evrópiu leidflu þeir yfir-
mennina í Moskva á villigötur
og þótt furðulegt megi virðast
vildu þeir láta blekkja sig.
Árið 1931 hóf fasisminn aðal-
árás sína á síðasta og sterkasta
vígi lýðræðisins í Þýzkalandi,
prússniesku stjómina. Prússland
var stærsta iog áhrifamiesta fylkið
í Þýzkalandi iog var stjómað af
forsætisráðherra, sem var sósíal-
demokrati og ei’nnig var innan-
ríkismálaráðherrann sósíaldemó-
krat. Um stjómmálálega hæfileika
þessarar tveggja manna er kanski
hægt að efast, en enginn efi er
á því, að þeir vo-m góðir lýð-
ræðissihnar iog þeir vom fulltrú-
ar þýzka verkalýðsins.
Þýzku fasistamir, með nazist-
pna í broddi fylkingar, komu á
svo kallaðri þjóðaratkvæða-
greiðslu, ,ti'l þess að koSlvarpa
stjóm sósíaldemökrata, iog kröfð-
ust þess af fylgismönnUm sínum,
a.ð þeir knefðust þess að stjómin
viki
En hvað gerðu kiommúnistar
þá? Þeir gerðu hið sama. Ávörp-
uðu fylgismenn sína og báðu þá
að kjósa með nazistum gegn lýð-
ræðisstjóminni. Kommúnistar og
nazistar gengu saman til bairáttu
gegn lýðræðinu, og það er ekki
kiommúnistum að þakka, að þessi
ráðagerð mistókst að þessu sinni.
En ári se>una heppnaðist hún.
Nýtt þing var kosið í Prússlandi
og nazistar og kiommún'istar
fengu saman meiríhluta. Komm-
únistamir hefðu getað verndað
lýðræðisstjómina gegn árásum
nazistanna, en peir gerðu hið
gagnstæöa með því að greiða at-
kvæði með nazistum felldu þeir
stjómina. Á þeninaú hátt, með
aðstoð kommúnista, braut Hitler
niður Viiðnám þýzka lýðræðisins.
Um þetta leyti höfðu kommún-
istar ungaÖ út annarri keniningu,
jafnvel enn heimskuiegri en peirri
uim „höfuSóvininn“. Þeir sögðu:
Hitler verður að fá vöid'in vegna
þess, að hann ryður okkur kom-
múnistum braut. Hann mun
brjóta niður sína eigin byggingu.
Þegar hann er neyddur til þess
að bera ábyrgð á stjóminni, mun
hann fljótlega eyðileggja sig með
mistökum. Hinn blekkti fjöldi
mun flýja frá bon'um og koma
til okkar. Á effcir Hitler komum
við k'Ommúnistamir.
En reynzlan sanmaði einmitt hið
gagnstæða. Þegar Hitler kom til
valda neytti hann þeirra með sro
nrikilli ösyífni, en jafnframt sv»
mikilti heppni, að engin hætta
var á þvi, a'ð hann sfceypti sé» ;
Þetta hefði mátt sjá fyrir, <og
vaT raunvemlega spáð af mt»u-
um, sem þekktui aðferðir fasista.
Bins vegar hefði líka mátt sjá
það fyrir, að Hitler myndi upp
giefast, ef hann kæmist ekki tii
valda innan skamms tíma: Fylg-
ismenn hans hefðu orðið leiðir 3
hon'um og farið að efast un»
framgang hans- Trú fjöldans á
framgang Hitlers var meginstyrifc-
ur hans.
Kommúnistamir skildu ekkl
hernaðaraðfierðir HHlers. Með
setniingu simni: Á eftir Hitler
k'Omum við, mddu þeir honHm
braut til valda.
Þegar Hitler náði takmarki sírni
vax flokkur hans þegar byrjuðui*
að leysast Upp. Hann hafði látið
fylgismenn sína bíða of fengi.
Hamn hafði 'ofreynt flokk siun.
Árið 1932 hafði hann ekki verið
kvaddur í stjórniina og nánustw
fylgismenn hans voru famir að
örvænta um framgang hans. f
kosningujnum (Aipaði hann mjög
miklu fylgi, og vinir haais tóídi
að snúa við ho’num bakinu.
Á pessari stundu ávarpaði háraí
hinar ráðandi stéttir, herforingj-
ana log hina áhrifamiklu iðj«-
hö’da, á eftirffrandi hátt: Það
kanm að vera sátt, að flokfcur
minn sé að fara í rústir. Það
kann að vera satt, að fjöldinn s@
að snúa við mér bakinu. 'En
hVert fer fjöldinn. Ef enginn haz-
istaflokkur er til í dag, verður
18000000 kommúnisíum fleira i
Þýzkaliandi á morguni, og á efti®
mér koma kommúnistarnir.
Þessi rök höfðu áhrif. Með
pessu vígiorði komst Hi'tler, sem
þá var álitinn glataður maður,
til valda.
K'ommúnistamir . héldu áfrairi
að hugga sjálfa sig með setning-
unni: Á 'eftir Hitler fcomum við.
Og þeir gierðu það i 8 ár. En þá
gerði Stalin samninginn við Rib-
entrop. Með þes&um sáttmála er
það staðfest, að Moskva-komm-
únisminn, sem þykist vera vam-
arvirki gegn fasisma, er ekki ann-
að en brú yfir til nazismans-
íslenzk sðngkona
getnr sér frægð í
Anerfko.
Sonardóttlr Mattbíasar Jocli-
timssonnr, skálðs.
THCRA M4TTHÍASSON heit-
iir vesíur-lslenzk söngkona,
sem hefir getið sér frægð við
útvarpið í LOs Angeles S Cali-
forníu og viðir.
Ungfrú Thora er 23 ára að
aldri, fædd og upp ali'n í Seattfe
á Kyrrahafsströnd Bandaríkjanna.
Foreldrar hennar eru Gunnar
Mat th ias son, Jochuni ssonar,
skálds, og kona hans, Guðný
Matthíásson, fædd og uippalin í
Wirini'peg.
Ungfrú Matthíassoin syngur
bæði eriend og innfend lög, eftir
Sveinbjörnsson, Kaldalóns, Björg-
vin Guðmundss'Om og fleiri.
Utbreíölð Álþýðnbíaftfð!