Alþýðublaðið - 25.06.1941, Blaðsíða 3

MIPVIKUD. 25. JÚNÍ 1941
Ritstjóri: Stefán Pétursson.
Ritstjórn: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Símar: 4902: Ritstjóri. 4901: Innlendar fréttir. 5021: Stefán Pét-
ursson, (heima), Hringbraut 218. 4903: Vilhj. S. Vilhjálms-
son, (heima), Brávallagötu 50.
Afgreiðsla: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Símar: 4900 og 4906.
Verð kr. 3.00 á mánuði. — 15 aurar í lausasölu.
ALÞÝÐUPRENTSMIÐJAN H. F.
»-------------------:-----------------❖
Yfirlýsing Óiafs Thors og
harmatðlur Tímans.
-------»
i
TUkyaning
frá pólska konsúlatinu
Framvegis verður ræðismaðurinn til viðtals á Bræðra-
borgarstíg 8 aðeins á þriðjudögum og föstudögum frá kl. ,
10—11 f. hád. Aðra daga er vararæðismaðurinn, Fhmbogi
Kjartansson til viðtals í, Austurstræti 12 frá kl. 10—12 f.
hád. og eftir samkomulagi.
Pólska konsúlatið í Reykjavfk.
JóBsmessnhátlð Epbekkinp
verður á Eyrarbakka n.k. laugardag og sunnudag.
Lagt verður af stað frá Bifreiðastöð Steindórs kl. 2 og
3 á laugardag.
Hátíðin hefst á laugardagskvoldið kl. 7.
Eyrbekkingar í Reykjavík og nágrenni, sem ætla aust-
ur, tilkynni þátttöku sína í Bókaverzlun ísafoldarprent-
smiðju fyrir hádegi á morgun, en þar geta menn einnig
fengið ókeypis skemmtiskrána.
Stjórn Eyrbekkingafélagsins í Reykjavík.
þvi, að féntu yrði ekki ausift út
AÐ hefir t þegar veriið frá
því sagt bæði í Alþýðtublað-
inu og TimanUju,, hverja yfidýs-
ingu ólafur Thors, atviunumála-
ráðherra og íorma'öur Sjálfstæö-
Isflokksins, gaf í þinglok um af-
stöðu sína til dýrtíðarfiiumvairps
Eysteins Jónssionar,, vi’öskipta-
málaráðhema, eins og það var
Upphaflega lagt fyrir þingið, og
raunar meira að segja, eins og
það var upphaflega hugsað af
viðskiptamáiaráöherranum. En
flokksblö'ð ólafs Thor& Morgun-
blaðið ög Vísir, hafa aliit fram
á þennan dag hliðira'ð sér hjó því
að skýra lesendum sínUm frá yf-
Irlýsiwgu hans, enda þótt hanu
færi; þess beinlíniis á leit, þegar
hann flutti hana. Má það furðu-
legt teljast, að formanmi Sjálf-
stæðisflokksins og öðruni full-
jtrúa hans í stjóra lamdsins skuli
þannig vera synjað um rúm fyrir
Opinbera yfirlýsinigu í blöðUm
flokksins, sem anniars hafa alítaf
gleypt við hverjiu e®nasta orði,
sem fram hefir gengið af hans
munni, rétt eims og um einhverja
véfrétt væri að ræðia. Hins veg-
ar munu þeir, sem yfirlýsinguna
hafa heyrt eða séðb skilja það,
hvers vegna Sjálfstæðisflokks-
hlöðunum er svio umhugað um
það, að leyna þessari yfirlýsingu
flokksformannsins fyrir lesendum
sínum og fylgismönnUm flokks-
insi,oig skal þeihi orðum til skýr-
íngar enn eilnu sinni birt hér að-
úlinniha’d hennar:
„Pegar þietta frumvarp var
fluitt af hæstvirtum viðskipta-
máIaráÖherrá,“ sagði Ólafur
Tihoi's, „þá var mér ekki eiwasta
k'unnugt um, að hamin ætlaði að
gera tillögu um útflutningsgjiald
af sjávarafurðum, heldur var
mér líka kunnujgt um, að hann
ætlóði að igera, tiliögu Um
heina s k a t ta á a 11 a r tek j -
ur, ef til vill aðrair en
fratmle! Öslutekjur. Ég vili
ekki segja, að við höfum verið
búnir að ræða út um þennan
skatt, en ég var siamttnália
þioraum a lð fará þessa
i e i ð. “
Þannig fórust Ólafi Thors orð.
Það var ekki aðeins með vitund
hans og samþykki, að viðslkipta-
málaráðherrann lagði þá tilllögu
fyrir þihgið í dýrtíðatrfrumvarp-
Inu, að nýr skattúr yrði lagður á
allar tekjur í landinU, allt að
5o/o af tekjuhum, og allt anniar
isikatts'tigi við hiafður en við á-
íagningu htes venjulega tekju-
skatts, þanniig að nýi skatturinn
hefði kiomið lamgharöast niður á
lágtekjumönnUm. Hann vissi líka,
að viðskiptamálaráðherrann hafði
Upphaflega verið að hugsa um
Ginfil i ða launa ska tt, eða,
eins og ólafur Thors orðar það,
„beina skíatta á allar tek j-
ur„ ef til vilíl að'rar en
f ramleiðslutek jur “(!) Og'
hann hafði eimmig v©rið viðskipta-
málaráðherranum sammála um að
fara þá leið.
Er ekki Sjálfstæðisflokksblöð-
unum nokkur vorkunn, þótt þaU
kynioki sór við því, að segja fylg-
ismönnium fliokksiins frá öðru
eins? Máske flofeksformaðurinn
hafi heldur ekkert á rnóti því
sjiálfur, þxátt fyrir tiflmælá sín á
álþingii, að þau hiafldi yfirlýsinga
hans sem minnst á lofti hér í
Reykjavík og öðrum bæjum
iamdsins?
*
En hveraig stóð þá a því, að
hvorki launaskatturimm né hiran
nýi almenni tekjuskattur náði
fram að ganga? Þvi er svarað í
lanigri ritstjórmárgrein Tímans í
gær, þar sem ekki er verið að
dragta neina fjöðuir yfir sögu dýr-
tíðarfrumvarpsins né yfirlýsingu
Ólafs Tbors um þátt hans í henmi.
Er helzt svo að sjá/, að sveitiimar
megi gjarnan fá að vita um yfir-
lýsingu hans, þó að reymt sé að
leyna honni fyriir bæjunum.
í ritstjórnaignein Thnans er
sagai dýrtíðiajrfrumvHirpsins, sem
hánn kallar „,harmsögu“ og það
rneira að segja „hryggiilegia“
harmsögu) sögð á eftirfarandi
hátt:
’Upphaflega vildi viöskipta-
málaráðherrann byrja á því, að
„festa kaupgjaldið og gera síðam
ítrustu ráðstafánir tifl þess að
halda dýrtíðinni niðri,“ eins og
Tíminn fcemst að orði. En um
þetta náðist ekfci samkomulag í
síjórninni. Alþýðuflokkurinn neit-
aði að vera með í jSlíkri löggjöf.
Það var búið að reynia hana áð-
ur, gengislögin sæ'.lar minningar.
Þar var „kauþgjaldið fest“ og
ráðherrum Fjamisóknarflokksins
I trúað til þess, að ,/gera síðan ítr-
I uistu ráðstafanir úl að halda dýr-
tíðinni niðri." Allir vita, hversu
mikið reyndist upp úr svo óá-
kvieðniuim fyrirætlunum eða lof-
orðum leggjandi- Meðan hið lög-
bundna kaUpgjald hækkaði um
aðemis 19—27°/o, hækkaði kjöt-
ið um 70—100 °/o-
„Þessu: næst,“ siegir Tíminn,
„hefði FramsökmaÆokfcurinn kos-
ið, að mei'ra fjár hefÖi verið afl-
að til dýriíðarráðstafana, en gert
var ráð fyrir í hinu upphaflega
frumvarpi ríkisstjóraarinnar", þ.
e. viðskiptamálaráðherra. Það,,
sem Tíminn á hé.r við, em fyrir-
ætlánir viðskiptamálariáðherrans
uni laiunaskatt, sem ól-
afur Thiors var eiranig sam-
þykkur, s kat t, sem áttx
að nema hVorki meir'a né
miiHia en : 10 %' af öllum
1 attnUm í landinu! Launa-
istéttirnar I bæjum og kauptúnum
iandsins áttu að barga brúsann,
leggja fram féð til hihma fyrir-
huguðu dýrtíðarráðstafana.
„En því fór fjarri, að sam-
komulag næðist Um það“, segir
Tíminn. Það stóð þó ekki á for-
marnni Sjálfstæði'sfl'Oikksins, eins
og við vi'tum nú af yfMýsimgu
hans. En ráðherra Alþýðufl'Oikks-
ims, Stefán Jóh. Stefánssion, neit-
aði að fallast á, að nokkur slík-
ur skattur yrði lagður einhliða
á láunastéttir landsins.
* ' ■'
„Seint í maimónuði“, segir Tím-
inn, „var ríkisstjómin oirðin sam-
mála í aðailatriðum Um laiusn
málsins, a. m. k. ráðherrar Fram-
S'áknarflokksms og Sjálfstæðis-
fIokksins“. Sú lausm átti að vera
eins og geri var ráð fyritr í dýr-
tíðairfrumvarpi viðsikifiiamálaráð-
tíerrans, þegar það Viax lagt fyrir
þimgið. Fjárins til hinna fyrir-
hrnguðu dýrtiðarráðs tafana ,þ. e.
fyrst og fremst uppbóta á afUrðia-
verð bænda, átti að afla mieð
útflutningsgjaldi á allar útflutt-
ar .afurðir ,allt að 10°/o af aind-
virði þeirra, og nýjuím skatti á
aliar hreinar tekjur í landiwu,
allt að 5°/o af þeim, þannig á
lögðum ,að hann hefði ko-m-
ið íhflutf alihsliega lang-
þyngst niður á lágtekju-
m önnum og ra u n veru-
Ieg,a tvö- ,til þreafldað
tekjusik attinn á þeim!
Þessu vorii báðir Sjálfstæðis-
f liokk sráðherram i r samþykkir,
segir Tímihn. Um Ólaf Tboirs vit-
urn við það líka af hans ei|gin
yfirlýs'ingu. „Og þar sem ráðherr-
ar tveggja stærstu stjómmála-
fiókkanna voru sammá’.a Umþess
ar tvær tekjuöflunarieiðilr,'1 seg-
ir Framsóiknarblaðið ennfnemur,
„mátti telja vfet að þær myndu
ná saimþyfcki þingsims ... En nið-
uirstaðan varð önWur.“
Og nú getur Alþýðublaðið ekki
neitað sér um það ,að setjia hér
á eftir orðrétta Týsingu Tímans
á því, hvernig það v.ar hindráð,
að hinn fyrirhugaði nýi skattur
næði frarn að ganga, tekjuskatt-
urinn á öllum þorra Iágtekju-
manna í landinu yrði tvö- til
þrefaldaöur oig þjóðin þar með
raunverti’ega svikin um þá skatta
löggjöf, sem alþingi var búið að
ganga frá aðeins fáum yiikUm
áður:
,„Alþýðúfliokkurinn“, sGgit Tím-
imn, „áldt það flíkileigt til að
vinna bonum stundarhylli laun-
þqga, sem hugsuðu meira um
augnabliksbag en fraimtíðina, að
vera á móti tekjuskattinum. For-
vfglsmenn hans hófu því áróðnr
á móti honum. Þingmenn Sjálf-
stæðisflokksins, sem keppa Um
kjörfylgi við Alþýðufflokfcinn,
töldu það hæítulegt fyrir sig að
taka ábyrgairi afstöðu, en Al-
þýðuflokksmenn. Þeir höfðu roeiri
hluta i þingflokki Sjálfstæðis-
manna- Ráðberrar flokksins héldu
uppi vöraum fyrir tekjuskattinn,
ásamt. mokkrum utanbæjarmönm-
Um. Að flokum flélu þeir þó kúig-
ast, nema Pétur Ottescm. — Nið-
urstaðan varð því sú, að tekju-
skáttui'inn var gerður að sama
0g engu í meðföram þings%is.“
Hér hafiá menn „hanmsögu“
d ýrtíðarírum va rpsins eilns og
Tímiimn segir hana. Það er ,sem
maðui' sjál \esalihgs Sjálfstæðis-
meni ina á þiingi beygða hvern
af öðrumi, bæjarþinigmennimafyrst
tælda til kapphlaups víð Al-
þýðuflokkinni, og ráðherraraa tvo
log utainbæjarþingnieniniina síðan
kúgaða, allia nema Pétur Ottesen!
! ! *
Alþýðublaðið kyilttar fyrir
„ko>mplimientin“ við Alþýðuflokk-
inn og launþiegana, sem efti'r
því sem Tíminn spgiir „hugsa
meira um aiugmabliiksbag en
framti'ðina.“
Alþýðufliokkurinn getur áneið-
aralega flátið sér það í fléttu rúmi
liggja, hvern'ig Tíminn túlkair af-
stöðu hans til dýriíðarimmvarps-
ins. Alþýðufliokkurilnn barðist
fyrír en mokkur annar flokkur
fyrir því ,að ráðstafamir væra
gerðar til þess að halda dýrtíð-
'inini I landilnu í skefjum. ,Og þó
að haun fengi engar undirtektir
hjiá hinum fioikkunum í því pfni,
meðam hægast var að afia fjár til
dýrtíðarráðstafaina, var hiainn frá
því að umræður bófust um dýr-
tíðarmálin í vetur reiðubúimn til
þess að veita rikisstjórnilnni
heimifld til að leggja fram til
verðjöfnunar innanlands og ann-
a'rra dýrtíðarráðstafaraia afllt að
5 milljönum króna af tekjum rík-
issjóðs á' árinu 1941 Og. affla fjár
ti-1 þeirra að aufci með útfflutn-
ingsgjiáldi1 af ölllium útfluttum af-
urðlum, allt að 10% af andvirði
þeirra, eins ug geri var ttneð sam-
þykfct dýrtíðarfrumvarpsins. Hann
var meiria að segjia reiðubúinm til
þess að veita henni heimifld til
áð inmheimta hinn venjúlega
tekjuskattt í ár með 10% áflagi í
sarna skyni, erás og einraig var
gert rneð d ýrtíðarirumvarpinu í
því formi, sem það endaralega
var samþykkt. Alþýðuffloifckurinn
var og er því ekki heldur mót-
fallinn, að bændram sé gr,eid,d
verðuppbót á afurðir þeiirra,
af því fé, sem þannig fæst
'inn, ef það er nauÖsynAegt til
þess að halda niðri útsöfluverði
á þeim innanflands í
því skyni að hafa hem.il á dýrtið-
inni. En haran sá enga ástæðu
til þess áð vteiita heimíldir tflil ó-
takmarkaðrarfjáröflunar á kostn-
að bæjamma til slíkrar upphótar á
afúrðaverð bænda, þar sem enga
tryggiingu var hægt að fá fyrir
að óþörfú' til þess eiras að skapa
bændum stríðsigröða á kostnað
annarra stétta í lamdinu. Qg því
hind'raði' Alþýðuflokkurinn það
með góðri samvizku og fullkom-
inrai ábyrgðaTtilfinningu gagn-
vart allri þjóðinni, ekki einasto,
að lagðuir yrði eirahlíða skattur
á launastéttir landsins, allt að
10% af öllum launum, til þessi
að standast kostniað af svo ó-
ákveðnum ' dýrtíðarráðstöflunum,
beldur og einrai'g, að nýr skattur.
yrði la'gður á allair tekjur S
landirm, sem gengið befði f
berhögg við nýafgreidda
skattalöggjöf þingsins,
feoimið langþyngst niður á þehn
tekjnlægstu og tvö- til þrefafldað
hinn rau'nverulega tekjuskatt á
þeim.
Þáð vorit ekki aðeins hagsmUn-
ir launastétíannaog ]ágtekjufó]ks-
tns í landinu, sem kröfðust þiesgí
áð slikar álögur væru hindrað-
ar. Þess krafðist einnig allt rétt-
læti og síðaist en ekki sízt sómi
álþingí's eftir að það var búið
að ganiga frá allt annari skatta-
löiggjöf í vetur og hafð'i síðan
tekið sér vafld til pess að ÍTesta
koswingum og framlengja Umboð
sitt um óákveðinn tíma, ef til
vi'1.1 alt að fjiórum áruira.
i •- r ■' !..r í
Við Tírnann verður allltaf nægi-
legt tóm til þiess að tália um það,
hvor flokfcurinn hefir gert sigi
berari að ábyrgðarleysi og lýð-
skrumi: F r am sóknarf loktiurin n r
sem beimtaöi litt takmarkaðap
heimi'ldir til fjáröflunar á kostnað
bæjanma iog kauptúnanna í því
skynii að gi'eiða bændum upp-
bætur á afurðaverð þeinra, ám
þess að vilja veita nokkra trygg-
ingu fyriir því, að þær yrðu ekki
greiddar raema nauðsyn kréfði og
að haldi mætti feoma í baráttunni
gegn dýrtíðirani, — eða Alþýðu-
fliokkuriwn, sem neitaði að láta
skattleggja launiastéttir bæjanraaí
bg kauptúnanna lum hvorki meira
né minna ien 10% af launum
þeirra, eða tvö- tifl þrefalda tekju
skattinn á lág’tekjustéttum lands-
inis í svo óákveÖnum og yafia-
sömum tiflgangi, ef til vili iifl
þess eina, aað skapa bændum
stríðsgróða á þeirra kostnað. .