Alþýðublaðið - 19.11.1927, Blaðsíða 2

E
ÍALÞÝÐUBLAÐIÐ
| kemur út á hverjum virkum degi. |
3 Afgreiðsla í Aipýðuhusinu við
5 Hverfisgötu 8 opin frá kl. 9 árd.
j til kl. 7 siðd.
j Sferifstofa á sama stað opin kl.
} 91/s— lO'/s árd. og kl. 8—9 síðd.
j Simar: 988 (afgreiðslan) og 1294
J (skrifstofan).
j Verðlag: Áskriftarverð br. 1,50 á
J mánuði. Auglýsingarverðkr.0,15
j hver mm. eindálka.
J Prentsmiðja: Alþýðuprentsmiðjan
j (i sama húsi, sömu simar).
Atkvæðaf ölsun armálíð
í Norður-ísafjarðarsýslu.
ísafirði, FB., 18. nóv.
Réttarhöld í Hnífsdalsmálinu
haida áfram. Rannsóknardómarimn
óskar þess g'etið, að hann hafi í
dBg í rétti í Hnifsdal fundið höf-
and að atkvæðaseðli, er hann áður
faldi ritaðan af Friðbjörgu Frið-
riksdóttur í Bolungavik. Sýkna
Kristjáns Ólafssonar hreppstjóra i
Bolungavík þar með sönnuð að
hálfu og þá sennilega að öllu
leyti.
Alþbl. hefir spurst f\nir um,
hver væri sendandi skeytisins, og
fengiö staðfest, að skeytið er frá
Finni Jónssimi póstmeistara.
Auðvitað hefði sýkna Kristjáns
sannast engu að siður, þó að Pét-
«r Oddsson hefði ekki stofnað til
upphlaups, og er framkoma hans
og íhaldsblaðanna, sem Teynt hafa
að trufJa rannsókn málsins, jafn-
vítaverð, þótt Kristján reynist
sýkn saka. Hafa og böndin bor-
ist ineira að öðrum en honum, og
er gott, að sannleikurinn komi í
Jjós.
Leiknrinn Sorni uin ihvértt
og einn.
pað var helgiblær yfir leikhús-
gestum. Pað voru æðstu og eim-
föKlustu sannindi lifsins, sem
þeim voru sýnd, sannindi, sem
ajlir þekkja, en þreytast þó aldr-
ei á að heyra af því, hvað þau
eru alkunn og sönn. Það er barna-
légt, og leikritið er barnalegt alt
í bezta skilningi orðsins, en ekki
í sama skilningi eins og t. d.
Helga kver Hálfdanarsonar, þó að
Jeikritinu og kverinu svipi nokkuð
hvoru til annars. Það kemur við
i]>að í frumeðlí mannsins, sem með
honum er borið, en nú á dögum
er orðið umtumað af svonefndri
mentun og þekkingu. Og menn
geta látið það eðli, bælt og brot-
ið af vélamenningu, rétta sig úr
kútnum um stund við að horfa á
'þenna leik og látið áhorfendur
hviia sigj við að vera í bili það,
sem I>eir i raun og veru eru, —
böhn.
Leikritið er stælt eftir fomu
síðalærdómsleikriti. Það heíir gert
Hugo v. Hoffmannsthal. Það er
ALÞÝÐUBLAÐi Ð
nð eins bláefnið, sem er frá mið-
öldum, en bæði forrn og frágang-
ur er nútímans og ærið ólíkt
fornu leikjununr. Sá, sem sér leik-
inn, skyldi varast að halda, að
hann sé nokkru nær um þá. Leik-
irnir fomu voru, fullir af alls kon-
ar glensi og gáska innan um al-
vöruna og það alt ærið gróft.
jafnvel harðklæmskt, sem þá þótti
fyndið, en ekld ókurteist. Efnið
sjálft er ekki neitt nýtt, hið al-
kunna um vald auðsins og kyngi
hans til að gera menn illa. Þó er
alt heldur séð út um burgeisa-
gluggann og miklu iheir litið á
þær kvalir, sem auðmaðurinn hef-
ir unnið til bæði þessa heims og
annars með illmensku sinni, held-
úr en á þá sálar- og líkams-á-
verka, sem hann í skjóli auðsins
hefir veitt fátækum. Og það
bregst ekki, að guðleg náð mjög
oddborgaralega metur smámyntir
þær, sem auðmaðurinn hefir
fleygt í aurná stöku sinnum, næg
góðverk tií að hyija hitt, svo að
hann loks gengur hvítur og fág-
aður til eilífrar sælu, — unaðs-
leg sjón fyrir auðmannsaugu.
Auðvitað er þetta vafið í um-
búðir sömu siðgæðispredikana,
sem bæði pokaþrestar og aðrir
kennimenn hafa flutt öldum sam-
an. Sannieikurinn er — og er þó
hart að þurfa að segja hann —, að
andskotinn, senr einnig er sýndur
í leiknum, er eini maðurinn þar,
sem talar af fullu ráði og skyn-
samlegu viti, þegar hann er að
lýsa illvirkjum „Sérhvers" og rétti
sínum á sálu hans, en hann virt-
ist nokkuð ötvíræöur.
Það er ekki efnið, sem ber leik-
Lnn uppi, heldur frammistaða Ad-
ams Poulsens og annara leikenda.
Það er óhætt að segja, að aldrei
hefir leíkfélagið komist hærra í
list en hér. Allnr leikurinn var
samfeldur og óslitinn sundur af
kunnáttuleysishökti. Herra Poul-
sen er víðfrægur fyrir leik sinn
í jiessum sjónleik, og sýndi
frammistaðan, að hann á það skil-
ið. Gnæfir „Sérhver" svo hátt í
leiknum, að hann skyggir á öll
önnur hlurijerk í honum. En af-
bragðsvel var leikinn djöfullinn (I.
W.), skuldugi maðurinn (V. G.),
mammon (T. H.) og frillan (Þ.
B.). Ungfrúin, sem lék frilluna,
hefir þó all-óþýðan róm, en getur
óeíað bætt úr þvi. Yfir höfuð var
hvert einasta hlutverk vel leikið.
Athugavert er það við sviðið, að
fulldimt er á því allajafna. Gætti
þess sérstaklega, er djöfullinn var
þar, og þótti mörgum kunningj-
um hans og vinum fyrir því, að
sjá hann ekki belur. Það er að
geta þess, að það bagaði ekki,
þótt hr. Poulsen tali dönsku, en
aðrir íslenzku; það fór jafnvel
vel.
Þýðingin fellur vel í eyra, en
fyrirsögn leiksins er ólipur og ó-
íslenzkuleg. Þess ber og að geta,
að leikendaskráin, sem svo er
ne/nd, er verri en ekki. Nöfn leik-
enda eru ekki skráð við hlutverk-
in, og greinin um miðaldaleikina
er einskis virði, en þó kostar þessi
bleðill 50 aura. Greinar þær, sem
eru í skránni, eru að jafnaði
fjarska lélegar, og þarf eftirleið-
is að vanda til þeirra. Hvað gefa
menn fyrir þessa setningu: „Guð-
ræknisleikir þessir voru á útlendu
rnáli nefndir mysterier“; þet a er
danska, en ekkert alþjóðamál, og
það sýnir sjóndeiidarhringinn.
Það þarf ekki að efa, að að-
sókn verði að þessum ieik, enda
er þa'ð að vonum, — ekki víst,
að slík list bjóðist í liráð.
G. J.
Tilmæli.
Hr. ritstjóri! í blaði yðar í dag
er ég víttur með sterkum orðum
fyrir að hafa í „Verði“ 12. þ.
m. bygt frásögn af atkvæðaföls-
unarmálinu vestra á skeytum frá
„Vesturlandi“. Tig er sakaður um ,
lævíslega hlutdrægni, yfirdreps-
skap, hræsni 0. s. frv.
Ég' veit hins vegar ekk’i til þess,
áð neinu í þessari frásögn blaðs
míns hafi verið andmælt sem ó-
sannindum í nokkurri fregn að
vestan, og vil ég því biðja yður
að gera mér og lesendum yðar
jiann greiða að skýra frá þvi lið
fyrir lið, hver ósannindi ég hafi
haft eftir „Vesturlandi" í „Verði"
12. þ. m.
Lesendur yðar geta svo sjálfir
um það dæmt, hvort ritháttur yð-
ar í minn garð réttlætist af ó-
heiðarleik mínum í nefndum
fréttapistli 12. þ. m.
18. nóv. 1927.
Kristján Albertsson.
Tii
ritstjöra Alþýöublaðsms.
Aths. Ritstj. Alþbl. hefir ekki
viljað synja Kr. A. þeirrar sæmd-
ar að fá einu sinni að sjá grein
eftir sig i heiðarlegu blaði. Slík
tilhliðrunarsemi gæti verið dálxt-
il hugnun manni, sem hefir stað-
reynst svo áhrifalaus, að við
fyxsta tækifæri verður sá maður
dömsmálaráðherra, sem hann hef-
ir hrakyrt niður fyrir allar hellur
alla sína blaðamenskutíð. Hins
vegar lætur Alþbl. ekki ginnast
til að verða við þeim tilmiæium
Kr. A. að rekja neitt í sundur uœ
ósannindi í tiltekinni grein, þar
Sem hann hefir ekki verið sakað-
ur rnn /þau, heldur hræsni. Blað-
ið bendir lesendunum á að lesa
frásögnina x „Verði“, skeyti „Vest-
urlands'1 um atkvæðafölsunarmál-
ið og bera alt saman við uminæli
AJjxbl. og spyrja síðan sjálfa sig,
hvort hræsnin skíni ekki út úr
„Veröi“ í umræddri frásögn Kr.
A. Verði svarið þá neitandi, þá
fær Kr. A. uppreisn, sem hann
hefir ríka þörf fyrir. Hitt má vixða.
homum til vorkunnar, sem ekki
er nema mannlegt, að hann sjái
ekki rótgróna bresti í fari sínu.
Biskupinn af Birmingham.
Mynd þessi er af dr. Barnes.
biskupi af Birmingham á Eng-
landi. Það var hann, sem Harald-
ur Níelsson prófessor hafði eftir
ummæíin um breytiþróunarkenn-
inguna og guðfræðikerfin í ræð-
unni, sem birt váx- í blaðinu á
laugardaginn var. Skömmu eftir
að biskupinn flutti ræðuna, höfðu
honum borist 1100 bréf út af
henni. Voru þau öil þakkarbréf,
nema tæp 40, sem voru andstæð
kenningu hans eða gagnrýndu
hana.
Karlakór Reykjaviknr
söng aftur í GamJa Bíó á sunnu-
daginn fyrir vel setnu húsi.
Söngskemtun þessi vaj mjög á-
nægjuleg og tilbreyting fyrir bæj-
arbúa að eiga fleiri en eitt söng-
félag í hænum. Söngstjórinn, Sxg-
urður Þórðarson, er ötull og
vandvirkur og stjómar sérstak-
lega liðlega og smekklega, enda
lætur kórinn að stjóm hans eft-
ir því, sem hægt er, en það er
tímaspursmál að samæfa jafn-
margar og misjafnar raddir, svO'
vel sé, enda vantar enn allmikið á-
þá samræmandi heild raddanna,
sem skapar hrifandi lcraft og hríf-
andi söng yfirleitt. Þó brá þessu
fyrir í sumum lögunum, enda rnxrn
Sigurði Þórðarsyni takast þetta
með mægum tímia.
Einsöngvurunum tökst báðum
mætavel. Mun þetta vera með því
íyrsta, sem Sigurður Markan
syngur fyrir kóri. Rödd hans er
hljómrik og Jmrimannleg og fer
vel fyrir söngflokk, enda voru
bæði lögin, er hann söng í, end-
urklöppuð, og þar að auk tvö
önnur, ,,Vögguv[sa“, sænskt þjöð-
lag, og „.Kínverskur mars“. „Píla-
grímssöngurinn úr ,Tannhauser‘ “
var ekki vel æfður og ekki nærri
nógu aðlíðandi. Vonandi leggur
kórið sig betur f:nam við [xað stór-
fagta Iag. R. J.