Tíminn - 21.09.1963, Blaðsíða 3

KENNEDY ÁVARPAR ALLSHERJARÞING S„ Þ.
„ViS erum mætt hér enn I lelt okkar að friSI. Fyrlr 24 mánuðum,
þegar ég slðast hafðl þann heiður aS ávarpa þessa samkundu, hvildu
dtmm óttaský yfir alheimi. Frelsi Vestur-Berlínar var í hættu. Sam-
komulag um frjálst Laos sýndist fjarlægt. UmboSsstjórn Sameinuðu
þjóSanna í Kongó var í molum. Fjárhagshorfur samtakanna voru dökk-
ar. Dag Hammarskjöld var látinn. Sovétríkin hófu kjarnorkutilraunir
í andrúmsloftinu á nýjarf leik. — ÞaS voru kvíðafulltr dagar fyrir allt
mannkyn- og sumir menn efuSust jafnvel um, aS þessi stofnun gæti
starfað áfram. En 16. og 17. allsherjarþingið kom ekki elnungis saman,
heldur náðist þar og mikill árangur. Sameinuðu þjóðirnar voru ábyrgS-
inni vaxnar og stuðluSu að því aS draga úr spennunni og halda hinum
dökku skýjum i skefjum. í dag er léttara i lofti og vonargeislarnir
brjótast gegnum skýjaþykkniS. Spennan í Berlínarmálinu virðist ekki
eins mikli og áður. Pólitísk endurskipulagning hefur átt sér stað í
Kongó. Sameining hlu'tlauss Laos virðlst að minnsta kosti vera i deigl-
unnt, þrátt fyrir mlkia erfiðleika. Fyrri einingar og réttsýni gætir nú
í Öryggisráðinu. Unnið er að 10 ára áætlun S.þ. og í fyrsta sinn á 17
árum hefur festuiegt skref verið stiglð til þess að hindra framleiðslu
kjarnorkuvopna, og á ég þar að sjálfsögðu vlð samninginn um tak-
markað bann við kjarnorkuvopnatilraunum, sem Sovétríkin, Bretland
og Bandarikin stóðu að, en yfir 100 þjóðir hafa nú gerzt aðilar að",
sagði Kennedy Bandaríkjaforseti í upphafi ræðu sinnar i allsherjarþingi
Sameinuðu þjóðanna í dag.
Nýir alþjóðasamningar fylgja
í kjölfar Moskvusamningsins
NTB-New York, 20. sept.
• Kennedy, Bandaríkjafor-
seti, sagði m. a. í ávarpi
sínu é Allsherjarþingi SÞ
í dag, aS það væri trú sín,
að í kjölfar samningsins
um bann við kjarnorku-
vopnatilraunum í andrúms
loftinu og neðansjávar,
myndu fylgja nýir samn-
ingar um alþjóðamál milli
Sovétríkjanna og Banda-
ríkjanna og bandamanna
ríkianna.
• Það verður að leita eftir
samningum um frekari að-
gerðir til þess að draga úr
vígbúnaðarkapphlaupinu.
Það er hægt með því að tak
marka útbreiðslu kjarn-
orkuvopna og með því að
nota kjarnorkuna fyrst og
fremst til friðsamlegrar
NTB-Stokkhólmi, 20. sept.
Föstudagurinn var sannarlega
sorgardagur fyrir sænska flugherinn.
Fjórir ungir flugmenn týndu lífi i
tveim flugslysum með aðeins nokk-
urra klukkustunda millibili, og í báð
um tilfellum var um að ræða her-
þotur af gerðinni Lansen.
Fyrra slysið varð við Tuna, um
sex km. norð-austur af Veterás í Mið-
starfsemi. Þá verður einn-
ig að ná samkomulagi um
bann við neðanjarðartil-
raunum með kjarnorku-
vopn, með nægilegu eftir-
liti.
Einnig verðum við, hélt Kennedy
áfram, að revna að komast að sam
komulagi um að halda gereyðingar
vopnunum orott frá hinu ytra
rúmi. Látum samningamenn okk-
ar setjast við samningaborð á nýj-
an leik til þess að vinna að raun-
hæfri lausn í þessu sambandi.
í ræðu smni lagði Kennedy á-
herzlu á, að hverjar þær sam-
komulagsaðgerðir, sem gerðar
\Tðu krefðust af hálfu Bandaríkj-
anna samráðs við bandálagsþjóð'ir
þeirra, sem hefðu jafn mikilla hags
muna að gæta í þessu sambandi
og Bandaríkin sjálf. En til þess að
íramangreíndum markmiðum
rerði náð þarf skynsamlegar við-
ræður og í flestum tilfellum krefj
i st þær nýrrar afstöðu í hinu kalda
stríði. sagð'i forsetinn. Við megum
Svíþjóð. Hrapaði þotan til jarðar ör-
skömmu eftir að hún var komin á
loft og fórust báðir flugmennirnir,
sem voru um tvítugt. Nokkrum
klukkustundum síðar fórst önnur
Lansenþota 1 aðflugi á herflugvöll-
inn í Blekinge í Suður-Svíþjóð og
fóru-st báðir flugmennirnir, sem
höfðu verið á æfingaflugi.
Orsakir slysanna eru ekki kunnar,
en rannsókn stendur yfir.
ekki ætla okkur að grafa andstæð
inga okkar heldur keppa við þá á
friðsamlegum grundvelli.
Þá sagði forsetinn, sem hélt-
ræðu sína sólarhring á eftir ávarpi
Gromykos, utanríkisráðherra Sovét
r’kjanna. að á því væri engin laun
ung, að' mikill grundvallarágrein-
ingur væri milli Sovétríkjanna og
NTB-Þrándheimi, 20. sept.
Hln 52 ára gamla kona, Alfhild
Docthea Karlsen, var í dag fund-
in sek í undirrétti Þrándheims
um yfirlagt moro á manni sín-
um Ottar Karlsen, Krafðist sak-
sóknarinn lífstíðarfangelsinsdóms
yfir konunni fyrir að hafa ráðið
manni sínum bana með þvi að
gefa honum inn rottueitriö Zelio-
pasta margsinnis á tímabilinu frá
júnílokum til 11. ágúst í fyrra-
sumar. Þá var ákærða og fundin
sek um að hafa falsað nafn
tengdaföður síns til þess að ná
á þann hátt bankaláni, og fyrir
að hafa stolið 3—5000 norskum
krónum úr íbúð tengdaföður síns,
eftir að hann hafði verið sendur
á sjúkrahús.
Eftir að úrskurðurinn féll
lýsti sáiíræðingur því yfir, að
sakborningurinn væri andlega
vanþroskað'ur og með snert af
sálsýki. Er þá þetta sérstæða
morðinál senn á enda runnið,
en dómur fellur á hádegi á
morgun, og hefur ævilangs
Bandaríkjanna.
Svo lengi sem þessi ágreining-
ur er til staðar setur hann tak
mörk fyrir þvi, hvaða samningum
er hægt að ná. Kennedy lagði enn
áherzlu a stuðning Bandaríkjanna
við Sameinuðu þjóðirnar, en
ragð'i að starfsemi þeirra þyrfti
að breyta i mörgum atriðum.
fangeisis verið krafizt, eins og
áður segir. Það tók réttinn tvær
og há’iía klukkustund að kom-
ast að framangreindri nið'ur-
stöðu og ríkti gífurleg spenna
á meðan í réttarsalnum, sem
var þéttsetinn.
Þegar úrskurðurinn hafði ver
ið lesinn upp sáust engin svip-
brigði á frú Karlsen og var
hún þá spurð að' því, hvort hún
hefði heyrt hann og siklið. En
brátt virtist eins og smá renna
upp fyr;r sakborningnum, hvað
orðið var og skyndilega féll
um grati Þegar læknisskýrsla
konan fram á arma sína í hljóð-
hafði veiið lesin upp reis kon-
an upp frá borðinu og sagði
með gratstafinn í kverkunum:
Eg er saklaus. Eg hefi aldrei
gert manninum mínum þetta.
Meðan konan lá enn grátandi
fram á borðið, tók saksóknarinn
til máls í síðásta sinn og endaði
á kröfunni um lífstíðardóm.
Sagði hann að hér væri um að
að ræða afbrot, sem varla ætti
Kennedy vék að kynþáttamálun
um og kom þá m. a. inn á at-
bíirðina, sem urðu fyrir nokkrum
dögum í Birmingham í Alabama,
er fjögur negrabörn voru myrt í
sprengjuárás á kirkju eina.
Sagði forsetinn, að Bandaríkin
-æru á móti kynþáttamisrétti og
Eramh á 15. sfðu.
sér nokkra hliðstæðu í landinu,
og af þeim söíkum getur krafa
mín ekki orðið önnur en l'ffs-
tíðarfangelsi, sakborning til
handa.
Næst sagði verjandinn nokk-
ur orð og bað þess, að sakborn-
ingur fengi sem mildastan dóm.
Allt í einu greip frú Karlsen
fram í fyrir honum og hrópaði
grátandi: Ég er saklaus, og þag
verða mín síðustu orð. Ég hefi
aldrei gert manni mínura neitt
slíkt sem þetta, því að hann
gerði mér aldrei neitt illt.
Það eru tveir aðrir, sem eiga
sök á þessu, og þeir eru meðal
minna nánustu. Hugsið ykkur
hlutskipti mitt. Ég á tvö börn,
sem ég fær aldrei framar að
sjá.
Síðan féll hún aftur í ákafan
grát og var ekki fær um að yfir-
gefa réttarsalinn fyrr en löngu
seinna.
Eru þessi réttarhöld talin ein
hin áhrifaríkustu í sögu norsks
réttar.
Tvær herþotur fórust
með 4 ungum mönnum
.............. nipiiiii'mmii'i i ii'fi 1 im
Dónuir í rottueitursmálinu í dag. Konan fundin sekum morð
BBÐUR SAKBORNINGS
LfFSTlÐARFANGELSI
Gerhardsen tii valda á nv
NTB-Osló, 20. september.
Nú er nær öruggt, að Verka-
mannaflokurinn, með Einar Ger-
hardsen í forsæti, tekur aftur við
völdum í Noregi, því ag hin 23
daga gaanla stjórn borgaraflokk-
anna undir forsæti John Lyngs,
var felld með svokölluðum em-
kvæðum meirihluta í nerska Stór-
þinginu seint í kvöld (föstudag).
EINAR GERHARDSEN
Á morgun (laugardag) leggur
John Lyng lausnarbeiðni sína fyr-
ir konung, sem síðan mun snúa
sér til formanns stærsta flokksins,
sem felldi stjórnina, þ.e. þing-
flokks jafnaðarmanna, sem mun
vísa konungi á Einar Gerhardsen,
fyrrverandi forsætisráðherra, sem
mun þá fá það hlutverk að mynda
nýja stjórn.
Er öruggt, ag Verkamannaflokk
urinn mun taka að sér hlutverkið,
en ekki er hægt að segja um hve
nær hin nýja stjórn verður út-
nefnd. Sennil'ega verður það þó
um miðja næstu viku.
Við atkvæðagreiðsluna í þing-
inu í kvöld hlaut tillagan, sem
Nils Hönsvald, formaður þing-
flokks Verkamannaflokksins, lagði
fram í gær um stefnuskrá nýrrar
stjórnar, 74 atkvæði þingmanna
Verkamannaflokksins, en hinir
tveir þingmenn Sósíalistíska þjóð-
arflokksins greiddu einir sinni til-
lögu atkvæði, sem hljóðaði svo:
Stórþingig lítur svo á, að tillaga
sú, sem Verkamannaflokkurinn
hefur lagt fram, sé betri grund-
völlur undir starf nýrrar stjórnar,
en tillaga sú, sem þegar liggur
fyrir, og er þá átt við stefnuskrá
stjórnar Lyngs. John Lyng hafði
strax í upphafi umræðna um
stefnuskrá stjórnarinnar lýst því
yfir, að hann myndi segja af sér,
færi atkvæðagreiðsla á þennan
veg.
TÍMINN. lauaardaainn 21. sentambar 1943
3