Alþýðublaðið - 23.11.1927, Side 2

2
ALÞÝÐUBLAÐx Ð
jALÞÝBUBLAÐIB |
<j kemur út á hverjum virkum degi. •
5 Afgreiösia i Alpýöuhúsinu viö :
< Hverfisgötu 8 opin irá kl. 9 árd. :
J tii kl. 7 síöd.
j Skrifstofa á samá staö opin kl. j
í 95/s—XOV'ii éir<i- og k!. 8 — 9 siðd. :
Í3 Simar: 988 (aigreiðsian) og 1294 j
(skrilstofan). :
Verðlag1: Áskriftai verð kr. 1,50 á ;
« mánuði. Auglýsingarverðkr.0,15 :
< hver mm. eindálka. ;
5 Prentsmiðja: Alpýðuprentsmiðjan
| (í sama húsi, sömu simar). {
Mvei* er hann?
Það verða alt af einhverjir til
þess að svíkjast undan að borga
toiiana, jxegar ekkert eftirlit er.
Þegar sumir kaupmenn eru fam-
ir að svíkja tollinn, hugsa aðrir
stallbræður þeirra eitthvað á þá
leið, að þvf skyldu þeir vera að
greiða landssjóði þúsundir króna,
þegar keppinautur þeirra gerir
það ekki. Og þarmig breiðast toil-
svikin út, því að það þarf sterk
bein og stefnufestu til þess að
halda áfram að greiða skilvislega
j>að, sem ekkert kallar eftir nema
samvizkan, þegar nágrannamir
greiða j>að ekki.
Úti um iand er eftirlitið með
greiðsiu tolla afarlítið, enda er
}>að á almannavitorði, að þar eiga
mikii tollsvik sér stað. Auðvitað
er mesti fjöldi kaupsýslumanna,
sem aldrei syíkja toll, og það
sjálfsagt mitrill meiri hluti þeirra.
En hinir eru þó orðnir of marg-
ir, og sennilega nema tollsvikin
hundruðum þúsunda króna.
Vafalaust hefir fyrr verandi
stjórn séð, að hér var komið í
óefni, en hún hefir eins og í svo
mörgum öðrum framkv>:æmdum
reymst óhæf til starfsins. Það virð-
ist nú ekki mikið þrekvirki að
setja nokkra tolleftirlitsmenn, en
þetta var íhaldsstjóminni ofraun,
enda fyllilega skiijanlegt, að
flestar framkvæmdir reynist jreirri
stjórn ofnaun, sem ekki hafði
meiri1 framkvæmd í sér en það,
að hún lét gjrðinguna kringum
'stjórnarráðsblettinn liggja á hlið-
inni, svo að mánuðum skifti, án
þess að hafa framkvæmd í sér
til jress að láta Jaga. Þeim lét
það befur, íhaldsráðherrunum, að
setja upp spekingssvip en að
framkvæma.
Þessi frámunalegi sióðaskap-
ur Jóns Þorlákssonar og Magnús-
ar Guðmundssonaf að skipa ekki
tollaeftirlitsmenn hefir kostað
iandssjóðinn geysilega mikið fé,
— sennilega kostað hann ekki
tninna árlega en Jón Þorláksson
þykist ætla að spara annað hvert
ár með því að fældía þingum.
Nú hefir nýja landsstjómin
skipað þessa nauðsynlegu eftir-
Jiismenn, og myndi engum detta
i hug, að him ættl sérstakt lof
skilið fyxir það. En með slóða-
skap Jhaids-tjómarinnar að bak-
sýn virðist skipun eítirlitsmann-
anna stórvirki.
Eins og menn hafa séð á út-
lendum skeytum, hefir staðið yfir
mikil ríkiserfðadeila í Rúmeníu.
Krónprinzinn Carol gerir kröfu til
þess að taka við stjórnartaumun-
um eftir föður sinn látinn. Bænda-
flokkurinn í Rúmeníu, sem er
Nú mætti ætla, að Jrá Þorláks-
son léti „Morgunblaðið" þegja um
þetta, því að það getur aldrei
orðið annað en hneysa fyrir í-
haldsstjómina, sem sat við völd
í háJft fjórða ár, að hafa ekki
getað komið í framkvæmd þessu
nauðsynlega verki.
En — nei. „Morgunblaðið" þeg-
ir ekki; þvert á móti galar það
upp. Hér hafa kraftar verið að
verki, sem em sterkari en Jón
Þoriáksson. Hér hefir sýnilega
einhver af peningamönnunum,
sem standa á bak við blaðið, ver-
ið á seyði.
Gamall málsháttur segir, að
[ægar steini sé sent í mannþyxp-
ingu, þá veini sá, er fyrir verði.
Manni verður þá að spyrja, hver
hann muni vera, maðuxinn, sem
getur kipt svo tilþrifalega í
„Morgunblaðs'-ritstjórana, að þieir
neyðist til þess að rita það, sem
heldur á Iofti slóðaskap Jóns
Þoriákssonar? Hver er harm þessi
maður, sem tekur svona sárt, að
nú eigi að taka fyrir tollsvikin,
og hver er orsökin til þess, að
honum sámar það? VafaLaust er
hann í flokki þeirra manna, er
hafa Jón og Valtý fyrir vinnu-
menn, exi geta hinir úr blaðút-
gáfufé'aginu verið ánægðir með,
að vinnumönnunum, Jóni og Val-
tý, sé þvælt út í slíkan skítmokst-
ur, sem það er að hafa á móti
meira tolleftirliti tál þess að
minka tollsvikin?
Inisleiad 11HI m d i.
Þjórsá, FB„ 23. nóv.
Tíð. Heilsufar. Umferð.
Tiðarfar hefir verið gott undan
farið, en rigningalítið hér um
slóðir. Heilsufax gott. Engin
mannalát nýlega hér i kring. Um-
ferð er iítil hér nú. Vegir eru
slæmiT, síðan frostrn fór að taka
ir þeim á dögunum.
mjög öflugur, styður hann til
valda. Síðustu útlendar fréttir
herma, að Carol, sem hefir verið
landflótta, sé á heimleið til Rúm-
eníu. Eru óeirðarölduinar að stiga
hærra og hærra, og sagt er, að
landið sé í raun og veru í hern-
Fiöaáveitan.
Nú mun vera um það bil lokið
að veita Hvítá á Flóann; — er
j>etta í fyrsta skifti, sem ánni er
witt á hann að hausti til.
Á siðari árum hefir mjög uuk-
ist áhugi manna um að ferðast
hér innan lands og kynnast ó-
byggðum landsins og öðrum lítt
kunnum landshlutum. Áhugi hef-
ir einnig vaknað fyrix því að
kynna landið erlendum þjóðum,
náttúru þess, sögu og þjóðar-
hætti. Hefir mönnum fyrir löngu
orðið Ijóst, aö fáfræði erlendra
þjóða um alla hagi vora er oss
tíi hinnar mestu óþurftar á ýms-
an hátt, og myndi oss á ýmsan
veg reynast stórhagur að aukinni
þekkingu á landi voru erlendis.
Hér á landi er enginn félags-
skapur, sem beitir sér fyrir því
að kynna landið út á við né inn
á víð, ems og á sér stað í flest-
urn löndum Norðurálfummr. Á
Norðurlöndum er slíkur félags-
skapur (Turistforeniniger) í hvferfu
landi, öflugur mjög, sem hefir i
margbrotið verk með höndum um
að auka þekkingu manna á nátt-
úru landsins, örva ábuga á ferða-
lögum og greiða fyrir því á ýms-
an hátt.
Vér undirritaðir álítum mjög
Æskilegt, að slíkur félagsskapur
yrði stofcaður hér á landi. Mun
það varla orka tvímíelis, að fé-
lagsskapur sá niætti verða þjöð-
inni til Iiins mesta gagns og leysa
úx ýmsum þeim viðfangsefnum,
sem engan eiga hér formælanda
nú, viðfangsefnum, sem ekki verð-
ur fram hjá gengið gaumJaust til
lengdar.
Til þess að koma máli jæssu á
framfæri leyfum vér oss að bjóða
öllum, er áhuga hafa um j>etta
mál, til fundar í kaupþingssaln-
aðarástandi. Hinuiú núverandi
konungi, Michael, sem er bam að
aldri, hafa Rúmenar komið I
fyigsni uppi í fjöllum. Myndin
hér að ofan er frá höfuðborg Rú-
meníu, Búkarest.
um sunnudaginn 27. nóvember n.
k. kl. 2. Þar verður mál þetta
tekið til umræðu og skýrt fyrir
fundarmönnum. Verði undirtektú'
manna svo góðar, sem vér vænt-
um, verðtu félagið stofnað á
þessum fundi.
Reykjavík, 16. nóvember 1927.
Bjöm Ölafsson.
Níels Dungal.
Einar Pétursson.
Haraldur Ámctson.
Helgi Jönasson. '■
Jón Þorláksson.
Skúli Skúlason.
Stefán Stefánsson.
Tryggöi Magnússon.
Valtýr Stefánsson.
Geir G. Zoéga.
Erieissl sísasskeytíL
Khöfn, FB„ 22. nóv.
Danskur málari Iátinn.
MáJarinn prófessor Tuxen er
Játinn. (Lauritz Regner Tuxen
var danskur málari, f. 1853. Hann
varð frægur 1879 fyxir málverk:-
ið „Susanne S Badef'.)
Ráðstjórnin og friðarmálin.
Frá Lundúnum er símað: Menn
búast við því, að fulltrúar ráð-
stjómarinnar rússnesku muni á
afvopminarfundi Þjóðabandalags-
ins í Genf í næstu viku leggja
til, að nú þegar verði kallaður
saman fundur um afvopnunarmál,
sem allar þjöðir taki þátt í. Enn
fremur búast menn við því, að
þeir muni reyna að koma þvi til
leiðar, að stjómmálasambandið
milli Bretlands og Rússlands kom-
ist á aftur.
Khöfn, FB„ 23. nóv.
Belgiustjöm fer frá vegna
mótsp /rau' gegn tillögu frá
jafnaðarmönnum.
Frá Berlin er símnð: Sam-
steypustjómin í Belgíu hefir beð-
i