Alþýðublaðið - 15.07.1941, Side 2

ÞRBE>JUDAGINN 15. júlí 1941.
Flugvélar Breta fara ekki aðeins í sprengjuárásarleiðangra inn
yfir meginlandið. Fyrir hefir það komið, að þær hafa farið í allt
öðrum tilgangi. Hér er til dæmis mynd af undirhúningi eins
leiðangursins. Það er verið að flytja tepakka fra Austur-Indium
Hollands upp í flugvélina. Tepökkunum var varpað niður á Hol-
landi þar sem fólkið hefir fundið mjög tilfinnanlega til teskorts-
ins síðan Hitler hertók landið og sleit það úr siglingasamhandi
við umheiminn og nýlendur þess.
Clrarcbill oo bind-
indisstarfsemin.
VITA menn hvaða sfe»ðun for-
sætisráðherra Englands hef-
ir á bÍTidi'ndi ?
Sagt er að rannsókn Þjóð-
Þjóðverja á síg'arettareykingum
ungra mainna, er þeisr voru að
feoma upp hinmi miklu vamar
limt á vestuxlaudamæruuum, hafi
saimfært pá um, að sigarettan
eyðilagði þriðjung af lífsorku
ungU' masnuainjna. Stjðm Þýzka-
lands hóf herfe,rð gegn sígamett-
unni, og því verður ekki neitað
að sókn þýzkra hermanna r&yn-
i&t hvarvetna hörð. Að visu eru
vopn þeirra miki] og skæð, en
fleira kemur þar til greina.
Englendirigar neykja mikið iog
fbrsætisráðheiTa þeirra er þar
ekki afturbátur. Ef til vill verður
það aldrei upplýst ,hve mikilli
orku sú þjóð sóur þannig fá*
víslega. En hvaÖa áplit befár þá
Churchill á áfengi&niotkiu/n? Árið
1908 flutti hann erándi á ársþingi
þess bindindissamhainds í Eug-
landi ,sem ,,The United King-
dom Allianoe“ hei'tir. Gat hann
þess að hafa oft heyrt þvíí ha'ldið
fram, að hin róttæka skoðun
sumra hreinræktaðra bindindis-
manna tefði fyrir framgangi máls
in&. „Þessari mótbáru ber að
Þ&vara“, sagði hann, „með þeirri
fu'llyrðingUi, að engin hófsemdar-
stefrra væri Pl í bindindismálum,
ef ekki hefðu verið tíl róttækir
bindindismemn. Það er aðeius að
þÞakka hinum heilaga eldi á-
Þhugans í brjóstum þeirra manna
Þsem oft eru kenndir við „of-
stæki", að almenningsálitíð hefir ;
breyst þannig að það gerir kröfu
tíl gætni iog hófsemdar. MeðaJ
lýðræðisþjóðanna hefir almen'n-
ingsátítið stöðugt snúist meira iog
meiira á sveif með bindindi og
heimtað sterkari hömlur“.
Þetta sagði nú dugnaðarmað-
urinn Churchill árið 1908, og mik-
il gæfa hefði það verið en&ku
þjóðinni, ef hún hefði frá þe&s-
um tíma tekið enn fa&tari töfeum
á þessu miklaa meini hennar, sem
enn er mein allra þjóða.
Nú hafia menn í Englandi mikl-
ar áhyggjur út af vaxandi öl-
drykkju ungra manna á 16 ára
aldrinum, &em vinna fyrir háu
kaUpi. gáaðið „The Ðaály Ex-
p'ress“ nefnir t. d. einn 16 ára
pilt, sem fær 4 sterlingspund á
og 5 shillinga á viku. Hann hafi
fengið móður simni 25 shílltinga
af feaupinu, em himu hafi hann
eytt í öl og sfcemmtanir. Ann-
an ungam mamn, 18 ára, nefnir
blaðið „Evening Standard", sem
fær 5 pund á viku, an hefi,r ver-
ið sektaður fyrir ölvun. Hafði
dómarinn sagt við umga mann-
inn, „að annað betra gæti hann
nú hafa geri við tima sinn og
peningana en þetta.“
Main-ríikið í Baindaríkjumum er
nú „þurrasta“ ríkið síðan bann-
lögin voru af numim. Nýlega hef-
ir farið þar fram atkvæðagreiðsia
sjem hafði þær afleiðingar að 300
bæir og þorp hafa löglekt áfengis
bann. Meira en hálft ríkið feaHl-
ast nú „þurrt“.
Ein af striðsráðstöfunum Kan-
ada er &ú, að fá eina milljón
manna til þe&s að vimna algert
bindindisheit. Þeir sem þetta heit
vinna fá bláan borða sem eim-
kenni og kannast þamnig opi'n-
berlega við afstöðu sína.
Alltaf feernur það í Ijós, á neyð-
ar og vandræðatímum, hvers eðl-
is áfengið er, því að þá er það
illa liðið.
Pétur Sigturös&on.
Útsvars- og skattakærur
skrifar Pétur Jakobsson, Kára-
stíg 12.
Matvælaseðium út-
hlatað næst fyrir
ivo mðnuði.
UTHLUTUN matvælaseðla
fer fram í lok þessa mánað-
ar og verður þá úthlutað fyrir
aðeins tvo mánuði, en síðast var
úthlutað til 4 mánaða og sú
úthlutun framlengd til 5 mán-
aða.
Af kaffi hefir oftast áður ver-
ið úthlutað 300 gr. á mann á
mánuði, miðað við brent kaffi.
Við seinustu úthlutun voru
það 412Vá gr. á mann, en þeg-
ar framlengingin kom, fór kaffi
skammturinn niður í 309 gr. Nú
verður úthlutað 375 gr.
Af sykri var við seinustu út-
hlutun ætlast til að 2 kg. kæmu
á mann á mánuði, en við fram-
lenginguna fór það niður í 1500
grömm.
Nú er ætlast til að sykur-
skammturinn verði 1750 gr á
mann.
Af kornvöru var við síðustu
úthlutun ætlast til að 6V2 kg.
kæmi á mann, en við framleng-
inguna urðu það 5 kg. En það
var síðan bætt upp svo endanleg
ur skammtur varð nálægt 6 kg.
Við næstu úthlutun verður
kornvöruskammturinn 6V2 kg.
íslendingor starfar
við brezba útbreiðslu
Bðlaráiaoeytið.
Bjarni guðmundsson
er nýlega sigldur til Bret-
lands og hefix hann verið ráð-
inn til að starfa hjá brezka
upplýsingamálaráðuneytinu í
London.
Bjarni er Reykvíkingur að
ætt, sonur Guðm. Guðnasonar
gullsmíðameistara. Hann lauk
stúdentsprófi 1927. Hefir hann
einkum lagt stund á bókmennt-
ir og blaðamennsku, og hefir í
þeim tilgangi verið á skólum
bæði í Berlín og París, en auk
þess er hann mikill áhugamað-
ur um leiklist, eins og flestum
Reykvíkingum er kunnugt.
Hann er ágætur málamaður,
talar ensku, þýzku og frönsku,
auk Norðurlandamálanna og er
allgóður í spönsku og ítölsku.
Hann var til skamms tíma
skrifstofustjóri hjá Kol &
Salt, en síðan starfsmaður hjá
brezku sendisveitinni á blaða-
skrifstofunni, sem dr. Mc-
Kenzie veitir forstöðu.
Syróp!
ljóst og dökt í
V og ' i dósum
firettiigUtu 57 5W 2*4*
------UM DAQINN OG VBQINN------------------
Slagur í Reykjavík á hverju kvöldi. Upplýsingar ítalska út-
varpsins. Ræða Nygaardsvolds og íslenzku blaðairiennirnir.
Frelsið og blaðamennirnirl Álit Breta og Bandaríkjamanna
á íslandi. Végurinn við Tjarnarbrúna.
------ ATHUGANB EUUdlBAB Á HO8NDRI. -------
UÚTVARPIÐ í RÓMABORG
skýrði frá því síðastliðinn
laugardag í fréttum sínum a ensku,
að ástandið hér á íslandi væri
ekki upp á marga fiska. Þess var
getið til dæmis, að á hverju ein-
asta kvöldi væri slagur í Reykja-
vík milli islenzku lögreglunnar og
breskra hermanna, og hlyti þar
margur stór sár og ill. Tilefnið
til slagsmálanna sagði útvarpið
alltaf vera hið sama: yfirgangur
hermannanna gagnvart íslenzku
kvenþjóðinni. JSkýrði það frá því,
að íslendingar litu á þær kontu*,
er sýndu sig með hermönnum, sem
landráðamenn og höguðu sér gagn-
vart þeim samkvæmt því. Hins-
vegar sintu hermennirnir því engu,
og gerðu allt sem þeir gætu til að
tæla íslenzku stúlkurnar.
ÉG HEF nokkrum sinnum hlust-
að á þetta útvarp og það er áreið-
anlega lélegasta og heimskulegasta
áróðurstæki, sem nú er beitt í styrj-
öldinni, svo að við þurfum ekki
að taka þessi orð alvarlega. Annars
minnumst við komu itölsku flug-
mannanna hingað 1933 og kunnu
þeir áreiðanlega að líta í kringum
sig.
HIN FRJÁLSA blaðamennska á
Norðurlöndum mun nú taka sér
vetursetu á íslandi, og breiðast
aftur út yfir Norðurlöndin, þegar
þirtir til og Norðurlönd verða
aftur frjáls. Eitthvað á þessa leið
mælti Nygaardsvold forsætisráð-
herra Norðmanna við íslenzku
blaðamennina í veislu, sem norska
stjórnin í London hélt þeim á
föstudaginn. — Samkvæmt þeim
eigum við hér að gæta fjöreggs
frelsisins meðan ofsinn geysar í
heiminum. Hann sagði líka, að það
væri með frelsið eins og ljósíð og
loftið, að maður vissi fyrst hvað
maður hefði mist, þegar það væri
horfið. Þetta er rétt, en því miður
gera menn sér þetta alls ekki
nægilega ljóst.
EITT ÞAÐ ALLRA VERSTA,
sem getur komið fyrir nokkurt
þjóðfélag er að blöðin séu bundin
á klafa, það er, að þeim sé fengin
„formúla“ til að fara eftir og út
frá henni megi ekki bregða. Ef
það er gert getur almenningur
aldrei vitað hvað er í raun og veru
að gerast og þess vegna myndast
slúðursögur, órói og kvíði. Blöðin
eiga að vera frjúls. Hitt er svo
annað mál, að það er undir blaða
mönnunum komið l^vernig þeir
beita frelsi sínu, ef þeir beita því
eins og kommúnistarnir hér hafa
beitt því í sínum blöðum, þá er
það skaðvænlegt fyrir þjóðfélagið
og menninguna.
ÞAÐ ER RHÆTTULEGT, ef
blaðamenn misnota prentfrelsið og
skoðanafrelsið, en það er líka
hættulegt, ef ráðamenn misnota
frelsi sitt til framkvæmda. Við höf-
um nærtækt dæmi um það af fram-
komu Ólafs Thors í síldarsölumál-
unum. í því máli beitir þessi mað-
ur valdi sínu til framdráttar bróð-
ur sínum, og dregur þar með úr
því trausti, sem nauðsynlegt er að
þessi bróðir hans njóti í hinu þýð-
ingarmikla starfi sínu, sem stjórn-
málalegur trúnaðarmaður landsins
í New York.
VIÐ GETUM EKKI kvartað
undan því, hvernig tekið hefir ver-
ið á móti íslenzku blaðamönnunum
í Englandi. Það má næstum því
segja að farið hafi verið með þá
eins og þjóðhöfðingja. Jafnvel utan
ríkismálaráðherra Breta, sem er þó
önnum kafinn myrkrana á milli,
dvaldi með þeim í stundarfjórð-
ung á laugardaginn. — í þessu fellst
viðurkenning á landi okkar og
þjóð, jafnvel meiri en mörg okkar
gera okkur ljóst.
MÁ VERA að sú skýring sé rétt,
að Bretum og Bandaríkjamöna-
um finnist að hér sé fjöregg þess
stjórnskipulags, sem þessar þjóðir
berjast fyrir að standi áfram. Al-
þingi vort er hið elsta í veröld-
inni og þar með lýðstjórnarfyrir
komulagið. Við erum því ef til vili
í augum þessara þjóða sérstakur
dýrgripur, enda hefir það komið
fram bæði í ræðum La Guardia,
borgarstjóra í New York og ýmsra
fleiri og ennfremur í skeyti Roose-
velts til forsætisráðherra. Hitt er
svo allt annað mál, hvort við erum
nokkur dýrgripur í augum okkar
sjálfra.
HVE NÆR verður vegurinn við
Tjarnarbrúna lagaður? Brúin sjálf
er mjög myndarleg og ber að
fagna því, en vegurinn báðum
meginn við hana, er ákáflega illa
úr garði gerður og hreinasta
skömm að honum .
Hannes á horninu.
Útlent
Bón, margar teg.
Skóáburður.
VindoKn.
Brasso.
Silvo.
Zebo.
Tauhlámi. ’
Gólfklútar.
Tjarnarbðóin
r|—naiftmi 10. - Shal mm
BREKKA
Aavaltag«tu I — SW tm
Þúsundára-
ríkið
eftir Upíon Sinclair er
saga sem gerist árið 2000,
þar bregður fyrir gleði-
höllum og risaflugvélum
framtíðarinnar, undraefn-
um sem eyðileggja allt
lifrænt ú jörðinni, utan
elJefu manns sem voru
uppi í himingeymnum
Lesið um átök og athafn-
ir þessara eliefu manna,
sem eftir lifðu á jörðinni,
og þér munið sanna að
Þúsundárarlkið, er ein
hin skemmtilegasta bók
sem hægt er að fá.
Hjónaband
Nýlega voru gefin saman í hjóna
band af síra Sigurbirni Einarssyni
ungfrú Gunnþórun Stefánsdóttir og
Svanur Lárusson Halldórssonar
prests frá Breiðabólstað á Skógar-
strönd.
Kaupi gull hœsta verði. Stg-
mþóx, Hafnaratrnti 4.