Alþýðublaðið - 21.07.1941, Blaðsíða 3

MÁNUDAGUR 21. JtlLÍ 1941.

Ritstjóri: Stefán Pétiu.’sssa.
| Mtetjórn: Alþýðuliésinu við Hverfisg'öta.
mss>Bs: 49S2: Ritstjóri. 49©1: Innl«ndar fréttir. 5®S1: SfcEfóa Pét-
arsson, (heima), Hringbraut 218. 4SC3: Yiíís|. S. VSfejéSsas-
s©n, (iieima), Brávallagötu 56.
j AJgreiðsla: Alþýouhúsinia viS Hve»fisg®4n.
Siaar: 4800 og 4806.
Y®rS kr. 3.00 á saáauði. — 15 aurar í lausss#lu.
AL1>ÝBVPRBNTSM'I9JA’K H. P.
Árásin á Heklu.
■■■’. ■*.■■" - . $ ■■
vei'i’ð látið nægja, ei’ líklegt að
Það, sem Qlafur Thors stakk undir stól:
Áskorun meirihluta síldarsalt~
enda til atvinnumálarádherra.
———------.——
T HINNI SVOKÖLLUÐU „greinargerð atvinnumálaráð-
herra varðandi afnám síldareinkasölunnar“, sem birtist
í Morgunblaðinu á þriðjudaginn, viðurkenndi Ólafur Thors
að vísu, að útvegsmenn og síldarsaltendur hefðu verið
„nokkuð skiftir“, um það atriði að síldarútvegsnefnd skyldi
löggilt áfram, sem einkaútflytjandi matéssíldar og annarar
léttverkaðrar síldar, en hann birti ekki nema áskoranir
þeirra útvegsmanna, sem vildu láta afnema einkasöluna.
Askorunum hinna, sem eru miklu fleiri, stakk hann undir
stól.
Sýnir það bezt, hve veikur málstaður atvinnumálaráðhterrans
er, þegar hann leyfir sér að fara þannig með staðreyndir.
Nú ætlar Alþýðublaðið að gera bragarbót á greinargerð at-
vinnumálaráðherrans og birta þær áskoranir, sem honum bárust
frá miklum meirihluta allra síldarsaltenda á landinu:
FLUTNINGASKIPIÐ „Hekla“
er fyrsta íslenzka skipiö,
sem fei'st af ófriöarástæöuin í
þessari styrjöld á leiðinni milli
Islands og Ameríku. Pað er ’líka
fyrsta skip okkar, sem er skotið
í kaf, eftir að Hiller lýsti ísland
bemaðarsvæði og landið í algert
iaafnbann. Að vísu liggur grunur
á, að smábátur, er tapaðisit úti
fyrir Vestfjörðum, hafi farizt aif
hernaðaraðgerðum Þjóðverja, en
engar sannanir liggja fyrir í því
íháli.
Hin skipin okkar, sem skotin
hafa verið í kaf á leiðinni milii
Islands og Englands, voru að
flytja niauðsynjar til annars ó-
Æriðaraðiljans. Þau vonu að vísu í
fulHum rétti, því að íslenzka þjóð-
in er hlutlaus í styrjöldinni og
hefir rétt til að verzla við þann
<eða þá, sem hún vill, en hern-
aður er hemað'ur, og ýmsi'r töldu
ekki ólíklegt, að Þjóðverjar
myndu Uta á fiskverz’.un okkar,
Við Englendinga sem þjónustu
við þá, og tgfja sér jafnframt
heimilt að granda skipum okkar
af þeirri ástæðu.
En engu þessu er til að dreifa
um flutningaskiipið „Heklu“. Það
var tómt, á leið til Ameríku, sem
er hlutlaus í stríðinu. Skipið ætl-
aði að sækja matvörur og aðrar
tiauðsynjar handa íslenzku þjóð-
inni. Árásin var því tilgangslaus
og ástæðulaus; hún var hreint
ofbeldisverk, sem ekki hefir við
neitt að styðjast; hún var hreint
morð, ekkei't annað en skemmd-
arverk út í loftið, sem kemur
Þjóðverjum ekki að neinlu gagni
og er ekki th neins tjóns fyrir
fjandmenn þeirra í styrjöldinni.
Hins vegar er hún'ægileg blóð-
taka fyrir hina litlu og hllutlausu
þjóð, sem hér býr og reynir sjálf
að sjá fyrir flutningum sínum iog
getur ekki leitað fulltingis hjá
neinum hvað það snertir.
> Þa’ð er alveg útijokað, sem
nazistasprant'ur hafa reynt að
breiða út síðustu dagana, að em-
kennismerki skipsins hafi ekki
veríð nógu gnehiileg. (Sama af-
sökunin og reynt var að bera
fram í sambandi við ,,Fróða“.)
Þau munu hafa verið effls greini-
leg 'Og f i'ekast verður krafizt. Kaf-
bátsforingjanum var áreiðanlega
fullkomliega Ijóst, að hann var
að granda íslenzku, hlutlausu og
tómu skipi.
Enn vitum við ekki nákvæm-
lega með hvaða hætti árásin var
ger'ð, því að þeir fáu, sem af kom-
Uist, dvelja nú í eHendrí höfn. Svo
lítur út, sem ekki hafi verið lát-
ið nægja að senda skipinu tund-
Jurskeyti, heldur hafi einnig verið
viðhöfð sama aðferðin og beitt
vat gegn „Fróða“ iog „Reykja-
borg“, að láta kúlnaregnið dynja
á skipinu. Ef tundurskeyti hefði
fleiri hefðu haldið lífi. Það vekur
líka athygli í þessu sambandi, að
einn þeirra, sem hið enska skip
bjargaði, lézt á leiðinni. Yfirieitt
er ekki annað að sjá af þeim
fregnum, sem við höfutm til þessa
fengið af þessum hræðilega at-
burði, en að hið enska skip hafi
bjargað þeim, sem af komust, af
íleks, og bendir það til þess, að
skipsbátarnir hafi verið eyðilagð-
ir, og væri það þá sama sagan
og með „Reykjaborg“.
Afhroð okkar er þegar orðið
ægilegt í þessari styrjöld. Það
er meira manntjón, sem við
höfum beðið, en sumar ófriðar-
þjóðimar. Og þetta er því tllfinn-
anlegra, þar sem hér er um
blóma þjóðarinnar að ræða,
kjarna, sem við getum ekki án
verið.
Vib munum aldrei gleyma þeim
sársauka, sem við höfum orðið
fyrir þessa síðustu sorgarmánuði.
Hann mun opna augu okkar fya-ir
því, hve réttmætar kröfur sjó-
mannastéttarinnar eru um öryggl
og hve sjálfsagðar kröfur alþýðu-
samtakanna em Um fullkiouínar
tryggingar fyrir sjómennina. Þetta
er raunar vi’öurkennt nú, jafn-
vel þótt hver ufnbót kosti harðar
deilur. Menn sjá, að þjóðín öii
verður að bera ábyrgð á framtíð
barna og ekkna þeirra manna,
sem falla, eins og þessir sjónnenn
hafa fallið. Þeir hafa unnið að
því að sækja björg í bú okkar.
Ef við fengjum ekki menn til
þess, væmrn við illa stödd.
Djúp Iotning okkar fylgir þeim,
sem fallið hafa, djúp hryggð yfir
ódæðisverkinu — og heitstreng-
ing um það, að láta okkur farast
vel við ástvini alira þeirra, sem
láta lífið fyrir þjóð sína.
Útlent
Bón, margar teg.
Skóáburður.
Vindolin.
Brasso.
Silvo.
Zebo.
Taublámi.
Gólfklútar.
flamrblii
V|æ»wi«tn m. — Sfaai mo.
EREKKA
ásvwliagSte I. - Sfaui 1M
Fyrsta áskorunin er frá
Síldarsöltunarfélagi Ólafsfjarð-
ar og send til atvinnumálaráð-
herra.
„Óskum ákveðið eftir að síld-
arútvegsnefnd verði löggiltur
matéssíldarútflytjandi næsta ár
eins og verið hefir.
Magnús Gamalíelsson“.
Þá er áskorun frá síldarsalt-
endum úr Hafnarfirði og frá
Suðurnesjum:
„Við undirritaðir óskum hér
með eftir að fyrirkomulag það
um sölu matjessíldar, sem gilt
hefir undanfarin ár, verði lát-
ið haldast óbreytt þannig, að
síldarútvegsnefnd fari með sölu
síldarinnar og fái löggildingu
atvinnumálaráðuneytisins þar
um nú þegar, svo nefndin geti
strax gert allar nauðsynlegar
ráðstafanir til innkaupa á tunn-
um og salti til síldarvertíðarinn
ar í sumar.
Virðingarfyllst,
Stefán S. tlranklín. Keflavík
Karl Ó. Jónsson, Sandgerði
Trausti Jónsson, Keflavík
Ragnar Björnsson, Sandgerði
Ólafur Lárusson, Keflavík
Sverrir Júlíusson, Keflavík
Albert Bjarnason, Keflavík
Valdim. Björnsson
Bátafélag Hafnarfjarðhr h.'f.
Jón Halldórsson.
Frá Siglufirði:
„Þar sem oss undirrituðum
síldarsaltendum hefir borist til
eyrna, að einhverjir saltendur
hafi sent hæstvirtu atvinnumála
ráðuneytinu áskorun um að
draga matjessíldarsöluna úr
höndum síldarútvegsnefndar,
getum vér ekki látið hjá líða
að tjá iráðuneytinu eindregin
mótmæli vor gegn slíkum til-
mælum.
Með tilliti til reynslu fyrri
ára, bæði áður en síldarútvegs-
nefnd fékk einkasölu á matjes-
síld og eins síðan, teljum vér
ákaflega misráðið, ef því fyrir-
komulagi á matjessíldarsölunni,
sem verið hefir s. 1. 5 ár, yrði
breytt. Þetta er skoðun vor, þótt
eðlilegt árferði væri, en eins og
nú standa sakir, álítum vér að
það væri með öllu óverjandi frá
heildarsjónarmiði viðkomandi
atvinnuvegar og gefa matjessíld
arsöluna „frjálsa“, þar sem öll-
um þorra síldarsaltenda, og þar
á meðal oss, yrði gert ókleift
að hagnýta sér matéssíldar
markaðinn, og þannig hagsmun-
um hinna mörgu fórnað fyrir
mjög tvfsýnapj stundarhagnað
eins eða örfárra manna.
Þótt mörg rök falli undir mál-
stað vorn, teljum vér þau svo
auðsæ, hverjum þeim, er fylgst
hefir með síldarsölu á undan-
gengnum árum, að vér teljum
þess ekki þörf að tína þau til í
einstökum atriðum. '
í áframhaldi af því, sem þegar
er sagt, skorum vér hér með
á hæstvirt atvinnumálaráðuneyt
ið að fela síldarútvegsnefnd
einkasölu á matéssíld og annarri
léttverkaðri síld fyrir árið 1941
á sama hátt og verið hefir öll
árin síðan nefndin tók til starfa.
Teljum vér mjög aðkallandi, að
þetta verði gertsemfyrst, þar eð
oss skilst, að um útvegun á ttmn
um og salti, fyrir atbeina síld-
arútvegsnefndar, geti ekki ver-
ið að ræða fyrr en nefndin hefir
fengið hina venjulegu löggild-
ingu, en ráðstafanir til kaupa
á nefndum vörum mega ekki
dragast lengur úr þessu, að vor
um dómi.
Allravirðingarfyllst '
Kr. Ásgrímsson
Kristján Kjartansson
Skafti Stefánsson
Samvinnufélag ísfirðinga
Finnur Jónsson
f. h. s/f ísáfold, Siglufirði
Þráinn Sigurðsson
Guðm. Hafliðason
H. f. Olaf Henriksen
Olaf Henriksen
f. h. Þorkell Clemenz
Ing. Árnason
Þorsteinn Pétursson.
Síldarsalt’endur á ýmsum stöð-
um:
„Við undirritaðir óskum hér
með eftir að fyrirkomulag það
á sölu matéssíldar, sem gilt hefir
undanfarin ár, verði látið hald-
ast óbreytt þannig, að síldar-
útvegsnefnd fari með sölu síldar
innar og fái löggildingu atvinnu-
málaráðuneytisins íþar um nú
þegar, svo nefndin geti strax
gert allar nauðsynlegar ráðstaf-
anir til innkaupa á tunnum og
salti til síil da(t|vertíð)arin q|ar í
sumar.
Virðingarfyllst
Sig. Hallbjarnarson, Akranesi
pr. Bjarni Ólafsson & Co.
Ól. B. Björnsson
Ólafur. A. Guðmundsson,- Ing-
ólfsfirði
Matthías Hallgrímsson, Siglu-
firði
Þorgrímur Guðmundsson,
Reykjavík
m. b. Ari
Ingólfur Jónsson
Karvel Ögmundsson
Finnbogi Guðmundsson, Kefla-
vík
pr. pr. Gísli Vilhjálmsson h. f.
Gísli Vilhjálmsson
Jón Gíslason, Hafnarfirði
Valtýr Þorsteinsson, Rauðuvík
Ludvig Möller, frá Hjalteyri .
Ingvar Einársson, R.vík
Sigurjón Ólafsson, R.vík
Bj. Gottskálksson
Skálavík, Seltjarnarnesi
Via Reykjavík
Síldarsaltendur við Eyjafjörð:
„Undirritaðir síldarsaltendur
og útgerðarmenn við Eyjafjörð
skora hér með eindregið á ríkis-
stjórnina, að fela síldarútvegs-
nefnd að hafa á hendi, þetta ár,
einkasölu á alM léttverkaðri
síld (Matéssíld), á sama hátt og
verið hefir undanfarin ár.
Árskógssandi og Grenivík, 24.
maí 1941.
Sigurvin Edilonsson, Árskógs-
sandi
Marinó Sölvason, Árskógssandi
Jóh. Ásmundsson, Árskógssandi
Trausti Jóhannesson.Hauganesi
Oddgeir Jóhanns, Grenivík
Vilhjálmur Grímsson, Grenivík
Jóh. Stefánsson, Grenivík
Þorbjörn Áskelsson, Grenivík
Þórhallur Gunnlaugsson, Finna-
stöðum
Þorsteinn Ágústsson. Grenivík
Gunnlaugur Sigurðsson, Bratta-
völlum *
Vigfús Kristjánsson, Litla- Ár-
skógi.
Síldarsaltendur á Akuréyri og
við Eyjafjörð:
„Að gefnu tilefni viljum vér
undiritaðir síldarsaltendur og
útgerðarmenn á Akureyri og við
Eyjafjörð beina þeirri eindregnu
áskorun til ríkisstj órnarinnar,
að síldarútvegsnefnd verði, eins
og að undanförnu, falið að hafa
á hendi einkasölu á allri létt-
verkaðri síld (Matéssíld) árið
1941.
Akureyri, 17. maí 1941.
pr. pr, Kaupfélag Eyfirðinga \
Jakob Frímannsson 1
Haraldur Guðmundsson ;
Guðm. Pétursson i
Þorl. Jónsson, Dalvík i
Sigfús Þorleifsson, Dalvík
Baldvin Loftsson, Dalvík í
Sveinbj. Jóhannesson, Dalvík j
Þorleifur Þorleifsson, Dalvík ;
f. h. H. f. Njörður í
Gunnar Larsen
Fyrir söltun Verklýðsfélags
Akureyrar, Erl. Friðjónsson
Anton Ásgrímsson
Eín(ar M. Þofrvaldsson, útgm.’
Hrisey
Haraldur Thorlaeius, skipstjóri
og útgm. Hrísey.
Irh. á 4. siða.