Alþýðublaðið - 23.07.1941, Blaðsíða 3

MJÐVIKUDAGUB 23. JÚLI 1941.
;----------- AIMDOBL&ÐIÐ —■
i Bitstj6ri: Stetím Pétemwo*.
Ritstjórn: Alþýðiíhásinu við Hveríisgöta
| eímar: 4002: Ritstjóri, 4901: Innl«ndar fréttir. 5®2i: Stefán Pét-
ureson, (heixna), Hringbraut 218. 4903: ViMij. S. Vtt.bjóinas-
:j s®n, (heima), Brávallagðtu 50.
/tlgreiítela: Alþýðuhnsiaa viS Hverfiagötu.
Hteaar: 4900 og 4906.
VerS kr. 3.00 á mánuði. — 15 aurar 1 iauseaolu.
ALhÝÐUPRENTSMIBJAN H. F
Tólf milljónir.
I
Bandaríkin gefa ekki þolað að
ísland itljéti sðmu ðrlðg og Krít
Blaðið „New York Times“ um hervernd tslands.
FYRSTU ameríksku blöðin síðan samkomulagið varð um^
það, að Bandaríkin tækju að sér hevernd íslands meðan
á styrjöldinni stæði, bárust hingað í gær með Goðafossi.
Bera þau það með sér að mikið hefir verið rætt og skrifað
um ísland í Bandaríkjunum, eftir að þetta samkomulag varð
kunnugt og hafa blöðin flutt um það, bæði stórar og smáar
forsíðufréttir, skreyttar myndum frá íslandi, þar á meðal
myndir af lífi brezku hermannanna hér, svo og forystugrein-
ar um bvðinsu hernaðarins, og hernaðarlegt gildi landsins.
FRÁ því var skýrt í Alþý&u-
blaðinu í gær að tekjuv og
eignaska’ttur og strí'ðsgróðaskatt-
ur í Reykjavík fyrir árið 1941
— þ .e. skattur sem greiddtur er
af tekjium ársins 1940 — myndi
nema um 71/2 millj. kr.; í Hafn-
arfirði nema samu skattar 2 millj.
kr. og áætlað er að alls verði
þeir ekki undir 12 milljónuim kr.
á ölIU' landinu. Fyrir strið námu
tekju- og eignaskatturinn um 2
millj. kr., en voru áætlaðir 3
millj. kr. á fjárlögum þessa árs.
Beinu skattarnir hafa þannig
Sióxfaldast síðan fyrir strið. Bæj-
ar- iog svei'tarsjóðir fá sem kunn-
ugt er 40 0/0 af striðsgróðaskatt-
inum og verður það eitthvað á
aðra milljón króna, en bróður-
parturinn fellur ríkissjóði í skaut
eða um 7—8 millj. kr. Umfram
það, sem áætlað hafði verið á
fjárlögum.
Ekki væri óeðlilegt þó ýmsa
ræki í nogastaus yfir þessum
háu tölttm. Almenningmr munhaltt
orðið var viö það að tekju- og
eignaskatturinn hefir verið mun
laegri á honum en undanfarið.
Ástæðan er sú að persónufrá-
drátturinn var hækkaður ailveru-
lega, skattstiginn læfckaður nokk-
uð og tekjurnar umreiknaöar sam-
kvæmt vísitölu til þess að viega
á móti dýrtíðinni.
Hækkun skattsins liggur því
ekki í því að almenningur grgiði
hærri skatta en áður — þvert
á móti — heldur nær einvörð-
(ixgu í því að hinn gífuriegi stríðs-
gróði útgerðarinnar, sem áður
var skattfrjáls, hefir nú komið
til skatts. ,
Pað er þess vert að rifjuð sé
Uþþ afstaða flokkanna í sikatta-
máiunum eins og hún kom fram
við þá endurskoðun skattlöggjaf-
aiinnar, sem fram fór á síðasta
þingi.
Sjélfstæðisfiokkurinn barðilst í
lengstu lög með hnúuim og hnef-
um gegn því að skattfnelsi út-
gerðarinnar væri afnumið. Hefði
krafan um afnám skattfrelsisius
ekki náð fram að ganga, hefði
verið óframkvæmanleg sú læbk-
un á sköttum almennings, sem
átt hefir sér stað og ríkissjóður
farið varhluta af öllum tekju-
auka af hinum gegndariausa
sxriðsgróða. ólafur Thors bauð
það í fyrstu friam sem hámark
tillátseminnar að útgerðin auraði
saman í sjómannaskóla, af hún
fengi að vera skattfrjáls árið 1940.
Nú sjá menn hverju munar, ef
gengið hefði verið að þessu rausn
ariega tiiboði Ólafs Thors. Há-
skólinn, þótt dýr væri, kostaði
þó ekki nenna 2 milljónir króna
eða sjötta partinn af því, sem
beinu skattamir nema í ár, eftir
að skattfrelsi útgerðarinnar hefir
vetið afnumið. En hvaða afsök-
uu er nú’lengur fyrir því, ef ekki
verður hafist handa um bygg-
tngu sjómannaskólans?
Blað Framsóknarflokksins, Tím-
inn, hefir lengi undanfarið verið
að nöldra yfir því að skattiárnir
á almenningi hafi verið lækkaðir
ribkkuð frá því sem þeir voru
á undanförnum kreppuárum, þeg-
ar útgerðin gat ekki gneitt neina
skatta og atvinnuvegimir þurftu
á styrkjum að halda. Hefir Tím-
inn haldið því fram að það hafi
verið frámunalegt ábyrgðarleysi
og léttúð gagnvart hag rikissjóðs,
og talið það goðgá næst að kom-
ið var í veg fyrir sérstakan lauma-
skatt, sem Framsóknarflokkurinn
hafði komið sér saman um v.ið
Ólaf Thors að leggja á alla laun-
þega i landinu til að taka þannig
aftur með annari hendinni þá
skattlækkun fyrir almenning, sem
þingið var nýbúiö að samþykkja.
Alþýðuflokkurinn barðist ein-
dregið fyrir þeirri kröfu að skatt-
frelsi útgerðarinnar væri afnum-
íð og fékk henni framgengt, en
hann taldi einnig néttmætt að al-
rnenningur yrði látinin njóta þess
að nokkm að ríkissjóði bættust
þar mjög miklar tekjur, sem hann
hefði ekki haft áður. Tillögur Al-
þýðuflokksins, hvað snertir sikatt-
stxgann á almenningi lOg persóniu-
frádráttinn, náðu fram að ganga
í aðalatriðum. Reynslan hefir nú
sýnt að það vasr fullkomliega
réttmætt og sjátfsagt að lækka
rxokkuð álögur á almenningi.
Hún hefir einnig sýnt að stríðs-
gróði útgerðarinnar hefir verið
enn gífutr]egri en nokkum ór-
aði fyrir. Hljóta nú allir að sjá
hvert reginhneyksli það hefði ver-
ið, ef ólafur Thors hefði fengið
þeim vilja sínum framgengt að
hafa gróða ársins 1940 að rnestu
eða öllu leyti skattfrjálsan. Hon-
um tókstaðvísU með samningum
við Framsóknarfliokkinn að koma
fleiri milljónum króna — sienni-
íega 4—5, hinum svokallaða taps-
frádrætti — undan skatti og að
tryggju Kveidúlfi miTIjónaeftir-
gjöf á útsvari til Reykjavíkurbæj-
ar, ef rniðað er við aðra útsvars-
greiðendur þar, en fionum tókst
þó ekki að kioma í veg- fyrix,
að verulegur skerfur af hinaxm
óhemjulega striðsgróða væri
gieiddur til almenningsþarfa.
t fjarvern minni
næstu 3.vikur verður
lækningastofan lokuð.
Engilbert Guðmundsson.
í stórblaðinu „New York Tim-
es“ birtist 9. júli eftirfarandi for-
ystugrein:
„Með því að sietja vopnað lið
á land á íslandi hafa Banda-
ríkin stigið þýðingarmikið skref.
Pað skref er ekki stigið út í
bláinn, og ekkert væri okltur
hættulegra en það, að stíga skref-
ib hálft. Við getumekki senfmála-
myndaherlið tU eyjarinnar í þVí
öassstí, að Hitler þori ekki að
geta árás af ótta við að lenda
í styrjöld við okkur. Með því að
takai að okkur hervernd Islands
leysum við af hólmi brezkar liðs-
sveitir, svo að þær geti sínnt
meira aðkallandi skyldustörfum
á vigveilinum. Við verndun At-
Lantsbafssvæðið og fjarlægjun
þannig hugsanlegar flota- og flug
vélabækistöðvar, sem Hit'.er gæti
motað til árása á okkur. En við
verðum að gera okkur það ljóst
að með þessu höfum við tekið
á okkur ábyrgð. Við getum ekki
með neinu móti leyft það, að far-
ið verði með ísland, eins og far-
ið var með grísku eyjUna Krít.
Pann möguleika er hægt að
útitoka, ef yið tökum hlutverk
okkar nægilega alvarlega. Yfir-
völdin hafa sem betur fer gert
allt, sem í þeirra valdi stendur
til þess, að svo geti orðið. Eitt
af höfuðskilyrðunum, sem fbrsæt-
isráðherra Islands krafðist, var
það, að herverndin yrði að vera
svo öflug, að hægt væri að m,æta
öliU, sem fyrir kæmi. EinkUm í
upphafi ,bætti hann við — er
þess yænzt, að gerbar verði ýtr-
ustui ráðstafanir til þess, aðkoma
í veg fyrir hættur, sem stafa
kynnu af setuliðsskiptunum. For-
setinn féllst á þessi skilyrði, og
í boðskap sínum til Bandarikjar
þingsins benti hainn á það, að
liðssveitir okkar yrðu fyrst send-
ar sem liðsstyrkur og því næst
smátt og smátt leysa brezku her-
sveitirnar af Tiólmi.
Samkvæmt fregnum hafa Bret-
ar um 80,000 manns herlið á ís-
landi. Bandaríkin ættu að hafa
sama fjölda þar, en það á ekki
að leggja megináherzlU á land-
liðið. Höfuðvarnir íslands ættiu
að vera loftvamir og floti. ísland
er svo langt frá Noregi, að ekki
er mögulegur þaðan slíkur lloft-
hernaður, sem beppnaðist á eyj-
una Krit ,ftoti er miklu þýðing-
armeiri þar. Auk þess verða að
vera eltiflugvélar, ef gerbar yrðu
loftárásir frá fjarlægum stöðum,
loftvarnabyssur til þess að verja
flugvellina og okkar eigin lang-
fleygu gæzluftugvélar, sprengju-
flugvélar og tundurskeytafiugvél-
ar til þess að koma í veg fyrir
flotaárásir eða innrás.
Herstöðvar þær, sem Banda-
rikin eru að koma sér upp, fettu
ekki að vera einungis til óvirkra
„varna“. Slíkar herstöðvatr út-
heimta ekki einasta mikinn skipa-
flota og önnur hemaöartæki, held
ur knef jast þær einnig mikils her-
Iiðs eða setuliðs. Það, sem er
þýðingaxmest í saimbandi xúð ís-
land er ekki aðeins herstöðvar til
varnar eyjunni sjálfri, heldur
bækistöðvar tíl eftirlits á hafinu
og til gagn&óknar, ef á það yrði
ráðizt.“
ISKYRSLU, sem þýzki rík-
isfulltrúinn í Noregi gaf út
um hefndarráðstafanir vegna
skemmdarverka á hernaðartækj-
um Þjóðverja í Nonegi, vair frá
því skýrt ,að þrír .íbúax Stafang-
ursborgar hefðu verið handtekn-
ir og væru hafðir í gislingu. Pess
ir þrfr menn eru Olden rektior,
dr. Sven Oftedal og Holdt-An-
ensen framkvæmdarstjóri.
'Gestapo hefir nú tekið upp þá
aðfierð að halda mönnum í gis.1-
ingu. Auk gislanna frá Svotlvær
isitjai nú í fangaibúðunuími í Hlakie-
dal gislar frá mörgum öðrum'
stöðuim í Norður-Nonegi. í vor
vorui þeir látnir moka snjó, nú
enu þeir látnir vinna iandbúnað-
arstörf.
Nýjar fregnjr hafa borizt um
misþyrmingar, sem framdar em
á föngum. Sagt er, að 16 ára
gamall piltur hafi verið hafður
í yfirbeyrslu frá því kilukkan 9
að morgni dags tíl klukkan 7
um kvöldið- Sá yngstí var val-
inn úr hópnum vegna þess, að
álitíð var að hann myndi segja
frá því ,hver hefði stjómað Norð-
mönnunUim í árásinni á Svalvær.
Hann neitaði að gefa mokkmr
upplýsingar. Honum var mis-
þyrmt við yfirheyrsluna, og þegar
hann hneig niður bmgðu Gesta-
pomennirnir ljósaþræði undir
handleggina á bonum og héldu
honum þannig uppi.
Ef menn voru ekki nögu fljót-
ir ti'l svars eða skildu ekki spnm-
ingarnar ,sem bornar vora fram
á þýzku ,vom menn slegnir með
kylfui eða greitt hnefahögg. Svo
sem menn vita var mörgum hús-
um brennt. íbúamir fengu tíu
mínútna friest til þess að hafa
sig út, og þeir fengu ekki að
Heklu var sökt
skammt undan
tslandi.
NÁNAKI fregnir hafa borizt
af því, er Heklu var söfekt.
Upplýst hefir verið að skip-
inu var sökt 29. júní eða tveim-
urdögum eftir að skipið fór héð-
an úr höfn. Varð sprengingin
svo mikil í skipinu, að það sökk
á tæpum þremur mínútum og
eyðilagðist annar björgunarbát-
urinn við sprenginguna.
Ekki er enn fullljóst hvenær
skipbrotsmönunum var bjargað,
en svo lítur út sem þeir hafi
verið búnir að bafast við í hin-
um björgunarbátnum eða á flek
anum alllengi er beitiskipið
bjargaði þeim — og ekki mun
skipið haf tilkynnt um björg-
unina fyr en nokkru eftir að
hún fór fram.
hafa neitt með sér. Benzíni var
sprautað á húsin og því næst
kveikt í þeim. Gömul kona, sem
hafði böggul með sér, var slegin
niður og bögglinum kastað inn
í eldinn. Hinum beimilislausu var
bannað fara inn í mokkurt hús.
Hver sá, sem vildi hjálpa þeim
átti refsingu vísa. Hinir heimil-
islausu áttu að vera úti adla nótt-
ína og enginin mátti gefa þeim
mat. I fyrstu utmfierð voru 9 hús
brennd. Pá urðtx Pjóðverjar þess
varir, árangurinn vairð ekki sá,
sem til var ættost. Aðeins fá hús
voru bnennd eftir það. Um 70
manns var flutt burtu og mis-
þyrmt án afláts. Þeir fengu ekki
að sofa á nöttunni og ekki vatn
að drekka .Pegar menn þessir
komu ti'l Prándheims voru j>eir
mjög illa haldnir. Sá yngsti var
17 ára ,sá elsti yfir 70 ára og fá-
einar konur voru með. I Þránd-
heimi v%r farið með fólk Jætta
á jámbrautarstöðina. Margir
borfðu á þetta fólk, sem farið
var með verr en iskyn lausar skepa-
ur. Einn af hinum eldri var svo
máttfarinn, að hanin féll á göt-
unni. Pýzkúr hermaður tók í fót;-
inn á bonum og dró hann bixrtu.
I Oslo voru |>eir fluttir í þýzka
fangelsið í Möllergötu 19, þar
sem enn fór fram yfirheyrsla og
framdar v>oru misþyrmingar. Mis-
pyrmingarnar vora á þann hátt,
að sakborningar urðu að standa
grafkyrrjr, þangað til J>eir hnigu
fnður eða hreyfðu sig, en þá vora
J>eir barðir. Þessi aðferð er mik-
ið notuð í þýzku fangabúðun-
wm. (ITF.)
ÚtVreiðið AlþýðublaSið.
Nisþyrmingar I þýzkn
fangabúðuniiin í Núregí