Alþýðublaðið - 24.07.1941, Blaðsíða 3

FIMMTUDAGUR 24. JÚLÍ 1941.

ALÞYÐGB31BID
. 1
Ritstjóri: Stefá* PáttsrsMn.
Ritstjérn: Alþýðuhásimi við Hverfisgötu
4902: Ritstjéri. 4901: Inalendar tréttir. 5®21: Stofán Pét-
itrsson, (heima), Hringbraut 218. 4908: ViM«j. S. V®»jÖii5ns-
swa, (beima), Brávallagötu 59.
Aigreiðsla: Alþýðuhásiou við Hverfisgétc
simar: 4900 og 4906
Verð kr. 3.00 á mánuði. — 15 aurar 1 lausasðiu.
aLÞÝÐUPRENTSMIBJAM h. f.
Veikar varnarlinur.
MORGUNBLAÐIÐ hefir nú
orðið að gef-a upp eina
„vamtarlínuina“ entn í riitdeitoni
út af viðskiftum atvinnifmálaráð-
herra og síldarútvegsnefndar. Það,
er ,,varnarlinan“, sem byggð var
úr lygunum um Finn Jónsson,
sem Alpýðublaðið rak ofau í það
í fyrradag. í ritstjðmargriem, ^em
birti'st í Mörgu'nblaðiníu í g,ær um
þessi mál, er ekki minnzt svo
mikið sem einu orði á þau „fjöl-
skyldusjðnarmið Finns Jónsson-
ar“, sem það allt i einu upp-
g&tvaði á sunnudagiun og gerði
svo mikið veður út af í því skyni,
að leiða athygli ma'nna |rá fjöl-
skyldusjónarmiðunum, sem sönn-
uð hafa verið upp á ölaf Thors í
viðskiftum hans við síldarútvegs-
nefnd. Þar með viðurkennir
Moígunblaðið það xneð þögniaini,
sem Alþýðublaðið sagði í fyrra-
dag: að í lygaþvælu Jiess um
Finn Jónsson var ekki svo mikið
sem eitt einasta satt iorð, og eiga
svo óskammfeilin ósannindi sér
f.á fordæmi í íslenzkri biaða-
mennsku.
Þegar Morgunblaðið hefir
þannig, eftir aðeins tvo daga,
orðið að flýja úr þeirri „vaim-
arlínunni“, sem bersýnilega átti
að vera þess „Maginotlína“, er
engin fiurða, þó að nökkmrt flaust-
u^sverk sé á því, sem það hrófar
upp í staðinn, sér og atvinnu-
málaráðherranum til skjðls. Enda
verður að segja það, að veikari
hafia varnirnar aldrei' verið en í
ritstjómaignein þess i gær.
Nú eru það ásfeoranir síldar-
saltenda til atvinnumálaráðherra
um að löggilda síldanitvegsnefnd
sem einkaútflytjanda matjessild-
ar iog aimarrar léttverfeaðrar síld-
ar í ár eins iog undanfarin ár,
sem Morgunblaðið er að reyna áð
gera toxtryggiiegar. ólafutr Thors
stakk þessum ásfeomnuni undir
stól í „greinargerð“ sinni í Miorg-
unbiaðinu á dögunum, þótt þær
væm undirritaðar af mrklnm
meirihluta ailra síldarsaltenda á
landinu, og því birti „Alþýðubliað-
ið þær á mánudaginn prðréttar
með öllum undirskriftunuim, 68
að tölu.
Um þessar áskoranir segir
Miorgunblaðið í gær:
„Kunniugir menn síldarsöjumál-
um hafa athugað þessi bréf, sem
Alþýðublaðið birti, og nöfn þau,
sem eru undir þau skrifuð. Þeir
hafa meðal annars bent á, að 11
þessara mannia, sem FimnuX og
Go. hampa sem fylgismönnum
einkasölu á matjessild, hafi und-
irskrifað áskoriin til atvinnumála-
ráðherra um að leggja ginkasöl-
una niðux.“
Hér er ek'ki um nei'tt að villa&t:
Annaðhvort er með þessum orð-
um verið að bera þann ræfílshátt
á 11 sildarsialtendur, að hafa lát-
ið hafa sig til þess að skrifa
umdir áskoranir, sem eru hvor
upp á móti annarri, eða það _er
verið að drótta því að „Ftnni og
Co-“, að hafa falsáð undirskrift
þessara manna!
Og hver er svo sannleikurto
i þessu efni? Hann er sá, jað
Morgunblaðið er hér að fleipra
um mál, sem það veit hvorki
upp né niður i. Það misskilur
hréf, sem birt var í „greinar-
gerð“ atvinmimálaráðherrans á
dögumum með undirskriftum 52
útgeröarmamna ag síldarsaltenda,
þar á meðal 11, sem jafnframt!
skrifuðu umdir áskoiranirnair til
atvinnumáiaráðherra um að end-
umýja einkasöluréttindi slldarút-
vegsnefndar, og heldur að þetta
bréf feli í sér „ás'fcorun fíl at-
vinnumálaráðherra um að leggjá
einkasöluna niðnr“!
En vilja nú ekki Morgunblaðs-
ritstjóramiT neyna að lesa þetta
bréf svolHið betur. Það er í
þeirra eigim blaði, síðastliðinn
föstudag. Og það er ekki etnasta
engin áskorun ti'l at\Tinnumálaráð-
herra. Það er ekki einu stoi stil-
að til hans, heldur ti'i síldarút-
\negsnefndar, og atvinnumálaráð-
herramn fékk aðeins afrit atf af-
riti af því, sem bréfritaraTmir sendu
landssambandi íslenzkra útvegs-
mamna.
Og hvað hefir svo þetta bréf
inni að halda? Aðalefm þess er
mótmæli gegn þvi, að sildarút-
vegsnefnd sendi Fritz Kjartans-
son eða yfirleitt nokkum „sér-
sltakain mann“ í síldarsölueriniduim
til Ameriku: „eiins og nú standa
sakir“ (bréfíð er skrifað í des-
ember). „Og í því sambandi,“
segir ennfremur í bréfímu, „vilj-
um vér benda á, að vér teljium
ekki heppilegt og mjög varásamt
að gera fyrirfram fasta sölusaann-
inga á takmörkuðu magni af síld
með einka s ö luski 1 yr ðfum
i viðkomand'i landi eða
löndum, eins og oft hefir ver-
ið venja síldarútvegsnefndar og
sérstáklega þess erindrdka henn-
ar ,sem hún mun hafa hugsað
sér . til þess starfs. (Fritz
Kjartanssonar). Téljum vér,
þegar eins stendur á og nú, að
útlit er fyrir að Ameríka verói
okkar eina markaðsland fyrir
síld á mæsta ári, að þá sé sér-
staklega varhugaivert að festa
söluna á einmi hendi, því að betri
árangur myndi nást tneð því að
hafa söluna sem dneifðasta. ..."
(Leturbreytingi'n gerð hér).
Með öðrum orðutm: Þeir, sem
skrifað hafa undir bréfið, ern því
mótfallnir, að fyrirfraim fastir
sölusamningar á takmörkuðu
magni síldair séu gerðir fyrir
hönd síldarútvegsnefndar við
nokkurt eitt firma með þeirri
skuldbindingu af hermair hálfu, að
A&frTWtMUX&m
selja engu ööm firma í sama |
landi eða jafnvel F.eiiri löndum.
Það er þetta, sem átt er við, þar
sem talað er í bréfinu um „sölu-
samninga ... með eimkasöluskil-
yrðum í viðkomandi landi eða
löndum“, óg eins þar sem talað
er um, „að festa söluna á einni
h©ndi.“ Það er h'ins vegar ekki
minnzt á það einu einasta orði í
bréfinu, að þess sé óskað, að
sildareinkasalan héðan að heim-
an sé lögð niður. Þvert á móti.
í bréfinu er beinlínis gengið út
frá því, að sildarútvegsnefnd
verði áfram einkaútflytjandi síld-
arinuar. Þess vegna beima bréf-
ritararnir tillögum sínum um
síldarsöluna eriendis til henmar!
En þetta virði'st hafa verið
Miorgunbiaðsritstjómnum um
megn að skilja. Þeir halda, að
hér sé verið að fara fram á afnám
síldareinfcasölumnar, sem síldarút-
vegsnefnd hefir haft á hendi, á-
lykta, án þess að athuga það
mokkuð — eða em þeir vísvitandi
að- reyna aÖ blékkja? — af því
að biéfið er birt í „greinargerð“
atvinnumálaráðherra, að það sé
áskomn til hans, þó að það sé
bara bnéf til síldarútvegsnefndar.
Og svo vissir erii jþeir í vitleys-
unni, að þeir geta ekki skilið ann-
að en að undirskriftir þeirra 11
mamna, sem standa bæði uindir
bréfinu >og áskomn síldarsaltenda
til atvinnumálaráðherra um að
löggilda síldarútvegsnefnd á-
fram sem einkaútflytjanda matj-
essíldarinnar, séu í síðara fílfell-
inu annaðhvort gefnar af ræfils-
hætti viðkomaindi manna, eða
falsaðar af „Ftoi og Go“, af því,
að þeir hafi, ems og blaðið segir,
„undirskrifað ásfcomm til atvinnu-
málaráðherra um að leggja einka-
söluna niður!“
Em það hafa þeir bam aldnei
geri, eins og hér hefir nú verið
sýnt fram á. Það er allt í lagi
með undirskriffír hinna 11 síldar-
sailtenda á báðum stöðum. Þar
er engin mótsögn. Þeir vissu fiull-
komlega hvað þeir voru að gera.
Og „Finnur og Ce-“ hafa ekki
falsað meitt. Það er bara heilabú
Morgumblaðsritstjónanna, sem efcki
virðist vera í sem allra beztu
lagi.
Verður nú fróðlegt að sjá, hve
lengi þeir halda^t við í „vamar-
línu“, sem byggð er upp af eins
ótrúlegum bundavaðshætti og
aulaskap og þessi síðasta
„historía“ þeirra í gmininni um
undirskrifitirnar í Morgunblaðinu
í gær.
Útlent
Bón, margar teg.
Skóáburður.
Vindolin.
Brasso.
Silvo.
Zebo.
Taublámi.
Gólfklútar.
TfarnarbðóiD
10. — SMmí »K
BREKKA
Aavaltagftta i. — Shal MN.
Hvernig
Islands
verðor hervernd
í framkvæmd?
Grein í stórblaðinu „New York Times.u
EFTIRFARANDI grein um
hernám l&lands birtist í
amerikska blaðinu New York Tto
es 9. júlí síðastl'iðto iog er eftír
Hanson W. Baildwin.
„Það ier kiomið að tveiimurmik-
ilsverðum þáttasikiptiuim í þess-
ari styrjöld. Meðan mestu orust-
ur, sem hernaðarsagan getuir um
erii að ná hámarki sinu í Vest-
Uir-Rússlandi, fórii fáeinar liðs-
sveifír sjómanna og sjóliða frá
Bandarikjunum í land á íslandi.
Þessir menn vonii að slkapa
manmiky'nssögu ,því að heriaka
Amerikuananna á íslandi hlýtur
að hafa óútnei&nianleg áhrif' á
gang striðsins.
Brezkar hersveitir hafa dval-
ið á íslandi firá því í maímánuði
1940, fyi'st kíomu fáar hersveitir
Kanadamannia, því næst fleiri
brezkar. Fjöldi hermannanna hef-
ir verið álitinn almennt 60—80
þús. manns, en vafasamt er, að
þeir hafi verið svo margir. Þess-
ar bnezku hersveifír, sem hafa
verið að vernda Island gegn hugs-
aúlegri þýzkri árás, verða nú
smám saman fluttar burtu, svo
að þær geti stot skyldustörf-
um þar, sem þeirra er meiri þörf.
Ei að síður munu Bretar nota
ísland sem flotastöð og ef til
víll sem flugflotastöð, en samt
munu amerikskar hersveifír taka
algerlega við af Breturn ^ogþær
munu bera ábyrgð á vernd lands-
ins meðan stríðið stendur yfir.
Reykjavík „höfuðborg íslands,
er 950 mílur frá JUlianehaaib á
Grænlandi, þar sem ameríkskar
hersveifír hafa þegar sezt að.
Verða bjnnrnar notaðar
Landfræðilega 'Og hernaðarlega
séð eru skiptar skjoðanir um það,
hvori íslaind tilheyri vesturálfu
eða ekki. Það skiiptir ekki máii
í þessu sambandi. Því að Island
var áður vemdað af brezkum ber-
sveitum, sem sennilega erai betur
æfðar og útbúnar til slíkra blUta
en liersveitirnar, sem korna nú í
þeírra stað.
"Forsetínn lét fylgja tíillkyniningu
sinni um hemám tslands aðra
tilkynningu, sem jafnvel var enn
þýðingarineiri. Hann sagði:
„Ég hefi að flytja strangar fyr-
irsikipanir til flotans um það, að
allt, sem þurfa þykir, verði gert
tíl þess ,að tryggja samgöngurn-
ar milli íslands og Bandarikj-
ánna, eins og er geri mUli Bainda-
rilkjanna og annarra hemaðar-
stöðva vorna.“
Þetta sýnir bersýnilega þá
ætlun stjórnarinuar að hjálpa
Bretlandi jafnvel „að skjóta", ef
þörf gerist.
Bretum er herialta Bandaríkj-
anna á íslandi miiklu þýöingar-
mfeiri siðferðilega séð en hernað-
afíegia Hertakan gefur augljóalega
. vonir um meiri hjálp síðar. Og
skipun fiorsetans til flotans ber
vott ttm, að senda á hergögn
til Breta, sem þurfa þeirra með,
því að ef floti okkar gerir alar
ráðstafanir fíl þess, að „tryggja
samgöngurnar“ með því að hafia
herskip iog flugvélar á siglinga-
leiðunum — eykst Bnetum mjög
þróttur til þess að sigrast á
hafnbanni Hitlers .
Hvai ir framsttdaö?
Um það, hvemig verður varið
hinni beinu þátttöku okkar í stríð-
inu, er ekkeri hægt að segja.
Er hernám okkar á Islandi fyrsta
skrefið í sóknaraðgerðum, ekki
einungis í því alugnamiði, að
fcoma í veg fyrir ósigur Bret-
lainds jheldur til þess að tryggja
ósigur Þýzkalands? Meðan þess-
ari spurningu er ósvarað er ekki
hægt að spá neinu um bei'na'
hemaðarlega þátttöku okkar.
En það er þegar augljóst, að
þátttaka (okkar verður mikil
Setuliðið ,sem við sendum til ís-
lands , verður sennilega, að
minnsta kosti tvö herfylki, ef til
Vill meira. Því verður að fvlgja
töluvert af loftvarnadeildum og
strandvamaskotliði. Hið síðar-
nefnda mun taka við strand-
varnarbyssunum, sem Bretar hafa
þegar komið fyrir, enda þótt við
leggjum okkur sjálfir ti'l skotfær-
in. En Bandarikjahersveitimar
munu senniiega flytja sjá'lfar með
sér loftvarnabyssur og önnur tæki
log bæta við strandvarnabyssum
frá sjálfum sér.
Það kann líka að vera að
ÞBandarikjaherinn taki á sitt vald
eitthvað af fluigvölilúim og flota-
stöðvum, þótt sennilegt sé, að
Bnetar vilji halda einhverfu eftiT
til hemaðaraðgerða. Stnandlengja
íslands, sem er mjög vogskorin,
er ttm 3700 miiur og ganga inn
í landið djúpir og langir fírðir,
svo að erfitt er að hafa efitirlit
á allri þeirri strönd og verður
það hlutverk einikum falið skip-
um iog flugvélUm. Sennilega verð-
um við að hafa töluverðan fliota,
við strendur landsins eða ná'lægt
þeim, með bækistöð, sennilega f
Hvalfirði, en hann er um 15'
mílur niorður af Reykjavik, og
Bretar hafa niotað hann sem eina
af fliotabækistöðvuim sínum. Ti'l
þess að fullfconma vamimarverð-
um við að hafa langfleyga sjó-
flugbáta öriiggar sprenigjuflugvélr
ar og eltiflugvélar.
Þar sem einu sinni er nú búið
að taka ísland hemámi, verður
að tryggja því öryggi og með
því að landið er á hemaðarsvæði
verður að sjá svo um að þar
sé nægilegt setulið til, varnar.
Hersveifírnar, sem sendar verða
til íslands, Trinidad, Brezku Gu-
yana, New Foundlands og Ber-
muda, verða •sennilega úpp undir
200,000 manns.
Slíkar herdeildir ættu að nægja
tíl varnar þessurn stöðum, jafin-
vel þótt ýmiskonar örðugleifcar
kunni að vera á því að flytja
þeim nægilegar birgðir, vegna
hættunnar á höfiunum.
Síldarverksmiðjan í Djúpuvík
tók til starfa í gær. Alls hefir
verksmiðjan tekið á móti 10 þús.
málum.