Alþýðublaðið - 30.07.1941, Blaðsíða 2
MLÐVIKUDAGUR 30- JCU 1941
ALÞVÐUBLAÐIÐ
5 nýjar bœbnr.
I í 1. Mánaskin, Ijóðabók eftir Hugrúnu.
I 2. Sögulegasta ferðalagið, eftir Pétur Sigurðsson.
S 3. Arfur, skáldsaga eftir Ragnheiði Jónsdóttur.
4. Sagnir og þjóðhættir, eftir Odd Oddsson á Eyrar-
!- bakka.
5. Sagnir úr Húnaþingi, eftir Th^odór Arnbjarnarson-
Allt eru þetta góðar bækur, hver á sína vísu. Takið
þær með yður, ef þér farið úr bænum, það er gott
að hafa eitthvað til að líta í, ef dregur fyrir sólu.
BÓKAVERZLUN ÍSAFOLDARPRENTSMIÐJU.
Er að verða árángur af margra ára baráttn?
Ræðst bœjarstjórn í byggingu
3ja og 4ra bæða sambýlishúsa ?
—....♦
Tillögauppdrættir hafa verið lagðir fyrir
bæjarráð, en eftir er að taka ákvörðun
UM DAGINN OG VEGINN
Ölkærir menn eru þyrstir. Bréf ( frá Ölver um bruggun og
sölu áfengs öls. Ummæli um fornmenn vora og öskrin úr
kjallara lögreglustöðvarinnar.
ATHUGANIR HANNESAR Á HORNINU.
¥ FUNDARGERÐ bæjar-
ráðs frá 25. þessa mán-
aðar stendur eftirfarandi
klausa:
„í sambandi við húsnæðis-
vandræðin í bænum og um-
ræður í bæjarstjórn um það
mál sýndi borgarstjóri til-
löguuppdrætti að 3ja og 4ra
hæða sambýlishúsum, sem
hann hefir látið húsaméist-
ara bæjarins gera. Ákveðið
að athuga málið nánar.“
Þessi klausa segir ekki mik-
ið, en hún er þó nýjung í sögu
bæjarstjórnarinnar, jafnvel þó
að meirihluti bæjarráðs láti
málið ekki komast lengra.
Um fjöMa ára skeið hefir Al-
þýðTifliokkiurinn háð steitulaiuisa
baráttu fyrir bættiuim húsakynn-
trni í Reykjavík handa ahrienni-
ingi. Megin sókn Alþýðufliokksins
í þessu máli hefir stefnct að þvi,
að bæjarstjórn færi að d;æími
bæjaTstjórnar í öllíum höfuðboírg--
um Niorð|url,anda og léti byggja
á sinn kostnað íbúðárhús, sem
hún síðan leigði við samngjörnu
verði og gerði með því hvorþ-
ftveggjal (isjenn að bæta húsniæð-
ið iog auka það og þar með
bæta hei'lsufarið og halda húsa-
ieigunni í skefjum.
En íhalds' og aftu'rhaldsvígin
hafa verið rammger. Bngum af
lögum Alþýðuflokksins befir ver-
ið sint- Einu afrek íhaldsmanna
hafa verið Pölarnir alræmdu og
Selbúðimar, minnisvarðamir um
afturháld og ómyndarskap þeirra
manna, er stjórnað hafa höfuð-
stað íslands. Það var ekki fyrr
en Alþýðuflokknum óx svo ás-
íneginn á alþingi, að haran gat
komist í samningsaðsíöðu þar,að
bonum tókst að fá því fram-
gengt að hafnar vom byggingiar
hoilra, glæsilegra og ódýrra í-
búða: Verkamanraabústaðirnir —
iog raú eru þar bundruð fjölskyld-
u,r, sem annars hefðu þurft að
vera áfram á hanabjálkalioftum
og kjölliuriuim leiguhjallanua við
okurleigu.
En það er óralangt frá því að
þetta hafi nægt. Framhald Rvík-
urbæjar sjálfs í byggingaimálun-
um hefir vantað — og afleiðing-
in hefir meðal anraars ii'ls orðið
sú að ekki hefir verið hægt að
fiytja úr kjailaraholunuim og öðr-
um svokölluðum íbúðum, sem heil
brigðisnefnd hefir bannaö.
Nú fyrir skömmu bánu fulltrú-
ar Alþý&uflokksins fram í bæj-
arstjórn enn eina tillögu sína Um
að bærinn rarmsakaði alla mögu-
teika á því að hefja byggingar
á saimbýlishúsum með smáibúð-
um. Töluðu fulltrúar flokksins
mjög fyrir þessum tillögum sín-
um — iog nú bar nýrra við: of-
lítils, en niokkurs þó, skilnings
virtist gæta hjá fulltriium íhaMs-
ins-
Málinu var vísað til bæjarráós
og árangurinn er orðinn feá, eins
og klausan í fundargerð bæjar-
ráðs bar með sér, að tillöguupp-
drættir liggja fyrir um þriggja til
fjögurra hæða sambýlishús.
Vonandi verður nú haldið á-
fram og framkvæmdir hafniar.
Byggingarfélag verkamanna
getur byggt 60 íbúðir í siumar
og þvi þá ekki Reykjavíkurbær.
Landssambaid blaad
aðra kðra oa fcveaaa
kðra.
AÐALFUNDUR Landssam-
hands blandaðra kóra (o(g
kvennakóra var haldinin í Rjeykja-
vík 7. Júlí þ. á.
Framkvæmdastjórn sambands-
ins gaf skýrslil Um sitörf sam-
bandsins á liðnu ári. Hafði stjóm
sambandsins uninið að því, meðal
annars, að útvega kómm immam
sambandsins söngkiennslu. Söng-
keranarar sambandsims á þessu
starfsári voru þan frú Jóhannia
Jóhannsdóttir, Þórður Kristleifs-
soon söngkennari og séra Mar-
inó Kristinsson.
Sambandsstjórn hafði á árinu
skrifað öllum sóknarpiiesitum á
landinu, um eitt hundrað að töliu,
þar sem ekki vom starfandi kór-
ar, sem eru í sambandinu, og
skýrt þeim frá stofnun þess og
tilgangi, og leitað upplýsinga hjá
þeim hvort starfandi væru í
þeirra sókn blandaðir kórar eða
kirkjiukórar, ef svo væri ekiki,
hvort skilyrði mundu vera fyrlr
stofraun blandaðs kórs, og hvort
hæfir menn, siem áhuga hefðu
fyrir málinu, væru fáanlegir til
að stjórna þeim. Sambandinu
hafði borizt svar frá tíu söknar-
piestum, og vorin þeir alldr mál-
inu hlynntir og hvetjandi slíkrar
félagsstiofnunar, því allstáðar
væri mikið af söngelsku fólki,
sem hefði áhuga fyrir sömg og
vildu starfa í kómrn, en - riíða
vantaði rraenn til að stjómia söng-
flokkunium.
I þessu sambandi var rætt Um
nauðsyn á því, að halda nám-
sueið fvrir söngstjöra utan af
landi, og var samibandsstjórnmni
falið, að athuga möguleika á, að
halda slíkt némskeið, og leita um
það samvinnu við hliðstæð félög
eða stofinanir.
Etnnig var á fundinum rætt um
almeinna sönginín: og stofnun
nýrra kóra, þar sem skilyrði væru
til þess, og var söngstjóruim sam-
bandskóranná fialið að vimna að
þessu, hver í sínum landshluta,
og leita um það saimvinnú við
söngmálastjóra kirkjunnar.
Ákveðið var að verja til söng-
kennslu fyrir sambandskóraina kr.
3000,00 og tili útgáfu sérstaks
sönglagabeftis fyrir blandaða
kóra allt að kr. 1000,00.
í framkvæmdastjórn sambands-
ins voru þessir kosnir:
Jón Alexandersson, forstöðu-
maður Reykjavík fomiaður, Guð-
mundur Benjamínsson klæðskera-
meistari Reykjavík ritairi, Bent
Bjarnason bókari Rieykjavík fé-
hirðir.
í varastjórn voru kosnir: •
Sigríður Stefánsdóttir frú Rvílc
varaformaður, Guðmundur Jóns-
son símamaður Reykjavík, vararit
ari, Marinó Guðjónsson trésmið-
ur Reykjavík varaféhirðir.
Endurskoðendur vom kosnir:
Brynju.fur Sigfússon söngstjóri,
Vestmannaeyjuan og Sveinn Guð-
mundsson fofstjóri Vestmanna-
eyjum.
I stjórn söngmálaráðs vom
kosnir:
Björgvin Guðmundsson tön-
skáldJ Akureyri, Jónas Tómas-
son söngstjóri ísafirði fyrsti með-
stjórnandi og Jakob Tryggvason
söngstjóri annar meðstjómandi.
Ymsum mönnum virðist
svíða það all verulega,
að þeir skuli ekki geta fengíð
Sterka ölið, sem hér er framleitt
og selt Bretunum. En eftir því, sem
ég hefi heyrt eru Bretarnir ekkert
sérlega hrifnir af því og myndu
gjarna vilja láta okkur ísledingum
það í té, ef við vildum það. —
Sumir menn ganga með sífeldan
brennivínsþorsta og er það afar
slæmt fyrir þá og þjóðfélagið, því
að bezt væri að enginn drykki og
þarf ekki að ræða það frekar.
ÉG HEF STUNDUM gert þessi
mál að umtalsefni og allir lesend
ur mínir þekkja afstöðu mína.
Mér hafa ekki borist bréf til and-
mæla fyrr en nú fyrir nokkrum
dögum og af því að þetta bréf er
skemmtilega skrifað og í hálfkær-
ingi, þá ætla ég að birta það og
geta menn svo velt fyrir sér rök-
semdum Ölves, en svo nefnir bréf-
ritarinn sig. Bréfið er svohljóð-
andi:
STRÍÐSTÍMAR eru alltaf breyt-
inga og byltingatímar. Þetta vita
allir íslendingar, já, þeir sjá þessar
einföldu staðreyndir sannast svo
að segja daglega á þessu drottins
ári. Breytingar á lífsvenjum
Evíópuþjóðanna, breytingar á
landamærum, breytingar á vernd,
breytingar á verðlagi o. s. frv. Ein
kunarorð vorra tíma er breyting.
í ÖULUM norrænum menningar
löndum er leyfð sala sterks öls,
hefir svo verið frá því sögur hóf-
ust. Vér íslendingar höfum sagnir
af því, að á Gullöld vorri hinni
fyrri var öldrykkja mikil, Snorri
Sturluson, Njáll inn spaki, Egill
Ska^agrímsson, Skarphéðinn Njáls
son og ótal fleiri fornmenn
dreyptu á sterku öli og virtist ekki
verða vont af. Snorri Sturluson
var söguritari og stjórnmálamaður
og liggur síst minna eftir hann á
báðum þessum sviðum en Jónas
Jónsson fá Hriflu, þótt eigi afneit-
aði hann ölinu. Egill Skallagríms
son sigldi langskipi sínu vítt um
höf, kom hann víða við ^og hitti
þó hvergi jafninga sinn hvorki í
vígfimi né orðsins list, þótt eigi af-
neitaði hann ölinu. Stóð Egill si§
ólíkt betur en Benedikt G. Waage
í u.tanförum sínum.
ÞESSI DÆMI, sem ég hefi nefnt
eru engin einsdæmi, svona var af-
staða allra fornmanna vorra til öls
ins. Það styrkti þá andlega og
líkamlega. gerði þá nýtari og betri,
sterkari og gáfaðri. Aldrei er þess
getið, hvorki í sögum né annálum,
að fornmenn hafi verið teknir úr
nmferð, þvert á móti voru þeir
alltaf í umferð. Þeir voru heitir
og gamansamir er þeir höfðu bragð
að á öli, en aldrei drukknir. Þeir
þekktu ekki slagorðið ,,ölvuðum
mönnum bannaður aðgangur", sem
Framsóknarmenn nota við hverja
sína útiskemmtun.
Á NOÐURLÖNDUM hafa setið
á stóli jafnaðarmannastjórnir um
all langt skeið, aldrei hafa þær
gert nokkrar ráðstafanir til tak-
mörkunar eða banns á sölu sterks
öls og samt hefir kyndill lýðræðis-
ins hvergi logað betur og skærar
en einmitt þar. Sama má með
sanni segja um fyrrverandi tví-
býlisþjóð vora, Breta.
HÉR Á ÍSLANDI er bannað að
selja landsmönnum sterkt öl, en
bruggað er í Bretana og virðast
þeir halda hjálmi og herklæðum
öllum furðu vel, þrátt fyrir ölið.
Hinsvegar er lyfileg sala rándýrra,
óþjóðlerga. brendra vína hér á
landi, einnig er leyfilegt að stofna
og starfrækja stúkur. Aldrei var
Snorri Sturluson í stúku, aldrei
var Skarphéðinn Njálsson æðsti
templar, aldrei var Egill Skalla-
grímsson kapilán, þeir dreyptu á
sterku öli og urðu sterkar söguleg-
ar persónur.
NÚ Á ÞESSUM breytingatímum
skulum við íslendingar koma í
framkvæmd einni skynsamlegri
breytingu þ. e. leyfa sölu sterks,
íslenzks öls. Þannig mundum við
efla norræna samvinnu og menn-
ingu, og bæta um leið við 1. fl.
útflutingsvöru því að það er mál
manna, að sterkt, íslenzkt öl sé
eitt hið, bezta mælt á heimsmæli-
kvarða. Þetta ætti oss íslendingum
að vera hagsmunamál eftir að vér
höfum heimt vort fulla frelsi að
nýju. Það væri tákn vorgróðurs
og karlmennsku og myndi vafa-
laust hlýja þeim Snorra Sturlu-
syni, Agli Skallagrímssyni og öll-
um fornmönnum um hjartarætur,
hvar sem þeir eru nú. Það er vafa-
laust, að bræðraþjóðirnar á Norð-
urlöndum myndu fagna þessari
breytingu og telja hana vænan þátt
í- hinu norræna bræðrabandi.
ÞAÐ ER fjandi hart, en lýsir þó
all-vel hinum andlega ræfilshætti,
sem hér hefir ríkt um skeið, að fá-
einir myglaðir templarar skuli
hindra famgang þessa þjóðlega
máls. íslenzk alþýða þráir hið þjóð
lega sterka öl, sem færir með sér
andagift, karlmennsku og menn-
ingu. Það er því krafa vor í dag,
að hrundið verði strax í fram-
kvæmd þessu mikilvæga máli!
ÞANNIG er bréfið. Það er kunn-
ugt að Egill Skallagrímsson var
ölkær, hann gat kennt ölinu um
helstu ávirðingar sínar. Ekki mun
hann hafa verið frýnilegri en hinir
flibbaklæddu nú á dögum, þegar
hann lá spúandi af of mikilli
drykkju. Hvar stendur það að Njáll
hafi drukkið, eða Skarphéðinn? Og
hver segir, að Snorri Sturluson
hefði ekki orðið enn meiri afreks-
rriaður, ef hann hefði ekki drukk-
ið? Það var ekki von, að þessir
fornmenn okkar væru teknir úr
umferð þegar þeir voru að flækjast
fullir um sveitirnar, því að þá var
engin umferðalögregla til!
EF VIÐ ÆTTUM að fara að taka
upp drykkju sterkra öltegunda ein
göngu af því að fornmenn gerðu
það, þá gætum við alveg eins tek-
ið upp aðra siði þeirra, manndráp
þeirra, fyrirsát og morðbrennur.
Hvar eru takmörkin. Ég er þó ekki
að segja þetta af því að ég álíti að
öldrykkja sé sambærileg.
ÉG GEKK NÝLEGA að kvöldi til
fram hjá lögreglustöðinni í Póst-
hússtræti. Neðan úr kjallaranum
undir húsinu heyrði ég villidýrs-
öskur og undraði mig stórum, þar
til ég áttaði mig: Þarna voru þeir,
sem teknir höfðu verið úr umferð
þá um kveldið. Svona var nú þessi
mynd. Annars er þetta margum-
deilt mál. Margir geta neitt á-
fengrá drykkja, án þess að þeir
bíði við það verulegt tjón, en
margir geta það ekki, og skapa
sjálfum sér og öðrum óbærilegt
böl. Hvað á svo að marka afstöðu
manna til þessa máls- — Annars
er hréf þetta svo vitleysislega
skemmtilegt, Ölver sæll, en því
miður: Ég á* ekkert, geti ekki út-
vegað það og vil ekki, þó að ég
gæti.
Hannes á horninu.
Kanpi gtsll hffista veiffl. 89@-
nrþóí, Hafnantrntí 4.
THE WORLD'S GOOD NEWS
wlll come to your home every day through
liTHÉ CHRISTIAN SCIENCE MONITOR
An Intematlonal Datty Newspaper
U peoords íor ycru th« warl<l*s clean, eonatrocttvo doinga. The Monltor
.dœs not explolt crlme or eensáaön1: nelíher does lt ignore thein,
ibút dealí -correotively wKh them, Peatm-es íor busy men end &U th«
íamUy, incXuding tha Weeöy Mttgadhu Section.
The christian Soienoa __
One, Norway Street, Bosíón, ídMsachaceits ^
Fleaso enter my subscrlption to 'Zha chrí«i.i«n Scleno* Monitor for
a period oi
í year ‘12.00 O montha tO.OO * months IS.00 l month «1,00
Baturday lssue, including Magarine Bectlon: 1 year «2.60, 8 isaues 2Sa
tftma.
--mrwnga-----