Alþýðublaðið - 06.08.1941, Blaðsíða 1

ALÞYÐUBLAÐIÐ
RITSTJÓRI: STEFÁN PÉTURSSON
UTGEFANDI: ALÞYÐUFLOKKURINN
XXH. ÁRGANGUR
MIÐVIKUDAGUR 6. ÁGÚST 1941
181. TÖLUBLAÐ
Nýir viðskiftasamningar eru
að hefjast milli okkar og Breta
--------
Rikisstjórnin hefir afhent brezku yiðskifta-
nefndinni grundvallarkröfur sínar.
ðánægja með fyrrl hluta
samninganna, sem loklð er
IGÆR gengu viðskiptasamninganefndir okkar og
Breta til fullnustu frá þeim þætti viðskiptasamning-
anna> sem var skýrt frá fyrir helgina hér í blaðinu. Þetta
er aðeins nokkur hluti viðskiptasamninganna, og snertir,
eins og kunnugt er, sölu og kaup sjávarafurða okkar.
Breta orðsendingu fyrir nokkr-
um dögum um þetta efni og var
það ámálgað i gær um leið og
gengið var að fullu frá fyrri
hluta samninganna.
Þó að Ólafur Thors atvinnu-
málaráðherra hafi lýst yfir því
í samtali við Morgunblaðið, að
hann sé ánægður með þau úr-
slit, sem þessi hluti samning-
anna gaf, þá munu landsmenn
yfirleitt vera á öðru máli.
Kennir mjög mikillar óánægju
með þá meðal allra þeirra, sem
sjávarútveg stunda.
Bretar hafa bundið fiskverð-
ið í samningunum. Þeir kaupa
fisk í flutningaskip sín við
Suðv.land, Vesturl. og Norð-
urland og ákveða verðið. Auk
þess mega smærri skip aðeins
kaupa fisk og sigla frá Norð-
ur- og Austurlandi, en þau
mega ekki kaupa fiskinn hærra
verði en Bretar kaupa hann á
'öðrum stöðum á landinu.
Þá hefir það ekki farið fram
hjá mönnum, að Bretar ábyrgj-
ast víst verð á olíu og salti til
veiða á því, sem þeir kaupa
sjálfir, en ekki á kolum.
Loks er þess að gæta, að
samningurinn gildir til júní-
loka 1942 og er því verðið á
þessum íslenzku afurðum fast-
ákveðið allan þánn tíma, en
hins vegar er ómögulegt að sjá
fyrir nú hversu verðlag kann
að breytast til hækkunar á er-
lendum nauðsynjavörum öðr-
um en salti og olíu, en undir
því er kaupgjald og framfærslu*
kostnaður að mestu leyti kom-
inn.
En eins og áður er sagt er
hér aðeins um að ræða nokk-
urn hluta samninganna.
, Eftir eru auk samninga um
sölu síldarmjöls samningar um
sölu landbúriaðarafurða og
ýmsra annarra afurða til út-
flutnings, um innflutning á
mörgum vörutegundum og
gjaldeyrismálin.
Samtal við viðskipta-
málaráðherra.
Samkvæmt samtali, er Al-
þýðublaðið átti í morgun við
viðskiptamálaráðherra,. afhenti
ríkisstjórnin viðskiptanefnd
Aðalefni þessarar orðsend-
ingar, sem fól í sér grundvall-
arkröfur okkar, var á þessa
leið:
íslendingar geta ekki selt
Bretum mestallar framleiðslu-
vörur sínar og eiga fyrir mikl-
ar inneignir í Bretlandi, nema
þeir fái að hagnýta sér verð-
mæti útflutningsins með því að
fá í staðinn vörur, sem okkur
eru nauðsynlegar, eða greiðsl-
*ir í frjálsum gjaldeyri.
En höfuðatriði telur ríkis-
stjórnin vera þessi:
Niður falli eftirlit og íhlut-
unarréttur Breta um ráðstöf-
un þess gjaldeyris, er kemur
inn í landið. Niður falli nú-
gildandi ákvæði um að eigi
megi hreyta gengi íslenzkr-
ar krónu, nema með sam-
þykki Breta. Hömlur séu
ekki lagðar á flutning frá
Bretlandi til íslands og greitt
sé fyrir útvegun á vörum,
sem erfitt er að fá. íslend-
ingar fái keyptar í Bretlandi
þær vörur, er þeir telja sér
nauðsyn að kaupa, eða til-
svarandi greiðslur í frjálsum
gjaldeyri, ef vörurnar fást
ekki þaðan í tæka tíð. Bret-
ar tryggi íslendingum skipa-
kost til flutninga frá Bret-
Frh. á (4. síðu.
5 kg. aukaskamti af sykri
úthlutað í pessum mánuði.
-----»---
Krafa Alpýðublaðstns var tekín
fram yfir krofu Morgunblaðsins.
H
ÚSFREYJURNAR í BÆNUM fá nú nýjan auka-
skammt af sykri til notkunar við niðursuðu berja,
rabarbara og annarra íslenzkra jarðávaxta.
Nemur aukaskammturinn 5 4
kg. á mann og mun honum
verða úthlutað síðari hluta þ.
mánaðar. Geta húsfreyjur því
nú þegar gripið til þess sykurs
er úthlutað var til almennra
heimilisþarfa rétt fyrir mánaða
mótin.
Skömmtunarskrifstofa ríkis-
ins tók ákvörðun um að hafa
skammtinn ávo ríflegan og fekk
til þess samþykktir ráðherra.
Morgunblaðið er í morgun
úrilt yfir því að skömmtunar-
skrifstofan skyldi fremur taka
þessa ákvörðun, sem er í sam-
ræmi við kröfu Alþýðublaðsins,
en að fara að vilja þess sjálfs
og gefa sykurinn algerlega
frjálsan. Ræðst það freklega á
Frh. á 'A. síðu.
Rússar hafa þegar tafið
hlna nýju sókn Þjóðverja
Leynistéi
L
UNDUNAUTV arpið
skýrði frá því kl. 11
í morgun, að starfandi
væri í Póllandi leynileg
útvarpsstöð. Hefði stöð
þessi útvarpað fréttunum
um samninga pólsku
stjórnarinnar í London við
rússnesku stjórnina svo og
því, að verið sé að stofna
pólskan her í Rússlandi.
Frjáisir Frakkar stofna
fallhlífaiierdeiM.
AÐ var tilkynnt frá aðal-
stöðvum de Gaulles í
að stofnaðar
fallhlífasveitir
Þ
London í gær
hefðu verið
frjálsra Frakka.
Verða þær skipaðar frönsk-
um sjálfboðaliðum og munu
verða æfðar í Bretlandi. Þessar
herdeildir eiga að starfa sjálf-
stætt eða í sambandi við ensku
fallhlífarsveitirnar.
TILKYNNING RÚS(SNESKU HERSTJÓRNARINNAR í
gærkveldi skýrir frá því, að sókn Þjóðverja milli
Smolensk og Leningrad hafi verið stöðvuð. í þýzkum frétt-
um í gær er hins vegar sagt frá því, að þýzki herinn hafi á
þessum slóðum tekið borgina Cholm, en rússneska tilkynn-
ingin nefnir engin nöfn á þessum slóðum.
Þá er og minnzt á bardagana við Smolensk í tilkynn-
ingunni, og sagt, að ekkert lát sé á þeim, og hafi Rússar
þar gert öflug gagnáhlaup. Þjóðverjar tala þar um vel
heppnuð skyndiáhlaup þýzka hersins.
Norðan til á vígstöðvunum virðist nú mest barizt á
vígstöðvunum í Eistlandi, fyrir norðan Peipusvatn. Segjast
Þjóðverjar þar hafa tekið bæinn Tapa, sem er um 50 km.
frá strönd finnska flóans. Þjóðverjar sækja þarna í áttina
til Leningrad milli Peipusvatns og strandar, og ér eiðið
þar 50—60 km. breitt. \
Bardagarnir í Ukrainu geysa nú sem ákafast, bæði sunnan
og norðvestan við Kiev. Harðastir virðast hardagarnir vera við
horgina Bjelaja Zerkov, sem er 80 km. í suður frá Kiev. Sækja
Þjóðverjar þar, sem annars staðar á þessum vígstöðvum, í átt-
ina til Kiev, en hersveitir Budionny, hershöfðingja Rússa; virð-
ast veita öflugt viðnám.
Cyrel Laiken, fyrirlesari brezka útvarpsins, sagði í morgun,
að Þjóðverjar hefðu hafið nýja sókn, hina þriðju, á austurvíg-
stöðvunum — og að Rússar hefðu tafið þessa sókn þegar í upp-
hafi. Bætti hann við, að of mikið væri að segja, að Rússar hefðu
stöðvað þessa nýju sókn, hins vegar væri rétt að segja, að þeir
hefðu tafið hana. Erh. á 4. síðu.
Mikil síldveiði
á Grímseyjar
sundi
Fjðldi skipa kom i gær, iótt
og morgun með afla til
Siglufjarðar.
AGÆTT síldveiðiveður er
nú fyrir Norðurlandi ög
mikil síldveiði. Veiðist síldin
aðallega við Flatey á Skjálf-
anda og á Grímseyjarsundi.
Eftirfai'andi skip kornu í gær,
nótt og miorgun með síld til rík-
isverksmiðjanna:
Stathav 800 mál. Björn 250,
Garðar 1000, Ráin 650, Bangsi650,
Dagný 1000, Ægir 300, Arnkell
goði 400, Arthur 200, Gunnbjörn
650, Belgaum 700, Guðný 550,
Gulltoppiur 300, Einar Friðrik
750, Hrönn 600, Sæbjörn 400, Jón
Þorláksson 200, Smorri 400, Sæ-
unn 400, Einar Þveræingur 200,
Þorgeir goði 550, Aldan IQO
Freyja 300, Olav 600, Anna 500,
Sjöstjariian 700, Meta 550, Marz
500, Víðir 250, Kári 570, ÁTSælJ
400, Friðrik 250, Fiskaklettur 450,
Alden 250, íluginn II 700, Skaft-
fellingur 700, Hlíf 550, ísleifur
100, Otto 750, Stella 900, Krist-
jiana 250, Þör 200, Hilmir 200,
Þýzkir Djésoarar
tekoir af lffi í Eng-
landi.
T
VEIR þýzkir njósnarar
voru .teknir af lífi í
London í morgun. Var það gert
að afloknum réttarhöldum, þar
sem þeir voru háðir dæmdir til
lífláts.
Menn þessir höfðu aðeins
verið skamman tíma í Eng-
landi, þegar þeir voru hand-
teknir.
Iiafði þýzkur flugbátur sett
þá í gúmmíbát skammt undan
Englandsströndum og þeir
komizt þannig inn í landið.
Nokkru síðar var annar
þeirra tekinn til fanga, þar
Frh. á 4. síðu.