Alþýðublaðið - 15.08.1941, Blaðsíða 1

ALÞYÐUBLAÐIÐ
RITSTJÓRI: STEFÁN PÉTURSSON
UTGEFANDI: ALÞYÐUFLOKKURINN
XXII. ÁRGANGUR
FöSTUDAGUR 15. AGÚST 1941
189. TÖLUBLAÐ
Winston Churchill.
Fyrir tveimu'r árum fylgislítill,
en þreyttist aldrei á að sýna
fram á hættuna, sem stafaði af
nazismanum. Nú átrúnaðargoð
allra frelsiselskandi þjóða.
Farijold hækka
á ollum sérleyf-
isleiðuffl.
Hækkunin verður
15 °0 og gengur í
giidi i dag.
GEFIN hefir verið út
heimild til bifreiða-
eigenda um að hækka far-
gjöld á öllum sérleyfisleið-
um og undanþáguleiðum —
um 15% frá og með deginum
í dag-
Til dæmis um þessa fargjalda-
hækkun rriá geta þess að far-
til Akuneyrar héðan, sem knst-
aði kr. 40,50, kpstar nú 45,00,
til Blöndöss hækka fargjöld úr
25,80 uppí 28,50. Til Þingvalla
úr 4,40 uppí 5,10 og til Eymr-
bakka úr 6,10 uppí 7,00.
Mjög mikil' umferð hefur verið
á þessiari leið og fleiri farþeg-
Frh.. á 4. siðw.
YF1RLVSIN6U CHURCHILLS 06 000SEVELTS
VARFA0NA9 Í ÖLLVM FRJÁLSUM LÖNDUH
--------» .....
Er fundur Jieirra norður fi Atlantshafi
upphaf að nýrrf og stærri viðburðum?
ÞAÐ ER ÓHÆTT AÐ FULLYRÐA, að engin tíðindi, síðan styrjöldin hófst, hafi vak-
ið jafn gífurlegan fögnuð meðal lýðræðisþjóða heimsins og tilkynning Attlees í gær
kl. 2 um hinn heimssögulega fund hinna vinsælu forystumanna hrezku og handaríksku
þjóðanna, Winstons Churchills og Franklins D. Roosevelts um og eftir síðustu helgi héF
norður í Atlantshafi, enda var ræða Attlees tilkynnt margsinnis fyrirfram, bæði í Bret-
landi og Bandaríkjunum.
Milljónir manna víðs vegar um heim hlustuðu á ræðu Attlees. í Englandi, samveld-
islöndunum og Bandaríkjunum voru þúsundir útvarpstækja opnaðar bæði á heimilum og
á vinnustöðvum og í öllum borgum voru hátalarar settir upp svo að vegfarendur gætu
hlýtt á hina sögulegu tilkynningu. Ræðunni var útvarpað af hljómplötu í brezka út-
* varpinu hvað eftir annað í gær og þýðingu á henni var útvarpað á ótal tungumálum.*
Þetta er í fyrsta sinni, sem Roosevelt og Churchill hittast. Fyrst um sinn verður
því haldið stranglega leyndu, hvar þeir mættust, aðeins sagt, að það hafi verið á Norð-
ur-Atlantshafi. Churchill fór með mikilli leynd frá Bretlandi og með honum þeir Harry
Hopkins, sendimaður Roosevelts, og Beaverbrook, birgðamálaráðherra Bretlands. Roose-
velt fór á snekkju sinni, Potomac, frá Washington, og var sagt, að hann færi í siglingu
sér til hressingar. Venjulega er blaðamönnum boðið með í slíkar siglingar forsetans, en
það var ekki gert að þessu sinni.
Þeir Roosevelt og Churchill voru saman í þrjá daga og ræddu stríðshorfurnar frá
öllum hliðum. Þeir ræddu hjálp Bandaríkjanna við Bretland, hjálpina við Rússa, á-
standið í Austur-Asíu, afstöðuna til Dakar o. fl. Að lokum gáfu þeir út sameiginlega yf-
irlýsingu um stríðs- og friðarmarkmið lýðræðisþjóðanna. Var yfirlýsingin í 8 liðum á
þessa leið:
1) Bretland og Bandaríkin hafa engar landakröfur á hendur öðrum ríkjum.
2) Bretland og Bandaríkin óska engra breytinga á landamærum frá því, sem var fyrir
styrjöldina. \
3) Bretland og Bandaríkin .viðurkenna rétt þjóðanna til að lifa undir þeirri stjórn, steni
þær sjálfar kjósa sér.
4) Allar þjóðir, stórar eða smáar, sigraðar eða sigurvegarar, skulu njóta jafnréttis í
viðskiptum og í. öflun hráefna.
5) Bretland og Bandaríkin vilja vinna að samvinnu og íramförum á sviði fjármála og
viðskipta, svo og þjóðfélagslegu öryggi.
6) Þegar Bandam'enn hafa unnið fullan sigur á nazistum í þessu stríði, skal áherzla lögð
á það, að allar þjóðir geti lifað í friði og öryggi innan sinna eigin landamæra, án þess að
vera í sífelldri árásarhættu.
7) Öllum þjóðum skal vera frjálst að sigla á höfuiium.
8) Koma verður í veg fyrir árásarhættuna með því að afvopna árásarþjóðirnar. Það
verður að hætta að beita valdi í viðskiptum þjóða á milli. Frelsið í anda og athöfnum sé
undirstaða menningarinnar.
Franklin D. Roosevtelt.
Fyrir tæpu ári var stjórnar-
tímabil hans útrunnlð. En þjóð
hans braut hefðbundnar venj-
ur og fekk honum aftur völdin
í hendur.
Beint sima-os pðst-
sambandviðAmeríkn
Símar Tbor Tbors Morgbi. eða
bróéer sínum einbaskeyti um
opinber málefni
OAMNINGANEFND
O þeirri, sem nýlega er
lögð af stað til Bandaríkj-
anna til að semja við Banda-
ríkjamenn um viðskipti okk-
ar við þá, var falið að hefja
einnig viðræður um að kom-
ið yrði á beinu síma- og póst-
sambandi við Ameríku.
Er talið að þetta muni ganga
greiðlega, þar sem það er og til
mikils hægðarauka fyrir hið
bandaríkska setulið hér.
Bn; í nnorgun skýrir Mgbl. frá
því að það hefði heyrt áð Th-or
Thors hefði sírnað hingað og
sagt að „líkttr væiiu tií þess að
mjög fljótlega“ yrði opnað síma-
og póstsiamiband við Ameríku.
Alþýðubiaðið hefir í rnorgan
haft tal af skrffstofustjóra póst-
Frh. á 4. síðu.
Stððvast sildarmottaka til
rikisverksmiðjanoa 20.þ.m.
Bretar taka ekki enn Ifss, sem
peir liafa k©ypt, prátt fyrir leforll
ALLT bendir til þess, að móttaka síldar í ríkisverksmiðj-
unum á Siglufirði stöðvist um 20. þessa mánaðar, eða
eftir viku, ef veiði glæðist aftur, en hún er lítil sem stendur.
Ástæðan er sú, að allir lýsisgeymar ríkisverksmiðjanna
eru að verða fullir og geta því ekki tekið á móti meiru.
ioeseveit baut tli fnad-
Bretár höfðu keypt frarn-
le^ðslu síðastliðinþ árs og
höfðu lofað að taka lýsið og
borga það fyrir 1. ágúst s.l.
En þeir hafa hvorugt gert enn
Frh. á 2. síðu.
Roosevelt mun hafa átt upp-
tökin að þessum fundi, og bauð
hann Churehill til hans.
Með þeim báðum voru marg-
ir helztu stjórnmálamenn og yf-
irforingjar landhers, flughers
og floía beggja Iandanna. Er
talið í Washington, að þeir,
sem fylgdu Roosevelt, hafi ver-
ið þessir: HARRYMAN, stem
hefir yfirumsjón með fram-
kvæmd láns- og leigufrumvarps
ins, General C. MARCHALL,
yfirforingi Bandaríkjahersins,
STARK aðmíráll, yfirforingi
Bandaríkjaflotans, og KING að-
Frh. á 2. síðu.
Siðuo sðkn Pjððverþ á vEi
tiðvunua í Suðnr-Ukrainn
Mússar hörfa hægt austur á bógSuu.
HERSTJÓRNARTILKYNN-
ING Rússa í morgun skýr-
ir frá bardögum á allri víglín-
unni frá Hvítahafi til Svarta-
hafs.
Orusturnar eru þó langmtest-
ar í Ukrainu þar sem Þjóðverj-
ar sækja stöðugt fram. Ekki
hafa enn borizt staðfestar fregn
ir um að þeir hafi tekið Odessa
eða Nikolajev, og Kiev virðist
enn í höndum Rússa. Hins veg-
ar viðurkenna Rússar, að þeir
hafi yfirgefið tvo smábæi við
ána Buk norður og norðaustur
af Nikolajev. Þjóðverjar virð-
ast nú vera aðeins 180 km. frá
vtestustu iðnaðarhéruðum U-
krainu.
Erh. á 2. sföu.