Alþýðublaðið - 19.08.1941, Blaðsíða 3

--------* ALÞÝÐUBLABIÐ •------------------
Ritstjóri: Stelán Pétursson.
Ritstjórn: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Slmar: 4902: Ritstjóri. 4901: Innlendar fréttir. 5021: Stefán Pét-
ursson, (heima), Hringbraut 218. 4903: Vilhj. S. Vilhjálms-
sön, (heima), Brávallagötu 50.
Afgreiðsla: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Símar: 4900 og 4906.
Verð kr. 3.00 á mánuði. — 15 aurar í lausasölu.
ALÞÝÐUPRENTSMIÐJAN H. F.
Nýjar vonir um hitaveituna.
—----*-----
HíTAVEITAN er niú enn einu
sinni á allra vöruim. Nýjar
vpnir eru vakna'öar lum að takast
megi að íúka verkinu i fyrir-
sjáanlegri framtið. Að þessusinni
ecru allar vonór okkar s’ettair á
starf samninganefndarinnar í
Banidaríkjunium. Hún er í þaun
veginn að koma vestur og húq
mtin taka upp samninga Umkanp
á efni til hitaveátunnar, semenn
vlantar til þes’s að hœgt sé að
fullgera hana.
Amerika er rík af þeim efn-
um, sem við þörfnUmst til þess-
ara framkvæmda rog þegarstjórn
Bandartkjanna er alveg nýbúin
að lofa okkur, í áheyrn allsheims
ins, að við skuium sæta hag-
kvæmum viðskiftasamningtum og
lipurð um öll viðskifti, er ekki
nema von að við vænttum all
mikíls í þessu efni, þar sem líka
má fullyrða, að hér er Um e:itt
stærsta hagsmuna- og áhUgamál
okkar íslendinga að ræða, því
að þó að hitaveitan i*é fyrst
og fnemsit hagsmuna- og mennr-
ingarmál fyrir okkur Reykvíkinga
þá er hún og fjárhagsmál, og
einnig metniaðarmál allra lands-
manna.
Til þe&sa hefir öheppnán elt
jakkur i meðferð þes®a máls. Fyrst
og fremst hin óhæfa framkoma
Sjálfstæðisflokksins i bæjarstjóm
Reykjavikur, sem er tvímælalaust
einh\ær svartasti bletturinn á
sögu þess flokks í bæjarmálefni-
unurn. Málið áttí að verða einka-
mál flokksins ,hann þýddist eng-
in ráð, nema sem ráðin voru
af lítílli klíku ihaldsmanna og
tók mátíð alt þeim tökum, sem
hlutu að verða til ófarnaðar. Það
drógst því i langan :tima að lán
fengist og það var bein or-
sök þess hve illa fór siðar.
Þá urðum við svo óheppnir
að innrás Þjóðverja í Danmörk
var gerð rétt áður en skipin,
sem áttu að flytja efnið hing-
að frá Kaupmannahöfn, átftu að
leggja úr höfn- og þar með stöðv-
aðist llutningurimn, það er skip-
in lokuðUst inni í heiikvi Breta.
Að þessu- l'Oknu höfust ein-
hverjar þær erfiðustu og hvim-
IgðUstu samnmgaumleitanir, sem
íslenzk stjórnarvöld hafa tekið
þátt í. Hvað eftír annað var
leitað til Breta iog Þjóðverja
og beðið um leyfi fyrir flutning
á efninu hingað. Báðir striðsað-
ilar veittu leyfið, en ekki sam-
timis, og a]lt af, þegar leyfi lá
fyrir frá öðrurn, kom neitun frá
hinwn. Jafn vel þegar teyfi
sænsku stjórnarininar hafði feng-
ist fyrir því, að skipin mættu
hleypa inn til Gaufaborgar, og
felltrúar Breta framikvæma
rannsókn í þeim þar, neituðu
Þjóðverjar, þó að leyfi þejrra
fyrir þessari lausn hefði legið
fyrir áður. Var og sýnt, að það
voru Þjóðverjar, sem ekki vildu
láta efnið laust, þó að það hafi
verið þýzk firmu, sem seldu að
minsta kosti mikið af efninu.
Eftír að það varð Ijóst, að ekki
myndi takast að uá þessu efni
frá DanmörkU, hóflust -tíIraMnir
með að fá efnið frá Rnetlandi,
en þær tíWaunir hafa engain á-
rangur borið og geta meun ef
til vill skilið það, þegar þess
er gætt, að BHetar hafa þurft
á öllu síniu að halda í styrjH
öldinni og allt þiiek þjóðarinnar
stefnt að því að' skapa sem mesta
framleiðslu í þarfir ófriðarins.
Loks var leitað til Amer-
íku og eitu áætlanir og teikni-
ingar fyrir niokkrui-farnár vest-
ur tíl athlugunar. Hvera árang-
ur siú fyrsta athugun hefir borið
er ekki vitað, en um það mun
fréttast, svo og um það, hvera%
til tekst um málið í heild, þeg-
ar nefndin hefir leitað fyrfr sér.
En hvernig, sem þetta fer, þá
er eitt víst, að Reykvíkingar eiiu
biúnir að tapa mikiu á því sleif-
ariagi, sem rfkt hefir í meðferð
þessa máls. Það er óliklegt ann-
að, en að hitaueitan verði að
muu dýrari, en geri var ráð
fyrir í upphafi. Það kemlur vit-
anlega niður á Oikkur, sem eig-
um að borga heita vatnið, þeg-
ar það fer að streyma Um húsin
okkar nótt og dag. ~
En þrátt fyrir það leggjum við
allt kapp á að fiá hitaweitiunia
fullgerða hið allUa fyrsta. Það
er erfitt að fá kiol og allir vita .
áð ktolin hljóta Bð stíga ennl
gífurfega í verði. Getúr enginn
gert sér í hugariiund hvað mik-
ið þau kosta Umi það er' lýkur.
Stríðið getur staðið enn í 2 ár
eða lengur og áhrif þess á verð-
lagið munu finnast mörg ár eft-
ir að því er lokið á yfirborðinu.
*•
Útlent
Bón, margar teg.
Skóáburður.
Vindolin.
Brasso.
Silvo.
Zebo.
Taublámi.
Gólfklútar.
Tiaraarbúðin
rfwnargétia 1©. — Sfeiaf 8S?C
Páll Pálmason
skrifstofustjóri í stjórnarráðinu
er fimmtíu ára í dag.
ALÞYPUBIAPIO __________þriðjud, 19. ágúst ií>41.
ÓLAFUR VI® FAXAFEN:
Verðlag í EnglandL
17 G spurði ýmsa menn, er ég
átíi tal við á strætum (það
er þá, er ég settist ábekk hjá í al-
menningsgörðum, i strætisvögn-
um eða neðanjarðarbraut), hvorf
þeim fyndist ekki óþægileg
vöruvöntunin, er stafaði af hafn-
banni Hitlers. En reyinslan var
jafnan sú, að þeir álitu aö ég
væri að spauga.
Gamall verkamaður, er ég tal-
aði lengi við rétt hjó þar, sem
gamli egipzki óbeliskiinn, sem
nefndur er Nál Kleópötitu, gnæf-
ir yfir Thames-fljót, mælti eitt-
hvað á þessa leið:
„Það, sem okku.r vantar helzt,
er kjðt og fiskur. I mínu hverfi
vantar stundum fisk, en ég hefi
.borðað kjöt á hverjum degi í
vikunni sem leið. Það er litið
af smjöri, þvi að við fiengum
áður mikið af því frá DanmörkU,
en þar sitja hú hinir langsveltu
tíðsmenn Hitlers og éta hiniar
feitu kýr Danmeikiur, fcn hvorf
þessir mögiu þýzku nautgripir
verða* feitari á jefftír, tefti hinar
margfrægu kýr Faraós, skal ó-
sagt látið. Okkur BretUm þykir
smjör gott, em við ertim á engu
flæðiskeri, því að við höfum nóg
smjörlíki. Annað, sem lítið er af,
er ostur. Við fengum áður ost
Frá Svis's, Hollandi og Danimörku.
Mér, fyrir mitt leyti, þykir ostur
góðtr, en ég held ekki ab við- I
námsþróttur okkar Bretannia
minnki neitt, þó að við fáurn
'miinna en áður af osti. Yfirleitt
kemur ölíum samain um, að al-
menníngur verði mikiu minna var
við þetta stríð hvað -vörtiviönitUn
og vöru\ærði viðvíkur en í
heimsstyrjöldinni. Þá varð hörg-
ull á ýmsu, og verðið vitlaust á
mörgúi. Siglingateppunni var um
kennt. en nú hefir komið i Ijós,
að það var ekki siglinigateppunnl
að kenna, heldur áttí það fót
sína að rekja til ólags, sem var
ínnanlands. En sem betur fer,
böfðu yfirvöld okkar _ lært af
þeirri reynslu, og því verðum við
svo lítið varir við striðið. Og
viðvíkiandi fataskömmtuninni,
sem þér voruð að spyrja trm, þá
get ég ekki annað en hlegið að
henni. Það er hægt að fá út á
seðlana miklu meira en verká-
mnður notar, og mér finnst það
bara fjiandi gott hjá ChurdhiIJ,
að láta riku spjátUungania ekki
vera :að fá sér ný föt mánaðar-
legai. Þér ertið sennilega giftur
maður og Vitíð hvernig kven-
fólkið er, að það viJl helzt alt-
af vera að fá sér eitthvað nýtt
utan á sig. Ég á tvær dætiur,
setjt báðar vinna fyrir karfmanns-
kaupi, og hefir mér ofboðið,
h\’að þær eru alltaf að kiaupa.
Þær voru farnar að tala tóm, að
sig vantaði fatamiða, og gat ég
þá ekki annað en hlegið að þvi.
Já, ég hafði bara gamian af því.
En sjáið til. Kemur þá ekki þessi
ólukku fregn, sem kom í gær, Um
að slakað sé geysilega til á kven-
niannsfatnaði, svo' að stúl'kurnaf
getí fengið sér meiri sumiarfatn-
að. Það er ein af þeim fáu striðs-
ráðstöfunten, sem ég held að
hafi verið gersamlega óþörf.“
Ýmislegt fleira sagði þessi
kunningi mér, en ég var tíma-
bundinn, svo' ég þurfti að kveðja
BREZKAR STÚLKUR AÐ LANDBÚNAÐARVINNU.
í Englandi vinnur fjöldi kvenfólks að ýmsum störfum, sem karl-
m'enn hafa unnið áður, m. a. landbúnaði, sem hefir verið aukinn
mjög vegna stríðsins.
hann fyrr en skyldi, því þetta
\rar einn af mælskustu mönnum,
er ég hefi' hitt, og er það, sem
ég hefi haft hér eftir hoinum, að-
eins dauft bergmál af ræðu hans.
Til þess að lesandmn fái
nokkra hugmynd um verðlag í
Engiandi, er hér verðið á nofckr-
Um vörtitegundum eáns og það
vtar viifcufnar, sem ég dvaldi þar,
það er fyrii hluita júlímánaðar:
Hvitasykwrlfcg. 1,08, te, 1/4 þd.
enskt, 0,77—1,10, smjör kg. 4,58,
smjörlíki, gott, kg. 1,84, jarð-
epli, ný, kg. 0,60, jarðepli siðan
í fyria fcg. 0,20—0,28, hvítt brauð
2 pd. ensk 0,55 (rúgbrauð ekki
borðað i Englandi); hveft fcg. af
hvítu brauði þvi um 0,61, gott
hveiti kg. 034—0,40, ávaixiai-
mauk kg. 1,92, svínakjöt (baoonj
kg. 4,58 niauitakjöt, nýtt, kg. 3,36,
koli, nýr, kg. 5,32, þofskur, nýd,
kg. 4,32, lýsa, ný, kg. 0,98f, kál-
höfuð hveri 0,45, blómkálshöfuð
0,65—0,87.
EFTIRMÁLI
Sviar við tveimiur fyrirspuraum,
er mér hiafa borizt:
„A“. Þér spyrjið hvort við höf-
um ekki talið íbúana í Ooventry,
svo ég geti frætt yður á þvi,
hvað þeú séu margir. En þetta
var eitt af mörgu, sem við kom-
um ekki í verk. Samt get ég
frætt yðuf á, að íbúaf í Ooventilyi
eru um 6 sinnum fileití en i
Reykjavik, eða urn 240 þúsuindir.
„Þórólfur, er heima sat.“ Þér
yiljið vita, hvað hernaðarfíugvél-
ar kosta, því þér segist vera að
hugsia um aö fá yður eina og
fara sjálflur I strið. Spnengju-
flugvélar fcosta um 500 þúsund
krónur. Það hefðu ekki fengizt
nema 3—4 fyrir það, sem há-
skólúm kostaði. Orus'ttuflugvélaf
eiu mikib ódýrari. Þær bosta tom
130 þús. kr. Samt er þetta mikið
fé, og það muniu flestir vilja
ráða yður frá að fiara í h|emað og
lleggja í þemnan kostnað. Kaupið
yður heldur trillubát að vori og
röiið í grásleppu.
Sendisveins
óskast strax
nnnif wr a
Aavllaqto 1. — SW MRft.
koupféfoc|id
3. flokks mótið
heldur áfram í kvöld kl. 7.
Fyrstu leikirnir tveir fóru fram á
sunnudaginn og lauk báðum leikj-
um með jafntefli 0:0.
iesHii' krakkar
óskast til að bera AlþýðuMaðið
til kaupenda.