Alþýðublaðið - 25.08.1941, Page 3

----------* LÞYÐDBLAfilS --------------------
Ritstjóri: Stefán Pétursson.
Ritstjórn: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Símar: 4902: Ritstjóri. 4901: Innlendar fréttir. 5021: Stefán Pét-
ursson, (heima), Hringbraut 218. 4903: Vilhj. S. Vilhjálms-
son, (heima), Brávallagötu 50.
Afgreiðsla: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Símar: 4900 og 4906.
Verð kr. 3.00 á mánuði. — 15 aurar í lausasölu.
ALÞÝÐUPRENTSMIÐJAN H. F.
«--------------------------1-----------------♦
Húsiæðisleysið: Hia! ber að sera?
ALÞYÐUBLAÐEÐ__________ _______MANUDÁGUR 25- ÁGUST 1941
ÓLAFPK ¥11! FAXAFEMj:
SkriHðrekar, stérskofalið og tét*
gðignlið gegti SaSllilI®.apherisillEiiBUim
-----4f---
AÐ eru margir méniuðir síð-
an ölíum var Ijóst, að hér
stefndi til stórfeldra húsnæðis-
vandræða með haustinlu. I vor
fóni fleiri úr Reykjavík lupp til
sveita en nokkru sinni áður og
þó stóðu fáar íbúðir auðar í sum-
ar. Nú er fólk að koma til bæj-
arins og má gera ráð fyrir að
laogflestir verði komnir um miðj-
an næsta ménuð. Um leið verða
húsnæðisvandræðin óviðráðanleg.
Pað er líka hægt að fullyrða,
það, að ekkert mál esr nú eins
mikið áhyggjuefni bæjarbúa Og
þetta. Það er rætt um það alls~
staðar þar, sem fólk hittist og
það er rætt um það á heimil-
unium, því þó að alla vant’j ekki
húsnæði, þá eru fáir, sem ekki
þekkja einhvern, sem er í hús-
næðisleit-
Því miður hefir allt of lítið
verið gert til að mæta þessu
ástandi. Það hefír að vísu verið
rætt í Iblöðunlum í ailt sumar, og
þó sérstaklega hér í blaðrnu, og
það hefír verið tekið tíl með-
ferðar í bæjarráði og í bæjar-
stjóm og auk þess verið rætt í
ríkisstjórninni. Því 'hefi'r verið
haldið fram, með réttu, að leiga
brezkrn setuliðsmanna á íbúðum
ylli okkur miklum vandræðum,
og bæjarstjórn virðist hafa tal-
ið það hið eina, sem stæði í
vegi fyrir því að hægt væri að
leysa þetta mál á viðunandi hátt,
Þetta er langt frá réttu lagi.
Að vísu er það knýjandi nauðsyn,
að setuliðsmenn víki tafarlaust úr
öllum íbúðarhúsUm okkar enda
er pab siðferðisleg skylda þeirra.
Vinnur félagsmálaráðherra að
þessu, ásamt borgarstjóra, og er
vonandi að tilraunir þeirra beri
góðan og skjótan árangur. En
þó að setuliðsmenn1 færi* úr öll-
um þeim íbúðum og einstökUm
herbergjum, sem þeir hafa tek-
ið á leigu, þá myndu, samt sem
áður vera mjög tilfinnanleg hús-
næðisvandræði hér og til að
mæta því hefir ekkert verið gert.
Á þetta hefir einmitt verið
bent, hvað eftir annað, hér í blað-
inu. Það var nauðsynlegt, þegar
síðast l'ðinn vetur, að bæjaryfir-
völdin fæm aÖ undirbúa það að
hægt væri að byggja íbúðárhús
í allstómm stil. En ekkert slíkt
var gert fyrr en núna rétt nýlaga,
að mélið var tekið til athugun-
ar í bæjarráði og byggingarmeist
arar bæjarins gerðu uppkast áð
teikningum fyrir slík hús, sem
ibærinn síðan leigði út. Þetta var
svo seint gert og svo mikill seiina
gangur á þessu, að'það reyndist
rétt, sem borgarstjóri sagði á síð-
asta bæjarstjórnarfuindi, að þóað
bærinn vildi ráðast í slíkar bygg-
ingar, þá myndi það alls ekki
vem hægt nú, vegna skorts á
byggingaflefni, og það rpyndi því
ekki koma að neinu haldi í hús-
næðis\'andræðuinum í haust.
En hvað á þá að gera nú?
Ekki er hægt að bíða lengur,
því að eftir raokkrar vikur standa
hundruð fjölskyldna á götunni
skýlislausar og bæjarstjórn ber
að sjá svo um, að þetta fólk
lendi ekki á hrakhólum. Það verö
ur að fá skýli yfir höfuðið fyr-
ir vetuirinn.
Þess vtegna verður að koma
upp yfir það einhvieiískonarbráða
birgðaskýlum. Allt er komið i
sv© mikinu eindaga að engin
önnur lausn er möguleg.
Getur bæjarstjórn' ekki leitaÖ
aðstoðar setuliðsins um fram-
kvæmd þessa máls ?
Mætti vel vænta þess, að þaö
’gæti veitt aðstoð við byggingu
slíkra1 bráðabirgðaskýla á koistnaö
bæjarins, t. d. með útvegun á
efni til þeirra, hitunartækja í
þau o. s. frv. En það verður
vel að muna, að þetta yrðu að-
eins brábabirgðaskýli, fullbonm-
ar byggingar verða að rísa upp
til að mæta húsnæðisvandilæÖ-
unUm.
**
Stórf nrðaleg nppgðtv
hd íslenzks blaðt!
Ef nóg áfengt ðl og áfengi,
n ágætt siðferði!!
ENN munu sjaldan hafa
orðið jafn undrandi yfir
kenningu nokkurs íslenzks dag-
blaðs og í gær.
í forustugrein Morgunblaðs-
ins, sem nefnd er „Borgararnir
og setuliðið“, en fjallar að mestu
um kvenfólkið og setuliðið, er
því haldið fram, að það sé lokun
áfengisverzlunarinnar fyrst og
fremst að kenna, að kvenþjóðin
hafi í nokkuð stórum stíl of náið
samneyti við setuliðið. Það væri
freistandi að birta alla þessa
furðulegu grein, en það verður
ekki gert. Aðeins skulu teknar
hér eftirfarandi glefsur úr
henni:
„Skyldi lögreglunni aldre
hafa hugkvæmst, að ’einmitt
núverandi ástand í áfengismál
unum á sinn drjúga þátt í
hinum „of nánu“ samskiftum
kvenna og setuliðsmanna“.
Og ennfremur:
„Ýmsar ráðstafanir ís-
lenzkra stjórnarvalda hafa
beinlínis stuðlað að þessu.
Það átti aldrei að ske, að hér
væri farið að brugga sterkt
öl, án þess að íslenzkir borg
arar nytu sama réttar og er
lendu hermennirnir. Allir
FRÁ skriðdrekaomstunm héld-
um við mokkra tiugi kíló-
metra og staðnænidumst við
gistihús> er þar var í sveitinni.
Mátti sjá af útbúnaði öllum þar,
og á þeim af gestunum, er við
sáum, að ekki myndu það vera
menn þar úr sveitinni, er þarna
væm gestir, heldur borgairfólk,
lengra að feomið.
Settumst við nú að snæðingi
og tókum drjúgiega til matarins,
endB skyldi farið aftur í stríð aÖ
tveim stundUm liðnum.
Héldum við, að máltíðiniii lok-
inni, tíl hér um bil sömu stöðva
Ðg við vomm á áðuf. .Var leikiur
sá, er víð nú horfðum á, með
töluveri öðrum hætti en sá, er
við sáum fyrri hluta dags. Hafði
hann verið líkasflir því, að teflt
væri, en það, sem nú fór fram,
var líkara því og þegar skók er
tefld upp aftiur, eftií bók, því í
aðaldráttunUm vaT fyrirfraim ó-
kveðið hvernig færi.
En tíl þess að gera Jesencfunium
skiljanlegra það, er fram fór,
ætla ég að segja frá þvi eins og
það hefði farið fram milli Kópa-
vogs og Reykjavíkur. En hugsa
verða menn sér hæðirnaJ' nokkru
lægri en þær em og stórgrýtis-
lausar. „Brezka“ liðið er héma
megin við Öskjuhlíð og Langa-
Öskjuhlíðarinnar iim uindir Ell-
iðaár). Það veit, að „Þjóðverjar"
hafa komið liði á land á Álfta-
nesi, og að það er að líkindum
komib upp að Hafnarfjarðarveg-
inum. Enn fnemur vita „Bretar",
að fallhlífarhermenn hafa verið
látnir svifa niður á Digraueshálsi,
tíl þess að halda honum fyrir
„Bretum“, eða tefja þá.svo lengi,
að liðið að sunnan verði komið
þangað áður en „Bretar“ geti
nóð honum, því irmrásarliðinM
liggur á að fara sem hraðast
yðr.
Til þess að komast að því,
hvar þeir séu, þessir fallhlífar-
hermenn, er sendur grannur skriö-
dreki suður Hafnarfjarðairveg. Én
honum til aðstoðar er sendur
vita hver hefir orðið afleiðing
sérréttindanna, sem Hótel
Borg hefir í áfengismáhmum.
Ef lögreglan vildi líta eina
kvöldstund inn á Hótel Borg
myndi hún sjá hvar kvenfólk-
ið heldur sig“.
Sarnkvæmt þessu myndi sið-
ferðið í bænum stórbatna, ef
áfengt öl væri selt hér almennt!
Það myndi þó batnp enn meira,
ef vínveitingaleyfi væri yeitt
fleirum en Hótel Borg! Og ef
áfengisverzlunin væri opnuð
myndi ekkert athugavert við
ástandiðf! Þá myndu allar stúlk
ur hætta að eltast við hermenn-
ina! Það er alveg áreiðanlegt að
aldrei hefir annað eins sést í
nokkru íslenzku blaði. En þetta
stendur í Morgunblaðinu í gær,
aðalmálgagni stærsta stjórn-
málaflokksins í landinu, stuðn-
ingsblaði atvinnumálaráðherra.
Þetta er skoðun blaðsins. Er
þetta lí|ka skoðun flokksins og
stefna hans?
annar skridreki sömu gerðar, 1
til 2 hundruð metrum á eftir
honum, og til frekari tryggingar
er sendur þriðji skriðdrekinn.
Þeir rienna með miklum hraða
yfir Fossvogsdalinn og upp
Digraneshálsinn. Tveir þeir fyrstu
eru komnir í hvarf, þá heyrast
nokknar sprengingar, og aftasti
skriðdrekinn sézt snúast alveg í
hring og halda með ofsahraða
aftur niður hálsinn.
Hvað hefír skeð?
, Þjóðverjairnir“ hafa gert fyr-
irsát þarna við veginn. Þeir lofa
tveim skriðdrekuniuim að fara
framhjá, en loka svo í skyndi
veginum 'Og eyðileggja skrið-
drekana, sem framhjá fórui, með
handsprengjum. (Við vorum
þarna rétt hjá, þar sem þeir voru
að loka veginum, og sáum handa-
ganginn.J
Brátt et skriðdrekinn horfínn
norður yfir öskjiuhlíðina. Hvað
gera „Bnetar“ nú? Dálitla stund
sést ekkert til þeima. Þá má sjá
skriðdneka (grannan) koma suður
yfir hæðina hjá Bústöðum, halda
þverf yfiT dalinn og upp hálsinn
hinum meginn. Brátt sést anmar
og hinn þriðji og síðan hver af
öðrum halda sörnu leið.
Hvert ætla þeir?
Þeir eru að leika hinn æfa-
gamla leik riddarailiðsins, þvi
grannir skriðdrekar koma nú að
miklu leyti í stað ri'ddaraliðs,
segir föriinautur minn, sem þarna
er, úr herforingjairáðinu. Þeir
fara til þess að umkringja óvin-
ina. Þeir fara yfir Digmnesháls-
inn og niður með læknum; þeir
sem lengst fara, niður undir sjó.
Ekkerf sést til þeirra frá bæki-
stöðvum „Bneta“ á öskjuhlíð, en
þar eT beÖið eftir því, að boð
komi frá þeim, að þeir séu komn-
ir að óvinabaki. Við fallbyssutrn-
ar, sem eru að norðanverðu f
Öskjuhlíð og Langa-Jörfa, stend-
ur liðið albúið, en framar og nær
óvinunium er fótgönguliðið. Það
er eftir allri hliðinni, alls staðar
þar, sem afdrep er, og bíður eft-
ir þvi, að merki sé gefíð um aö
æða fram.
Nú fá foringjar „Bieta“ loft-
'eiöis skeyti frá skTiðdrekBsveri-
inni. Hún er komin suður fyrir
Jallh’ífarsve’tína og búin að króa
hana inni.
Þá er fallbyssuliðinu gefin
bending og stórskotahríð hefst.
Sþrengikúlumar falla eftir endi-
löngum Digraneshálsinum. rétt
fyrir framan þar, sem álitið er
að fallhlífarhermennimir hafi
komið fyrir hríðskotabyssum sín-
um. En þetta em ekki \enjnlegar
falíbyssukúlur, sem tæta í sund-
ur vígi og vígvélair óvinanna eða
ern fullair af málmbútum, til þess
að dmpa sem flesta þeirra. Þetta
em reyksprengjur. Þaar sem þær
koma niður pg springa gýs Upp
neykiarmökkur, og eftir örstutta
stund er kominn þykkiuír reykj-
armökkur þarna utan í hálsinn.
Ekki sjá „Þjóðverjarnir“ hvað
er að gerast hinum rneginn við
reykjarmökkinn. En það er, að
„Bnezku“ f ótgö n gu I i Öss vei timar
hafa sprottið upp og æða vfír
dalinn. Við blaðamennimiír og
fylgdarmenn okkar erum hjá
eirni hríðskotabyssuhreiðri fall-
hlífarhennannanna. Ekkert sést
niður í dalinn, en allt í einiu
kemur fótgöngulibssveit með
nakta byssustingi æðandi út úr
reykjarsv ælunni. ÞaÖ hefir ekki
verið neitt að skjóta á, ekkert
hefír sézt- Hriðskotabyssumenn-
imir rétta upp hendumar. En
jiótgönginliðsmenn þeir, sem þttma
em fremstir, em ekkí þess sinrv-
is, aö þeir gefi grið. Þeir hafa
tilburði með byssunum, eins og
þeir stingi niöuir hriðskotabyssu-
mennina, og þeir láta sig falla
niður.
Leikúrinn er á enda. Skriðdnek-
um (í stað riddaraliðs), stórskota-
liði og fótgönguliði í sameinjinguj
heör verið tssflt fram gegn fall-
hlífarherinðnnum, og hafa auð-
veldlega ráðiö niðurlögum þeirra.
Næst ,er Arnameshálsinn. Hvor
verðuir á undan að ná honum?
En þann leik sáum við ekki.
Þess má geta, að Bnetar hafa
nú svo mikið af vígvélum, aö
ekki er æfingatrúm nema af
skomurn skamti fyrfr þær allar.
•Þannig fór önnuir „orusta“ fram
eftir dalnum endilöngum um það
bil er okkar orastu var að ljúka,
tíl geysilegrair hneykslunar fyrir
fioringjann, sem stjórtiaði æfing-
unum, er við voiium að skoöa,
því hann áleit, að hin orustan
rogiaði skilning okkar. Voru í
þeini orustu geysistóriir skriö-
dnekair, og fylgdi hópur fótgöngu-
liösmanna hverjum. Vissiuim við
ekki hvað þar fór frum.
Þegar „ortistiunni“ var lokið,
komum við þar sem sátu all-
margrr af þeim, sem höfðu ver-
ið „Þjóðverjar“.
^,Þið emð fangar?“ sagði Jó-
hannes Helgason (blaðamaður
frá Tímanum).
„Nei, nei,“ svaraði einn mann-
anna. „Við eruim allir dauðir.
Það verða engin grið gefin þeim
mönnum, er vopnaðir ráöast inn í
Engiand.“
Stransykar.
Atamon,
Eetamon,
Flösbulakk,
Vpnille,
Korktappar,
Kartoflur lækkað
verð.
Tlarnarbúðin
CÍsrHMMföra Ið. — Statí i!S»is.
IMEKKA
Ásvaltaspötu 1. — Stati mvt.