Alþýðublaðið - 16.09.1941, Blaðsíða 2

ALÞYÐUBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 16. SEPT. 1941.
Kartöflukassar
verða til sýnis og sölu að Sólheimum (áður Jökul-
heimar) við Háaleitisveg, ef sæmilega viðrar, á
morgun (miðvikudag) kl. 1,30 — 4, og fimtudag á
sama tíma.
Sendfsveina \mntm
strax eða 1. október.
Kiddabúi
1. véls'
wanfar á M,s. „€apSfanaM
Magiaals Andréssoia
Mótel Islaud. SSiæl 5707.
lilkynning.
Lágmarkskaup við tímavinnu kvenna í Hafnar-
firði fyrir september 1941 er sem hér segir:
Dagvinna 1,59
Eftirvinna 2,51
Helgidagavinna, sé hún unnin 2,76
' STJÓRN V. K. F. FRAMTÍÐIN.

Útbreíðið Alþýðublaðið.
T)ón þýzka iðnaðarins
af vðldum Softárása.
London í xntorgun.
REZKI Kiigsérfræ'öingturinn
L. V. Fraser sikrifar eftir-
farandi grein um iOfithernaðinn:
„Þýzki iönaðiurinn hefiilr orðið
fyrir miklu áfalli. Ég hefi nýlokið
við að viinna úr uipplýsfcigiuim
peim, sem hafa borizi innan frá
sjiáifu Þýzkalaindj, varðandi hið
vaxamdi tján af völdum brezka
flngflolans. Sérstaklega eru mikl-
a>r fret'tir uim tjóinið, af sprengju-
árásuniuim á Mannheim. — Auð-
vitað tckur p:að sinin tíma fyrir
fréttii'nar að koimast í okkar
hendur; en þæ.r eru engu að
síður ákaflega aithygUsverðar,
því einimitt með possu mcrti fæst'
ágætur saanainbuihður á fjeiiri >og
hinum stuttu tilkynninguan flúg-
mátaráðunjeyitási'nis. Um pessa um-
ræddu lioftárás satglðíi í hinni op-
iniberu tilkynningu: ,,i iyr.rinótT
var aðai sprengjutfliugvéilaáráis'un-
um beint gegn iðnaðarhéruðiunium
í Mataheim og Ludwigshaven.
Veðurskilyrði vofflu góð og flug-
vélum varum tökst að ná ágæt-
um ár,angri.“ Síðan hafa sm>ám
saimaai'. borizt margar Upplýsing-
'a>r um aflieiðingU' siprengjuárás-
a’imiar, Kom p>á í ljó,s að einn
af peim stöðum, sem harðast "var
úti, varlbifneiðaverksmiðjain Maim-
lebenz ,en þar var urrnið nótt
og nýtain dag að hernaðarfram-
leiðsfu. Sömuleiðiis var p>ar eilnn*-
ig gerð áköf sprengjuárás'á hern-
gagnaverksmuöjruina Heinrich
Lanz. Báðar peslar verksmiðjur
urðu svo hart leikmar, að álitið
er að pað takii a. m. k. 3—4
mámuði að gera svo við pær, að
pær geti tekið til t starfa að nýju.
Þá voru vatn.sæðar sprengdar í
lofit upp, svo að ill mögulegt
var að vinma bug á hinu æðandi
eldhafi, sem víða kom mpp. —
Briiraiu pá t. d.1 vörugeymsluihús
sem ríkið hafði tekið í sína págu
og notað sem forðabúr. Bruunu
par 1200 smálestir af komi og
4500 smálestir af baunium. Þá
er járníbrautarstöðvarinniar í Miann-
heirn enrn ógetið. Var hún hæfð
mieð mörgum stórum sprengjum
svo> og samgönguæðar, sem l'iiggja
út borginni. Þegar í maímiánuöi
siöastliðnum hiafði járnbratxiar-
kerfi borgarinuar orðið fyrilr 70
sprengjum ag svo miklUm.glund-
roða höfðu pær valdið að járn-
bfautin tii Nickarau var, ekki starf
rækt í Iengri tíma. Óft og tíð-
am hafa samgöngumar, yfir.jám
brautarbrúna mllli Mannheim og
útb'Orgarininar Ludwigshaven, taf-
izt og jiafnvel legið. vaiveg niðri
í flei-ri daga. > ,
í maílok u>rðö könnúnarflug-
menn pess áberandi vterir hve
lítiJ urnferð var Um járnbraut-
arieiðirnar suður af Mannheim
íog í áttina til Rínar (vestar) en
pað va.r ómög'iilegt að staðbundn-
ar árásir sem pessi á Ma>nn.heim
gætu valdið svo mikluim ,glund-
rioða á sitóru svæði, og hlyti pví
að hafa oirðið mikið tjótn ein-
hverssitaðar austar, jiafnvel hiundr-
að mílum austair.
Fyrir niokkru var pað .opinber-
lega tilkynnt að aðalsamigöngup
æðin suður af Köln, á austur-
bökkum Rínarfljóits, hafi verið
i'iofin. Upplýsingar, sem siðarhafa
borizt skýra frá pví ,að morgun-
inn eftir umgetna árás hafi getið
að líta miklair brimaleifar af alls
bonar farairtækjuim, vöriubilum. o.
fl., allskanxmt frá j'árnbrauitar-
stöðinni, sem ©r í miðri boirginni
Köln. Sjálf sitöðiin var hæfð og
a. m. k. 100 vörufluit'niingavagnar
voru eyðilagðir. Um hálfum.mán-
uði síðar, pegar uninið hafði ver-
ið s>le;tuiaiusit að pvi aö gera við
tjiónið komu prengju'flugvélariaft-
ur iog aftur urðu miklar eyði-
’leggingar. Muielheianbrúiu var og
hæfð með sphenigjuim í þessari á-
rás á Köln ag sömuieiðis bran»
vönihús skipafélagsins yið Rínt
til kaldra kola, en pað stóð suð-
ur af brúimi.
1 j'úntoánuði hæfðu 6 sp e ’-gjBf
í einni árás1 Thyssen stálverk-
smiðjurnajr í Diuisberg oig pá var
. iíka einn olíúigeymir hæfður. —
Voriu eyðileggi'niga'rnar svo víð-
tækar að 3000 viefkaanien'n gátu
ekki borfið aftur til 'vinnu sinnar
í stáliðnaðinum.
Þ'etta sem nú hefir vei'ið op-
inberað er auðviitað aðeins ■ sýnis-
hiorn af pei'm upplýsingum, .sem,
berast á hveTjium ttoa >fil bnezka
fiúgmálaráðuinieytisins, en paðgef
okkur pó ljósa hugmynd hvað
rauinveilulega mikið getur failizt
á bak við st'u'tta o.g snU'bbótta
tilkynningtr.
I fyrri nótt fór allnúkill húpur
af spi'engjufliugvélum í árásarleið
angur á Þýzkala'nd. Flugvéiaá-
hafnifnar viita hvað pær hæfðu,
en fullkomna mynd af .eyðiiegg-
ingu'num er ekki hægt .að gefa
fyrr en a 5 stríð'inu jDknu. Á meðan
er pó hægt að fylgjast a'llná-
kvæmlega með vaxandi styrk
hinna brezku flugvéla, par sem
uipplýsingar berast stöðugt um
spjöll árásanna inaian frá sjálfu .
Þýzkalandi.“
Sporlsokkar
£ bOrn 09 ungllnga.
VERZL.Ö!
4^85.
ftrettlsoðtu 57 Simf 2841
(Vefnaðarvðrnr og búsáhöld).
- - —■ ■—- ■*. — — - - ^
Bepjamin Eiriksson:
Halldór Kiljan og Komintern
Niðurlag.
í grein sinni lætur Halldór í
lj'ós nokkra undritn yfir pví, að
ég skuli ekki fyrr hafa hneyft
opinberlega skoöurm»m mínum á
Kominitern. Mér finnst pað ekki
með öllu óeöliiegt, að hiann
spyrji. En má'lið er frekar ein-
faíf.
»»
Erfir dvöl rnína í Þýzfcalaudi,
veturinn sem HiUer kioinist til
válda, innanfloikksbarátfunia hér
hetoa sumarið 1934, og kynmi
mín af verkalýðshreyfinguinni í
Svípjóð, vair ég orðinn sannfærð-
ur um pað 1935, að filraunirnar
til þess að neyða starfsáðferðum
bto'lsévíkaflokksinis upp á verka-
lýðshreyfinguma í Vestiur-Evrópu,
leiddu til eyðiieggingar samtak-
anna — og ósigurs- En bæði
vegna hinnar jákvæðu afstöðu
minnair tii st'efnu bolsévíkanna
inuan Rússlands og vegna pess,
að um pessar miuindir var Komin-
tenn. að gerbreyta um stefnu og
taka upp alpý'ðufylkiingarbarátt-
uina, þá fann ég enga innri hvöt
hjá mér til þess að gera opinber-
lega gnein fyrir þessum sktoðun-
um mínUm, enda ekki með öllu
óeðl'ilegt fyrir mig secn stúdent
við nám eriendis.
Surnarið 1935 fór ég til Sovét-
riikjamna. Kynni mín af bol'sé-
vikafloþknum urðu enn til að
Eesta þessiar skoðanir mínar.
Mér fannst það frálei'tt, að
bolsévíkarnir létu verklýðshreyf- j
ingu Vestur-Evrópu forystu í té, j
þar sem þeir stæðu bæði menn-
inigarlega og pólitískt að baki
sósíalistum Vestur-Evrópu, Busk .
þess sem þeir skildu sjáaulega
ekki ástandið þar. Hins vegar
fann ég, að verkialýð Sovétrikj-
anina var sáðferðileg stoð og vin-
átta verkalýðshœyfingarinnar i
Vestur-Evrópu óhjákvæmileg
niauðsyn, ef ekki ætti að œda
með skelfimgu fyrir honum. Enda
sjáum við í dag hættuna, sem
yfir honum vofir, eftir að vei’ka-
lýðshreyfinigin í Þýzkalandi og
Frakklanidii hefir verið brotih á
bak aftur. En starfsemi Komin-
tern var einmitt erfiöasti þrösk-
ulduirinn milli þessara tveggja
aöila; Einnig það sést glöggt í
dag. Á sturad hætturanar tekst
samviinna milli verkalýðsfélaga
Sovétrikjanin'a og brezku 'verkai-
lýðsfé.lagainnia, þar sem KoMini-
tem hefir aldnei haft nei'n áhrif.
Og það er tekið alveg sérstak-
lega fram, að Kommúaistafloklí-
ur Brdtlarads síkuli ekki kiomia þair
nálægit Þá hefiir samvinnan milli
sovéCstjórnarfiranar og brezku
S'fjómarinnar, þar sem verka-
miannafl'okkuirdnn á s.æfi, akki
hvað miiinnsta þýðrngu fyrir ör-
lög Sovétrikjannia.
Ég er þess fullviss, að Halldór
hafi uin svipað leyti ekki verið
mjög fjariægUT pessum sboðun-
um. Hamn segir t. d. í Gerzka
ajvintýrinu:
„Sú ráðstj ómar-„viná 11 a “, sem
lýsiir sér í oflof'i, gagnar sjálfum
RáðstjómaTríikjunum >ekkert, fen
getuf uniraið verkalýðshreýfing-
unni 'tjón heima fyrir.“ (BIs.
25).
Mér finnst. ekki hægt að sikilja
þessa setniingu nema á ein>n veg,
þanniig, að oflofið sé notað póli-
tíiskt, og þá tiil áróðuirs fyrir
stefnu í verkalýðsmáluinum, sem
feluir í sér hættur fyri'r verka-
lýðshreyfinguina. En þaö er ein-
máitt það, sem men:rt bKoimintem
gera.
Halldór helduir áfr.am:
,,Að hvetja einhverja þjóð. til
bylftngar með þeim' forsendum,
að byltiragiin hafi þe>ga.r í stað
skapað sæiuiríbi í Rússlatndi,
leiðir af sér, að auðvaldið kioistar
þeim mun meira kapps uim að
sainna hið gagrasitæöa og no'tar
hið frumstæða rússneska sálarlíf
sem hræðu til að réttlæta áróður-
inn fyrir fasisma. Fátit stunduðu
þýzkir fasistar af meiri elju en
að hræða fólk með yfirvofaindi
„bolsévisma", sem var í mumni
þieirra samnefni við frumsttiæðuistu
drættina í lífi hins tneniraitngar-
snauða rússneska almúga og,
þyngstu erfiðleikana í viöneiisn-
arharáttu hans.“
Af ummælúm hans um me'ranr
ingaTás'tand og sála'riif Rússanna
sést, að ég hefi á eragan hátt
ofmælt um bolsévíkana og for-
ystuhæfni þeirra í VestUir-Evrópu.
tJm þetta leytl varð barátta
fyrir friði og lýðræði að höfuð-
verkefni Komimtern. Gömlu að-
ferðanna gætti lítið á yfirborðinu.
Sovétríkiin þörfniuðUst friðair
framar öllu.
Ég fóir frá Sovétrifcjunum í
dezember 1936. I febrúar 1937
dvaldi ég í Reykjiavik. Umræð-
‘ ur luim sameinimgu Alþýðuflokks-
ins og Kommúnistafiokksins voru
almennair. Ég var að vísu fúllviss-
aðuir um það frá beztu heimild-
um, að áldrei kæmi tii mála að
leggja Kommúnl staflokkinn raið-
ur öðru vísi en sem herbragð.
Þetta snart mág ómotalega fyrir'
margra hluta sató'r.
Til Svíþjóðar fór ég í lok
febrúair. Meðan ég dvaldi í Svi-
þjóð geisaði borgarastyrjö'Idiin á
Spáni, oig gátu þeir miiki'ð af'
henni lærf, sem kærðu> sig Um að -
kynnast starfsemi Komin'tern og
Ogpu; enin frerraur var hrei'ngenra-
ingin í bolsévíkafliokk'raum í ial-
glieymrngi; úti á íslamdi1 vair sam1-
emingin dagskrármiál. Allí þetta
ýtti mjög við sfcoðuinum mínum..
Um það bi‘l sem ég fór heim
sumarið 1938 áleit ég,
áft barát!usamt.ök í þ>águ s>ósíal-
ismans yrðu óhjákvæmilega að
vera skipulögð á lýðræ'ðisgmnid-
veiT, og það þaniraig, að þróura
þeirra til emræðislegra samitaka
eins tog ætti sér stað um flokka
Koínintenn, væri ekki mögu-ieg;
að engin þau verkefni biðu
sósíalista á íslaindi, seral réttlætti
klofningu sam'tafcainna, -og ekki
veitti af sameinuðum kröf fium
þeirrai, ef þau ættu að fá ein-
hverju verulgeu áorkað féliags-
lega og pólitískt;
að ti-1 þess að hægt væri að
halda saman siameignarflo'kki.,
yrði að rikja meira frjálsræði í
skioðunum á eriendum málefnum
en í Kiommúraistaflokknum, og
flokkurinn þá að Jeiða deilUimál
í verkálýðsh'ieyfiinguinni eriendis
hjá sér eítir mætti, og rraenn með