Alþýðublaðið - 19.09.1941, Blaðsíða 3

FÖSTUDAGUR 19. SEPT. 1941.
ALÞVOUBUÐIÐ
—— ALÞÝÐUBLAÐIÐ -----------------
Ritstjóri: Stefán Pétursson.
Ritstjórn: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Símar: 4902: Ritstjóri. 4901: Innlendar fréttir. 5021: Stefán Pét-
ursson, (heima), Hringbraut 218. 4903: Vilhj. S. Vilhjálms-
son, (heima), Brávallagötu 50.
Afgreiðsla: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu
Símar: 4900 og 4906.
Verð kr. 3.00 á mánuði. — 15 aurar í lausasölu.
ALÞÝÐUPRENTSMIÐJAN H. F.
Þðttnr Ólals Thors og háttnr Stefáns
Jóhanns í dýrtiðarmálnnnm.
LOKSINS er þá nni svo kom-
ið„ að Moi'guinblaðið treystir
sér ekki lengur til þess að þrœta
fyrir þá þungiu sök, sem ráð-
heiTar Sjálfstæðisflo'kksins eiga á
aðgerðaleysi stjórnarininar í dýr-
tíðarmálonnpm. f tilefni af rit-
stjOrnaTgreín Alþýðuiblaðsins Pm
það mál s.l.mái Pdag gerðiMorg-
pnblaðið í gæ;r þá játniingp, að
,-rá'ðherrar Sjálf stæði sf l'Okksins
hefðp ef til vill getað gert ráð-
stafanir, sem kynnu að ráða
npkkrp Pm verðlagið á aðfluttPm
vx>ruim.“. En að þeir hafa þrátt
fyrir það ekki gert neinar slíkar
ráðstafanir, reynir blaiðið hins
vegar að afsaka með því, að „það
sé verðlagið á innlendu vörunni,
sem mestp hefir ráðið um hækk-
uin vísitöl'umnar og vöxt dýrtíðar-
innar síðustiu1 mánuði, en hvorki
farmgjöld né tollar.“
*
Það ætti óneitanlega að vekja
nokkra, eftirtekt, að Morgunblað-
ið skuli þanniig hafa neyðst til
þess, að játa aðgerðaleysi Sjálf-
stæðisfltokksiráðherranma í dýr-
tíðarmálpnpm. Og það dregur
ekki á makkprn hátt úr sök þeirra,
þó að reynt. sé að afsaka hana
með því, að F ram sóknarráðherr-
arnir., sem verðlagið á innfendum
vörnm heyrir pndir, séu ekki
betri.
Alþýðuiblaðið hefir hvað eftir
annað deilt hart á Hermann Jón-
assicnn forsætisráðherra, sem fer
fneð lanidbúnaðarráðuineytið, fyrir
aðgerðaleysi ha'ms gagnvart taum-
lausri verðhækkpn á landbúnað-
arafurðpm, án þess að' Mio'Tgun-
biaðtð hafi hingað til nokkru
sinini þioi’að — fyrir kapphlaupiiniu
urn bændafylgið — að taka Pndir
með því. En þess ber bara að
gæta, að engin ákvæði vo-ru tek-
in upp í dýrtíðárlögin lum eftirlit
með verðlagi á landbúnaðaraf-
urðprn, enda þótt Alþýðublaðið
og AlþýðuflokkPirinn á þi'ngi
bentu margsinnis á nauðsyn þess,
ef nokkur trygging ætti að vera
fyrir því, að eitthvaö yrði gert
til þess að halda verðlaginu á
landbúnaðaiiafurðum niðri. Svo
er Sjálfstæðisfliokknuim fyrir að
þakka, og þá fyrst og fremst
formanni hans, Ólafi Thors, sem
ekkert hafði við þessa glioppP í
dýrtíðarlöguinum að athpga, af
því að ekki mátti styggja bænda-
fylgið og ef til vill af nokkrum
öðrum nærtækari ástæðUm.
Lapdbúnaðarráðherranin getur
því — þó að vísu varla imeö
góðri saimvizkU' — að minnsta
kosti með formlegum rétti hreins-
að sig af þeim ábprðk að hafa
ekki gert þær ráðstafanir gegn
dýrtíðinni, sem gert var ráð fyrir
í dýrtíðarlögunpm. En ]>að geta
ráðherrar Sjálfstæðisflokksins
ekki. Því að þau veittP stjiórninni
afdráttarlausa heimrld til þess
að lækka fartngjöld meÖ íslenzk-
uim skipum', fella niður toll á
kiornvörti og lækka sykPr-
tollinn um helming. En ekk-
ert af þessu .hefir ve'rið vgert.
Framkvæmd þessara heimilda
heyrir undir ólaf .Thors atvinnu-
rnála- og siglingamálaráðherria
og Jakob Möl'ler fjármálaráð-
herra. Það eru því þeir, sem bera
sökina á því, að ekkert af þessu
hefir verið gert
■*
„En hvaða tiliögur hefir þá
Stefán Jóhanin gert í þessum mál-
uim?“ spyr Morgunhlaðið í vand-
ræðuim sínum. „Hvaða kröfur
hefir hann tti dæmis gert til ráð-
herra Sjálfstæbisfiokksins í þes(sii
efni? Saninleikurinin er sá, að ...
Stefán Jóhann hefir pagað vendi-
legar en nokkur annar Pm únræ'ði
til að draga úr dýrtíðinn;i.“
Svð mörg erti pau orð Morgun-
blaðsins, og má Pm þap segja,
að auim sé tilrapn þess til .að
klóra yfir sök Sj'álfs.tæðisfloikks-
ráðherranna me’ö þvi, að benda
á aðgerðaieysi landbúnaðarráð-
herrans, .sem það og flokkur þess
gietuir þakkað sjálfpm sér fyrir
eins og sýnt hefir-verið, en að út
yfir taki þó, þegar það ekki veit
ötmur ráð, en að fara í sama til-
gangi með helber ósannmdi um
afstöðu félagsmálaráðheiTans.
Stefán Jóhann Stefánss'On fé-
lagsmálaráðherra hafði ekki að-
eiins orð fyrjr AlþýðuflokknUm
á alþingi í vor, við uimræðPrnar
uim dýrtiðarlögin, um allar þær
tillögur, sem Al])ýðuflokkurinn
hefir gert um ráðstafanir gegn
dýrtíðinni, þar á meðal um
tryggilegt eftirtit með verðlagi á
innlenduim vörum, sem Mo'rgun-
blaðið hefír nýlega — því miður
bara of seint — viðurkennt, að
nauðsynlegt hefði verið til þess
að hægt hefði verið
að heyja baráttuna gegn dýrtíð-
inni með fullum árangri. Hann
hefir líka inpain stjóniarinnar
stutt þær tillögur eindnegið, sem
Eysteinn Jónsson viðskiptamála-
ráðherra lagði fraim í sumar,
þess efnis, að heiimildiir dýrtið-
arlaganna tii að lækka farm-
gjölclin, fella niður korntoll-
inn og lækka sykurtollinn
um belming, yrðu tafarlaust
notaðar. Einhver rnyindi nú kalia
slíkt sæmilega ótvíræðar kröfur
t il S j á If s t æ ðisf lo kks ráðherrann a,
þó að Morgunblaðið vtiji ekki
gera það. Hitt er ekki á valdi
félagsmálará'ðheiTans að gera
þær ráðstafanir, sem heyra umdir
önnur ráðuneyti. En eins og
kunnugt er, heyrir engin þeirra
ráðstafana, sem gert er ráð fyrir I
í dýrtíðarlögunpm, pndir félags-
málaráðuneytið.
*
En það er eitt harla þýÖingar-
mikið svið' verðlagsins í landinu,
sem heyrjr pndir félagsmálaráð-
herra. Það er húsaleigan. Og hún
er eini liðurimn í framfiærslá-
kiostnaðinuim, sem haldið hefir .
verið niðri mieð skynsamleguim
ráðstöfunpm í því skyni að .draga
úr dýrtíðinni. Með öðruim orðum:
Það eina, seÞa gert hefir verið
og verulegu máli skiþtir, til þess
að halda dýrtiðinni í skefjuim,
hefir verið gert af Stefáni Jó-
hanni. Og svo kemuir Morgun-
blaðið og segir: „Stefán Jóhann
hefir þagað vendilegar en niokkur
annar um úrræði til þess að
. draga úr dýrtíðmni“! Það er
gáfuiegpr eða -drengiliegur mál-
flutningur! Ekki sátt?
En hvar heldur Morgunblaðið
að við hefðuim verið á vegi
staddir 1 dag, ef þáttur Stefáns
Jóhanns í bairáttunni gegn dýr-
tdðinni hefði verið ei'tthvað svip-
aður þætti Ólafs Thors? Ef
Stefán Jóhann hefði neitað að
setja niokkrar skoröur við hækk-
un húsaleigunnaT eims og ólafur
Thors neitar nú að nota heim-
tid dýrtíÖarlagamna til að lækka
fartngjöldin, vitandi það, að
Eiimskipafélagið heör grætt á
þeiim 4—5 milljónir króna á
einu einasta ári, sem almenmiing-
ur hefir orðið að gieiða úr sín-
uim vasa í hækkuðu vömverði?
Þá væri húsaleigan nú að
minnsta kosti stigin uim 100 °/o og
vísitalan að minnsta kosfi 20
stiguim hærri en hún er nú! Með
öðrum orðum: Með ólaf Thors í
atvinnumála- og siglingaimála-
ráðuneytinp virðist varla pnint ,að
nudda visitölpnni niðpr úr 167;
með ólaf Thors í félagsmálaráðu-
neytinu í viðbót væri vísitalan
að minnsta kosti 187! Slíka á-
vexti ber stjórnarstefna Sjálf-
flokksins.
Húsaleigan og fartngjöldin —
þar hafa menn þátt Stefáns Jó-
hanns og þátt ólafs Thors í bar-
áttunni gegn dýrtíðinni. Beri
menn þá bara saman og.segi síð-
an, hvor betur hefir staðið í
stöðu sinni í dýrtíðarmálPnpm!
IðnÞioglDD lokið.
Bæjarstjórnaribaldið verðlann-
ar úrsogn Dagsbrúnar úr allsherj-
arsamtöbum verbalýðsins.
IFUNDARGERÐ bæjarráðs
frá 12 þ. m. 19 lið stend-
ur eftirfarandi klausa:
„Lagt fram bréf frá stjórn
verkamannafélagsins Dags-
brún, þar sem þess er óskað,
að félaginu verði veittur sá
styrkur, er áður hefir verið
veittur til styrktarsjóðs sjó-
manna og verkamannafélaga
innan Alþýðusambandsins. —
Samþykkt með 4:1 atkv. að
verða við erindinu.
Jón Axel Pétursson óskaði
bókað: Mótmæli rangfærslum,
sem eru í hréfi H. V. og G. G.
og greiði atkvæði gegn þessari
ráðstöfun.‘£
Þetta mál kom svo fyrir
bæjarstjórnarfund í gær og
urðu allharðar hnippingar milli
Jóns Axels og borgarstjóra út
af þessu. J.A.P. sagði að hér
væri bæjarstjórn af þverbrjóta
reglugerð sem hún hefði sjálf
sett fyrir styrktarsjóð verka-
mannafélaganna — og fyrir
því væri engin heimild. Bæj-
arstjórn ákvað það sjálf, að
styrkurinn ætti að veitast
verkamanna- og sjómannafé-
lögunum í Reykjavík, sem
væru innan Alþýðusambands*
ins. Ástæðan fyrir því, að
Dagsbrúnarmenn hefðu ekki
notið styrkjar úr sjóðnum var
einfaldlega sú, að stjórn Dags-
brúnar sagði við sambandsfé-
lögin: Ef þið breytið ekki eftir
okkar höfðum, þá verðum við
ekki með, og er sambandsfé-
lögin fóru eftir eigin skoðun-
um í þessu efni, sagði Dags-
brún rig úr Alþýðusamband-
inu og afsalaði sér þar með rétti
til styrkjar úr sjóðnum. Hefði
stjórn sjóðsins þrátt fyrir þetta
veitt mönnum úr Dagsbrún
styrk, þá hefði það verið alger-
lega heimildarlaust og brot á
reglugerðinni.
Með samþykkt bæjarráðsins,
er verið að ýta undir ofbeldis-
aðférðir og nazisma í opinberu
lífi — og það situr illa á þeim,
sem alltaf eru með lýðfrelsi á
vörunum að gera það. En þetta
er áframhald á þeirri pólitík
Sjálfstæðisflokksins að auka á
sundrunguna innan verkalýðs-
samtakanna til þess að eyði-
leggja þau. Sýnir það sig, að
breytingarnar á Alþýðusam-
bandinu voru ekki aðalatriðið
fyrir þessu fólki heldur aðerns
einn liðurinn í klofnings- og
sundrungarstarfinu. Eg mót-
mæli þvj eindregið að bæjar-
stjórn fallist á samþykkt bæj-
ari|áðs og tel það algórt of-
beldi og brot á þeirri reglugerð
sem bæjarstjórnin setti sjóðn-
um og staðfest var á sínum
tíma af ríkisstjórninni.
Bjarni Benediktsson kvaðst
ekki vilja deila um þetta mál
og rétt væri að styrktarsjóð-
urinn fengi sitt. Bar hann því
næst fram svohljóðandi tillögu:
„Bæjarstjórn felst á að bætt
hefir verið úr því ranglæti, að
Dagsbrún nyti ekki að sínu
leyti þess fjár, sem bæjar-
stjórn hefir veitt til styrktar
sjómönnum og verkamönnum í
bænum. Jafnframt heimilar
bæjarstjórn hæjarráði að
greiða styTktarsjóði sjómanjia
og verkalýðsfélaga þeirra í
hænum, sem eru innan Al-
þýðusamhandsins, styrk í réttu
hlutfalli við þann, sem Dags-
brún hefir verið greiddur,
miðað við félagatölu hvers mn
sig.“
Tillaga borgarstjóra var vit-
anlega samþykkt. Þó að bæjar-
stjórn hafi þannig gert afsökun
sína og brjóti þannig ekki bein-
línis reglugerð styrktarsjóðs-
ins — mun það ekki fara fram
hjá mönnum, að raunverulega
er bæjarstjórn að gefa Dags-
brún 3600 krónur að tilefnis-
Iausu, og verðlauna hana þar
með fyrir að standa utan alls
herjarsamtaka verkalýðsins.
IÐNÞINGINU var lokið í
gær og sleit forseti því
með stuttri ræðu kl. 1.30.
Stjórn sambandsins var öll
endurkosin, en hana hafa
skipað:
Helgi H. Eiríksson, forseti,
Emil Jónsson, varaforseti, Ein-
ar Gíslason, ritari, Sveinbjörn
Jónsson, vararitari, Guðm. H.
Guðmundsson, gjaldkeri. — í
varastjórn voru kosnir: Jón
Halldórsson, Sveinn Guð-
mundsson, Guðjón Magnússon,
Kristólína Kragh, Júl. Bjöms-
son. — Endurskoðendur: Þor-
leifur Gunnarsson og Ásgeir G.
Stefánsson. — Til vara: Ársæll
Árnason og Þóroddur Hreins-
son.
i Hetjur Kanada
I* heitir myndin, sem Nýja Bíó
sýnir núna. Fjallar hún um afrek
( kanadisku lögreglunnar. Aðalhlut-
Iverkin leika Dick Taran, Gloria
Dickson og Gale Page.
Auglýslng
atvælaska
lilll
Matvælaskammtur frá 1. obt. til
31. des. 1941 hefur verið ákveð-
inn fyrir það tíniabil sem hér segir:
/
KafH, óbrent, 1500 g.
Sykur 6500 g.
Kornvðrur 20500 g.
Viðskiptamálaráðuneytið 18. sept. 1941.
ÚtbreiðlO AlpýðublaðlO.
^**<#*#«##>##«##'##«#’###«###i#«##»#'#<#<##<##»###«##«####«###»#>##>##»##s###^#-##^>^###sr#»##i#>##l#s>