Alþýðublaðið - 17.10.1941, Page 3

F6STIÍDAGUR 17. OKT. 1941.
r--------- ALÞTÐOBLAÐIB -------------------•
Ritstjós’i: Stelán Pétuxsson.
Ritstjórn: Alþýðuhúsinu viO Hverfisgötu.
Símar: 4902: Ritstjóri. 4901: Innlendar tréttir. 5021: Steíán Pét-
ursson, (heima), Hringbraut 218. 4903: VilhJ. S. Vilhjáims-
son, (heima), Brávallagötu 60.
Afgreiðsla: Alþýöuhúsinu við Hverfisgötu.
Simar: 4900 og 4906. i||;
Verð kr. 3.00 á mánuði. — 15 aurar í lausasöhi.
ALÞÝÐUPBENTSMIÐIAN H.F.
♦------------------------------------------•
Farmgjoldin og dýrtiðin.
AÐ er eins og SjálfsUeðis-
flokkurinn hafi ekki verið
alls lcostar ánaegður með framnii--
stöðu formanns ,síns og ráðherra,
Ölafs Thors, í ritdeilunni við Jón
Blöndal á dögunum, tun áhrif
farmgjaidahækkunarinnar á dýr-
tíðina og visitöluna; {>vi að í
iyrradag tók Eggert Claessen
málið fyrir að nýju í Motgun-
blaðinu og reyndi J>ar með nýjoim
útreikningum, byggðum á grein-
argerð Þorsteins Þörsteinssonar
hagsíofua'íóra, að sanna þaö, sem
Ólaft Thors mistókst svo herfi-
lega að sýna fram á, — að hin
gifurlega liækknn farmgjaldanna
síðan stríðið hófst hefði engan
veruilegan þátt átt í dýrtíðinini
og hækkun vísitöliunnar.
Nú er Eggeri Claessen að vísu
ólíkt „sniðugri“ maður en ólafur
Thors. Enda sýnir pað. að hajui
•skuli mi vera sendur út af örkbmi
tib þess að taka upp það vopn,
sem slegið var úr hendi ólafs
Thors á dögunium, að Eimskipa-
félaginu þykir mikiö við liggja,
að það takist, að telja mönnum
trú utn áhrifaleysi farmgjalda-
haskkunarinnar á dýrtíðina og
vísitöluna. Og það er skitjanjegt;
þvi að takist það, þarf það vitan-
lega ekki að óttast neitt eftirlit
af hálfu bins opinbera með famv
gjöldunann í framtíðinni frekar
en hingað til. Þá getur það hald-
ið áfram að græða á kostnað
allrar þjóðarinnax á sama hátt
•og síðast liðið ár.
En þó að Eggert Claessen sé
„sniðugur41 maður, þá tekst hon-
um ekki heldur að telja neinum
hugsandi mamii trú um það, að
sá 4—5 milljóna gróði Eita-
skipafélagsins af farmgjöldunum
i fyrra, sem þjóðin öll varð að
[greiða í hækkuðu vöruverði, hafi
litii sem engin áhrif haft á dýr-
tíðina og vísitöiuna. Engar tölur
né útneikningar nægja tfl þess,
hvemig sem reynt er að rugla
málið með þeim, að ræna menn
svo allri vitglöru. Það séT líka
liver heilvita maður viö nánari
athugiun á útreikningum Eggerts
Claessen, að þeir em allir byggð-
ir á einni stófri blekkingu, þeirrt
nefniiega, að farmgjöldin hafi
ekki hækkað nema um 56°/o síð-
an stríðið hófst, en þar gengur
hann út frá farmgjöldunum frá
Ameríku, sean vitanlega nær ekki
uokkurri átt, þar eð við fluttum
fyrir striðið ekkert þaðan, heldur
frá Englandi, Danmörku og
Þýzkalandi. En frá Englandi
hafa farmgjöldin nú hækkað úm
200o/o.
Það má taka nokkur dæmi til
að ganga úr skugga um hið rétta
í þessu. Fyrir striðið vonu farm-
gjðldin af hverri smáliest af hveiti
frá Kaupmannahöfn íxm 37 kr.,
nú 130 krónur frá Ameriku; af
hverri smátest af kaffi 73 knónur
(frá Kaupmannahöfn) nú 243 kr.
(frá Ameríku), og af hv©rri smá-
lest af sykri 60 krónur, nú 160
krónur. Vill Eggeri Clafissen má-
ske halda því fram, að |>essi
hækkun á farmgjöldunum frá
því, sem við urðum að greiða
fyrir stríð og upp í það, sem
við verðum nú að greiða, nemi
ekki nema 56«/o? Sjá ekki allir
af þessnm dæmum hvilík btekk-
ing það er að miða hér viið þá
hækkun, sem orðið hefir á farm-
gjöldunum frá Ameríku?
Og hvaða skynsamlega hug-
mynd fá mfinn svo af áhrifutn
farmgjaldahækkunarinnax á vísi-
töluna, ef ekki er tekin með í
reikninginn, eíns og Eggert Claes-
sen gerir, farmgjaldahækkunin af
öðrum vönim en {>eim, sem
ganga beint inn í vísitöluna,
sw sem komvörum, nýlenduvör-
um og vefnaðarvörum,? Eins og
ab áhrif hinna ■ hækkuðu farrn-
gjálda af þeim séu ekki minnst-
Ur hluti af þeim {wetti, sem farm-
gjaldahækkunin yfírleitt hefir átt
í dýrtiðinni og hækkun visitöl-
unnar? Langmestur hluti þelrra
vara, sem inn em fluttari eru
hráefni og framleiðslutæki, sem
að vísu ekki ganga beint inn í
vísitöluna, en hafa sin óbeinu á-
hrif á hækkun hennar með hækk-
uðum fratnleiðsluköstnaði, þar af
leiðandi hækkuðu vöruverði hér
innanlands og eftirfamndi hækk-
un á kaupi.
Það er auðvitað hægðarleikiur,
að fá út lítið bnot úr visitölunni,
:em þátt farmgjaldahækkunarinn-
ar í henni, þegar þannig er að
farið, að ekki er gengið út frá
nema fjórða parti þeirrar farm-
gjaldahækknnar, sem raunwru-
lega hefir orðið, og ekki reiknað
með yfirgnæfandi meirihluta alls
varnings, sem inn er ftutíur, af
þvi að hann gengur ekki beint,
heldur óbeint, inn i yisiítölureikn-
inginn. En eftir er þá að skýra
það á einhvem skynsamlegan
hátt, hvernig það hefir mátt
\-erða, að Eimskipafélagið græddi
4—5 milljónir króna á hinum
hækkuðu farmgjöldum á einu
einasta ári, þrátt fyrir stóraukinn
kostnað. Sýnir ekki sú stað-
reynd við nánari athugun, að
eitfhvað hljóti að vera bogið við
aðiA eins útrieikni'nga og þá, sem
Ólafur Thors og Eggert Claessen
hafa verið að gera, jafn\æl þótt
hllur almenningur eigi máske
erfitt með að fylgjast svo vel
ineð þeitn, að hann sjái í gegn
ura blekkingamar, sem þeir eru
byggðir á?
Magnús Th. Pálsson
hefir opnað nýja skóvinnustofu
á Framnesveg 29.

i skálanunt vlð iarða^
stræti til 20. oktéker—
opin frá 10*22.
AOgangnr kr. 2.
Duglega krakka,
nngliitga eda eldra fólk vnntar ttt ad
bera nt AlÞýdnbladið.
Talið við afgreiðsln blaðsins Alþýðn-
húsinu.
lilkynning
^frá^Frjálslynda sðfnnðinum i BeykjavikJ
Að jgefnu^jtilefni skal það tekið fram, að[fólk;það,*sem
er í söfnuðimim eða ætlar sér að ganga í hann, þarf ekki
annað en að skrifa í kirkjudálkinn i manntalsskýrslunum:
FRJALSLYNDI SÖFNUÐURINN (FRJÁLSL SÖFN.)
og telst það þá sem meðlimir safnaðarins frá nasstu
áramótum.
Snfnaðarstléniin.
Ný bék.
Sðpr Perluveiðarans
kemur i békaverzlanlr f dag.
Sig. Helgason kennari endursagði.
Saga þessi greinir frá djörfum og hugrökkum dreng, sem
strauk, að heiman frá sér, daginn, sem hann fermdist,
frá hinum harða og stranga húsbónda sínum. Plæktist
hann um öll úthöf jarðarinnaf, á allskonar skipum. liOks
fann hann gæfuna, á næstum því yfirnáttúrlegan hátt,
eignaðist skip, fé og vini. — Bókin er skemmtileg og
heillandi, og þó viðburðirnir séu æfintýralegir, þá eru
þeir sannir.
Aðalitsala í
Bökabðð Æskannar Kirkjnhvoli.
Mjðllmsalan
óshar eftir búð eða húsnæði
vestarlega á avepfisgötn, eða
|»ar í nágrenni, sem nota mætti
fyi*ir mjðlkurbdð.
Útbreiðlð Alþýðublaðið.
Rúgmjöl
1. flohhs.
Laukur,
Krydd,
allahonar.
Bost og édýraat
Harnarbúðífl
BREKKA
*. —
Ódýrt.
Þvottaefni,
afþurkunarkiútar,
þurkur
margskonar bursta-
rörur o. m. m. 0.
firotttsaOta 57 Stari 211»
Nýreikt
Hangikjöt,
Galrætur,
Gulrófur,
Rauðrófur.
Kjit & físknr
Símar: 3828 og 4764
Odjrarvðrar.
Nýlendnvðrar,
Hreinlætisvðrnr,
Smávðrar,
Vinnnfatnaðnr
Tébah,
Sælgæti,
Snyrtivðrnr.
Verzlnnin
Framnes
Framnesveg 44. Simí Sffl.
Sðngfélagið
Harpa
beldur framhaldsaM-
fund sonnnd. 19. l.m,
kl 3 e b. f ISMii-
fldsinn nppt.
Stjérainu